Kapitulo Bainte Tres

“Baro a Nagan”

Isaias 62:1-12

1. Ania a pammatalged ti nairekord iti Isaias kapitulo 62?

PAMMATALGED, liwliwa, namnama a pannakaisubli​—dayta ti kasapulan dagiti malmaldaangan a Judio idiay Babilonia. Sumagmamanon a dekada ti napalabas sipud idi nadadael ti Jerusalem ken ti templona. Langalang ti Juda, nga agarup 800 a kilometro ti kaadayona manipud Babilonia, ket kasla nalipatanen ni Jehova dagiti Judio. Ania ti mangpasayaat iti situasionda? Dagiti kari ni Jehova nga isublina ida iti pagtaenganda ken palubosanna ida a mangisubli iti nasin-aw a panagdayaw. Iti kasta, dagiti deskripsion a kas iti “naan-anay a nabaybay-an” ken “langalang” masukatanton kadagiti nagan a mangipasimudaag iti anamong ti Dios. (Isaias 62:4; Zacarias 2:12) Napno iti kakastoy a kari ti kapitulo 62 ti Isaias. Nupay kasta, kas iti dadduma a padto maipapan iti pannakaisubli, daytoy a kapitulo saklawenna dagiti isyu saan laeng a mainaig iti pannakawayawaya dagiti Judio idiay Babilonia a nakakautibuanda. Iti kangrunaan a kaitungpalanna, ipatalged kadatayo ti Isaias kapitulo 62 a sigurado ti pannakaisalakan ti naespirituan a nasion ni Jehova, ti “Israel ti Dios.”​—Galacia 6:16.

Saan nga Agulimek Lattan ni Jehova

2. Iti ania a wagas nga ipakita manen ni Jehova ti anamongna iti Sion?

² Naparmek ti Babilonia idi 539 K.K.P. Kalpasanna, nangipaulog ni Ciro nga ari ti Persia iti bilin a mangipalubos iti panagsubli dagiti managbuteng iti Dios a Judio idiay Jerusalem ket isublida ti panagdayaw ken Jehova. (Esdras 1:2-4) Idi 537 K.K.P., nakasublin iti pagilianda dagiti immuna a nagawid  a Judio. Ipakita manen ni Jehova ti anamongna iti Jerusalem, kas mayanninaw iti kinabara ti naimpadtuan a deklarasionna: “Maipagapu iti Sion saanakto nga agtalna, ket maipagapu iti Jerusalem saanakto nga agtalinaed a naulimek agingga a ti kinalintegna rummuar a kas iti kinaraniag, ken ti pannakaisalakanna kas iti aluten a sumged.”​—Isaias 62:1.

3. (a) Idi agangay, apay nga inlaksid ni Jehova ti naindagaan a Sion, ket siasino ti nangsandi kenkuana? (b) Ania nga isisina ti napasamak, ken kaano, ken iti ania a periodo ti pagbibiagantayo itatta?

³ Idi 537 K.K.P., tinungpal ni Jehova ti karina nga isublina ti Sion, wenno Jerusalem. Napasaran dagiti umili ti panangisalakanna ket nagsilnag a siraraniag ti kinalintegda. Ngem idi agangay, simiasida manen iti nasin-aw a panagdayaw. Nagangayanna, inlaksidda ni Jesus kas ti Mesias, ket binaybay-anen ni Jehova ida kas nasion a pinilina. (Mateo 21:43; 23:38; Juan 1:9-13) Inyussuat ni Jehova ti pannakayanak ti baro a nasion, ti “Israel ti Dios.” Daytoy baro a nasion nagbalin a naisangsangayan nga ilina, ket idi umuna a siglo, sireregta dagiti miembrona a nangikaskasaba iti naimbag a damag iti intero a lubong. (Galacia 6:16; Colosas 1:23) Nakalkaldaang ta kalpasan ti ipapatay dagiti apostol, simminada iti pudno a relihion. Kas resultana, timmaud ti apostata a porma ti Kristianidad, a kas masarakan itatta iti Kakristianuan. (Mateo 13:24-30, 36-43; Aramid 20:29, 30) Iti sinigsiglo, napalubosan ti Kakristianuan a nangyeg iti nakaro a pakaumsian ti nagan ni Jehova. Ngem kamaudiananna, idi 1914, nangrugin ti “tawen ti naimbag a nakem” ni Jehova, agraman ti kangrunaan a kaitungpalan daytoy a paset ti padto ni Isaias.​—Isaias 61:2.

