Kapitulo Beinte Tres

Itultuloyyo ti Manginanama ken Jehova

Isaias 30:1-33

1, 2. (a) Ania ti linaon ti Isaias kapitulo 30? (b) Aniada a saludsod ti usigentayo itan?

ITI Isaias kapitulo 30, mabasatayo dagiti kanayonan a nadibinuan a balikas a maibusor kadagiti nadangkes. Nupay kasta, itampok daytoy a paset ti padto ni Isaias ti sumagmamano kadagiti makapabang-ar a galad ni Jehova. Kinapudnona, nakabatbatad dagiti termino a mangdeskribir kadagiti kababalin ni Jehova, a no ar-arigen, makitatayo ti makaliwliwa a kaaddana, mangngegtayo ti mangiwanwan a timekna, ken mariknatayo ti makapaimbag a panangsagidna.​—Isaias 30:20, 21, 26.

² Kaskasdi, di kayat dagiti kailian ni Isaias, dagiti apostata nga agnanaed iti Juda, ti agsubli ken Jehova. Imbes ketdi, tao ti pagtalkanda. Ania ngata ti rikna ni Jehova iti daytoy? Ket kasano a makatulong daytoy a paset ti padto ni Isaias kadagiti Kristiano itatta nga agtultuloy a manginanama ken Jehova? (Isaias 30:18) Kitaentayo.

Minamaag ken Pakadidigraan

3. Ania a gandat ti ibutaktak ni Jehova?

³ Nabayagen a sililimed nga ipampamuspusan dagiti panguluen ti Juda no kasanoda a maliklikan ti panangsakup ti Asiria. Ngem agsipsiput ni Jehova. Ibutaktakna itan ti gandatda. “‘Asi pay dagiti annak a nasungit,’ kuna ni Jehova, ‘dagidiay agannayas a mangitungpal iti pammatigmaan, ngem saan a daydiay naggapu kaniak; ken mangibukbok iti sakripisio nga inumen, ngem saan a babaen ti espirituk, tapno inayon ti basol iti basol;  dagidiay nga agrubrubbuat a sumalog idiay Egipto.’”​—Isaias 30:1, 2a.

4. Kasano a ti rebelioso nga ili ti Dios insandida ti Egipto iti saad ti Dios?

⁴ Anian a pannakaklaat dagidiay a nagulib a panguluen a makangngeg iti pannakaipanayag ti planoda! Ti panagturongda idiay Egipto tapno makialiansa kenkuana ket saan laeng nga ibubusor iti Asiria; iyaalsa dayta ken Jehova a Dios. Idi tiempo ni Ari David, nagpannuray ti nasion ken Jehova kas salindegda ken nagkamangda ‘iti salinong dagiti payakna.’ (Salmo 27:1; 36:7) Itan, “sumalinong[da] iti salindeg ni Faraon” ken “agkamang[da] iti salinong ti Egipto.” (Isaias 30:2b) Insandida ti Egipto iti saad ti Dios! Anian a kinatraidor!​—Basaenyo ti Isaias 30:3-5.

5, 6. (a) Apay a makadidigra a biddut ti pannakialiansa iti Egipto? (b) Ania nga immun-una a panagdaliasat ti ili ti Dios ti mangibatad iti kinamaag daytoy a panagdaliasat idiay Egipto?

