Kapitulo Beinte Singko

Ti Ari ken Dagiti Prinsipena

Isaias 32:1-20

1, 2. Ania ti maikuna maipapan iti linaon ti Dead Sea Scroll ti Isaias?

IDI arinunos ti dekada ti 1940, nasarakanda ti nakaskasdaaw a koleksion dagiti lukot ti pagbasaan kadagiti kueba iti asideg ti Natay a Baybay, sadi Palestina. Naglatak dagitoy kas Dead Sea Scrolls ken maipagarup a naisurat iti nagbaetan ti 200 K.K.P. ken 70 K.P. Kalatakan kadagitoy ti lukot ni Isaias a naisurat iti Hebreo iti nalagda a lalat. Gistay kompleto daytoy a lukot, ket bassit laeng ti nakaidumaan ti linaonna kadagiti manuskrito ti Masoretiko a teksto a napetsaan iti agarup 1,000 a tawen kalpasanna. Gapuna, iparangarang ti lukot ti kinaumiso ti pannakayallatiw ti linaon ti Biblia.

² Ti maysa a napateg a detalye maipapan iti Dead Sea Scroll ti Isaias ket maipapan iti marka nga “X” nga insurat ti eskriba iti pingir ti paset a mangbukel iti makunkuna itan nga Isaias kapitulo 32. Ditay ammo no apay a minarkaan ti eskriba dayta, ngem ammotayo nga adda banag a naisangsangayan maipapan iti daytoy a paset ti Nasantuan a Biblia.

Panagturay Maipaay iti Kinalinteg ken Kinahustisia

3. Ania nga administrasion ti naipadto kadagiti libro ti Isaias ken Apocalipsis?

³ Mangrugi ti Isaias kapitulo 32 babaen ti nakaay-ayat a padto nga adda nakaskasdaaw a kaitungpalanna iti kaaldawantayo: “Adtoy! Maysa nga ari ti agturayto maipaay iti kinalinteg a mismo; ket no maipapan iti piprinsipe, agturaydanto kas piprinsipe maipaay iti kinahustisia a mismo.” (Isaias 32:1) Wen, “Adtoy!” Ipalagip daytoy nga ebkas ti umasping nga ebkas a masarakan iti maudi a naimpadtuan a libro ti Biblia: “Daydiay situtugaw iti trono  kinunana: ‘Adtoy! Pagbalbalinek a baro ti isuamin a bambanag.’” (Apocalipsis 21:5) Dagiti libro ti Biblia nga Isaias ken Apocalipsis, nga agarup 900 a tawen ti nagbaetan ti pannakaisuratda, agpadada a mangidatag iti makaparagsak a deskripsion ti maysa a baro nga administrasion​—“maysa a baro a langit,” a buklen ti Ari a ni Kristo Jesus, a naitrono sadi langit idi 1914, ken 144,000 a kakaduana nga agturay a ‘nagatang manipud iti sangatauan’​—agraman ti “maysa a baro a daga,” maysa a sangalubongan, nagkaykaysa a kagimongan ti tao. * (Apocalipsis 14:1-4; 21:1-4; Isaias 65:17-25) Naaramid amin daytoy nga urnos babaen ti daton a subbot ni Kristo.

4. Ania a pamuon ti baro a daga ti adda itan?

⁴ Kalpasan a nakitana iti sirmata ti maudi a pannakaselio dagitoy 144,000 a kakadua nga agturay, ipadamag ni apostol Juan: “Nakitak, ket, adtoy! maysa a dakkel a bunggoy, nga awan ti tao a makabael a mangbilang, manipud kadagiti isuamin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti il-ili ken kadagiti pagsasao, a sitatakderda iti sanguanan ti trono ken iti sanguanan ti Kordero.” Adtoy ti pamuon ti baro a daga​—maysa a dakkel a bunggoy a minilion ti bilangda, a naurnongen iti dasig dagidiay sumagmamano, a kaaduanna ket lallakay ken babbaketen a nabatbati a kameng ti 144,000. Malasatto daytoy a dakkel a bunggoy ti umad-adanin a dakkel a rigat ket, iti Paraiso a daga, kaduaento ida dagidiay mapagungar a matalek ken dagiti binilion a sabsabali pay a maikkanto iti gundaway a mangwatwat iti pammati. Amin a mangaramid iti kasta ti mabendisionanto iti biag nga agnanayon.​—Apocalipsis 7:4, 9-17.