4, 5. (a) Siasino dagiti isimbolo itatta ti Sion ken dagiti annakna? (b) Iti ania a wagas nga inusar ni Jehova ti Sion a mamagbalin iti “pannakaisalakanna kas iti aluten a sumged”?

⁴ Iti kaaldawantayo, ti kari ni Jehova nga isublina ti Sion ket natungpalen iti nailangitan nga organisasionna, ti “Jerusalem sadi ngato,” a nairepresentar ditoy daga babaen kadagiti annakna, dagiti Kristiano a napulotan iti espiritu. (Galacia 4:26)  Agserserbi ti nailangitan nga organisasion ni Jehova kas napudno a katulongan​—naridam, naayat, ken nagaget. Anian a makaparagsak nga okasion idi impasngayna ti Mesianiko a Pagarian idi 1914! (Apocalipsis 12:1-5) Nangnangruna nanipud idi 1919, dagiti naindagaan nga annakna nangaskasabada kadagiti nasion maipapan iti kinalintegna ken pannakaisalakan. Kas impadto ni Isaias, dagitoy nga annak linawaganda ti kasipngetan a kas iti aluten, a pinagsilnagda ti silawda.​—Mateo 5:15, 16; Filipos 2:15.

⁵ Interesado unay ni Jehova kadagiti agdaydayaw kenkuana ket saan nga aginana, wenno agulimek, agingga a matungpalna amin nga inkarina iti Sion ken kadagiti annakna. Saan met nga agulimek dagiti natda kadagiti napulotan agraman dagiti kakaduada a “sabsabali a karnero.” (Juan 10:16) Pudno a natagarida bayat nga ipatuldoda kadagiti tattao ti kakaisuna a dalan nga agturong iti pannakaisalakan.​—Roma 10:10.

“Baro a Nagan” nga Inted ni Jehova

6. Ania ti pampanunoten ni Jehova para iti Sion?

⁶ Ania ti pampanunoten ni Jehova para iti Sion, ti nailangitan a “babai” a kukuana, nga inrepresentar ti nagkauna a Jerusalem? Kunana: “Dagiti nasion pudno unay a makitadanto ti kinalintegmo, O babai, ket amin nga ar-ari makitada ti dayagmo. Ket pudno a maawagankanto iti baro a nagan, nga itudingto ti mismo a ngiwat ni Jehova.” (Isaias 62:2) Bayat nga agtignay dagiti Israelita a maitunos iti kinalinteg, mapilitan dagiti nasion a kumita a sigaganetget. Uray dagiti ari mapilitanda a mangbigbig nga us-usaren ni Jehova ti Jerusalem ket awan kaimudinganna ti aniaman a kinaturayda no idilig iti Pagarian ni Jehova.​—Isaias 49:23.

7. Ania ti ipasimudaag ti baro a nagan ti Sion?

⁷ Pasingkedan itan ni Jehova ti nabaliwan a kasasaad ti Sion babaen ti panangtedna kenkuana iti baro a nagan. Dayta a baro a nagan ipasimudaagna ti naparaburan ken nadayaw a kasasaad a tinagiragsak dagiti naindagaan nga annak ti Sion  nangrugi idi 537 K.K.P. * Ipakpakitana a bigbigen ni Jehova a kukuana ti Sion. Itatta, maayatan ti Israel ti Dios nga isuda ti pakaragsakan ni Jehova iti kastoy a wagas, ket makipagrag-o kadakuada dagiti sabsabali a karnero.

