Kapitulo Onse

“Dikay Ikabil ti Panagtalekyo Kadagiti Natan-ok”

Isaias 50:1-11

1, 2. (a) Ania ti naipaltiing a balakad a di ipangag dagiti Judio, ket ania ti resultana? (b) Apay nga iyimtuod ni Jehova: ‘Sadino ti ayan ti kasuratan ti diborsio?’

“DIKAY ikabil ti panagtalekyo kadagiti natan-ok, wenno uray iti anak ti naindagaan a tao, a kenkuana awan pannakaisalakan. . . . Naragsak daydiay a ti Dios ni Jacob ti katulonganna, a ti namnamana adda ken Jehova a Diosna, ti Nangaramid iti langit ken daga.” (Salmo 146:3-6) No ipangag la koma dagiti Judio nga agbibiag idi kaaldawan ni Isaias ti imbalakad ti salmista! No la koma ta agtalekda iti “Dios ni Jacob” saan ket nga iti Egipto wenno iti aniaman a pagano a nasion! Iti kasta, inton rumaut dagiti kabusor ti Juda, agtignayto ni Jehova a mangsalaknib kenkuana. Nupay kasta, saan a nagpatulong ti Juda ken Jehova. Kas resultana, ipalubos ni Jehova a madadael ti Jerusalem ken makautibo idiay Babilonia dagiti umili ti Juda.

² Awan mapabasol ti Juda no di isu a mismo. Awan karbenganna a mangibaga a ti pannakadadaelna ket maigapu iti panangliput ni Jehova kenkuana wenno linipatan ni Jehova ti tulagna iti nasion. Ti Namarsua ket dina salungasingen ti tulag. (Jeremias 31:32; Daniel 9:27; Apocalipsis 15:4) Tapno maipaganetgetna daytoy, iyimtuod ni Jehova kadagiti Judio: “Sadino, ngarud, ti ayan ti kasuratan ti diborsio ti inayo, a pinagtalawko?” (Isaias 50:1a) Iti sidong ti Linteg Mosaiko, ti lalaki a mangidiborsio iti asawana masapul nga ipaayanna iti kasuratan ti diborsio. Iti kasta nawaya manen a makiasawa iti sabali a lalaki. (Deuteronomio 24:1, 2) Iti piguratibo a wagas, nangipaay ni Jehova  iti kasta a kasuratan iti Israel, ti pagarian a kabsat ti Juda, ngem dina inaramid dayta iti Juda. * Ni Jehova pay laeng ti “asawa a makinkukua” kenkuana. (Jeremias 3:8, 14) Sigurado a saan a nawaya ti Juda a makitipon kadagiti pagano a nasion. Agtultuloy ti relasion ni Jehova kenkuana “agingga nga umay ti Silo,” wenno ti Mesias.​—Genesis 49:10.

3. Apay nga ‘ilako’ ni Jehova ti ilina?

³ Iyimtuod met ni Jehova iti Juda: “Siasino kadagiti nakautangak ti nangilakuak kadakayo?” (Isaias 50:1b) Saan a maipan dagiti Judio idiay Babilonia tapno makautiboda a pangbayad iti dadduma a maipagarup nga utang ni Jehova. Ni Jehova ket saan a kas iti napanglaw nga Israelita a masapul a mangilako kadagiti annakna iti nakautanganna tapno makabayad. (Exodo 21:7) Imbes ketdi, pagminaren ni Jehova ti agpaypayso a pakaigapuan ti pannakaadipen ti ilina: “Adtoy! Gapu kadagiti bukodyo a biddut nailakokayo, ket gapu kadagiti bukodyo a salungasing napagtalaw ti inayo.” (Isaias 50:1c) Dagiti Judio ti nangilaksid ken Jehova; dina inlaksid ida.

4, 5. Kasano nga ipakita ni Jehova ti ayatna iti ilina, ngem ania ti reaksion ti Juda?

