Kapitulo Dise Nuebe

Naibutaktak ti Panaginsisingpet!

Isaias 58:1-14

1. Kasano ti panangmatmat ni Jesus ken ni Jehova iti panaginsisingpet, ket ania a kita ti panaginsisingpet ti agraraira idi kaaldawan ni Isaias?

“PUDNO nga iti ruar, agparangkayo a nalinteg kadagiti tattao,” kuna ni Jesus kadagiti panguluen ti relihion idi kaaldawanna, “ngem iti uneg napnokayo iti panaginsisingpet ken kinakillo.” (Mateo 23:28) Ti panangkondenar ni Jesus iti panaginsisingpet iyanninawna ti panangmatmat ti nailangitan nga Amana. Ti kapitulo 58 ti padto ni Isaias espesipiko nga ipamaysana ti atension iti panaginsisingpet nga agraraira iti Juda. Gagangay ti riribuk, panangirurumen, ken kinaranggas, ket nagbalinen a ritual nga awan kaes-eskanna ti panangngilin iti Sabbath. Pammarang laeng ti panagserbi dagiti tattao ken Jehova ket pagparangenda a nadiosanda babaen ti di naimpusuan a panagayunar. Di pakasdaawan nga ibutaktak ni Jehova ti kinasiasinoda!

‘Ibagam iti Ili ti Basbasolda’

2. Ania nga espiritu ti ipakita ni Isaias bayat nga ipakaammona ti mensahe ni Jehova, ket siasinoda itatta ti kas kenkuana?

² Nupay karimon ni Jehova ti kababalin ti Juda, karaman iti sasaona ti naimpusuan a kiddaw nga agbabawi koma ti nasion. Nupay kasta, kayat ni Jehova a nalawag ti pannubngarna. Gapuna, bilinenna ni Isaias: “Agpukkawka iti natbag; dika medmedan. Ipigsam ti timekmo a kas iti maysa a tangguyob, ket ibagam iti ilik ti iyaalsada, ken iti balay ni Jacob ti basbasolda.” (Isaias 58:1) Nalabit kagura dagiti tattao ni Isaias gapu iti situtured a panangiwaragawagna iti sasao ni Jehova, ngem saan nga agsanud. Adda pay laeng kenkuana daydi espiritu ti panagsakripisio nga impakitana idi kinunana: “Adtoyak! Ibaonnak.” (Isaias  6:8) Anian a nagsayaat nga ehemplo a tuladen dagiti moderno a Saksi ni Jehova ti kinaandur ni Isaias, a naipaayan met iti annongen a mangikasaba iti Sao ti Dios ken mangibutaktak iti narelihiosuan a panaginsisingpet!​—Salmo 118:6; 2 Timoteo 4:1-5.

3, 4. (a) Ania ti pammarang nga ar-aramiden dagiti tattao idi kaaldawan ni Isaias? (b) Ania ti agpaypayso a situasion iti Juda?

³ Pagparparangen dagiti tattao idi kaaldawan ni Isaias a sapsapulenda ni Jehova ken pagragsakanda dagiti nalinteg a panangukomna. Mabasatayo ti sasao ni Jehova: “Siak ti sinapsapulda iti inaldaw-aldaw, ket iyebkasda ti ragsak iti pannakaammoda idi iti daldalanko, kas iti nasion a nangaramid iti mismo a kinalinteg ken saan a nangpanaw iti mismo a kinahustisia ti Diosda, ta nagkidkiddawda kaniak kadagiti nalinteg a panangukom, nga immadanida iti Dios a nagragsakanda.” (Isaias 58:2) Napaypayso kadi daytoy ibagbagada a panagragsakda iti daldalan ni Jehova? Saan. Isuda ket “kas iti nasion a nangaramid iti mismo a kinalinteg,” ngem pammarang laeng dayta. Kinapudnona, daytoy a nasion ‘pinanawanda ti mismo a kinahustisia ti Diosda.’

