Kapitulo Bainte Kuatro

Mangaramid ni Jehova iti Nangayed a Nagan a Maipaay iti Bagina

Isaias 63:1-14

1, 2. (a) Ania ti personal a paginteresan dagiti Kristiano iti umad-adanin nga “aldaw ni Jehova”? (b) Ania a natan-ok nga isyu ti nainaig iti iyaay ti aldaw ni Jehova?

ITI agarup dua ribu a tawen, ‘inur-uray ken nagtalinaed a silalagip unay [dagiti Kristiano] iti kaadda ti aldaw ni Jehova.’ (2 Pedro 3:12; Tito 2:13) Nabatad a magagaranda iti iyaay dayta nga aldaw. Dayta ngamin ti pangrugian ti pannakapabang-arda kadagiti dakes a bunga ti kinaimperpekto. (Roma 8:22) Kaipapananna met ti panagpatingga dagiti rigat a sagsagabaenda kadagitoy “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.”​—2 Timoteo 3:1.

² Ngem, nupay ti aldaw ni Jehova ket mangyeg iti bang-ar kadagiti nalinteg, kaipapananna met ti pannakadadael “kadagidiay saan a makaammo iti Dios ken kadagidiay saan nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus.” (2 Tesalonica 1:7, 8) Mamagpanunot unay daytoy. Pudno ngata a dadaelento ti Dios dagiti nadangkes tapno laeng ispalenna ti ilina kadagiti narikut a kasasaad? Ipakita ti maika-63 a kapitulo ti Isaias nga adda nainaig nga isyu a natantan-ok nga amang ngem iti dayta, nga isu ti pannakasantipikar ti nagan ti Dios.

Ti Panagmartsa ti Naballigi a Mannakigubat

3, 4. (a) Ania ti situasion a nainaig iti padto iti Isaias kapitulo 63? (b) Siasino ti makita ni Isaias nga agmarmartsa nga agturong idiay Jerusalem, ket siasino dayta sigun iti dadduma nga eskolar?

³ Iti Isaias kapitulo 62, mabasatayo ti pannakaluk-at dagiti Judio  manipud Babilonia a nakakautibuanda ken ti pannakaisublida iti pagilianda. Gagangay a tumaud ti saludsod: Rumbeng kadi a pagbutngan dagiti naisubli a natda a Judio ti nakarkaro pay a panangdadael ti dadduma a kabusor a nasnasion? Dakkel ti maitulong ti sirmata ni Isaias a mangpaksiat iti butengda. Irugi ti padto: “Siasino daytoy um-umay manipud Edom, daydiay addaan kadagiti kawes a narangrang dagiti marisna manipud Bozra, daytoy a madaydayaw iti pagan-anayna, nga agmarmartsa iti kinaruay ti pannakabalinna?”​—Isaias 63:1a.

⁴ Makita ni Isaias ti maysa a mannakigubat, nabileg ken naballigi, nga agmarmartsa a mapan idiay Jerusalem. Ti naranga a pagan-anayna ti mangipasimudaag a nangato unay ti saadna. Aggapu iti kalatakan a siudad ti Edom, ti Bozra, a mangipasimudaag a nagun-odna ti naindaklan a balligi iti dayta a kabusor a pagilian. Siasino daytoy a mannakigubat? Kuna ti dadduma nga eskolar a ni Jesu-Kristo dayta. Patien ti dadduma nga isu ti Judio a panguluen ti militar a ni Judas Maccabaeus. Nupay kasta, ti mismo a mannakigubat ti nangipabigbig iti kinasiasinona idi sungbatanna ti nadakamat a saludsod, a kunana: “Siak, Daydiay agsasao iti kinalinteg, Daydiay aduan iti pannakabalin a mangisalakan.”​—Isaias 63:1b.

5. Siasino ti mannakigubat a nakita ni Isaias, ket apay a kasta ti sungbatyo?

⁵ Di pagduaduaan a ni Jehova a Dios a mismo daytoy a mannakigubat. Iti dadduma a paset ti Kasuratan, nadeskribir ni Jehova kas addaan iti ‘naruay a dinamiko nga enerhia’ ken “agsasao no ania ti nalinteg.” (Isaias 40:26; 45:19, 23) Dagiti naranga a kawes ti mannakigubat ipalagipna kadatayo ti sasao ti salmista: “O Jehova a Diosko, napaneknekanka a naindaklan unay. Iti dayaw ken kinangayed kinawesam ta bagim.” (Salmo 104:1) Nupay isu ti Dios ti ayat, ipakita ti Biblia nga agkawes ni Jehova kas mannakigubat no kasapulan.​—Isaias 34:2; 1 Juan 4:16.