⁴ Sibabatad a maitampok ti ayat ni Jehova iti ilina iti sumaganad a saludsodna: “Apay nga, idi immayak, awan ti asinoman? Idi immawagak, awan ti asinoman a simmungbat?” (Isaias 50:2a) Babaen kadagiti adipenna a mammadto, kayariganna immay ni Jehova iti pagtaengan ti ilina tapno agpakpakaasi nga agsublida a naimpusuan kenkuana. Ngem dida sumungbat. Kaykayat dagiti Judio ti agpannuray iti suporta ti tao, a pasaray agpannurayda pay iti Egipto.​—Isaias 30:2; 31:1-3; Jeremias 37:5-7.

⁵ Ad-adda kadi a mapagpannurayan ti panangisalakan ti Egipto ngem ni Jehova? Kasla nalipatan dagidiay di matalek a Judio dagiti pasamak a nangituggod iti pannakaipasngay ti nasionda  sinigsiglon ti napalabas. Iyimtuod ni Jehova kadakuada: “Iti kinapudnona nagbalin kadi nga ababa unay ti imak a saanna a mabalin ti mangsubbot, wenno awan kadi kaniak ti pannakabalin a mangispal? Adtoy! Babaen ti pammabalawko pagmagaek ti baybay; dagiti karayan pagbalinek a let-ang. Dagiti ikanda bumangsit gapu iti kaawan ti danum, ket matayda gapu iti waw. Kawesak ti langlangit iti kinalidem, ket ti met laeng tinakpil aramidek nga abbongda.”​—Isaias 50:2b, 3.

6, 7. Kasano nga impakita ni Jehova ti bilegna a mangispal iti laksid ti pangta ti Egipto?

⁶ Idi 1513 K.K.P., ti Egipto idi ti mangirurrurumen​—saan ket a mangispal​—iti ili ti Dios. Naadipen idi dagiti Israelita iti dayta a pagano a pagilian. Ngem inispal ida ni Jehova, ket anian a makaparagsak daydi a pannakaispal! Umuna, nangyeg iti Sangapulo a Saplit iti pagilian. Kalpasan ti nangnangruna a makadidigra a maikasangapulo a saplit, ni Faraon ti Egipto dinagdagna a pinapanaw dagiti Israelita iti pagilian. (Exodo 7:14–​12:31) Nupay kasta, di nagbayag kalpasan ti ipapanawda, nagbaliw ti puso ni Faraon. Inummongna dagiti buyotna sa implanona a pilitenda a pagsublien dagiti Israelita idiay Egipto. (Exodo 14:5-9) Gapu ta adda iti likudanda ti buyot dagiti soldado ti Egipto ken ti Nalabaga a Baybay iti sanguananda, awanen ti paglisian dagiti Israelita! Ngem adda sadiay ni Jehova a makidangadang para kadakuada.

⁷ Linapdan ni Jehova dagiti Egipcio babaen ti panangisaadna iti munmon nga ulep iti nagbaetanda ken dagiti Israelita. Iti bangir dayta a napuskol nga ulep nga ayan dagiti Egipcio, nasipnget; iti ayan dagiti Israelita, adda lawag. (Exodo 14:20) Kalpasanna, bayat a nabangenan ti buyot dagiti Egipcio, “rinugian ni Jehova a pasublien ti baybay babaen ti napigsa a wayaway nga angin iti intero nga agpatnag ken pagbalinen ti labneng ti baybay a namaga a daga.” (Exodo 14:21) Idi nabisngayen ti danum, amin a tattao​—lallaki, babbai, ken ubbing​—nabaelanda ti  limmasat a sitatalged iti Nalabaga a Baybay. Idi dandanin makaballasiw ti ilina, inikkat ni Jehova ti ulep. Dagdagus a simmalog dagiti Egipcio iti baybay tapno kamakamenda ida. Idi nakaballasiwen a sitatalged ti ilina, imbulos ni Jehova dagiti danum, a nanglemmes ken Faraon ken dagiti buyotna. Iti kasta nakidangadang ni Jehova para iti ilina. Anian a pammaregta dayta kadagiti Kristiano itatta!​—Exodo 14:23-28.