8. Kadagiti ania a wagas a pinadayawan ni Jehova ti Sion?

⁸ Yantangay intednan iti Sion ti baro a nagan, ikari itan ni Jehova: “Agbalinkanto a korona ti kinapintas iti ima ni Jehova, ken naarian a turbante iti dakulap ti Diosmo.” (Isaias 62:3) Itag-ay ni Jehova ti simboliko nga asawana, ti nailangitan a Sion, tapno maidaydayaw. (Salmo 48:2; 50:2) Ti korona ti kinapintas ken ti “naarian a turbante” ipasimudaagda a nakawesan ti Sion iti dayaw ken kinaturay. (Zacarias 9:16) Yantangay irepresentarna ti nailangitan a Sion, wenno “Jerusalem sadi ngato,” ti Israel ti Dios ket nakaskasdaaw a gapuanan ti agtigtignay nga ima ti Dios​—ti maus-usar a pannakabalinna. (Galacia 4:26) Iti tulong ni Jehova, nakaipasdek dayta a naespirituan a nasion iti naisangsangayan a rekord ti kinatarnaw ken debosion. Minilion a tattao, a pakairamanan nga agpadpada dagiti napulotan ken sabsabali a karnero, ti napabileg a mangipakita iti naisangsangayan a pammati ken ayat. Kabayatan ti Milenio a Panagturay ni Kristo, yantangay nagun-odton dagiti napulotan ti nadayag a nailangitan a gunggonada, isudanto ti usaren ni Jehova a mangaon iti umas-asug a sangaparsuaan tapno magun-odda ti biag nga agnanayon.​—Roma 8:21, 22; Apocalipsis 22:2.

‘Ni Jehova Naragsakan Kenka’

9. Deskribirenyo ti panagbalbaliw ti Sion.

⁹ Ti panangted iti baro a nagan ket paset ti makaparagsak a panagbalbaliw ti nailangitan a Sion nga inrepresentar dagiti naindagaan nga annakna. Mabasatayo: “Saankanton a makuna  a maysa a babai a naan-anay a nabaybay-an; ket ti bukodmo a daga saanton a makuna a langalang; no di ket sika maawagankanto Ti Pagragsakak Adda Kenkuana, ken ti dagam Natagikua a kas Asawa. Ta ni Jehova naragsakanton kenka, ket ti bukodmo a daga matagikuanto a kas asawa.” (Isaias 62:4) Nalangalangen ti naindagaan a Sion sipud pay idi nadadael idi 607 K.K.P. Nupay kasta, ipasigurado kenkuana ti sasao ni Jehova a maisubli ken mapagnaedanto manen ti dagana. Nupay nadadael idi, saanton a naan-anay a mabaybay-an ti Sion, ken saanton a langalang ti dagana. Ti pannakaisubli ti Jerusalem idi 537 K.K.P. kaipapananna ti baro a kasasaadna, a naan-anay a maisupadi iti dati a langalang a kasasaadna. Ipakaammo ni Jehova a maawaganto ti Sion a “Ti Pagragsakak Adda Kenkuana,” ken ti dagana, “Natagikua a kas Asawa.”​—Isaias 54:1, 5, 6; 66:8; Jeremias 23:5-8; 30:17; Galacia 4:27-31.

10. (a) Kasano a nabaliwan ti Israel ti Dios? (b) Ania ti “daga” ti Israel ti Dios?

¹⁰ Nangrugi idi 1919, napasaran ti Israel ti Dios ti umasping a panagbalbaliw. Kabayatan ti umuna a gubat sangalubongan, kasla binaybay-an ti Dios dagiti napulotan a Kristiano. Ngem idi 1919, naisubli ti naanamongan a kasasaadda, ket nagugoran ti wagas ti panagdayawda. Daytoy ti nangapektar kadagiti pannursuro, ti organisasion, ken ti trabahoda. Dimteng ti Israel ti Dios iti ‘dagana,’ iti naespirituan a kasasaadna, wenno sakup ti aktibidadna.​—Isaias 66:7, 8, 20-22.