⁵ Mangipaay ni Isaias iti ad-adu pay a detalye a kasla pangsungbat iti aniaman nga ideya a dayta a mision idiay Egipto ket gagangay laeng nga ibibisita. “Ti balikas a maibusor kadagiti animal iti abagatan: Iti daga ti riribuk ken dagiti narigat a kasasaad, ti leon ken ti leopardo nga agug-uga, ti karasaen ken ti umap-apuy nga uleg a sumsumiag, kadagiti abaga dagiti nataenganen nga asno awitenda dagiti sanikuada, ket kadagiti bungkatol ti kamkamelio awitenda dagiti abastoda.” (Isaias 30:6a) Nalawag a naiplano a nalaing dayta a panagdaliasat. Dagiti mensahero nangorganisarda iti komboy dagiti kamelio ken asno, a pangikargaanda kadagiti nangina a banag sada mapan idiay Egipto, a lasatenda ti langalang a let-ang nga ayan ti adu a narungsot a leon ken nagita nga uleg. Kamaudiananna, makagtengen dagiti mensahero iti destinasionda ket iyawatda dagiti gamengda kadagiti Egipcio. Gimmatangda iti salaknib​—kasta ti ipagarupda. Ngem, kuna ni Jehova: “Maipagapu kadagiti umili awanto ti pakagunggonaan kadakuada. Ket dagiti Egipcio kinaubbawda laeng, ket tumulongdanto laeng nga awan kapapay-anna. Gapuna inawagak daytoy a maysa: ‘Rahab​—kaykayatda lattan ti agtugtugaw.’” (Isaias 30:6b, 7) Ti “Rahab,” a maysa nga “ulimaw iti baybay,” insimbolona ti Egipto. (Isaias 51:9, 10) Ikarina  amin a banag ngem awan magapuananna. Makadidigra a biddut ti pannakialiansa ti Juda kenkuana.

⁶ Bayat a deskribiren ni Isaias ti panagdaliasat dagiti mensahero, mabalin a malagip dagiti agdengdengngeg kenkuana ti umarngi a panagdaliasat idi kaaldawan ni Moises. Limmasat dagidi ammada iti dayta met laeng a “nakabutbuteng a tay-ak.” (Deuteronomio 8:14-16) Ngem idi kaaldawan ni Moises, nagdaliasat dagiti Israelita tapno panawanda ti Egipto ken ti pannakaadipenda. Ita, agturong dagiti mensahero idiay Egipto ket, kinaagpaysuanna, mapanda agpasakup. Anian a kinamaag! Sapay koma ta ditay pulos tuladen ti kasta a di nainsiriban a pangngeddeng nga isukattay ti naespirituan a wayawayatayo iti pannakaadipen!​—Idiligyo ti Galacia 5:1.

Ibubusor iti Mensahe ti Mammadto

7. Apay nga ipaisurat ni Jehova ken Isaias ti pakdaarna iti Juda?

⁷ Ibaga ni Jehova ken Isaias nga isuratna ti mensahe a kalkalpasna nga impaay tapno “agserbi koma iti masanguanan nga aldaw, a pangsaksi agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Isaias 30:8) Ti di iyaanamong ni Jehova iti pannakialiansa iti tao imbes nga agpannurayda Kenkuana ket masapul a mairekord tapno pakagunggonaan dagiti masanguanan a kaputotan​—a pakairamanan ti kaputotantay itatta. (2 Pedro 3:1-4) Ngem adda pay nagangganetget a pakasapulan iti naisurat a rekord. “Dayta ket rebelioso nga ili, di napudno nga annak, annak a di situtulok a dumngeg iti linteg ni Jehova.” (Isaias 30:9) Inlaksid dagiti umili ti pammatigmaan ti Dios. Gapuna, masapul a maisurat tapno inton agangay didanto mailibak nga immawatda iti maitutop a pakdaar.​—Proverbio 28:9; Isaias 8:1, 2.

8, 9. (a) Kasano ti panangpadas dagiti panguluen ti Juda a mangballikug kadagiti mammadto ni Jehova? (b) Kasano ti panangipakita ni Isaias a saanto a mapabutngan?

