Kanayon Kadi a Nangatngato ti Dios Ngem ni Jesus?

DI PULOS inako ni Jesus nga isu ti Dios. Amin nga imbagana maipapan kenkuana ipasimudaagna a dina imbilang ti bagina a maipatas iti Dios iti uray ania a wagas—iti pannakabalin, pannakaammo, edad.

Iti uray ania a kanitot’ kaaddana, idiay langit man wenno ditoy daga, ti panagsasao ken kababalinna imparangarangna nga isu ket nagpasakup iti Dios. Ti Dios kanayon nga isut’ nangatngato, ni Jesus isut’ nababbaba kas pinarsua ti Dios.

 Ni Jesus Naisalumina iti Dios

KADARATO, impakita ni Jesus nga isu ket parsua a naisalumina iti Dios ket isu, ni Jesus, adda Diosna a nangatngato ngem isu, Dios a dinaydayawna, Dios nga inawaganna ti “Ama.” Idi nagkararag iti Dios, kayatna a sawen, iti Ama, kuna ni Jesus, “Maammuandaka koma, a maymaysa a pudno a Dios.” (Juan 17:3) Idiay Juan 20:17 kinunana ken Maria Magdalena: “Umuliak ken Amak ken Amayo, iti Diosko ken iti Diosyo.” (RS, Catholic edition) Idiay 2 Corinto 1:3 pinasingkedan ni apostol Pablo daytoy a relasion: “Bendito koma ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo.” Yantangay ni Jesus adda Diosna, ti Amana, saan a mabalin nga isu met laeng dayta a Dios.

Ni apostol Pablo saan a nagkedked a nangibaga a ni Jesus ken ti Dios ket naisaluminada iti maysa ken maysa: “Ngem kadatayo adda maymaysa a Dios, ti Ama, . . . ken maymaysa nga Apo, ni Jesu-Kristo.” (1 Corinto 8:6, JB) Impakita ti apostol dayta a naggiddiatan idi nadakamatna “iti imatang ti Dios ken ni Kristo Jesus ken dagiti napili nga anghel.” (1 Timoteo 5:21, RS Common Bible) No kasano a sigun iti panagsaona inlasin ni Pablo ni Jesus kadagiti anghel kas naigiddiat iti maysa ken maysa idiay langit, kasta met ni Jesus ken ti Dios.

Napateg met dagiti saon Jesus idiay Juan 8:17, 18. Kunana: “Naisurat pay iti Lintegyo, ‘Ti pammaneknek ti dua a tao isu ti pudno.’ Siak daydiay mangpaneknek iti bagik, ken ti Ama a nangibaon kaniak paneknekanna ti maipapan kaniak.” Ditoy ipakita ni Jesus nga isu ken ti Ama, kayatna a sawen, ti Dios a Mannakabalin-amin, masapul nga isudat’ dua a naglasin a persona, ta no saan kasano a talaga a duada a saksi?

Impakita pay ni Jesus nga isu ket naisalumina iti Dios idi kinunana: “Apay a kunam a naimbagak? Awan ti naimbag no di laeng ti Dios.” (Marcos 10:18, JB) No kasta ibagbagan Jesus nga awan pumada iti Dios no iti kinaimbag, uray pay ni Jesus a mismo. Ti kinaimbag ti Dios isut’ nangisalumina kenkuana ken Jesus.

Managpasakup nga Adipen ti Dios

KADARATO, kinunan Jesus ti kastoy: “Ti Anak awan maaramidna a bukodna a pagay-ayatan, maaramidna laeng ti makitana nga ar-aramiden ni Amana.” (Juan 5:19, The Holy Bible, ni Monseñor R. A. Knox) “Bimmabaak manipud langit, saan a tapno aramidek ti pagayatak, no di ti pagayatan ti nangibaon kaniak.” (Juan 6:38) “Ti isursurok saanko a kukua, no di kukua ti nangibaon kaniak.” (Juan 7:16) Saan kadi a nangatngato ti nangibaon ngem ti naibaon?