5-7. Ania ti akem dagiti naipadto a “piprinsipe” iti arban ti Dios?

⁵ Ngem agingga nga adda daytoy agdama a lubong a napnuan iti guranggura, kasapulan dagiti kameng ti dakkel a bunggoy ti  salaknib. Kaaduanna, ipapaay daytoy ti “piprinsipe” nga ‘agturay maipaay iti kinahustisia a mismo.’ Anian a nagdaeg nga urnos! Ad-adda pay a nadeskribir dagitoy a “piprinsipe” iti naranga a sasao ti padto ni Isaias: “Tunggal maysa agbalinto a kas paglemmengan a lugar manipud iti angin ken lugar a pakaitalimengan manipud iti bagyo nga addaan tudo, kas barbaresbes ti danum iti awanan danum a pagilian, kas salinong ti maysa a nadagsen a napasdok a bato iti napaksuyan a daga.”​—Isaias 32:2.

⁶ Itan, iti daytoy tiempo ti sangalubongan a kinarigat, kasapulan ti “piprinsipe,” wen, dagiti panglakayen a ‘mangasikaso iti amin nga arban,’ a taripatuenda dagiti karnero ni Jehova ken ipakatda ti kinahustisia a maitunos kadagiti nalinteg a prinsipio ni Jehova. (Aramid 20:28) Masapul a maragpat ti kakasta a “piprinsipe” dagiti kualipikasion a nailanad iti 1 Timoteo 3:2-7 ken Tito 1:6-9.

⁷ Iti naindaklan a padtona a nangdeskribir iti narikut a “panungpalan ti sistema ti bambanag,” kinuna ni Jesus: “Kitaenyo a dikay mapabutngan.” (Mateo 24:3-8) Apay a di mapabutngan dagiti pasurot ni Jesus kadagiti napeggad a kasasaad ti lubong itatta? Ti maysa a makagapu ket dagiti “piprinsipe”​—napulotanda man wenno “sabsabali a karnero”​—sisusungdo a salsalaknibanda ti arban. (Juan 10:16) Situtured nga aywananda dagiti kakabsatda, uray maipasangoda kadagiti nakaal-alingget a banag a kas iti etniko a gubat ken panangikisap iti puli. Iti daytoy a lubong nga agbisbisin iti naespirituan, siguraduenda a mabang-aran dagiti malmaldaangan a kararua babaen kadagiti makapabileg a kinapudno ti Sao ti Dios, ti Biblia.

8. Kasano a sansanayen ken us-usaren ni Jehova dagiti “piprinsipe” a kameng ti sabsabali a karnero?

⁸ Nagminar dagiti “piprinsipe” kabayatan ti napalabas a 50 a tawen. Dagiti “piprinsipe” a kameng ti sabsabali a karnero masansanayda a kas tumantanor a klase “panguluen” tapno kalpasan ti dakkel a rigat, dagidiay kualipikado kadakuada sisasaganadanton  a madutokan nga agserbi iti administratibo a kapasidad iti “baro a daga.” (Ezequiel 44:2, 3; 2 Pedro 3:13) Babaen ti panangipaayda iti naespirituan a panangiwanwan ken bang-ar bayat nga idauluanda ti serbisio ti Pagarian, pampaneknekanda ti bagbagida a “kas salinong ti maysa a nadagsen a napasdok a bato,” nga itdenda ti bang-ar iti arban iti masakupan ti panagdayawda. *