⁸ Idatag itan ni Isaias ti pagarigan ti kinarebelioso dagiti umili.  Isuda “a nagkuna kadagidiay makakita, ‘Dikay kumita,’ ket kadagidiay addaan kadagiti sirmata, ‘Dikay agsirmata maipaay kadakami iti aniaman a nabatad a bambanag. Agsaokayo kadakami iti nalamuyot a bambanag; agsirmatakayo iti makaallilaw a bambanag.’” (Isaias 30:10) Iti panangbilinda kadagiti matalek a mammadto nga agsardengda nga agsasao kadagiti “nabatad,” wenno pudno, ken agsaoda ketdi iti “nalamuyot” ken “makaallilaw,” wenno palso, ipakpakita dagiti panguluen ti Juda a kayatda a magagatel dagiti lapayagda. Kayatda ti maidaydayaw, saan a makondenar. Kadakuada, siasinoman a propeta a di agipadto sigun iti kayatda ket masapul a ‘sumina iti dalan; sumiasi iti dana.’ (Isaias 30:11a) Rumbeng nga agsao iti bambanag a makaay-ayo iti lapayag wenno agsardeng laengen a mangasaba!

⁹ Ipilit dagiti bumusbusor ken Isaias: “Pagpatinggaenyo Daydiay Santo ti Israel maigapu laeng kadakami.” (Isaias 30:11b) Isardeng koman ni Isaias ti agsao iti nagan ni Jehova, “Daydiay Santo ti Israel”! Daytoy a titulo ti mismo a karurodda gapu ta dagiti natan-ok a pagalagadan ni Jehova ipanayagda ti makapasimron a kasasaadda. Ania ti reaksion ni Isaias? Ideklarana: “Daytoy ti kinuna Daydiay Santo ti Israel.” (Isaias 30:12a) Di agalikaka ni Isaias a mangisawang kadagiti mismo a sasao a di kayat a denggen dagiti kabusorna. Saanto a mapabutngan. Anian a nagsayaat a pagulidanantayo! No maipapan iti panangiwaragawag iti mensahe ti Dios, saan koma a pulos a makikompromiso dagiti Kristiano. (Aramid 5:27-29) Kas ken Isaias, itultuloyda nga iwaragawag: ‘Daytoy ti kinuna ni Jehova’!

Dagiti Ibunga ti Panagrebelde

10, 11. Anianto dagiti ibunga ti iyaalsa ti Juda?

¹⁰ Inlaksid ti Juda ti sao ti Dios, nagtalek iti kinaulbod, ken nagpannuray “iti [daydiay] nasikap.” (Isaias 30:12b) Anianto dagiti ibungana? Imbes a baybay-an lattan ni Jehova dagiti bambanag a kas iti tarigagayan ti nasion, pukawennanto dayta a nasion! Mapasamakto daytoy a giddato ken naan-anay, a kas  ipaganetget ni Isaias babaen iti pangngarig. Ti kinarebelioso ti nasion ket kas “iti nagbirri a paset a ngangngani marba, maysa nga itatambukor iti nangato ti pannakabangonna a pader, a ti pannakarbana mabalin a dumteng a giddato, iti apagdarikmat.” (Isaias 30:13) No kasano a ti dumakdakkel a bukol iti natayag a pader isunto ti mangrippuog iti pader, kasta met a ti kumarkaro a kinarebelioso dagiti kapanawenan ni Isaias isunto ti mangrippuog iti nasion.

¹¹ Babaen ti sabali pay a pangngarig ipakita ni Isaias ti kinakompleto ti um-umay a pannakadadael: “Ti maysa sigurado a burakennanto dayta kas iti panangburak iti dakkel a karamba dagiti agdamdamili, narumekrumek nga awan asinoman a mangiliklik iti dayta, tapno iti rumrumekna awan masarakan a ribak ti damili a pangkaraykay iti apuy manipud iti pugon wenno pagagsaw iti danum manipud iti naaluguog a disso.” (Isaias 30:14) Naan-anayto ti pannakadadael ti Juda nga awanto ti aniaman a napateg a mabati​—uray la koma no ribak nga umdas ti kadakkelna a pangkaraykay iti napudot a dapo iti pugon wenno pangagsaw iti danum manipud iti aluguog. Anian a nakababain a pagtungpalan! Umasping iti dayta, kellaat ken naan-anayto met ti umad-adanin a pannakadadael dagidiay agrebelde iti pudno a panagdayaw itatta.​—Hebreo 6:4-8; 2 Pedro 2:1.