11. Kasano a tagikuaen dagiti Judio ti inada kas asawa?

¹¹ Tapno ad-adda pay a maipaganetget ti baro ken naanamongan a sasaaden ti ilina, kuna ni Jehova: “No kasano ti panangtagikua ti agtutubo a lalaki iti maysa a birhen kas asawana, ti annakmo a lallaki tagikuaendakanto kas asawa. Ket buyogen ti panagrag-o ti nobio gapu iti nobia, ti Diosmo agrag-onto gapu a mismo kenka.” (Isaias 62:5) Kasano a matagikua dagiti Judio, nga ‘annak a lallaki’ ti Sion, ti inada kas asawa? Gapu ta dagiti agsubli nga annak ti Sion a naluk-atan iti panangkautibo ti Babilonia tagikuaenda ti daan a kabesera a  siudadda ken agtaengda manen kenkuana. Inton mapasamak dayta, saanen a langalang ti Sion no di ket napno kadagiti annak.​—Jeremias 3:14.

12. (a) Iti ania a wagas a pinagminar ni Jehova a dagiti napulotan a Kristiano ket paset ti organisasion a nayasawa kenkuana? (b) Kasano a ti panangtrato ni Jehova iti ilina mangipaay iti natan-ok a pagwadan iti panagasawa itatta? (Kitaenyo ti kahon iti panid 342.)

¹² Iti umasping a wagas, sipud pay idi 1919 tinagikuan dagiti annak ti nailangitan a Sion ti dagada, ti naespirituan a kasasaadda, nga addaan iti naimpadtuan a nagan a “Natagikua a kas Asawa.” Ti Nakristianuan a trabahoda iti dayta a daga imbatadna a dagitoy a napulotan a Kristiano isuda ti “ili a maipaay iti nagan” ni Jehova. (Aramid 15:14) Ti panangpataudda kadagiti bunga ti Pagarian ken panangipablaakda iti nagan ni Jehova imbatadna a maragsakan ni Jehova kadagitoy a Kristiano. Pinagminarna a paset ida ti organisasion a di magsat ti pannakaisinggalutna kenkuana. Babaen ti panangpulotna kadagitoy a Kristiano iti nasantuan nga espiritu, panangluk-atna kadakuada iti naespirituan a pannakakautibo, ken panangusarna kadakuada a mangikasaba iti namnama maipapan iti Pagarian iti intero a sangatauan, impakita ni Jehova a pagrag-oanna ida a kas iti panagrag-o ti nobio iti nobia.​—Jeremias 32:41.

“Awan Koma ti Panagulimek iti Biangyo”

13, 14. (a) Idi un-unana, kasano nga agbalin ti Jerusalem a siudad a mangipaay iti talged? (b) Iti moderno a tiempo, kasano a nagbalin ti Sion a “maysa a pakaidaydayawan iti daga”?

¹³ Marikna ti ili ni Jehova ti kinatalged gapu iti piguratibo a baro a nagan nga intedna. Ammoda a bigbigenna ida ken isu ti makinkukua kadakuada. Ita, babaen iti sabali nga ilustrasion, agsao ni Jehova iti ilina a kas iti napaderan a siudad: “Iti rabaw dagiti padermo, O Jerusalem, namarebbengak kadagiti managwanawan. Iti intero nga agmalem ken iti intero nga agpatnag, patinayon, saanda koma nga agintek. Dakayo a mangdakdakamat ken Jehova, awan koma ti panagulimek iti biangyo, ket isu dikay ipaayan iti aniaman a kinaulimek  agingga nga ipasdekna a sititibker, wen, agingga nga isaadna ti Jerusalem kas maysa a pakaidaydayawan iti daga.” (Isaias 62:6, 7) Iti tiempo nga intuding ni Jehova kalpasan ti panagsubli dagiti matalek a natda manipud Babilonia, agbalin  ti Jerusalem a “maysa a pakaidaydayawan iti daga”​—napaderan a siudad a mangipaay iti kinatalged kadagiti umilina. Iti aldaw ken rabii, naridam dagiti managwanawan kadagidiay a bakud tapno ipasiguradoda ti kinatalged ti siudad ken tapno ipakaammoda dagiti pammakdaar a mensahe kadagiti umilina.​—Nehemias 6:15; 7:3; Isaias 52:8.