8. Pagangayanna, maidestiero dagiti umili ti Juda gapu iti dida panangikankano kadagiti ania a pakdaar?

⁸ Idi tiempo ni Isaias, pito gasut a tawenen ti napalabas sipud idi napasamak dayta a nadibinuan a panagbiktoria. Maysa itan a nasion ti Juda. Pasaray makipaset kadagiti diplomatiko a pannakitulag kadagiti sabali a gobierno, a kas ti Asiria ken Egipto. Ngem di mapagtalkan dagiti lider dagitoy a pagano a nasion. Kanayon nga ipangpangrunada ti bukodda a pagimbagan imbes  a dagiti aniaman a tulagda iti Juda. Babaen ti panagsao dagiti propeta iti nagan ni Jehova, pakdaaranda dagiti umili a dida agtalek iti kakasta a tattao, ngem dida inkankano ti sasao dagiti propeta. Pagangayanna, maidestiero dagiti Judio idiay Babilonia tapno maadipenda sadiay iti 70 a tawen. (Jeremias 25:11) Nupay kasta, saan a lipaten ni Jehova ti ilina, ket dina met baybay-an ida iti agnanayon. Iti naituding a tiempo, lagipenna ida, ket ipaayanna ida iti gundaway nga agawid iti pagilianda tapno isublida ti nasin-aw a panagdayaw. Apay? Tapno makapagsagana para iti iyaay ni Silo, daydiay pagtulnoganto ti amin a tattao!

Dumteng ni Silo

9. Siasino ni Silo, ket ania a kita ti mannursuro ti pagbalinanna?

⁹ Aglabas ti adu a siglo. Dumteng “ti naan-anay a pagpatinggaan ti tiempo,” ket agparang ditoy daga daydiay naawagan iti Silo, ni Apo Jesu-Kristo. (Galacia 4:4; Hebreo 1:1, 2) Maipakita ti napalalo a panagayat ni Jehova iti ilina yantangay tinudinganna ti kasingedan kenkuana kas Pannakangiwatna kadagiti Judio. Ania a kita ti pannakangiwat ti pagbalinan ni Jesus? Isu ti kangatuan a pannakangiwat! Malaksid iti akemna a pannakangiwat, ni Jesus ket maysa a mannursuro​ ​—Nasigo a Mannursuro. Saan a nakaskasdaaw dayta, yantangay katatan-okan ti Instruktorna​—ni Jehova a Dios a mismo. (Juan 5:30; 6:45; 7:15, 16, 46; 8:26) Pasingkedan daytoy ti naimpadtuan a sasao ni Jesus babaen ken Isaias: “Ti met laeng Soberano nga Apo Jehova intedna kaniak ti dila dagidiay nasursuruan, tapno maammuak no kasano a sungbatak iti maysa a sao daydiay nabannog. Mangriing iti binigat; riingenna ti lapayagko tapno dumngeg a kas kadagidiay nasursuruan.”​—Isaias 50:4. *

10. Kasano nga iyanninaw ni Jesus ti ayat ni Jehova iti ilina, ket ania a reaksion ti magun-od ni Jesus?

¹⁰ Sakbay nga immay ditoy daga, nagtrabaho ni Jesus iti sibay ni Amana idiay langit. Nakasaysayaat ti panangdeskribir ti Proverbio 8:30 iti nabara a relasion ti Ama ken ti Anak: “Addaak idi iti sibay [ni Jehova] kas nasigo a managobra, . . . yantangay maragragsakanak iti sanguananna iti isuamin a tiempo.” Napalalo ti rag-o ni Jesus nga agimdeng ken Amana. Kas ken Amana, ay-ayatenna dagiti “annak ti tattao.” (Proverbio 8:31) Inton umay ditoy daga, sungbatan ni Jesus “iti maysa a sao daydiay nabannog.” Irugina ti ministeriona babaen ti panangbasana iti makaliwliwa a kasuratan iti padto ni Isaias: “Ti espiritu ni Jehova adda kaniak, agsipud ta pinulotannak a mangideklara ti naimbag a damag kadagiti napanglaw, . . . tapno dagidiay nailupitlupit papanenna buyogen ti panangluk-at.” (Lucas 4:18; Isaias 61:1) Naimbag a damag kadagiti napanglaw! Bang-ar kadagiti nabannogan! Anian a rag-o ti iyeg dayta a pakaammo kadagiti tattao! Addada agrag-o​—ngem saan nga amin. Inton agangay, adu ti di mangawat kadagiti pammatalged a ni Jesus ket sinursuruan ni Jehova.