Inlaksidda ti Tukon ni Jehova

12. Kasano a maliklikan dagiti umili ti Juda ti pannakadadael?

¹² Ngem kadagiti dumdumngeg ken Isaias, mabalinda a liklikan ti pannakadadael. Adda paglisian. Ilawlawag ti mammadto: “Daytoy ti kinuna ti Soberano nga Apo Jehova, Daydiay Santo ti Israel: ‘Babaen ti isusubli ken panaginana maisalakankayto. Ti kinamannakabalinyo addanto laeng iti panagtalinaed a di masinga ken iti kinamanagtalek.’” (Isaias 30:15a) Sisasagana ni Jehova a mangispal iti ilina​—no ipakitada ti pammati babaen ti “panaginana,” wenno isardengdan ti agpaisalakan kadagiti natauan nga aliansa, ken babaen ti “panagtalinaed a di masinga,” wenno ipakitada ti panagtalek iti mangsalaknib a pannakabalin  ti Dios babaen ti dida panagbuteng. “Ngem,” kuna ni Isaias kadagiti umili, “saankayo a timmulok.”​—Isaias 30:15b.

13. Ania ti pagtalkan dagiti panguluen ti Juda, ket umiso kadi ti kasta a panagtalek?

¹³ Kalpasanna, ilawlawag ni Isaias: “Ket kinunayo: ‘Saan, no di ket agtalawkamto a sikakabalio!’ Dayta ti makagapu nga agtalawkayto. ‘Ket kadagiti nasiglat a kabalio agsakaykamto!’ Dayta ti makagapu a dagidiay mangkamkamat kadakayo ipakitadanto a nasiglatda.” (Isaias 30:16) Ipagarup dagiti taga Juda a dagiti nasiglat a kabalio ti pakaisalakananda, imbes a ni Jehova. (Deuteronomio 17:16; Proverbio 21:31) Ngem ibatad ti mammadto a nariroda iti nagtalkanda agsipud ta kamakamento ida dagiti kabusorda. Saanto a makatulong uray ti kinaaduda. “Ti sangaribu agpigergerto maigapu iti pammabalaw ti maysa; maigapu iti pammabalaw ti lima agtalawkayto.” (Isaias 30:17a) Agsiddukerto dagiti buyot ti Juda ken agtalawda gapu la iti riaw ti sumagmamano a kabusor. * Inton agangay, addanto laeng natda nga agbati, nabaybay-an, “a kas maysa a palo iti tapaw ti bantay ken kas maysa a pagilasinan iti rabaw ti turod.” (Isaias 30:17b) Kas kaitungpalan ti padto, idi nadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P., adda laeng natda a nakalasat.​—Jeremias 25:8-11.

Liwliwa Nupay Nakondenar

14, 15. Ania a liwliwa ti ipaay ti sasao ti Isaias 30:18 kadagiti agnanaed iti Juda idi un-unana ken kadagiti pudno a Kristiano itatta?

¹⁴ Nupay agal-allungogan pay laeng dagitoy a serioso a sao iti lapayag dagiti dumdumngeg ken Isaias, agbaliwen ti linaon ti mensahena. Ti pangta ti didigra masuktanen iti kari ti pamendision. “Gapuna ni Jehova mangin-inanamanto a maipakitaannakayo iti parabur, ket ngarud isu tumakderto tapno ipakitaannakayo iti asi. Ta ni Jehova maysa a Dios ti panangukom. Naragsak amin dagidiay mangin-inanama kenkuana.” (Isaias 30:18) Anian a makapabileg a sasao! Nadungngo nga Ama ni  Jehova, nga agtarigagay a tumulong kadagiti annakna. Maragsakan a mangipakita iti asi.​—Salmo 103:13; Isaias 55:7.