9. Ania dagiti kasasaad a mangipakita a kasapulan ti “piprinsipe” itatta?

⁹ Kadagitoy napeggad a maudi nga al-aldaw ti nadangkes a lubong ni Satanas, kasapulan unay dagiti dedikado a Kristiano ti kasta a salaknib. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Nakapigpigsa dagiti angin ti palso a doktrina ken dagiti tiritir a propaganda. Dumawdawel dagiti bagyo ti gubgubat iti nagbabaetan ken iti las-ud dagiti nasion agraman dagiti direkta a panangraut kadagiti matalek nga agdaydayaw ken Jehova a Dios. Iti lubong a naganggangan iti naespirituan a tikag, kasapulan unay dagiti Kristiano dagiti baresbes ti danum ti nadalus, di natibnokan a kinapudno tapno maep-ep ti naespirituan a wawda. Makaparagsak ta inkari ni Jehova a ti agturturayen nga Ari, baeten kadagiti napulotan a kakabsatna ken dagiti manangsuporta a “piprinsipe” a kameng ti sabsabali a karnero, ipaayda ti pammaregta ken panangiwanwan kadagidiay malmaldaangan ken maup-upay iti daytoy tiempo ti rigat. Siguraduen ngarud ni Jehova nga agarinto ti kinalinteg ken kinahustisia.

Panangipangag a Buyogen Dagiti Mata, Lapayag, ken Puso

10. Ania dagiti probision nga insagana ni Jehova tapno “makakita” ken “makangngeg” ti ilina kadagiti naespirituan a banag?

¹⁰ Ania ti reaksion ti dakkel a bunggoy iti teokratiko nga urnos ni Jehova? Ituloy ti padto: “Ti matmata dagidiay makakita saanto a mapagkeppet, ket ti mismo a laplapayag dagidiay makangngeg mangipangagdanto.” (Isaias 32:3) Kadagiti naglabas a tawen, impaay ni Jehova ti instruksion ken tinulonganna nga agmataengan dagiti napateg nga adipenna. Ti Teokratiko nga Eskuelaan  ti Panagministro ken dadduma pay a gimong a maang-angay kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti sangalubongan; dagiti kombension distrito, nasional, ken internasional; agraman ti naisangsangayan a pannakasanay dagiti “piprinsipe” a mangaywan iti arban a buyogen ti naayat a pannakaseknan ket nakatulong amin iti pannakapabileg ti nagkaykaysa, sangalubongan a panagkakabsat dagiti minilion. Sadinoman ti ayan dagitoy a pastor ditoy daga, sigagagarda a dumngeg ken umawat kadagiti panangilinteg iti pannakaawat maipapan iti dumurdur-as a sao ti kinapudno. Babaen iti konsiensia a sinanay ti Biblia, sidadaanda a dumngeg ken agtulnog.​—Salmo 25:10.

11. Apay nga agsasao itan ti ili ti Dios a buyogen ti panagtalek, nga awan a pulos ti panagduadua?

¹¹ Kalpasanna, ipakdaar ti padto: “Ti mismo a puso dagidiay darasudos unay imutektekannanto ti pannakaammo, ken uray ti dila dagiti managbeddal nakaal-alistonto nga agsao iti nalawag a bambanag.” (Isaias 32:4) Awan koma ti nadarasudos a mangikeddeng no ania ti umiso ken di umiso. Kuna ti Biblia: ‘Makitam ti maysa a tao a nadursok kadagiti panagsasaona? Ad-adda a panginanamaan ti maysa a maag ngem daydiay.’ (Proverbio 29:20; Eclesiastes 5:2) Sakbay ti 1919, natulawan uray ti ili ni Jehova kadagiti Nababiloniaan a kapanunotan. Ngem nangrugi iti dayta a tawen, inikkan ni Jehova ida ti nalawlawag a pannakaawat iti pangpanggepna. Naamirisda a dagiti kinapudno nga impalgakna ket saan a dinadarasudos no di ket pinampanunot a naimbag, ket agsasaoda itan a buyogen ti sierto a pammati, nga awan a pulos ti panagduadua.