¹⁴ Iti moderno a tiempo, inusar ni Jehova dagiti napulotan a managwanawanna tapno ipakitada kadagiti naemma ti dalan nga agturong iti pannakawayawaya manipud panangadipen ti palso a relihion. Naawis dagitoy a sumrek iti organisasionna, a pakasarakanda iti proteksion manipud naespirituan a kinarugit, dakes nga impluensia, ken pungtot ni Jehova. (Jeremias 33:9; Sofonias 3:19) Mainaig iti kasta a proteksion, napateg ti akem dagiti klase managwanawan, “ti matalek ken masirib nga adipen,” a mangipapaay iti naespirituan a ‘taraon iti umiso a tiempo.’ (Mateo 24:45-47) Babaen ti pannakipagtrabahoda iti klase managwanawan, adda met napateg nga akem ti “dakkel a bunggoy” iti panagbalin ti Sion kas “maysa a pakaidaydayawan iti daga.”​—Apocalipsis 7:9.

15. Kasano nga agserserbi a patinayon ken Jehova ti klase managwanawan ken dagiti kakaduada?

¹⁵ Agtultuloy ti panagserbi ti klase managwanawan ken dagiti kakaduada! Makita ti amin-kararua a kababalinda iti naregta a trabaho dagiti minilion a matalek nga indibidual a supsuportaran dagiti agdaldaliasat a manangaywan ken dagiti assawada; dagiti boluntario iti nadumaduma a pagtaengan a Bethel ken pasilidad a pagimprentaan dagiti Saksi ni Jehova; dagiti misionero; ken dagiti special, regular, ken auxiliary pioneer. Malaksid iti dayta, nagagetda nga agibangon kadagiti baro a Kingdom Hall, agsarungkar kadagiti masakit, tumulong kadagiti indibidual a maipaspasango kadagiti narikut a situasion iti panagpaagas, ken mangipapaay iti naintiempuan a tulong kadagiti biktima ti didigra ken aksidente. Adu kadagitoy a managsakripisio nga indibidual ti masansan nga agserserbi a literal iti “aldaw ken rabii”!​—Apocalipsis 7:14, 15.

16. Iti ania a wagas a dagiti adipen ni Jehova ‘dida ipaayan iti aniaman a kinaulimek’?

 ¹⁶ Maparegta dagiti adipen ni Jehova nga agkararag a di agressat, a kiddawenda iti Dios a ‘maaramid koma ti pagayatanna, kas sadi langit, kasta met iti daga.’ (Mateo 6:9, 10; 1 Tesalonica 5:17) Nabalakadanda: “Dikay ipaayan [ni Jehova] iti aniaman a kinaulimek” agingga a mapatgan dagiti tarigagay ken namnama maipapan iti pannakaisubli ti pudno a panagdayaw. Impaganetget ni Jesus ti kinapateg ti patinayon a panagkararag, nga indagadagna kadagiti pasurotna nga ‘umawagda [iti Dios] iti aldaw ken rabii.’​—Lucas 18:1-8.

Ti Panagserbi iti Dios Masupapakanto

17, 18. (a) Iti ania a wagas a manamnama dagiti umili ti Sion a tagiragsakenda dagiti bunga ti nagbannoganda? (b) Kasano a tagtagiragsaken ti ili ni Jehova iti kaaldawantayo dagiti bunga ti nagbannoganda?