6. Apay nga agsubsubli ni Jehova manipud iti gubat idiay Edom?

 ⁶ Ngem apay nga agsubsubli ni Jehova manipud iti gubat idiay Edom? Nabayagen a kabusor ti naitulag nga ili ti Dios dagiti Edomita, a ti gurada ket nangrugi pay idi ken ni Esau nga amada. (Genesis 25:24-34; Numeros 20:14-21) Nangnangruna a nagminar ti kasta unay a gura ti Edom iti Juda kabayatan ti pannakalangalang ti Jerusalem idi dinurogan dagiti Edomita dagiti soldado ti Babilonia. (Salmo 137:7) Matmatan ni Jehova ti kasta a gura kas panangbusorda a mismo kenkuana. Di ngarud pakasdaawan a determinado a mangasut iti kampilanna a pangbales iti Edom!​—Isaias 34:5-15; Jeremias 49:7-22.

7. (a) Kasano ti damo a pannakatungpal ti padto a maibusor iti Edom? (b) Ania ti isimsimbolo ti Edom?

⁷ Gapuna, dakkel a pammaregta ti sirmata ni Isaias kadagiti Judio nga agsubli idiay Jerusalem. Ipasiguradona ti natalged a panagnaedda iti baro a taengda. Kinapudnona, idi kaaldawan ni propeta Malakias, pinagbalin ti Dios ti ‘bambantay [ti Edom] a langalang a rebbek ken ti tawidna nga agpaay kadagiti chacal ti let-ang.’ (Malakias 1:3) No kasta, kayatna kadi a sawen daytoy a naan-anay a natungpal ti padto ni Isaias idi kaaldawan ni Malakias? Saan, ta nupay langalang dayta, determinado idi ti Edom a mangipasdek manen kadagiti langalang a dissona, ket nagtultuloy nga inawagan ni Malakias ti Edom a “ti teritoria ti kinadangkes” ken “ti ili a kinondenar ni Jehova agingga iti tiempo a di nakedngan.” * (Malakias 1:4, 5) Ngem iti naimpadtuan a wagas, saan laeng a dagiti kaputotan ni Esau ti saklawen ti Edom. Isimbolona amin a nasnasion a bumusbusor kadagiti agdaydayaw ken Jehova. Nangnangruna nga agminar dagiti nasion ti Kakristianuan no maipapan iti daytoy. Anianto ti mapasamak iti daytoy moderno nga aldaw nga Edom?

 Ti Pagpespesan iti Ubas

8, 9. (a) Ania ti inaramid ti mannakigubat a nakita ni Isaias? (b) Kaano ken kasano ti pannakaibaddebaddek ti simboliko a pagpespesan iti ubas?

⁸ Pagsaludsodan ni Isaias ti agsubsubli a mannakigubat: “Apay a nalabaga ti pagan-anaymo, ket dagiti kawesmo umaspingda kadagiti kawes daydiay agibadbaddek iti pagpespesan iti ubas?” Sumungbat ni Jehova: “Ti kalasugan ti arak imbaddekko a sisiak, bayat nga awan tao a naikuyog kaniak manipud kadagiti ili. Ket iti ungetko imbaddebaddekko ida, ken iti pungtotko impayatpayatko ida. Ket ti agpuspusitsit a darada nagparparsiak kadagiti kawesko, ket ti isuamin a pagan-anayko rinugitak.”​—Isaias 63:2, 3.

⁹ Dagitoy a nabatad a sasao deskribirenna ti naindaklan a pammapatay. Anian ta namansaan uray dagiti nangayed a pagan-anay ti Dios, a kas kadagiti kawes daydiay agibadbaddek iti pagpespesan iti ubas! Ti pagpespesan iti ubas ket maitutop a simbolo ti kasasaad a pakaisagmakan dagiti kabusor ni Jehova a Dios inton dadaelenna ida. Kaanonto a maibaddebaddek daytoy a simboliko a pagpespesan iti ubas? Dakamaten met dagiti padto da Joel ken apostol Juan ti maipapan iti simboliko a pagpespesan iti ubas. Ti pagpespesan iti ubas kadagidiay a padto ket maibaddebaddek inton payaten ni Jehova dagiti kabusorna tapno dadaelenna ida inton Armagedon. (Joel 3:13; Apocalipsis 14:18-20; 16:16) Dayta met laeng a tiempo ti itudtudo ti naimpadtuan a pagpespesan iti ubas iti Isaias.