¹⁵ Mayaplikar dagitoy a makaliwliwa a sasao kadagiti natda a Judio a siaasi a napalubosan a makalasat iti pannakadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P. ken kadagidiay sumagmamano a nagsubli iti Naikari a Daga idi 537 K.K.P. Nupay kasta, ti sasao ti mammadto liwliwaenna met dagiti Kristiano itatta. Mapalagipantayo a “tumakderto” ni Jehova gapu kadatayo, a pagpatinggaenna daytoy nadangkes a lubong. Mainanama dagiti matalek nga agdaydayaw a ni Jehova​—“maysa a Dios ti panangukom”​—dinanto ipalubos nga agtalinaed ti lubong ni Satanas iti napapaut pay ngem iti kalikaguman ti hustisia. Gapuna, adda naruay a rason tapno agragsak “dagidiay mangin-inanama kenkuana.”

Liwliwaen ni Jehova ti Ilina Babaen ti Panangsungbatna Kadagiti Kararag

16. Kasano ti panangliwliwa ni Jehova kadagidiay maup-upay?

¹⁶ Nupay kasta, adda dagiti maupay gapu ta saan a dimteng ti pannakaispal sigun iti ninamnamada nga iyaayna. (Proverbio 13:12; 2 Pedro 3:9) Sapay koma ta maliwliwada iti sumaruno a sasao ni Isaias, a mangitampok iti naisangsangayan nga aspeto ti personalidad ni Jehova. “Inton dagiti mismo nga umili iti Sion agnaeddanto idiay Jerusalem, saankanto a pulos agsangit. Di bumurong nga ipakitaannakanto iti parabur gapu iti uni ti ikkismo; apaman a mangngegna pudno a sungbatannakanto.” (Isaias 30:19) Ipasimudaag ni Isaias ti kinadungngo kadagitoy a sasao babaen ti panangsukatna iti plural a “kayo” iti bersikulo 18 tapno agbalin a singular a “ka” iti bersikulo 19. No liwliwaen ni Jehova dagidiay marigrigatan, tratuenna nga indibidual ti tunggal tao. Kas Ama, dina damagen iti naupay nga anak, ‘Apay a dimo tuladen ti kinapigsa ni kabsatmo?’ (Galacia 6:4) Imbes ketdi, imdenganna a naimbag ti tunggal maysa. Kinapudnona, ‘apaman a mangngegna pudno a sungbatanna.’ Anian a makaliwliwa a sasao! Mapabileg unay dagidiay maup-upay no agkararagda ken Jehova.​—Salmo 65:2.

 Denggen ti Mangiwanwan a Timek ti Dios Babaen ti Panangbasa iti Saona

17, 18. Uray kadagiti narikut a tiempo, kasano ti panangipaay ni Jehova iti panangiwanwan?

¹⁷ Bayat nga ituloy ni Isaias ti palawagna, ipalagipna kadagiti dumdumngeg kenkuana nga umayto ti riribuk. Umawatto dagiti umili iti “tinapay iti langa ti riribuk ken danum iti langa ti panangirurumen.” (Isaias 30:20a) Ti riribuk ken pannakairurumen a mapasaranda kabayatan ti pannakalakub ket agbalinto a kadawyan a kas iti tinapay ken danum. Nupay kasta, sidadaan ni Jehova a mangispal kadagidiay nalinteg ti panagpuspusoda. “Ti Naindaklan a Manangisurom saanton nga aglemmeng a mismo, ket dagiti matam masapul nga agbalinda a matmata a makakita iti Naindaklan a Manangisurom. Ket dagiti bukodmo a lapayag makangngegto iti sao iti likudam a kunkunana: ‘Daytoy ti dalan. Magnakayo iti dayta,’ no kas pagarigan agpakannawankayto wenno no kas pagarigan agpakannigidkayto.”​—Isaias 30:20b, 21. *