¹⁷ Ti baro a nagan nga ited ni Jehova iti ilina isu ti mangipasigurado kadakuada a saan nga ubbaw ti panagbannogda. “Ni Jehova insapatana babaen ti makannawan nga imana ken babaen ti napigsa a takiagna: ‘Saankonton nga ited ti bukbukelmo a kas taraon kadagiti kabusormo, dagiti ganggannaet saandanto met nga inumen ti baro nga arakmo, a nagbannogam. No di ket dagidiay mangur-urnong a mismo iti dayta kanendanto dayta, ket sigurado nga idaydayawdanto ni Jehova; ket dagidiay mangum-ummong a mismo iti dayta inumendanto dayta kadagiti nasantuan a paraangak.’” (Isaias 62:8, 9) Ti makannawan nga ima ni Jehova ken ti napigsa a takiagna ket simbolo ti bileg ken pigsana. (Deuteronomio 32:40; Ezequiel 20:5) Ti panangisapatana kadagitoy isu ti mangipakita a determinado a mangbalbaliw iti kasasaad ti Sion. Idi 607 K.K.P., impalubos ni Jehova a takawen ken samsamen dagiti kabusor ti Sion dagiti kukuana. (Deuteronomio 28:33, 51) Ngem ita, dagiti sanikua ti Sion ket tagiragsaken laeng dagidiay adda kalinteganda kadagita.​—Deuteronomio 14:22-27.

¹⁸ Iti moderno nga aldaw a kaitungpalan daytoy a kari, mapaspasaran ti naisubli nga ili ni Jehova ti naindaklan a naespirituan  a kinarang-ay. Tagtagiragsakenda a naan-anay dagiti bunga ti nagbannoganda​—dagiti adu a Kristiano nga ad-adalan ken naruay a naespirituan a taraon. (Isaias 55:1, 2; 65:14) Gapu ta matalek ti ilina, saan a palubosan ni Jehova dagiti kabusorda a manglapped iti naespirituan a kinarang-ayda wenno mangagaw kadagiti bunga ti amin-kararua a panagserbida. Awan masayang a trabaho a maipaay iti panagserbi ken Jehova.​—Malakias 3:10-12; Hebreo 6:10.

19, 20. (a) Kasano a nawayaan ti dalan para kadagiti Judio nga agsubli idiay Jerusalem? (b) Kasano a nawayaan ti dalan iti moderno a tiempo tapno makastrek dagiti naemma iti organisasion ni Jehova?

¹⁹ Ti baro a nagan pagbalinenna met ti organisasion ni Jehova a makaay-ayo kadagiti nasingpet ti panagpuspusoda a tattao. Rineprep ti agturturong iti dayta, ket silulukat pay laeng kadakuada ti dalan. Kuna ti padto ni Isaias: “Rummuarkayo, rummuarkayo a lumasat kadagiti ruangan. Wayaanyo ti dalan dagiti umili. Gaburanyo, gaburanyo ti kangrunaan a kalsada. Ikkatanyo iti batbato. Mangibayogkayo iti pagilasinan maipaay kadagiti ili.” (Isaias 62:10) Iti immuna a kaitungpalanna, nalabit agaplikar daytoy nga awis iti iruruar kadagiti ruangan dagiti siudad ti Babilonia tapno agsublida idiay Jerusalem. Ikkaten dagiti agawid ti batbato iti dalan tapno nalaklaka ti agdaliasat ken tapno mangibayogda iti pagilasinan a pakakitaan iti dalan.​—Isaias 11:12.

²⁰ Sipud idi 1919, naisina dagiti napulotan a Kristiano para iti nadibinuan a serbisio ken agdaldaliasatda “iti Dalan ti Kinasanto.” (Isaias 35:8) Isuda ti damo a nagna iti naespirituan a kangrunaan a kalsada a rummuar manipud Babilonia a Dakkel. (Isaias 40:3; 48:20) Inted ti Dios kadakuada ti pribilehio a mangidaulo iti panangipakaammo kadagiti naindaklan nga aramidna ken mangipatuldo kadagiti sabsabali ti dalan nga agturong iti kangrunaan a kalsada. Ti panangikkat iti batbato​—panangwaknit kadagiti tubeng​—​ket nangnangruna a para iti pagimbaganda a mismo. (Isaias 57:14) Nasken a makitada a sibabatad dagiti panggep ken pannursuro ti Dios. Dagiti palso a  pammati ket pakaitibkolan a batbato iti desdes nga agturong iti biag, ngem ti Sao ni Jehova ket “kas iti pagpanday a martilio a mangburak iti napasdok a bato.” Babaen iti dayta, binurak dagiti napulotan a Kristiano dagiti pakaitibkolan a bato a mabalin a mangtubeng kadagidiay agtarigagay nga agserbi ken Jehova.​—Jeremias 23:29.