Daytoy a relasion nabatad sigun iti ilustrasion ni Jesus iti kaubasan. Inyarigna ti Dios, ti Amana, kas makinkukua iti kaubasan, ket nagbaniaga ket imbatina dayta kadagiti agtaltalon, nga inrepresenta dagiti klero a Judio. Idi ta imbaon ti makinkukua ti maysa nga adipenna tapno inna alaen dagiti bunga ti kaubasan, dagiti agtaltalon kinabilda ti adipen ket pinagawidda nga ima-ima. Idin ti makinkukua nangibaon iti maikadua nga adipen, ket kalpasanna ti maikatlo, ket agpada ti pannakatratarda. Kamaudiananna, kuna ti makinkukua: “Ibaonkonto ti anakko [ni Jesus] nga ay-ayatek. Nalabit padayawandanto no makitada.” Ngem kinuna dagiti nauyong nga agtaltalon: “‘Daytoy isu ti agtawid; papatayentayo, tapno ti tawid kukuatayo.’ Ket isu induronda iti ruar ti kaubasan ket pinatayda.” (Lucas 20:9-16) Iti kasta inladawan ni Jesus ti saadna a kas daydiay imbaon ti Dios a mangaramid iti pagayatan ti Dios, no kasano a ti ama ibaonna ti managpasakup nga anakna.

Dagidi pasurotna naynayda a minatmatan ni Jesus kas managpasakup nga adipen ti Dios, saan ket a maipatas iti Dios. Nagkararagda iti Dios maipapan  ken “nasantuan nga adipenmo a Jesus, isu a pinulotam, . . . ken pagilasinan ken datdatlag maaramidda gapu iti nagan ni nasantuan nga adipenmo a Jesus.”—Aramid 4:23, 27, 30, RS, Catholic edition.

Naynay a Nangatngato ti Dios

IDI rugrugi a mismo ti ministerion Jesus, idi rimkuas manipud danum a nakabautisaranna, kinuna ti timek ti Dios manipud langit: “Daytoy ti Anakko, ti dungdunguek, isu nga inanamongak.” (Mateo 3:16, 17) Ibagbaga kadi ti Dios nga isu met la a mismo ti anakna, nga inanamongannat’ bagbagina, nga imbaonna a mismo ti bagina? Saan, ti Dios a Namarsua ibagbagana nga isu, bilang nangatngato, an-anamonganna daydiay nababbaba, ni Jesus nga Anakna, iti trabahona iti masanguanan.

Impasimudaag ni Jesus ti kinangato ni Amana idi kinunana: “Ti espiritu ni Jehova adda kaniak, ta pinulotannak a mangiwaragawag ti naimbag a damag kadagiti napanglaw.” (Lucas 4:18) Ti panangpulot isut’ panangipataw daydiay nangatngato iti autoridad wenno annong iti daydiay awanan pay iti autoridad. Nalawag ditoy a ti Dios isu ti nangatngato, ta pinulotanna ni Jesus, nga inikkanna ti autoridad a dati nga awan kenkuana.

Imbatad ni Jesus ti kinangato ni Amana idi a ti ina ti dua a disipulo dinawatna a ti maysa nga anakna agtugaw iti makanawan ket ti maikadua agtugaw iti makatigid ni Jesus inton isu mapan idiay Pagarianna. Insungbat ni Jesus: “Ngem kadagiti tugaw iti makanawan ken makatigidko, saan a siak ti akinrebbeng a mangted; kukua dayta dagidiay nangisaganaan ni Amak kadagita,” kayatna a sawen, ti Dios. (Mateo 20:23, JB) No ni Jesus ket Dios a Mannakabalin-amin, isu komat’ akinrebbeng a mangted kadagita a saad. Ngem di mabalin nga ited ni Jesus idi dagita, ta ti Dios ti akinrebbeng, ket ni Jesus saan nga isu ti Dios.