“Daydiay Nakuneng”

12. Siasino ‘dagidiay nakuneng’ iti kaaldawantayo, ken kasano nga awananda iti kinamanagparabur?

¹² Isaruno ti padto ni Isaias ti maysa a panamaggidiat: “Daydiay nakuneng saanton a maawagan iti naparabur; ket no maipapan iti tao nga awanan prinsipio, saanto a makuna a natan-ok; agsipud ta daydiay nakuneng a mismo agsaonto laeng iti kinakuneng.” (Isaias 32:5, 6a) Asino “daydiay nakuneng”? Kasla panangipaganetget, mamindua nga ipaay ni Ari David ti sungbat:  “Daydiay nakuneng kinunana iti pusona: ‘Awan ti Jehova.’ Nagtignayda iti makadadael, nagtignayda a nakarimrimon iti pannakilangenda. Awan asinoman nga agar-aramid iti naimbag.” (Salmo 14:1; 53:1, NW) Siempre, dagiti napeklan nga ateista kunada nga awan Jehova. No ar-arigen, kasta met laeng dagiti “nasaririt” ken dadduma pay nga agtigtignay a kasla awan Dios, nga ipapanda a dida manungsungbat iti asinoman. Awan ti kinapudno iti kakasta a tattao. Awan kinamanagparabur iti pusoda. Awananda iti ebanghelio ti ayat. Maigidiat kadagiti pudno a Kristiano, nabannayatda a mangtulong kadagidiay agkasapulan no adda rigat wenno pulos a dida tumulong.

13, 14. (a) Kasano a dagiti moderno-aldaw nga apostata agaramidda iti makapasakit? (b) Ania ti ikagumaan nga ipaidam dagiti apostata kadagiti mabisin ken mawaw, ngem anianto ti pagangayanna?

¹³ Adu kadagidiay kakasta a nakuneng guraenda dagidiay mangitandudo iti kinapudno ti Dios. “Ti mismo a pusona agaramidto iti makapasakit, tapno agaramid iti apostasia ken tapno agsao iti kinakaniwas maibusor ken Jehova.” (Isaias 32:6b) Anian a pudno daytoy kadagiti moderno-aldaw nga apostata! Kadagiti sumagmamano a pagilian ti Europa ken Asia, nakikappon dagiti apostata kadagiti sabsabali pay a bumusbusor iti kinapudno, a sawenda dagiti agdadata a kinaulbod kadagiti autoridad, tapno maparitan wenno mapawilan dagiti Saksi ni Jehova. Iparangarangda ti kababalin ti “dakes nga adipen,” nga impadto ni Jesus: “No dayta a dakes nga adipen kunaennanto iti pusona, ‘Ni apok agtaktak,’ ket rugiannanto a kabilen dagiti padana nga adipen ket makipangan ken makiinum kadagiti napaneknekan a managbartek, ti apo dayta nga adipen umayto iti aldaw a dina inanamaen ken iti oras a dina ammo, ket dusaennanto iti kakaruan unay ket itudingnanto kenkuana ti pannakabagina a mairaman kadagiti managinsisingpet. Sadiay nga addanto ti panagsangitna ken ti panagngaretnget dagiti ngipenna.”​—Mateo 24:48-51.

¹⁴ Kabayatanna, dagiti apostata pagbalinenda nga ongaong “ti kararua daydiay mabisin . . . ket uray daydiay mawaw papanenna nga awanan mainum.” (Isaias 32:6c) Dagiti kabusor ti kinapudno ikagumaanda nga ipaidam ti naespirituan a taraon kadagiti tattao a mabisin iti kinapudno, ken lapdanda dagidiay mawaw  nga uminum iti makapabang-ar a danum ti mensahe ti Pagarian. Ngem pagangayanna, agbanagto dayta iti ideklara ni Jehova iti ilina babaen ti maysa pay kadagiti mammadtona: “Makibakaldanto kenka; ngem saandakanto nga atiwen; ta siak addaak kenka, tapno isalakanka, kuna ni Jehova.”​—Jeremias 1:19; Isaias 54:17.

15. Iti kaaldawantayo, siasinoda ti nangnangruna nga “awanan prinsipio,” ania nga “ulbod a sasao” ti pinatanorda, ket ania ti resultana?