11. Siasino dagiti makisangol ken Jesus, ket ania ti masagrapda?

¹¹ Nupay kasta, addada mayat a dumngeg iti ad-adu pay.  Siraragsak nga ipangagda ti makaliwliwa nga awis ni Jesus: “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken madagdagsenan, ket pagin-awaenkayto. Ibaklayyo ti sangolko ket agsursurokayo kaniak, ta naalumamay ti kababalinko ken napakumbaba ti pusok, ket makasarakkayto ti gin-awa a maipaay kadagiti kararuayo.” (Mateo 11:28, 29) Karaman kadagidiay umadani ken Jesus dagiti tattao nga agbalin nga apostolna. Ammoda a ti pannakisangolda ken Jesus kaipapananna ti napinget a panagtrabahoda. Karaman iti daytoy a trabaho ti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a daga. (Mateo 24:14) Bayat a makiraman dagiti apostol ken ti dadduma pay nga adalan iti daytoy a trabaho, makitada a pudno a makagin-awa dayta iti kararuada. Ar-aramiden dagiti matalek a Kristiano itatta ti isu met laeng a trabaho, ket mapaspasaranda ti umasping a rag-o bayat a makipaspasetda iti dayta.

Saan a Rebelioso

12. Kadagiti ania a wagas nga ipakita ni Jesus ti kinatulnogna iti nailangitan nga Amana?

¹² Di pulos linipatan ni Jesus ti panggep nga immayanna ditoy daga​—ti panagaramid iti pagayatan ti Dios. Naipadto ti panangmatmatna kadagiti bambanag: “Ti met laeng Soberano nga Apo Jehova linuktanna ti lapayagko, ket siak, iti biangko, saanak a rebelioso. Saanak a bimmaw-ing iti sungani a turong.” (Isaias 50:5) Kanayon a natulnog ni Jesus iti Dios. Kinapudnona, kunana pay: “Ti Anak saanna a kabalinan nga aramiden ti maysa a banag iti bukodna a nakem, no di laeng ti makitana nga ar-aramiden ti Ama.” (Juan 5:19) Sakbay a nagbalin a tao, nalabit nakipagtrabaho ni Jesus iti sibay ni Amana iti minilion, wenno binilion pay ketdi, a tawtawen. Idi addan ditoy daga, intultuloyna a sinurot dagiti instruksion ni Jehova. Kas imperpekto a paspasurot ni Kristo, anian nga ad-adda pay koma nga ikagumaantayo nga aramiden ti bilbilin ni Jehova!

13. Ania ti lak-amen ni Jesus, ngem kasanona nga ipakita ti turedna?

¹³ Dadduma kadagidiay mangilaksid iti bugbugtong nga Anak  ni Jehova ti mangidadanes kenkuana, ket naipadto met daytoy: “Ti bukotko impaayko kadagiti manangkabil, ken dagiti pingpingko kadagidiay agparparut iti buok. Ti rupak saanko nga inlinged manipud mangipababa a bambanag ken iti tupra.” (Isaias 50:6) Sigun iti padto, sagabaen ti Mesias ti ut-ot ken pannakaibabain iti im-ima dagiti bumusbusor. Ammo ni Jesus daytoy. Ken ammona no kasanonto ti kakaro daytoy a pannakaidadanes. Ngem bayat nga umas-asideg ti panagpatingga ti tiempona ditoy daga, saan nga agbuteng. Buyogen ti pimmamulinawen a determinasion, mapan idiay Jerusalem, a pagpatinggaan ti biagna kas tao. Bayat a mapmapanda sadiay, kuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Adtoy, sumangsang-attayon idiay Jerusalem, ket ti Anak ti tao mayawatto iti panguluen a papadi ken kadagiti eskriba, ket kondenarendanto a matay ket iyawatdanto kadagiti tattao iti nasnasion, ket pagang-angawandanto ken tupraandanto ken saplitenda ken papatayenda, ngem tallo nga aldaw kalpasanna bumangonto.” (Marcos 10:33, 34) Amin daytoy nadangkes a panangtrato ket isungsong dagiti tattao nga ad-adu koma ti ammoda​—dagiti panguluen a papadi ken eskriba.