Dagiti mismo a kararag ni Jesus nabilegda nga ehemplo ti nababbaba a posisionna. Idi dandanin matay ni Jesus, impakitana no asinot’ apona babaen iti panagkararagna: “Ama, no pagayatam, iyadayom kadi daytoy a kopa kaniak. Nupay kasta, saan koma a maaramid ti pagayatak, no di ti pagayatam.” (Lucas 22:42) Asinot’ pagkarkararaganna? Paset ti bagina? Saan, interamente a naisalumina dayta pagkarkararaganna, ti Amana, ti Dios, a ti pagayatanna ket nangatngato ken mabalin a maiduma iti bukod ni Jesus a pagayatan, Daydiay kakaisuna a makabael a ‘mangiyadayo iti dayta a kopa.’

Sa, idi matayen, impukkaw ni Jesus: “Diosko, Diosko, apay a binaybay-annak?” (Marcos 15:34, JB) Asino ti pukpukkawan ni Jesus? Ti bagina wenno paset ti bagina? Awan duadua, daydi nga ikkis, “Diosko,” saan a naggapu iti daydiay nangibilang iti bagina a Dios. Ket no ni Jesus isu ti Dios, asino ngarud ti nangbaybay-a kenkuana? Bagbagina? Di maawatan no kasta. Kinuna pay ni Jesus: “Ama, kadagita imam ti pangitalkak itoy espirituk.” (Lucas 23:46) No ni Jesus isu ti Dios, ania koma a gapu nga iyawatna ti espirituna iti Ama?

Kalpasan ti ipapatay ni Jesus, isu adda idiay tanem iti paset ti tallo nga aldaw. No isu ket Dios, nagkamali ti Habacuc 1:12 a nagkuna: “O Diosko, Santok, saankanto a matay.” Ngem kuna ti Biblia a ni Jesus talaga a natay ket awan puotna idi adda idiay tanem. Ket asino ti nangpagungar ken Jesus manipud ken patay? No talaga a natay, dina mabalin a pagungaren ti bagina. Iti sabali a dasig, no isu saan a talaga a natay, ti panagimpapatayna dina koma nabayadan ti gatad ti subbot ti basol ni Adan. Ngem talaga a binayadanna a naan-anay dayta babaen iti napudno nga ipapatayna. Gapuna “isu [ni Jesus] pinagungar ti Dios [nga inlapsutna] kadagiti saem ni patay.” (Aramid 2:24) Ti nangatngato, ti Dios a Mannakabalin-amin, pinagungarna ti nababbaba, ni adipenna a Jesus, kadagiti natay.

Ti kadi abilidad ni Jesus nga agmilagro, kas iti panangpagungarna kadagiti tao, ipasimudaagna nga isu ti Dios? Ay ket, dagidi apostol ken da propeta  Elias ken Eliseo naaddaanda met iti dayta a pannakabalin, ngem saan a daytat’ namagbalin kadakuada a nangatngato ngem tao. Ti Dios intedna ti pannakabalin nga agmilagro kadagiti propeta, ken ni Jesus, ken kadagidi apostol tapno maipakita nga Isu supsuportaranna ida. Ngem dina pinagbalin ti asinoman kadakuada a paset ti Kinadios nga adut’ partesna.

Limitado ti Pannakaammo ni Jesus

IDI inted ni Jesus ti padto maipapan iti panungpalan daytoy sistema dagiti banag, kinunana: “Ngem ti maipapan iti dayta nga aldaw wenno dayta nga oras awan ti makaammo, uray dagiti anghel sadi langit, uray pay toy Anak, no di laeng ni Ama.” (Marcos 13:32, RS, Catholic edition) No koma ta ni Jesus ket Anak a maipatas iti Kinadios, ammona koma idi no aniat’ ammo ti Ama. Ngem saan nga ammo idi ni Jesus, ta isu saan a maipatas iti Dios.