21, 22. Ania a pagilasinan ti impasdek ni Jehova para kadagidiay mangpanaw iti palso a relihion, ken kasanotay nga ammo?

²¹ Idi 537 K.K.P., nagbalin ti Jerusalem a pagilasinan a nangawis kadagiti natda a Judio tapno agsubli ken bangonenda manen ti templo. (Isaias 49:22) Idi 1919, idi naluk-atan dagiti napulotan a natda manipud panangkautibo ti palso a relihion, saanda a nagkalkallautang. Ammoda ti papananda, ta nangipasdek ni Jehova iti pagilasinanda. Ania a pagilasinan? Ti isu met laeng a pagilasinan a naipadto iti Isaias 11:10, a kunana: “Mapasamakto iti dayta nga aldaw nga addanto ti ramut ni Jesse a sitatakder kas maysa a pagilasinan a maipaay iti il-ili.” Inyaplikar ni apostol Pablo dagitoy a sasao ken ni Jesus. (Roma 15:8, 12) Wen, ni Kristo Jesus ti pagilasinan, nga agturturayen kas Ari iti nailangitan a Bantay Sion!​—Hebreo 12:22; Apocalipsis 14:1.

²² Iti aglikmut ni Jesu-Kristo, naummong nga agpadpada dagiti napulotan a Kristiano ken dagiti sabsabali a karnero tapno makiramanda iti mamagkaykaysa a panagdayaw iti Kangatuan a Dios. Ti panagturayna ti mangalangon iti sapasap a kinasoberano ni Jehova ken mangbendision kadagiti nasingpet ti panagpuspusoda a tattao manipud iti amin a nasion ti daga. Saan kadi a daytoy ti pakaigapuanna tapno makiraman ti tunggal maysa kadatayo a mangitan-ok kenkuana babaen ti panangidayaw?

“Ti Pannakaisalakanmo Um-umayen”!

23, 24. Kasano a maipapaay ti pannakaisalakan kadagidiay addaan pammati iti Dios?

²³ Ti baro a nagan nga ipaay ni Jehova iti arig asawa  nga organisasionna ket adda pakainaiganna iti agnanayon a pannakaisalakan dagiti annakna. Insurat ni Isaias: “Adtoy! Ni met laeng Jehova impangngegna dayta iti kaadaywan a paset ti daga: ‘Kunaenyo iti anak a babai ti Sion, “Adtoy! Ti pannakaisalakanmo um-umayen. Adtoy! Ti gunggona nga itedna adda kenkuana, ket dagiti pangsupapakna adda iti sanguananna.”’” (Isaias 62:11) Dimteng kadagiti Judio ti pannakaisalakan idi narba ti Babilonia ket nagsublida iti pagilianda. Ngem adda dakdakkel a banag nga itudtudo dagitoy a sasao. Ti deklarasion ni Jehova ipalagipna ti padto ni Zacarias maipapan iti Jerusalem: “Agrag-oka unay, O anak a babai ti Sion. Agdir-ika a sibaballigi, O anak a babai ti Jerusalem. Adtoy! Ti met laeng arim umay kenka. Isu nalinteg, wen, naisalakan; napakumbaba, ken sisasakay iti asno, iti  mismo a nataenganen nga animal nga anak ti asna.”​—Zacarias 9:9.