14, 15. Kasano a natungpal ti sasao ni Isaias a makabkabil ken maibabain ni Jesus?

¹⁴ Iti rabii ti Nisan 14, 33 K.P., adda ni Jesus iti hardin ti Getsemani a kaduana ti dadduma a pasurotna. Agkarkararag. Pagammuan, agparang ti bunggoy dagiti managderraaw sada tiliwen ni Jesus. Ngem saan a mabuteng. Ammona nga adda kenkuana ni Jehova. Ipatalged ni Jesus kadagiti mabutbuteng nga apostolna a no kayatna, mabalinna a kiddawen iti Amana a mangibaon iti nasurok a sangapulo ket dua a lehion dagiti anghel a mangisalakan kenkuana, ngem kunana: “Ta no kasta, kasanonto ti pannakatungpal ti Kasuratan?”​—Mateo 26:36, 47, 53, 54.

¹⁵ Natungpal amin a naipadto maipapan kadagiti pakasuotan ken ipapatay ti Mesias. Kalpasan ti sinsinan a bista iti saklang ti Sanhedrin, inusig ni Poncio Pilato ni Jesus sana pinasaplit. Dagiti soldado ti Roma “kabilenda iti ulona babaen ti maysa a  runo ken tupraanda.” Iti kasta natungpal ti sasao ni Isaias. (Marcos 14:65; 15:19; Mateo 26:67, 68) Nupay saan a dakamaten ti Biblia a literal a maparut ti dadduma kadagiti barbas ni Jesus​—a nakaro unayen a pananglais​—awan duadua a napasamak daytoy, a kas iti impadto ni Isaias. *​—Nehemias 13:25.

16. Iti laksid ti nakaro a pammarigat, ania ti kababalin ni Jesus, ket apay a saan a mabain?

¹⁶ Iti saklang ni Pilato, saan a kiddawen ni Jesus a maispal ti biagna no di ket agtalinaed a kalmado, yantangay ammona a masapul a matay tapno matungpal ti Kasuratan. Idi kunaen ti Romano a gobernador nga adda pannakabalinna a mangibilin iti pannakapapatay wenno pannakaluk-at ni Jesus, situtured nga insungbat ni Jesus: “Awan koma a pulos ti autoridadmo a maibusor kaniak no saan a naited kenka manipud ngato.” (Juan 19:11) Impakita dagiti soldado ni Pilato ti kinaranggasda ken Jesus, ngem dida magutugot nga agbain. Apay koma a mabain? Ti pannakadusana ket saan a maigapu iti panagsalungasing. Imbes ketdi, maidaddadanes gapu iti kinalinteg. Iti daytoy a banag, natungpal ti dadduma pay a naimpadtuan a sasao ni Isaias: “Ti met laeng Soberano nga Apo Jehova tulongannakto. Dayta ti makagapu a saan a masapul a makariknaak iti pannakaipababa. Dayta ti makagapu nga insaadko ti rupak a kas iti pamulinawen, ket ammok a saanakto a mabainan.”​—Isaias 50:7.