Umarngi met, mabasatayo idiay Hebreo 5:8 a ni Jesus “naadalna ti panagtulnog gapu kadagiti banag a sinagabana.” Mapattapattayo ketdin a ti Dios adda koma maadalna? Saan, ngem ni Jesus nakaadal, ta dina ammo amin a banag nga ammo ti Dios. Ket inadalna ti banag a di kasapulan nga adalen ti Dios—ti panagtulnog. Ti Dios dina kasapulan ti agtulnog iti uray asinoman.

Ti naggiddiatan ti ammo ti Dios ken ti ammo ni Kristo agparang met idi napagungar ni Jesus a nagpalangit a makikadua iti Dios. Paliiwenyo ti umuna a sasao ti maudi a libro ti Biblia: “Ti paltiing ni Jesu-Kristo, nga inted ti Dios kenkuana.” (Apocalipsis 1:1, RS, Catholic edition) No ni Jesus a mismo ket paset ti Kinadios, masapul aya nga isut’ ikkan ti paltiing ti sabali a paset ti Kinadios—ti Dios? Sigurado nga ammona koma amin dayta, ta ti Dios ammona dayta. Ngem saan nga ammo idi ni Jesus, ta saan nga isu ti Dios.

Nagtultuloy a Nababbaba ni Jesus

SAKBAY a timmao, ken uray idi addadtoy daga, nababbaba ni Jesus ngem iti Dios. Kalpasan ti panagungarna, nagtultuloy a nababbaba, segundario ti saadna.

Maipapan iti panagungar ni Jesus, ni Pedro ken dagiti kaduana kinunada iti Sanhedrin dagiti Judio: “Isu [ni Jesus] intan-ok ti Dios . . . iti makanawanna.” (Aramid 5:31) Kuna ni Pablo: “Ti Dios intan-okna [ni Jesus] iti nangato a saad.” (Filipos 2:9) No ni Jesus isut’ Dios, kasano koma a naitan-ok, a kayatna a sawen, naikabil iti nangatngato a saad ngem ti dati a saadna? Dati koman nga isu ket naitan-ok a paset ti Trinidad. No, sakbay ti pannakaitan-okna, ni Jesus ket maipatas idi iti Dios, ti ad-adda manen a pannakaitan-okna isut’ mamagbalin kenkuana a nangatngato ngem iti Dios.

Kuna pay ni Pablo a ni Kristo simrek “idiay langit a mismo, tapno agparang iti aktual a saklang ti Dios para kadatayo.” (Hebreo 9:24, JB) No agparangka iti saklang ti sabali, kasano a sika met laeng dayta sabali a pagparangam? Dimo mabalinan. Masapul a naigiddiat ken naisaluminaka.

Umarngi pay, sakbay nga inuborda ingga a natay, ni martir nga Esteban “sipeperreng dagiti matana sadi langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus nga agtaktakder iti makanawan ti Dios.” (Aramid 7:55) Nabatad, dua a naisalumina nga indibidual ti nakitana—ngem awan ti espiritu santo, awan ti Trinidad a Kinadios.

Idiay salaysay ti Apocalipsis 4:8 inggat’ 5:7, ti Dios naipakita a situtugaw iti nailangitan a tronona, ngem awan sadiay ni Jesus. Masapul nga asitganna ti Dios tapno awatenna ti lukot ti pagbasaan manipud makanawan ti Dios. Daytoy ti mangipakita nga idiay langit ni Jesus saan nga isu ti Dios no di ket naisalumina kenkuana.

Maitunos iti daytoy, kuna ti Bulletin of the John Rylands Library idiay Manchester, Inglatera: “Kalpasan ti panagungarna sa napan idiay langit, nailadawan ni Jesus a kas kupkupikopanna ti personal a kinaindibidualna bilang agbukbukod ken naisalumina iti persona ti Dios a kas met la idi kaaddana ditoy daga kas ni Jesus a tao. No adda iti sibay ti Dios ket maidilig iti Dios, ni Jesus, talaga nga agparang a kas maysa laeng a nailangitan a parsua idiay nailangitan a paraangan ti Dios, a kas met la kadagiti anghel—ngem gapu ta Anak ti Dios, naiduma ti kategoriana, ket nangatngato nga adayo ti ranggona ngem kadakuada.”—Idiligyo ti Filipos 2:11.