¹⁸ Ni Jehova ti ‘Naindaklan a Manangisuro.’ Awan umasping kenkuana a mannursuro. Ngem kasano a ‘makita’ ken ‘mangngeg’ dagiti tattao? Ipalgak ni Jehova ti bagina babaen kadagiti mammadtona, a ti sasaoda nailanad iti Biblia. (Amos 3:6, 7) Itatta, no dagiti matalek nga agdaydayaw ket basaenda ti Biblia, arigna ipatpatuldo kadakuada ti naamaan a timek ti Dios ti dalan a pagnaanda ken idagdagadagna kadakuada nga aturenda ti konduktada tapno makapagnada iti dayta. Rumbeng nga umimdeng a naimbag ti tunggal Kristiano bayat nga agsao ni Jehova babaen kadagiti pinanid ti Biblia ken kadagiti publikasion a naibatay iti Biblia nga impaay “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45-47) Igaed koma ti tunggal maysa ti agbasa iti Biblia, yantangay dayta ‘ti pakabiaganna.’​—Deuteronomio 32:46, 47; Isaias 48:17.

 Panunotenyo Dagiti Bendision iti Masanguanan

19, 20. Aniada a bendision ti agur-uray kadagidiay mangipangag iti timek ti Naindaklan a Manangisuro?

¹⁹ Dagidiay mangipangag iti timek ti Naindaklan a Manangisuro iwarawaradanto dagiti kinitikitan a ladawanda, a matmatanda dagita a makarimon a banag. (Basaenyo ti Isaias 30:22.) Kalpasanna, sagrapento dagidiay natulnog dagiti nakaskasdaaw a bendision. Kas nailanad iti Isaias 30:23-26, dineskribir dagitoy ni Isaias a kas nakaay-ayat a padto ti pannakaisubli a naaddaan iti umuna a kaitungpalanna idi nagsubli dagiti natda a Judio manipud pannakakautiboda idi 537 K.K.P. Itatta, tulongannatayo daytoy a padto a mangkita kadagiti nakaskasdaaw a bendision nga ipaay ti Mesias iti naespirituan a paraiso itan ken iti umad-adanin a literal a Paraiso.

²⁰ “Sigurado nga itednanto ti tudo maipaay iti bin-im a dayta ti pangmulam iti daga, ket kas bunga ti daga tinapay, nga agbalinto a nataba ken nalanit. Ti an-animalmo agarabdanto iti dayta nga aldaw iti maysa a nalawa a pagaraban. Ket ti bakbaka ken dagiti nataenganen nga asno a mangtaltalon iti daga mangandanto iti taraon a natemplaan iti sorel, a naitaep babaen iti suplad ken iti tinidor.” (Isaias 30:23, 24) Ti tinapay a  “nataba ken nalanit”​—taraon a nasustansia​—isunto ti inaldaw a taraon ti tao. Nawadwadto ti bunga ti daga, a mabenepisiaranto uray dagiti animal. Manganto dagiti animal iti “taraon a natemplaan iti sorel”​—naimas a taraon para kadagiti naisangsangayan nga okasion. “Naitaep” pay daytoy a taraon, nga isut’ kadawyan a maar-aramid kadagiti trigo a nairanta a kanen ti tao. Anian a makaparagsak a detalye ti idatag ditoy ni Isaias a mangiladawan iti kinawadwad ti pamendision ni Jehova iti matalek a sangatauan!