10. Apay a kuna ni Jehova nga isu a mismo ti nangibaddebaddek iti pagpespesan iti ubas?

¹⁰ Ngem apay a kuna ni Jehova nga isu a mismo ti nangibaddebaddek iti daytoy a pagpespesan iti ubas, bayat nga awan tao a naikuyog kenkuana manipud kadagiti ili? Saan aya a ni Jesu-Kristo, kas pannakabagi ti Dios, ti mangidaulo iti panangipayatpayat iti pagpespesan iti ubas? (Apocalipsis 19:11-16) Wen, ngem tattao ti dakdakamaten ni Jehova, saan a dagiti  espiritu a parsua. Ibagbagana nga awan ti tao a makabael a mangpaksiat kadagiti pasurot ni Satanas ditoy daga. (Isaias 59:15, 16) Ti laeng Dios a Mannakabalin-amin ti makabael a mangipayatpayat kadakuada iti pungtotna, agingga a marumekda a naan-anay.

11. (a) Apay nga iyeg ni Jehova ti “aldaw ti pammales”? (b) Siasino ‘dagidiay nasaka’ idi un-unana, ken siasinoda itatta?

¹¹ Ituloy nga ilawlawag ni Jehova no apay nga isu a mismo ti mangaramid iti daytoy a trabaho, a kunkunana: “Ti aldaw ti pammales adda iti pusok, ket dimtengen ti mismo a tawen dagidiay sinakak.” (Isaias 63:4) * Ni Jehova laeng ti addaan kalintegan a mangbales kadagidiay mangranggas iti ilina. (Deuteronomio 32:35) Idi un-unana, ‘dagidiay nasaka’ isuda dagiti Judio a nagsagaba iti im-ima dagiti taga Babilonia. (Isaias 35:10; 43:1; 48:20) Iti moderno a tiempo, isuda dagiti napulotan a natda. (Apocalipsis 12:17) Kas kadagidi nagkauna a katupagda, nasakada manipud iti narelihiosuan a pannakakautibo. Ken kas kadagidiay a Judio, dagiti napulotan, agraman dagiti kakaduada a “sabsabali a karnero,” ket biktima ti pannakaidadanes ken pannakabusbusor. (Juan 10:16) Gapuna, ti padto ni Isaias ipatalgedna kadagiti Kristiano itatta nga iti tiempo nga intuding ti Dios, makibiangto a maigapu kadakuada.

12, 13. (a) Iti ania a wagas nga awan ti katulongan ni Jehova? (b) Kasano a mangipaay iti pannakaisalakan ti takiag ni Jehova, ken kasano a ti pungtotna ti mangsaranay kenkuana?

¹² Ituloy ni Jehova: “Kimmitkitaak, ngem awan idi ti katulongan; ket nangrugiak nga agmalanga, ngem awan ti nangitukon iti saranay. Gapuna ti takiagko impaayannak iti pannakaisalakan, ket ti pungtotko isu ti nangsaranay kaniak. Ket imbaddebaddekko dagiti ili iti ungetko, ket binartekko ida iti  pungtotko ken impababak iti daga ti agpuspusitsit a darada.”​—Isaias 63:5, 6.

¹³ Awan natauan a katulongan a makagun-od iti pammadayaw maigapu iti naindaklan nga aldaw ti pammales ni Jehova. Saan met a kasapulan ni Jehova ti aniaman a suporta ti tao a mangitungpal iti pagayatanna. * Umdasen ti nabileg unay a takiag ti pigsana a mangaramid iti dayta. (Salmo 44:3; 98:1; Jeremias 27:5) Maysa pay, ti pungtotna ti mangsaranay kenkuana. Kasano? Gapu ta ti pungtot ti Dios ket saan a di mamedmedan a rikna no di ket nainkalintegan a panagpungtot. Yantangay kanayon nga agtignay ni Jehova a maibatay kadagiti nalinteg a prinsipio, ti pungtotna ti tumulong ken mangtignay kenkuana a ‘mangipababa ditoy daga’ ti ‘agpuspusitsit a dara’ dagiti kabusorna, tapno maibabain ken mapaksiatda.​—Salmo 75:8; Isaias 25:10; 26:5.