⁴ Ti situasion ket umasping unay iti naud-udi a naipalgak ken mammadto nga Ezequiel. Impakaammo ni Jehova ken Ezequiel a kinuna dagiti Judio iti maysa ken maysa: “Umaykayo, pangngaasiyo, ket denggentayo no ania ti sao a rumrummuar manipud ken Jehova.” Ngem ti Dios pinakdaaranna ni Ezequiel maipapan iti kinamanaginsisingpetda: “Umaydanto kenka, . . . ket sigurado a denggendanto ti sasaom ngem saandanto nga aramiden dagitoy, ta babaen iti ngiwatda mangyebkasda kadagiti dinederrep a tarigagay ket ti nakillo a gunggonada isu ti sursuroten ti pusoda. Ket, adtoy! kadakuada kaslaka iti kanta dagiti naderrep nga ayat, kas iti maysa nga addaan napintas a timek ken nalaing nga agtokar iti pagtokar nga adda kuerdasna. Ket sigurado a mangngegdanto ti sasaom, ngem awan ti mangaramid kadakuada.” (Ezequiel 33:30-32) Ibagbaga met dagiti kapanawenan ni Isaias a kanayon a birbirokenda ni Jehova, ngem dida tungtungpalen ti sasaona.

 Pammarang a Panagayunar

5. Kasano ti panangikagumaan dagiti Judio a manggun-od iti anamong ti Dios, ket ania ti reaksion ni Jehova iti dayta?

⁵ Iti panangikagumaanda a manggun-od iti anamong ti Dios, aramiden dagiti Judio ti pormalidad a panagayunar, ngem ti panaginlilintegda ti ad-adda a mangisina kadakuada ken Jehova. Iyimtuodda a kunam la no mariribukanda: “Iti ania a rason a nagayunarkami ket saanmo a nakita, ken pinarigatmi ti kararuami ket saanmo nga imutektekan?” Ibatad ni Jehova, a kunkunana: “Pudno a naragsakankayo iti mismo nga aldaw ti panagayunaryo, idi adda amin dagiti managbannogyo a dinagdagdagyo nga agtrabaho. Pudno a maipaay iti panagririri ken panagdadangadang agayunarkayo, ken maipaay iti panangkabil babaen iti gemgem ti kinadangkes. Saankayo kadi a nagay-ayunar a kas iti panagayunar iti aldaw a panangipangngegyo ti timekyo iti kangatuan? Ti kadi panagayunar a pinilik rebbeng nga agbalin a kas itoy, kas maysa nga aldaw a panangparigat ti naindagaan a tao iti kararuana? Nga idumogna ti ulona kas iti maysa a tanutubo, ket iti kasta mangisimpa iti tinakpil laeng ken dapdapo kas sopana? Daytoy kadi ti awagam a panagayunar ken aldaw a makaay-ayo ken Jehova?”​—Isaias 58:3-5.

6. Ania ti ar-aramiden dagiti Judio a mangipalgak a panaginsisingpet ti panagayunarda?

⁶ Kalkalikaguman ti tattao dagiti bukodda a pagragsakan ken gunggona iti negosio bayat nga agay-ayunar, aginlilinteg, ken agkidkiddawda pay ketdi iti nalinteg a panangukom ni Jehova. Naigamerda iti riribuk, panangirurumen, ken kinaranggas. Gapu ta kayatda nga abbongan ti kababalinda, pagparangenda a kasla malmaldaanganda​—nga agdumogda a kas kadagiti tanutubo sada agtugaw iti tinakpil ken dapdapo​—a kunam la no pagbabawianda ti basbasolda. Ania ti pateg amin daytoy no itultuloyda ti agrebelde? Awan maipakitada a nadiosan a ladingit ken panagbabawi a rumbeng a mairagpin kadagiti napasnek a panagayunar.  Nupay natagari ti panagdung-awda, saan a mangngeg idiay langit.

7. Kasano ti panaginsisingpet dagiti Judio idi tiempo ni Jesus, ket kasano a kasta met laeng ti ar-aramiden ti adu itatta?