21. Deskribirenyo ti kinanaan-anay dagiti umad-adanin a bendision.

²¹ “Iti rabaw ti tunggal natayag a bantay ken iti rabaw ti tunggal nangato a turod maaddanto dagiti baresbes.” (Isaias 30:25a) * Idatag ni Isaias ti maikanatad a ladawan a mangipaganetget  iti kinanaan-anay dagiti pamendision ni Jehova. Dinto agkirang ti danum​—maysa a napateg a banag nga agayusto saan laeng a kadagidiay nababa a disso no di ket iti tunggal bantay, uray iti “tunggal natayag a bantay ken iti rabaw ti tunggal nangato a turod.” Wen, awanton ti bisin. (Salmo 72:16) Kanayonanna, iturong ti mammadto ti atensionna kadagiti banag a nangatngato pay ngem ti bambantay. “Ti lawag ti kabus agbalinto a kas iti lawag ti naraniag nga init; ket ti mismo a lawag ti naraniag nga init agbalinto a pito a daras ti kinaraniagna, kas iti lawag ti pito nga aldaw, iti aldaw a patapatan ni Jehova ti dunor ti ilina ken paimbagenna uray ti nakaro a sugat nga imbunga ti saplit nga impaayna.” (Isaias 30:26) Anian a nakaay-ayat a tampok daytoy nadaeg a padto! Agsilnagto ti dayag ti Dios iti amin a kinarangrangna. Dagiti bendision nga agur-uray kadagiti matalek nga agdaydayaw iti Dios lab-awannanto unay ti aniaman nga immun-una a napasaranda​—iti mamimpito a daras.

Panangukom ken Rag-o

22. Maisupadi kadagiti bendision a sagrapento dagiti matalek, ania ti insagana ni Jehova para kadagiti nadangkes?

²² Agbaliw manen ti linaon ti mensahe ni Isaias. “Adtoy!” kunana, a kasla aw-awisenna ti atension dagiti dumdumngeg kenkuana. “Ti nagan ni Jehova um-umay manipud iti adayo, sumsumged ti ungetna ken buyogen dagiti nadagsen nga ulep. No maipapan kadagiti bibigna, napnoda iti panangkondenar, ket ti dilana kas iti mangalun-on nga apuy.” (Isaias 30:27) Saan pay a nakibiang ni Jehova, a palpalubosanna nga aramiden dagiti kabusor ti ilina ti kaykayatda. Ita umasidegen​—a kas iti umad-adanin a bagyo​—tapno ipakatna ti panangukom. “Ti espirituna kas iti manglayus a naapres a danum a dumanon agingga iti tengnged, tapno ilugayogna nga agsublisubli dagiti nasion babaen ti yakayakan ti kinaawan pateg; ket ti pangngednged a mamagallaalla addanto kadagiti panga ti il-ili.” (Isaias 30:28) Dagiti kabusor ti ili ti Dios malikmutdanto iti “naapres a danum,” a napalalo ti pannakadayyegda nga “agsublisubli . . . babaen ti yakayakan,” ken nariendaan iti “pangngednged.” Madadaeldanto.

23. Ania ti ‘mangparag-o iti puso’ dagiti Kristiano itatta?

 ²³ Agbaliw manen ti linaon ti mensahe ni Isaias bayat a deskribirenna ti naragsak a kasasaad dagiti matalek nga agdaydayaw nga agsublinto iti dagada. “Maaddaankayto iti kanta a kas iti kanta iti rabii a panangsantipikar ti maysa iti bagina maipaay iti piesta, ken panagrag-o ti puso a kas iti panagrag-o ti maysa a magmagna nga addaan plauta tapno sumrek iti bantay ni Jehova, iti Bato ti Israel.” (Isaias 30:29) Mapasaran dagiti pudno a Kristiano itatta ti umarngi a “panagrag-o ti puso” bayat a pampanunotenda ti pannakaukom ti lubong ni Satanas; ti pannalaknib ni Jehova kadakuada, ti ‘Bato ti pannakaisalakan;’ ken dagiti umad-adanin a bendision ti Pagarian.​—Salmo 95:1.

24, 25. Kasano a ti padto ni Isaias ipaganetgetna ti kinaagpaypayso ti umad-adanin a pannakaukom ti Asiria?