Naayat a Kinamanangngaasi ti Dios

14. Ania dagiti maikanatad a pammalagip nga ipaay itan ni Isaias?

¹⁴ Kadagiti naglabas a tiempo, nagbiit a napukaw ti panangapresiar dagiti Judio kadagiti inaramid ni Jehova nga agpaay kadakuada. Maikanatad ngarud nga ipalagip ni Isaias kadakuada no apay nga inaramid ni Jehova dagita. Kuna ni Isaias: “Dagiti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova dakamatekto, dagiti pakaidaydayawan ni Jehova, maitunos iti amin nga inaramid kadatayo ni Jehova, uray ti naruay a kinaimbag iti balay ti Israel nga inaramidna kadakuada maitunos kadagiti asina ken maitunos iti kinaruay dagiti naayat a kinamanangngaasina. Ket kinunana: ‘Sigurado nga isuda ti ilik, annak a saanto nga agulbod.’ Gapuna kadakuada isu nagbalin a Manangisalakan. Bayat ti isuamin a pannakaparigatda isu naparigatan.  Ket insalakan ida ti kabukbukodanna a mensahero. Iti ayatna ken iti pannakipagriknana sinakana ida, ket binagkatna ida ken inawitna ida iti amin nga al-aldaw ti nabayagen a tiempo.”​—Isaias 63:7-9.

15. Kasano ken apay nga impakita ni Jehova ti naayat a kinamanangngaasi kadagiti kaputotan ni Abraham idiay Egipto?

¹⁵ Anian a naisangsangayan nga ulidan ti impaay ni Jehova iti panangipakita iti naayat a kinamanangngaasi, wenno nasungdo nga ayat! (Salmo 36:7; 62:12) Naaddaan ni Jehova iti naayat a pannakaisinggalut ken ni Abraham. (Mikias 7:20) Inkarina iti patriarka a babaen iti bin-ina, wenno putotna, amin a nasion iti daga bendisionandanto ti bagbagida. (Genesis 22:17, 18) Sinalimetmetan ni Jehova dayta a kari, nga impakitana ti aglaplapusanan a kinaimbag iti balay ti Israel. Ti naisangsangayan kadagiti nasungdo nga aramidna isu ti panangispalna kadagiti kaputotan ni Abraham manipud Egipto a nakaadipenanda.​—Exodo 14:30.

16. (a) Ania a panangmatmat ti adda ken Jehova idi inaramidna ti tulagna iti Israel? (b) Kasano ti panangtrato ti Dios iti ilina?

¹⁶ Kalpasan ti Ipapanawda, impan ni Jehova ti Israel idiay Bantay Sinai ket kastoy ti inkarina: “No siiinget nga agtulnogkayto iti timekko ket pudno a salimetmetanyonto ti tulagko, iti kasta sigurado nga agbalinkayto a naisangsangayan a sanikuak . . . Ket dakayo agbalinkayto kaniak a maysa a pagarian ti papadi ken maysa a nasantuan a nasion.” (Exodo 19:5, 6) Mangal-allilaw kadi ni Jehova idi ituktukonna daytoy? Saan, gapu ta ipalgak ni Isaias a kinuna ni Jehova iti bagina: “Sigurado nga isuda ti ilik, annak a saanto nga agulbod.” Kuna ti maysa nga eskolar: “Ti ‘sigurado’ ket saan a maigapu iti kinasoberano wenno pannakaammona iti masanguanan: maigapu dayta iti namnama ken kompiansa a naibatay iti ayat.” Wen, sipupudno ni Jehova a nangaramid iti tulagna, a sipapasnek a kayatna nga agballigi ti ilina. Iti laksid dagiti nabatad a pagkuranganda, impakitana ti kompiansana kadakuada. Anian a nakaay-ayat ti agdayaw iti Dios nga addaan iti kasta a panagtalek  kadagiti agdaydayaw kenkuana! Dakkel ti maitulong dagiti panglakayen itatta a mangpabileg kadagidiay naitalek iti aywanda no iparangarangda ti umasping a panagkompiansa iti kinaimbag ti ili ti Dios.​—2 Tesalonica 3:4; Hebreo 6:9, 10.

17. (a) Ania ti impaay ni Jehova a pammaneknek iti ayatna kadagiti Israelita? (b) Ania ti mabalintayo a pagtalkan itatta?