¹⁵ Nanipud idi ngalay ti maika-20 a siglo, nagraira ti imoralidad kadagiti pagilian ti Kakristianuan. Apay? Nangipaay ti padto iti maysa a makagapu: “No maipapan iti tao nga awanan prinsipio, dakes dagiti gamigamna; isu a mismo nangipaay iti pammatigmaan maipaay kadagiti aramid ti nalulok a kababalin, tapno marebba dagidiay naparigatan babaen kadagiti ulbod a sasao, uray no ti maysa a napanglaw sawenna ti umiso.” (Isaias 32:7) Kas kaitungpalan dagitoy a sasao, adu kadagiti klero ti nangnangruna a nangawat iti nalulok a kababalin no maipapan iti panagdenna sakbay ti panagkasar, panagkabbalay dagiti di nagkasar, homoseksualidad​—kinapudnona, “pannakiabig ken tunggal kita ti kinarugit.” (Efeso 5:3) Iti kasta, ‘rebbaenda’ dagiti arbanda babaen kadagiti palso a sasaoda.

16. Ania ti mangparagsak kadagiti pudno a Kristiano?

¹⁶ Maigidiat iti dayta, anian a makapabang-ar ti kaitungpalan ti sumaganad a sasao ti mammadto! “No maipapan iti daydiay naparabur, maipaay iti naparabur a bambanag nga isu nangipaay iti pammatigmaan; ket maikanunong ti naparabur a bambanag isu a mismo tumakderto.” (Isaias 32:8) Imparegta a mismo ni Jesus ti kinamanagparabur idi kinunana: “Iyugaliyo ti panangted, ket dagiti tattao mangteddanto kadakayo. Ibukbokdanto kadagiti saklotyo ti nasayaat a rukod, nasedsed, nayegyeg ken agliplippias. Ta ti rukod a pangrukrukodyo, pangrukoddanto met kadakayo.” (Lucas 6:38) Pinagminar met ni apostol Pablo dagiti bendision a sagrapen dagidiay managparabur idi kinunana: “Laglagipenyo dagiti sasao ni Apo Jesus, idi isu met laeng kinunana, ‘Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.’” (Aramid 20:35) Naragsak dagiti pudno a Kristiano, saan a babaen ti pananggun-od kadagiti material a kinabaknang wenno kinaprominente iti kagimongan, no di ket babaen ti kinamanagparabur​—a kas met iti  kinamanagparabur ti Diosda, a ni Jehova. (Mateo 5:44, 45) Ad-adda a pagragsakanda ti panagaramid iti pagayatan ti Dios, a sipaparabur nga ipaayda ti bagbagida a mangipakaammo kadagiti sabsabali ti “nadayag a naimbag a damag ti naragsak a Dios.”​—1 Timoteo 1:11.

17. Siasinoda itatta ti kas kadagiti “naliway a babbai” a tinukoy ni Isaias?

¹⁷ Ituloy ti padto ni Isaias: “Dakayo a babbai a nanam-ay, tumakderkayo, imdenganyo ti timekko! Dakayo a naliway a babbai, umimdengkayo iti saok! Iti las-ud ti maysa a tawen ken sumagmamano nga aldaw dakayo a naliway aglagawkayto, agsipud ta ti panagburas iti ubas nagngudonton ngem awanto ti dumteng a panagburas iti bunga. Agpigergerkayo, dakayo a babbai a nanam-ay! Aglagawkayo, dakayo a naliway!” (Isaias 32:9-11a) Ti kababalin dagitoy a babbai ipalagipna kadatayo dagiti tattao iti kaaldawantayo nga agkunkuna nga agserserbida iti Dios ngem saanda a naregta nga agserbi kenkuana. Masarakan dagiti kakasta  kadagiti relihion ti “Babilonia a Dakkel, ti ina dagiti balangkantis.” (Apocalipsis 17:5) Kas pagarigan, dagidiay miembro dagiti relihion ti Kakristianuan ket umaspingda unay iti panangdeskribir ni Isaias kadagitoy a “babbai.” “Nanam-ay[da],” a dida madanagan iti pannakaukom ken riribuk a dandanin manglapunos kadakuada.