⁷ Kasta met laeng a ritual a panagayunar ti ipakpakita dagiti Judio idi kaaldawan ni Jesus, a dagiti dadduma ar-aramidenda dayta iti mamindua iti makalawas! (Mateo 6:16-18; Lucas 18:11, 12) Tinulad met ti adu kadagiti panguluen ti relihion ti kaputotan ni Isaias babaen ti kinaulpit ken kinaturayda. Gapuna, situtured nga imbutaktak ni Jesus dagidiay a narelihiosuan a managinsisingpet, nga imbagana kadakuada nga ubbaw ti porma ti panagdaydayawda. (Mateo 15:7-9) Kasta met itatta, minilion ti ‘silalatak a mangidekdeklara nga ammoda ti Dios, ngem paglikudanda babaen kadagiti aramidda, agsipud ta nakarimrimon ken nasukirda ket saanda a naanamongan maipaay iti aniaman a kita ti naimbag nga aramid.’ (Tito 1:16) Mabalin a mangnamnama dagita iti asi ti Dios, ngem ti konduktada ti mangibutaktak iti kinamanaginsisingpetda. Maisupadi iti dayta, ipakpakita dagiti Saksi ni Jehova ti pudno a nadiosan a debosion ken napaypayso a nainkabsatan nga ayat.​—Juan 13:35.

No Ania ti Ramanen ti Pudno a Panagbabawi

8, 9. Ania dagiti positibo a tignay a masapul a kadangdanggay ti napasnek a panagbabawi?

⁸ Ad-adda pay ngem basta panagayunar kadagiti basolda ti tarigagayan ni Jehova nga aramiden ti ilina; kayatna nga agbabawida. Iti kasta magun-odda ti anamongna. (Ezequiel 18:23, 32) Ilawlawagna a tapno adda pateg ti panagayunar, masapul a mabuyogan iti panangilinteg kadagiti napalabas a basol. Usigenyo dagiti makasukisok iti puso a saludsod ni Jehova: “Saan kadi a daytoy ti panagayunar a piliek? A palukayan dagiti grilios ti kinadangkes, a luk-atan dagiti galut ti barra ti sangol, ken palubosan a siwayawaya dagidiay nailupitlupit, ket iti kasta pugsatenyo a guduaen ti tunggal barra ti sangol?” ​—Isaias 58:6.

⁹ Dagiti grilios ken sangol ket maikanatad a simbolo ti naulpit a pannakaadipen. Isu nga imbes nga agayunarda bayat nga irurrurumenda  dagiti kapammatianda, ipangag koma dagiti umili daytoy a bilin: “Masapul nga ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.” (Levitico 19:18) Luk-atanda koma amin dagiti inrurumenda ken dagiti nakapimpiman nga inadipenda. * Dagiti pammarang a narelihiosuan nga aramid, a kas ti panagayunar, ket saan a maisandi iti napaypayso a nadiosan a debosion ken ar-aramid a mangipakita iti nainkabsatan nga ayat. Insurat ti maysa a kapanawenan ni Isaias, ni propeta Mikias: “Ania ti kidkiddawen kenka ni Jehova no di ti panangwatwat iti kinahustisia ken panangayat iti kinamanangngaasi ken panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Diosmo?”​—Mikias 6:8.

10, 11. (a) Kadagiti Judio, ania koma ti nasaysayaat ngem ti panagayunar? (b) Kasano a mayaplikar dagiti Kristiano itatta ti balakad ni Jehova kadagiti Judio?

¹⁰ Ti hustisia, kinaasi, ken kinaemma kalikagumanda ti panagaramid iti naimbag kadagiti sabsabali, a dayta ti kababagas ti Linteg ni Jehova. (Mateo 7:12) Nasaysayaat nga amang ngem ti panagayunar ti panangiburayda iti sanikuada kadagiti napanglaw. Iyimtuod ni Jehova: “Saan kadi [a ti panagayunar a piliek] isu ti panangbingbingay iti tinapaymo maipaay iti daydiay mabisin, ket rebbeng nga iyegmo dagiti naparigatan, awanan pagtaengan a tattao iti balaymo? A, no kas pagarigan makitam ti asinoman a lamolamo, masapul nga abbongam, ket saanka koma nga aglemmeng manipud bukodmo a lasag?” (Isaias 58:7) Wen, imbes nga ipabuyada ti panagayunar, dagidiay adda kabaelanda ipaayanda koma iti taraon, kawes, ken pagtaengan dagiti napanglaw a kailianda iti Juda​—dagiti mismo a kabagianda.