¹⁷ Nupay kasta, kuna ti salmista maipapan kadagiti Israelita: “Linipatda ti Dios a Manangisalakanda, ti Managaramid iti naindaklan a bambanag idiay Egipto.” (Salmo 106:21) Ti kinasukir ken kinabangadda ket masansan a nangibunga kadagiti makadidigra a kasasaad. (Deuteronomio 9:6) Insardeng kadi ni Jehova nga ipakita ti naayat a panangngaasina kadakuada? Maisupadi iti dayta, isalaysay ni Isaias a “bayat ti isuamin a pannakaparigatda isu naparigatan.” Anian a pannakipagrikna ni Jehova! Kas iti asinoman a naayat nga ama, masaktan ti Dios a makakita iti panagsagaba dagiti annakna, uray no ti panagsagaba ket maigapu iti mismo a kinamaagda. Kas naipadto, ken kas pammaneknek iti ayatna, imbaonna ti “kabukbukodanna a mensahero,” nalabit ni Jesus sakbay a nagbalin a tao, tapno idalanna ida iti Naikari a Daga. (Exodo 23:20) Iti kasta, binagkat ni Jehova ti nasion ken inawitna dayta, a “kas iti panangawit ti maysa a tao iti anakna.” (Deuteronomio 1:31; Salmo 106:10) Itatta, makapagtalektayo a pagaammo met ni Jehova dagiti sagsagabaentayo ket makipagrikna kadatayo no marigrigatantay unay. Makapagtalektayo a ‘mayallatiwtay kenkuana ti isuamin a pakaringgorantayo agsipud ta isu maseknan kadatayo.’​—1 Pedro 5:7.

Ti Dios Agbalin a Kabusor

18. Apay a nagbalin ni Jehova a kabusor ti ilina?

¹⁸ Ngem ditay koma pulos abusuen ti naayat a kinamanangngaasi ti Dios. Ituloy ni Isaias: “Isuda nagrebeldeda ket sinaktanda ti nasantuan nga espirituna. Isu nagbalin itan a kabusorda; isu nakigubat kadakuada.” (Isaias 63:10) Nupay naasi ken managparabur a Dios ni Jehova, namakdaar a “nikaanoman  saanto a mangipaay iti pannakailaksid iti dusa.” (Exodo 34:6, 7) Maikari a madusa dagiti Israelita gapu iti patinayon a panagsukirda. Impalagip ni Moises: “Dika lipaten no kasano a pinagpungtotmo ni Jehova a Diosmo idiay let-ang. Manipud iti aldaw nga iruruarmo manipud daga ti Egipto agingga iti iyaayyo iti daytoy a disso napaneknekan a rebeliosokayo iti panagtigtignayyo ken Jehova.” (Deuteronomio 9:7) Gapu ta pinagkedkedanda dagiti nasayaat nga epekto ti espiritu ti Dios, sinaktan, wenno pinagleddaangda dayta. (Efeso 4:30) Pinilitda ni Jehova nga agbalin a kabusorda.​—Levitico 26:17; Deuteronomio 28:63.

19, 20. Ania dagiti banag a malaglagip dagiti Judio, ken apay?

¹⁹ Kabayatan ti panagrigatda, natignay ti sumagmamano a Judio a mangutob iti napalabas. Kuna ni Isaias: “Ti maysa rinugianna a lagipen dagiti aldaw ti nabayagen a tiempo, ni Moises nga adipenna: ‘Sadino ti ayan Daydiay nangisang-at kadakuada manipud iti baybay agraman dagiti pastor ti arbanna? Sadino ti ayan Daydiay nangikabil iti unegna ti mismo a nasantuan nga espirituna? Daydiay nangipan iti nangayed a takiagna iti makannawan nga ima ni Moises; Daydiay nangbisngay iti dandanum manipud sanguananda tapno mangaramid iti di nakedngan ti kapautna a nagan maipaay iti bagina; Daydiay nangpalasat kadakuada iti agdadarison a dandanum iti kasta, kas iti maysa a kabalio iti let-ang, saanda a naitibkol? Kas no ti maysa nga animal sumalog iti ginget a tanap, ti mismo nga espiritu ni Jehova pinaginanana ida.’ ”​—Isaias 63:11-14a. *