18. Siasinoda ti nabilin nga ‘agibarikes iti tinakpil kadagiti lomoda,’ ken apay?

¹⁸ Maibilin ngarud iti palso a relihion: “Aguksobkayo ket aglamolamokayo, ket mangibarikeskayo iti tinakpil kadagiti lomo. Danogenyo dagiti barukongyo iti panagun-unnoy gapu kadagiti makaay-ayo a talon, gapu iti manangpataud-bunga a puon ti ubas. Iti rabaw ti daga ti ilik timpuar ti sisiit laeng, nasiit a babassit a kayo, ta addada kadagiti amin a balay ti panagrag-o, wen, ti kasta unay ti kinaragsakna nga ili.” (Isaias 32:11b-13) Ti sasao nga “Aguksobkayo ket aglamolamokayo” dina kaipapanan ti interamente a panaglabus. Kadawyan idi un-unana ti mangikawes iti makinruar a pagan-anay a mangkalub iti makin-uneg a kawes. Ti makinruar a pagan-anay ket masansan idi a maysa a pakabigbigan. (2 Ar-ari 10:22, 23; Apocalipsis 7:13, 14) Ibilbilin ngarud ti padto nga ikkaten dagiti miembro ti palso a relihion ti makinruar a pagan-anayda​—ti pammarang a pakailasinanda a kas ad-adipen ti Dios​—ket isuotda ketdi dagiti pagan-anay a tinakpil, a mangisimbolo iti panagdung-aw gapu iti umad-adanin a pannakaukomda. (Apocalipsis 17:16) Awan masarakan a nadiosan a bunga kadagiti narelihiosuan nga organisasion ti Kakristianuan, nga agkunkuna nga isuda ti “kasta unay ti kinaragsakna nga ili” ti Dios, wenno kadagiti amin a sabsabali pay a miembro ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. Ti masakupan ti panangiturayda ket mangibunga iti “sisiit laeng, nasiit a babassit a kayo” ti panangliway ken panangbaybay-a.

19. Ania a kasasaad ti apostata a “Jerusalem” ti imbutaktak ni Isaias?

¹⁹ Daytoy a ladawan ti kinadaguyemyem saknapanna ti isuamin a paset ti apostata a “Jerusalem”: “Ti mismo a pagnaedan a torre nabaybay-an, ti mismo nga anabaab ti siudad napanawan; ti Ofel ken ti pagwanawanan nagbalinda a langalang a tay-ak,  nga iti tiempo a di nakedngan pagragrag-oan dagiti sebra, ti pagaraban dagiti pangen.” (Isaias 32:14) Wen, nairaman pay ti Ofel. Ti Ofel ket nangato a paset ti Jerusalem a mangipaay iti napigsa a pangdepensa. No kunaen a ti Ofel ket agbalin a langalang a tay-ak, ipasimudaagna ti naan-anay a panaglangalang ti siudad. Ipakita ti sasao ni Isaias a ti apostata a “Jerusalem”​—ti Kakristianuan​—ket saan a nasalukag no iti panagaramid iti pagayatan ti Dios. Langalang iti naespirituan, pulos nga awanan iti kinapudno ken kinahustisia​—kasla animal ti kakarona.

Nadayag a Pannakaigidiat!

20. Ania ti epekto ti pannakaiparukpok ti espiritu ti Dios iti ilina?

²⁰ Isaruno nga idatag ni Isaias ti makaparagsak a namnama para kadagidiay mangaramid iti pagayatan ni Jehova. Agtultuloy laeng ti panaglangalang ti mismo nga ili ti Dios “agingga a maiparukpok kadatayo ti espiritu manipud iti ngato, ket ti let-ang agbalinton a minuyongan, ket ti minuyongan a mismo maibilang a kas pudpudno a bakir.” (Isaias 32:15) Makaparagsak ta nanipud 1919, sibubuslon a naiparukpok ti espiritu ni Jehova iti ilina, a kayariganna insublina ti nabunga a minuyongan dagiti napulotan a Saksi, a sarunuen ti lumawlawa a bakir ti sabsabali a karnero. Agminar unay ti kinasaliwanwan ken kinarang-ay ti organisasionna ditoy daga itatta. Iti naisubli a naespirituan a paraiso, ti “dayag ni Jehova, ti kinangayed ti Diostayo,” ket iyanninaw ti ilina bayat nga iwaragawagda ti um-umay a Pagarianna iti sangalubongan.​—Isaias 35:1, 2.