Kuna pay ti Bulletin: “Nupay kasta, ti nasao a kabibiag ken trabahona bilang nailangitan a Kristo dina kayulogan wenno ipapan a no iti nadibinuan a takderna isu ket kapareho a mismo ti Dios ken isu ti naan-anay a Dios. Maisupadi ketdi, sigun iti panangiladawan ti Baro a Tulag iti nailangitan a persona ken ministerio ni Jesus maimatangantayo  ti persona a naisalumina ken nagpasakup iti Dios.”

Uray iti agnanayon a masanguananna idiay langit, ni Jesus agtultuloyto a naisalumina, agpasakup nga adipen ti Dios. Kastoy ti panangiyebkas ti Biblia: “Kalpasan dayta umayton ti panungpalan, inton [ni Jesus idiay langit] yawatna ti pagarian iti Dios nga Ama . . . Iti kasta ti Anak a mismo paiturayanton iti Daydiay nangikabil iti babaen ti panagturayna kadagiti isuamin a banag, tapno ti Dios isu koma amin kadagiti isuamin.”—1 Corinto 15:24, 28, NJB.

Di Pulos Inako ni Jesus nga Isu ti Dios

NABATAD ti takder ti Biblia. Ni Jehova, a Dios a Mannakabalin-amin, saan laeng a persona a naisalumina ken Jesus no di ket kankanayon a ni Jehova ti apona. Ni Jesus kanayon a maidatag kas naisalumina ken nababbaba, nanumo nga adipen ti Dios. Daytat’ makagapu a silalawag a kuna ti Biblia a “ti ulo ni Kristo isu ti Dios” iti isu met la a wagas a “ti ulo ti tunggal lalaki isu ni Kristo.” (1 Corinto 11:3) Ket daytoy ti gapuna a kinuna a mismon Jesus: “Ti Ama dakdakkel ngem siak.”—Juan 14:28, RS, Catholic edition.

Kinapudnona ni Jesus saan nga isu ti Dios ket dina pulos inako a kasta. Umad-adun dagiti eskolar a mangbigbig itoy. Kas kunaen ti Rylands Bulletin: “Masapul a sanguentay ti kinapudno a ti panagsirarakda iti Baro a Tulag iti unos ti, bale, kallabes a tallopulo wenno uppat a pulo a tawen intagadna dagiti umad-adut’ bilangda a mararaem nga eskolar ti Baro a Tulag iti konklusion a ni Jesus . . . talaga a dina pinati nga isu a mismo ti Dios.”

Kunaen pay ti Bulletin maipapan kadagiti Kristiano idi immuna a siglo: “No, ngarud, isaadda [ken Jesus] dagiti nadayaw a titulo kas iti Kristo, Anak ti tao, Anak ti Dios ken Apo, saan a panangisao daytoy nga isu ti Dios, no di ket gapu ta inaramidna ti trabaho ti Dios.”

No kasta, admitirenen uray dagiti dadduma a relihiuso nga eskolar a ti ideya a ni Jesus isu ti Dios kontraenna ti intero a pammaneknek ti Biblia. Idiay Biblia, ti Dios kanayon a nangatngato, ket ni Jesus isu ti managpasakup nga adipen.

[Blurb iti panid 19]

‘Ti panagsirarakda iti Baro a Tulag intagadna ti umad-adu a bilang dagiti eskolar iti konklusion a ni Jesus talaga a dina pinati nga isu a mismo ti Dios.’—Bulletin of the John Rylands Library

[Ladawan iti panid 17]

Imbaga ni Jesus kadagiti Judio: “Bimmabaak manipud langit, saan a tapno aramidek ti pagayatak, no di ti pagayatan ti nangibaon kaniak.”—Juan 6:38

[Ladawan iti panid 18]

Idi impukkaw ni Jesus: “Diosko, Diosko, apay a binaybay-annak?” sigurado a dina pinati nga isu a mismo ti Dios