²⁴ Kalpasan daytoy nga ebkas ti ragsak, sublian ni Isaias ti tema a panangukom ket inagananna ti puntiria ti pungtot ti Dios. “Ni Jehova sigurado nga ipangngegnanto ti kinatan-ok ti timekna ket ipakitananto ti panagpababa ti takiagna, iti panagrungsot ti unget ken iti gil-ayab ti mangalun-on nga apuy ken bumayakabak a tudo ken bagyo nga addaan tudo ken dagiti uraro. Ta gapu iti timek ni Jehova agaligagetto ti Asiria; kabilennanto babaen a mismo iti sarukod.” (Isaias 30:30, 31) Babaen iti daytoy a nabatad a deskripsion, ipaganetget ni Isaias ti kinaagpaypayso ti panangukom ti Dios iti Asiria. Kayariganna, agtakder ti Asiria iti saklang ti Dios ket agpigerger iti pannakakitana iti ‘bumabbaba a takiag’ ti panangukom.

²⁵ Ituloy ti mammadto: “Tunggal panagwasawas ti sarukod ti pannusana a pagdissuento ni Jehova iti Asiria sigurado a buyogento dagiti pandereta ken dagiti arpa; ket buyogen kadagiti bakal ti panangiwasawas isu pudno a makirupakto kadakuada. Ta ti Tofetna naisagana a siuurnos manipud kadagiti nabiit pay a tiempo; naisagana met dayta maipaay iti ari a mismo. Pinaunegna ti gabsuon dayta. Ti apuy ken kayo naruayda. Ti anges ni Jehova, kas iti napegges nga ayus ti asupre, sumsumged a maibusor iti dayta.” (Isaias 30:32, 33) Nausar ditoy ti Tofet, iti Ginget ti Hinnom, a kas simboliko a disso a sumsumged. Babaen  ti panangipakita ni Isaias a sadiayto ti pagtungpalan ti Asiria, ipaganetgetna ti giddato ken naan-anay a pannakadadaelto dayta a nasion.​—Idiligyo ti 2 Ar-ari 23:10.

26. (a) Ania ti moderno-aldaw nga aplikasion dagiti balikas ni Jehova a maibusor iti Asiria? (b) Kasano a maitultuloy dagiti Kristiano itatta ti manginanama ken Jehova?

²⁶ Nupay naiturong daytoy a mensahe ti panangukom iti Asiria, adda pay sabali a kayulogan ti padto ni Isaias. (Roma 15:4) Kayariganna, umayto manen ni Jehova manipud iti adayo tapno layusen, dayyegen, ken riendaanna amin dagidiay mangirurumen iti ilina. (Ezequiel 38:18-23; 2 Pedro 3:7; Apocalipsis 19:11-21) Sapay koma ta dumtengen a sipapartak dayta nga aldaw! Kabayatanna, sigagagar dagiti Kristiano a mangur-uray iti aldaw ti pannakaispal. Mapapigsada babaen ti panangmennamenna kadagiti nabatad a sasao a nailanad iti Isaias kapitulo 30. Dagitoy a sasao paregtaenda dagiti adipen ti Dios a mangipateg iti pribilehio ti kararag, igaedda ti agadal iti Biblia, ken mennamennaenda dagiti umad-adanin a bendision ti Pagarian. (Salmo 42:1, 2; Proverbio 2:1-6; Roma 12:12) Iti kasta tulongannatayo amin ti sasao ni Isaias nga agtultuloy a manginanama ken Jehova.

[Footnotes]

[Salsaludsod]

 [Dagiti Ladawan iti panid 305]

Idi kaaldawan ni Moises, nagtalaw dagiti Israelita manipud Egipto. Idi kaaldawan ni Isaias, napan nagpatulong ti Juda iti Egipto

[Ladawan iti panid 311]

“Iti rabaw ti tunggal nangato a turod maaddanto dagiti baresbes”

[Ladawan iti panid 312]

Umayto ni Jehova a buyogen “ti ungetna ken buyogen dagiti nadagsen nga ulep”