17. Kadagiti ania a wagas nga adda ni Jehova iti sibay ni Jesus iti intero a ministeriona?

¹⁷ Natured ni Jesus gapu ta naan-anay ti panagtalekna ken Jehova. Ti kababalinna ti mangipakita kenkuana a naan-anay a maitunos iti sasao ni Isaias: “Daydiay mangidekdeklara kaniak a nalinteg ket asideg. Siasino ti makabalin a makisupiat kaniak? Tumakderkami koma a sangsangkamaysa. Siasino ti kabinnusorko iti pangukoman? Umasideg koma kaniak. Adtoy! Ti met laeng Soberano nga Apo Jehova tulongannakto. Siasino ti makaibatad a nadangkesak? Adtoy! Isuda amin, kas iti maysa  a kawes, marunotdanto. Maysa laeng a sanga ti mangibusto kadakuada.” (Isaias 50:8, 9) Iti aldaw a pannakabautisar ni Jesus, ideklara ni Jehova a nalinteg kas naespirituan nga anak ti Dios. Kinapudnona, mangngegan ti mismo a timek ti Dios iti dayta a kanito, a kunkunana: “Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, nga inanamongak.” (Mateo 3:17) Idi dandanin agngudo ti biagna ditoy daga, bayat a nakaparintumeng nga agkarkararag ni Jesus idiay hardin ti Getsemani, ‘agparang kenkuana ti maysa nga anghel manipud langit ket isu pabilgenna.’ (Lucas 22:41-43) Gapuna, ammo ni Jesus nga anamongan ni Amana ti wagas ti panagbiagna. Saan a nagbasol daytoy perpekto nga Anak ti Dios. (1 Pedro 2:22) Siuulbod nga akusaran dagiti kabusorna a salsalungasingenna ti Sabbath, maysa a mammartek, ken adda demoniona, ngem saan a naibabain ni Jesus kadagiti kinaulbodda. Adda kenkuana ti Dios, isu nga asino ti bumusor kenkuana?​—Lucas 7:34; Juan 5:18; 7:20; Roma 8:31; Hebreo 12:3.

18, 19. Aniada ti napasaran dagiti napulotan a Kristiano a kaasping dagidiay napasaran ni Jesus?

¹⁸ Pakdaaran ni Jesus dagiti adalanna: “No indadanesdak, idadanesdakayto met.” (Juan 15:20) Di agbayag, paneknekan dagiti pasamak a pudno daytoy. Iti Pentecostes 33 K.P., maiparukpok ti nasantuan nga espiritu kadagiti matalek nga adalan ni Jesus, ket maipasngay ti kongregasion Kristiano. Dagus nga ikagumaan dagiti panguluen ti relihion a pasardengen ti panangasaba dagitoy a matalek a lallaki ken babbai a kakadua itan ni Jesus kas paset ti ‘bin-i ni Abraham’ ken naampon kas naespirituan nga annak ti Dios. (Galacia 3:26, 29; 4:5, 6) Manipud idi umuna a siglo agingga ita, dagiti napulotan a Kristiano, bayat a sititibker nga itantandudoda ti kinalinteg, masapul a labananda dagiti ulbod a propaganda ken nakaro a panangidadanes dagiti kabusor ni Jesus.

¹⁹ Nupay kasta, laglagipenda ti makaparegta a sasao ni Jesus: “Naragsakkayo inton umsiendakayo dagiti tattao ken idadanesdakayo ken siuulbod a sawenda ti tunggal kita ti nadangkes  a banag a maibusor kadakayo maigapu kaniak. Agrag-o ken aglagtokayo gapu iti rag-o, yantangay dakkel ti gunggonayo iti langlangit.” (Mateo 5:11, 12) Gapuna, nupay napalalo ti pannakaidadanesda, saan nga agbuteng dagiti napulotan a Kristiano. Aniaman ti kunaen dagiti kabusorda, ammoda a ti Dios ti nangideklara a nalintegda. Iti imatangna, ‘awan pakapilawanda ken awan pakapabasolanda.’​—Colosas 1:21, 22.

20. (a) Siasinoda ti sumupsuporta kadagiti napulotan a Kristiano, ket ania ti napasaranda? (b) Kasano a maaddaan dagiti napulotan a Kristiano ken ti “sabsabali a karnero” iti dila dagidiay nasursuruan?

²⁰ Iti moderno a tiempo, dagiti napulotan a Kristiano ket supsuportaran ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero.” Uray dagitoy, itantandudoda met ti kinalinteg. Gapuna, nagsagabada a kadua dagiti napulotan a kakabsatda ken “linabaanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero.” Indeklara ni Jehova a nalintegda ken mainanama a makalasatda “iti dakkel a rigat.” (Apocalipsis 7:9, 14, 15; Juan 10:16; Santiago 2:23) Nupay kasla nabileg dagiti kabusorda ita, kuna ti padto ni Isaias nga iti tiempo nga intuding ti Dios, dagidiay a kabusor ket kasladanto iti kawes a kinnan ti sanga, a mayanatup laeng a maibelleng. Kabayatanna, agpadpada nga ikagkagumaan dagiti napulotan a Kristiano ken “sabsabali a karnero” ti agtalinaed a napigsa babaen ti regular a panagkararag, panagadal iti Sao ti Dios, ken itatabuno kadagiti gimong para iti panagdayaw. Iti kasta maisuro ida ni Jehova ken maadalda ti agsao iti dila dagidiay nasursuruan.