²⁰ Wen, gapu ta sagsagabaenda dagiti bunga ti kinasukir, il-iliwen dagiti Judio dagidi aldaw a ni Jehova ti Manangispal  kadakuada imbes a ti kabusorda. Malaglagipda no kasano nga inlasat ida a sitatalged ‘dagiti pastorda,’ da Moises ken Aaron, idiay Nalabaga a Baybay. (Salmo 77:20; Isaias 51:10) Malaglagipda daydi tiempo nga imbes a sinaktanda ti espiritu ti Dios, dayta ti nangidalan kadakuada babaen ti panangiwanwan ni Moises ken ti dadduma pay a dinutokan ti espiritu a lallakay. (Numeros 11:16, 17) Malaglagipda met ti pannakakitada iti ‘nangayed a takiag’ ti bileg ni Jehova a nausar nga agpaay kadakuada baeten ken Moises! Idi agangay, inispal ida ti Dios iti dakkel ken nakaam-amak a let-ang ket indalanna ida iti daga a pagay-ayusan ti gatas ken diro​—maysa a lugar a paginanaan. (Deuteronomio 1:19; Josue 5:6; 22:4) Ngem ita, agsagaba dagiti Israelita gapu ta napukawda ti nasayaat a relasionda iti Dios!

‘Nangayed a Nagan Maipaay iti Bagina’

21. (a) Ania a naindaklan a pribilehio ti tinagiragsak koma ti Israel mainaig iti nagan ti Dios? (b) Ania ti kangrunaan a pakaigapuan ti panangluk-at ti Dios kadagiti kaputotan ni Abraham manipud Egipto?

²¹ Nupay kasta, awan kaimudinganna dagiti material a pukaw dagiti Israelita no idilig iti pannakapukaw ti pribilehio nga inwaksida, awan sabali, ti pannakiramanda a mangitan-ok iti nagan ti Dios. Inkari ni Moises kadagiti Judio: “Ipasdeknakanto ni Jehova kas nasantuan nga ili kenkuana, kas iti insapatana kenka, agsipud ta itultuloymo a salimetmetan ti bilbilin ni Jehova a Diosmo, ket nagnaka iti daldalanna. Ket kasapulan a makitanto ti amin nga il-ili ti daga a ti nagan ni Jehova nayawag kenka, ket pudno nga agbutengdanto kenka.” (Deuteronomio 28:9, 10) Idi inkaluya ni Jehova dagiti kaputotan ni Abraham, nga inispalna ida iti Egipto a nakaadipenanda, saanna idi nga ar-aramiden dayta tapno laeng panam-ayen wenno pasayaatenna ti panagbiagda. Agtigtignay idi a maigapu iti banag a napatpateg nga amang​—ti naganna. Wen, siniguradona a ‘maideklara ti naganna iti intero a daga.’ (Exodo 9:15, 16) Ket idi impakita ti Dios ti asina kalpasan ti iyaalsa ti Israel idiay let-ang,  inaramidna dayta saan laeng a gapu iti pannakipagrikna. Kinuna a mismo ni Jehova: “Nagtignayak maipagapu iti bukodko a nagan tapno saan a matabbaawan iti imatang dagiti nasion.”​—Ezequiel 20:8-10.

22. (a) Iti masanguanan, apay a makidangadangto manen ti Dios a maipaay iti ilina? (b) Kadagiti ania a wagas a ti ayattayo iti nagan ti Dios apektaranna ti tigtignaytayo?

²² Gapuna, anian a nagbileg a konklusion ti ipaay ni Isaias iti daytoy a padto! Kunana: “Iti kasta indalanmo ti ilim tapno mangaramidka iti nangayed a nagan maipaay iti bagim.” (Isaias 63:14b) Ita, nabataden no apay a simamaingel ni Jehova a makidangadang para iti ilina. Tapno mangaramid iti nangayed a nagan a maipaay iti bagina. Gapuna, ti padto ni Isaias ket nabileg a pammalagip nga agpadpada a nakaskasdaaw a pribilehio ken dakkel a responsabilidad ti mangawit iti nagan ni Jehova. Ipatpateg dagiti pudno a Kristiano itatta ti nagan ni Jehova nga ad-adda pay ngem ti mismo a biagda. (Isaias 56:6; Hebreo 6:10) Karimonda ti agaramid iti aniaman a mabalin a pakaumsian dayta a sagrado a nagan. Subadanda ti nasungdo nga ayat ti Dios babaen ti panagtalinaedda a nasungdo kenkuana. Ket gapu ta patpatgenda ti nangayed a nagan ni Jehova, segseggaanda ti aldaw a panangipayatpayatnanto kadagiti kabusorna iti pagpespesan iti ubas ti pungtotna​—saan laeng a gapu ta pakagunggonaanda dayta no di ket gapu ta dayta ti pakaitan-okan ti nagan ti ay-ayatenda a Dios.​—Mateo 6:9.

[Footnotes]

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 359]

Dakkel ti kompiansa ni Jehova iti ilina