¹¹ Saan laeng a kadagiti Judio idi tiempo ni Isaias ti pagaplikaran dagitoy a nagsasayaat a prinsipio ti nainkabsatan nga ayat  ken panangngaasi ni Jehova. Iwanwanda met dagiti Kristiano. Gapuna, insurat ni apostol Pablo: “Pudno, ngarud, bayat nga addaantayo iti mainugot a tiempo a maipaay iti dayta, aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.” (Galacia 6:10) Ti kongregasion Kristiano ti pakasarakan koma iti ayat ken nainkabsatan a panangipateg, nangnangruna ta agbibiagtayo iti napeggad unayen a tiempo.​—2 Timoteo 3:1; Santiago 1:27.

Ti Panagtulnog Mangyeg Kadagiti Nabaknang a Bendision

12. Ania ti aramiden ni Jehova no agtulnog kenkuana ti ilina?

¹² No la koma ta adda pannakatarus ti ili ni Jehova a mangipangag iti naayat a pannubngarna! Kuna ni Jehova: “Iti dayta a kasasaad sumiray ti lawagmo kas iti bannawag; ket ti pannakapaimbag sipapardas a tumanor agpaay kenka. Ket iti sanguanam sigurado a magna ti kinalintegmo; ti mismo a dayag ni Jehova isu ti guardiam iti likudan. Iti dayta a kasasaad umawagka, ket ni met laeng Jehova sumungbat; agpatulongka, ket kunaenna, ‘Adtoyak!’” (Isaias 58:8, 9a) Anian a nadungngo, makaay-ayo a sasao! Bendisionan ken salakniban ni Jehova dagidiay maragragsakan iti naayat a kinamanangngaasi ken kinalinteg. No agbabawi ti ili ni Jehova iti kinadangkok ken kinamanaginsisingpetda ket agtulnogda kenkuana, sumayaatto ti kasasaadda. Ipaay ni Jehova ti “pannakapaimbag,” naespirituan ken pisikal nga iyuungar ti nasion. Saluadanna met ida, a kas iti inaramidna kadagidi ammada idi pumampanawda iti Egipto. Ket dagus nga ipangagna ti panagpakpakaasida iti tulong.​—Exodo 14:19, 20, 31.

13. Ania dagiti agur-uray a bendision kadagiti Judio no ipangagda ti patigmaan ni Jehova?

¹³ Ita, nayonan ni Jehova ti immun-una a balakadna, a kunana: “No ikkatemto iti tengngam ti barra ti sangol [ti naulpit,  di umiso a panangadipen], ti panangitudotudo iti ramay [nalabit pananglais wenno panangpadpadakes] ken ti panagsao iti makapasakit; ket ti mismo a tarigagay ti kararuam ipaaymonto iti daydiay mabisin, ket pennekemto ti kararua a maparparigatan, ti lawagmo met sigurado nga agsilnagto uray iti kasipngetan, ket ti daguyemyemmo kaslanto iti tengnga ti aldaw.” (Isaias 58:9b, 10) Pagdaksanda a mismo ken kapungtot ni Jehova ti panagimbubukodan ken kinadamsak. Ngem ti kinaimbag ken kinaparabur, nangnangruna no maipaay kadagiti mabisin ken marigrigatan, mangyeg iti nabaknang a pamendision ti Dios. No la koma ta ipapuso dagiti Judio dagitoy a kinapudno! Iti kasta, ti naespirituan a raniag ken kinarang-ayda ti mamagsilnag kadakuada a kas ti init iti tengnga ti aldaw, a mangpukaw iti aniaman a daguyemyem. Kangrunaanna, mangyegda iti dayaw ken pakaitan-okan ni Jehova, ti Gubuayan ti dayag ken bendisionda.​—1 Ar-ari 8:41-43.

Nasion a Naisubli

14. (a) Ania ti reaksion dagiti kapanawenan ni Isaias iti sasaona? (b) Ania ti agtultuloy nga ipaay ni Jehova?