Agtalek iti Nagan ni Jehova

21. (a) Siasino dagidiay magna iti lawag, ket ania ti pagbanaganda? (b) Ania ti mapasamak kadagidiay magna iti sipnget?

²¹ Ita imutektekanyo ti nakaskasdaaw a panaggidiat: “Siasino kadakayo ti agbuteng ken Jehova, nga umim-imdeng iti timek ti adipenna, a nagna iti agtultuloy a kinasipnget ket kenkuana awan ti kinaraniag? Isu agtalek koma iti nagan ni Jehova ket agsammaked iti Diosna.” (Isaias 50:10) Dagidiay umimdeng iti timek ti Adipen ti Dios, a ni Jesu-Kristo, magnada iti lawag.  (Juan 3:21) Saanda laeng a basta usaren ti nagan ti Dios a Jehova no di ket agtalekda pay iti daydiay makinnagan iti dayta. Nupay nagnada idi iti sipnget, ita saandan nga agbuteng kadagiti tattao. Agsamsammakedda iti Dios. Nupay kasta, dagidiay agtultuloy a magna iti sipnget ket inadipen ti panagbuteng iti tao. Kasta ti kasasaad ni Poncio Pilato. Nupay ammona nga awan basol ni Jesus kadagiti palso a darumda kenkuana, mabuteng dayta a Romano nga opisial a mangluk-at ken Jesus. Papatayen dagiti Romano a soldado ti Anak ti Dios, ngem pagungaren ni Jehova ken balangatanna iti dayag ken dayaw. Ni ngay Pilato? Sigun iti Judio a historiador a ni Flavius Josephus, uppat a tawen laeng kalpasan ti ipapatay ni Jesus, nasukatan ni Pilato kas gobernador ti Roma ken namandaran nga agsubli idiay Roma tapno sungbatanna dagiti nakaidarumanna a nadagsen a basol. Dagidiay ngay Judio a nakaigapuan ti ipapatay ni Jesus? Awan pay uppat a dekada kalpasan dayta, dinadael dagiti buyot ti Roma ti Jerusalem ken pinapatay wenno inadipenda dagiti umilina. Awan naragsak a pagbanagan dagidiay mangpili iti sipnget!​—Juan 3:19.

22. Apay a bin-ig a kinamaag ti agpannuray iti panangisalakan ti tattao?

²² Bin-ig a kinamaag ti agpannuray iti panangisalakan ti tattao. Ilawlawag ti padto ni Isaias no apay: “Adtoy! Dakayo amin a mangpaspasged iti apuy, a mamaglawag kadagiti rissik, magnakayo iti lawag ti apuyyo, ken iti tengnga dagiti rissik a pinagayebgebyo. Manipud iti imak sigurado a maaddaankayto iti daytoy: Iti bin-ig nga ut-ot siiiddakayto.” (Isaias 50:11) Temporario ti panagturay dagiti natauan a lider. Ti tao nga addaan karisma mabalinna a kayawan ti imahinasion dagiti tattao iti apagbiit. Ngem uray ti kapapasnekan a tao limitado ti maaramidanna. Imbes a mangpasged iti dumardarang nga apuy, a kas iti namnamaen dagiti mangsupsuporta kenkuana, mabalin a makapasged laeng iti sumagmamano a “rissik,” a mangipaay iti bassit a lawag ken pudot ngem pagammuan ta maiddepen. Iti sabali a bangir, dinto pulos mapaay dagidiay agtalek ken Silo, ti inkari ti Dios a Mesias.

[Footnotes]

[Salsaludsod]

 [Ladawan iti panid 155]

Dagiti natauan nga agturay ti pagtalkan dagiti Judio imbes a ni Jehova

[Ladawan iti panid 156, 157]

Idiay Nalabaga a Baybay, sinalakniban ni Jehova ti ilina babaen ti panangikabilna iti munmon nga ulep iti nagbaetanda ken dagiti Egipcio