21. Sadino ti pakasarakan itatta iti kinalinteg, kinaulimek, ken kinatalged?

²¹ Imdenganyo, itan, ti nadayag a kari ni Jehova: “Iti let-ang sigurado nga agtaengto ti hustisia, ket iti minuyongan agtaengto ti mismo a kinalinteg. Ket ti aramid ti pudno a kinalinteg masapul nga agbalin a talna; ket ti panagserbi ti pudno a kinalinteg, kinaulimek ken kinatalged agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Isaias 32:16, 17) Anian a mayanatup unay daytoy a mangdeskribir iti naespirituan a kasasaad ti ili ni Jehova itatta! Maigidiat iti kaaduan a paset ti sangatauan, a nasinasina gapu iti guranggura, kinaranggas, ken nakaro a naespirituan a kinapanglaw, agkaykaysa  dagiti pudno a Kristiano iti intero a lubong, nupay naggapuda “kadagiti isuamin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti il-ili ken kadagiti pagsasao.” Agbibiag, agtartrabaho, ken agserserbida a maitunos iti kinalinteg ti Dios, nga ar-aramidenda dayta a buyogen ti panagtalek nga iti kamaudiananna sagrapendanto ti pudno a talna ken kinatalged agingga iti panawen a di nakedngan.​—Apocalipsis 7:9, 17.

22. Ania ti naggidiatan ti kasasaad ti ili ti Dios ken dagidiay miembro ti palso a relihion?

²² Iti naespirituan a paraiso, matungtungpalen ti Isaias 32:18. Kunana: “Ti ilik masapul nga agnaed iti natalna a disso a pagyanan ken kadagiti pagtaengan ti naan-anay a panagtalek ken kadagiti di masingsinga a lugar a paginanaan.” Ngem kadagiti sinsinan Kristiano, “sigurado nga aguraronto inton ti bakir maipababa ket ti siudad maipababa iti nababa unay a kasasaad.” (Isaias 32:19) Wen, kas iti nadawel a bagyo ti uraro, nailayaten ti panangukom ni Jehova a mangkabil iti peke a siudad ti palso a relihion, a mangipababa iti “bakir” dagiti mangsupsuporta kenkuana, a mamimpinsan a talipuposenna dagitoy!

23. Ania a sangalubongan a trabaho ti dandanin maturpos, ket ania ti pakaibilangan dagidiay makiramraman iti dayta?

²³ Agngudo daytoy a paset ti padto: “Naragsakkayo nga agimulmula iti bin-i iti igid ti amin a dandanum, a mangpappapagna iti saksaka ti toro ken ti asno.” (Isaias 32:20) Ti toro ken ti asno ket dinguen a pagtrabaho nga us-usaren idi ti nagkauna nga ili ti Dios no agarado ken agmulada kadagiti talon. Itatta, us-usaren ti ili ni Jehova dagiti alikamen a pagimprenta, elektroniko a rimienta, moderno a patakder ken pagiluganan ken, kangrunaan iti amin, ti nagkaykaysa, nateokratikuan nga organisasion nga agimprenta ken agiwaras kadagiti binilion a publikasion ti Biblia. Usaren dagiti situtulok a trabahador dagitoy nga instrumento a mangimula kadagiti bin-i ti kinapudno ti Pagarian iti intero a daga, a literal nga “iti igid ti amin a dandanum.” Naapiten dagiti minilion a managbuteng iti Dios a lallaki ken babbai, ken rineprep a sabsabali pay ti makikadkadua kadakuada. (Apocalipsis 14:15, 16) Pudno a maibilangda amin a ‘naragsak’!

[Footnote]

[Salsaludsod]

 [Dagiti Ladawan iti panid 331]

Iti Dead Sea Scrolls, namarkaan ti Isaias kapitulo 32 iti “X”

 [Dagiti Ladawan iti panid 333]

Tunggal ‘prinsipe’ ket kas iti paglemmengan a lugar manipud iti angin, pakaitalimengan manipud iti tudo, danum iti desierto, ken salinong manipud iti init

[Ladawan iti panid 338]

Maragsakan unay ti maysa a Kristiano a mangiburay iti naimbag a damag kadagiti sabsabali