²⁴ Tallo ket kagudua a tawen kalpasan ti pannakabautisar ni Jesus iti danum ken pannakapulotna iti espiritu ti Dios, nagsakay a simrek idiay Jerusalem sa dinalusanna ti templona. (Mateo 21:1-5; Juan 12:14-16) Itatta, ni Jesu-Kristo ti mangyeg iti panangisalakan ni Jehova kadagiti amin nga adda pammatida iti Dios. Sipud iti pannakaitronona idi 1914, ni met laeng Jesus ti dinutokan ni Jehova nga Ukom ken Para-dusa. Idi 1918, tallo ket kagudua a tawen kalpasan ti pannakaitronona, dinalusanna ti naespirituan a templo ni Jehova, a nairepresentar ditoy daga babaen iti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano. (Malakias 3:1-5) Ti pannakaibayogna kas maysa a pagilasinan impamatmatna ti panangrugi ti naindaklan a pannakaurnong dagiti tattao manipud iti intero a daga, kas panangsuporta iti Mesianiko a Pagarian. Maitunos iti nagkauna a padron, dimteng ti ‘pannakaisalakan’ iti Israel ti Dios idi naluk-atanda manipud Babilonia a Dakkel idi 1919. “Ti gunggona” wenno ‘dagiti supapak’ a sagrapen dagiti managsakripisio a para-ani ket mabalin nga imortal a biag idiay langit wenno biag nga agnanayon ditoy daga. Amin nga agtalinaed a matalek mainanamada a ti “panagbannog[da] saan nga ubbaw mainaig iti Apo.”​—1 Corinto 15:58.

25. Ania a pammatalged ti naipaay iti ili ni Jehova?

²⁵ Anian a nagsayaat a namnama para iti nailangitan nga organisasion ni Jehova, para kadagiti napulotan a pannakabagina ditoy daga, ken para iti amin nga aktibo a naitimpuyog kadakuada! (Deuteronomio 26:19) Impadto ni Isaias: “Dagiti tattao sigurado nga awagandanto ida a nasantuan nga ili, dagidiay sinaka ni Jehova; ket sika maawagankanto iti Nabirokan, maysa a Siudad a Saan a Naan-anay a Nabaybay-an.” (Isaias 62:12) Ti “Jerusalem sadi ngato,” nga inrepresentar ti Israel ti Dios, impapanna idi a kasla nabaybay-anen. Dinanton pulos mapasaran manen ti kasta. Agnanayonto nga ikaluya ni Jehova ti ilina, a tagiragsakenda ti agtultuloy nga anamongna.

[Footnote]

[Salsaludsod]

[Kahon iti panid 342]

Natan-ok a Pagwadan iti Panagasawa

No agasawa dagiti tattao, adda dagiti namnamaenda iti singgalut ti panagasawa. Ngem ania dagiti namnamaen ti Dios? Isu ti namunganay iti urnos ti panagasawa. Ania idi ti panggepna iti dayta?

Ti relasionna iti nasion ti Israel isu ti maysa a mangipasimudaag iti panangmatmat ti Dios iti daytoy. Deskribiren ni Isaias daytoy a relasion kas panagasawa. (Isaias 62:1-5) Kas “asawa a lalaki” imutektekanyo no ania ti aramiden ni Jehova a Dios iti ‘nobiana.’ Salakniban ken santipikarenna. (Isaias 62:6, 7, 12) Padayawan ken tagipatgenna. (Isaias 62:3, 8, 9) Ken maragsakan, kas ipasimudaag dagiti baro a nagan nga intedna kenkuana.​—Isaias 62:4, 5, 12.

Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, inyanninaw ni Pablo ti panangiladawan ni Isaias iti relasion ni Jehova ken ti Israel idi inyaspingna ti relasion ti asawa a lalaki ken asawa a babai iti relasion ni Kristo ken ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano.​—Efeso 5:21-27.

Pinaregta ni Pablo dagiti Kristiano a tuladenda ti relasion ni Jesus ken ti kongregasion iti panagasawada. Awanen ti ayat a dakdakkel ngem iti impakita ni Jehova iti Israel ken ti impakita ni Kristo iti kongregasion. Dagita a simboliko a relasion ket mangipaay iti natan-ok a pagwadan para iti naballigi ken naragsak a panagasawa dagiti Kristiano.​—Efeso 5:28-33.

 [Ladawan iti panid 339]

Awagan ni Jehova ti nailangitan a Sion iti baro a nagan

[Dagiti Ladawan iti panid 347]

Iti moderno a tiempo, di nagulimek ti klase managwanawan ni Jehova