¹⁴ Nakalkaldaang ta di inkankano ti nasion ti kiddaw ni Jehova ket ad-adda pay a naigamer iti kinadakes. Idi agangay, napilitanen ni Jehova a mangipalubos iti pannakaidestieroda, a kas iti imballaagna. (Deuteronomio 28:15, 36, 37, 64, 65) Nupay kasta, agtultuloy a mangipaay iti namnama ti sumaganad a sasao ni Jehova baeten ken Isaias. Ipadto ti Dios nga addanto dagiti nadisiplina ken agbabbabawi a natda a sirarag-o nga agsubli iti pagilian ti Juda, uray pay nalangalang dayta.

15. Ania a narag-o a pannakaisubli ti ipadto ni Jehova?

¹⁵ Dakdakamatenna ti maipapan iti pannakaisubli ti ilina idi 537 K.K.P., kuna ni Jehova baeten ken Isaias: “Siguradonto nga idalannaka a patinayon ni Jehova ken pennekenna ti kararuam uray iti natikag a daga, ket pakirdennanto dagiti mismo a tulangmo; ket agbalinkanto a kas iti nasayaat-pannakapadanumna a minuyongan, ken kas iti ubbog ti danum, a ti dandanumna saan nga agulbod [“maibus,” The New English Bible].” (Isaias 58:11) Pagbalinento manen ni Jehova a nabunga ti natikag a  daga ti Israel. Ad-adda pay a nakaskasdaaw, bendisionannanto ti sibababawi nga ilina, a pakirdenna dagiti ‘mismo a tulangda’ a dati a natayen iti naespirituan ngem pagbalinenna a nakasarsaranta. (Ezequiel 37:1-14) Dagiti mismo a tattao agbalindanto a kas “iti nasayaat-pannakapadanumna a minuyongan” a napnuan iti naespirituan a bunga.

16. Kasano ti pannakaisubli ti pagilian?

¹⁶ Ti pannakaisubli ramanenna ti pannakaibangon manen dagiti siudad a dinadael dagiti taga Babilonia a rimmaut idi 607 K.K.P. “Iti panangtignaymo pudno unay a dagiti tattao bangonendanto dagiti disso a walangwalang iti nabayagen a tiempo; patakderemto uray dagiti pamuon ti agtultuloy a kapkaputotan. Ket pudno a maawagankanto iti manangtarimaan iti giwang, ti manangisubli kadagiti dalan tapno pagnaedan.” (Isaias 58:12) Dagiti agkaasping a sasao a “dagiti disso a walangwalang iti nabayagen a tiempo” ken “dagiti pamuon ti agtultuloy a kapkaputotan” (wenno, dagiti pamuon a nabayagen a nadadael iti adun a kaputotan) ipakitada a dagiti nagsubli a natda ibangondanto manen dagiti nadadael a siudad ti Juda, nangnangruna ti Jerusalem. (Nehemias 2:5; 12:27; Isaias 44:28) Tarimaanenda ti “giwang”​—napagkaykaysa a termino nga agaplikar kadagiti siwang dagiti bakud ti Jerusalem ken sigurado a karaman met dagiti dadduma pay a siudad.​—Jeremias 31:38-40; Amos 9:14.

Dagiti Bendision nga Ibunga ti Matalek a Panangngilin iti Sabbath

17. Kasano nga iyawis ni Jehova iti ilina a tungpalenda dagiti linteg ti Sabbath?

¹⁷ Ti Sabbath ket ebkas ti nauneg a pannakaseknan ti Dios iti pisikal ken naespirituan a pagimbagan ti ilina. Kinuna ni Jesus: “Napaadda ti sabbath maigapu iti tao.” (Marcos 2:27) Daytoy nga aldaw a sinantipikar ni Jehova impaayanna dagiti Israelita iti naisangsangayan a gundaway a mangipakita iti ayatda iti Dios. Nakalkaldaang ta idi tiempo ni Isaias nagbalinen dayta nga aldaw a panangrambak kadagiti ubbaw a ritual ken panangpalugod kadagiti bukodda a tarigagay. Gapuna, tinggaren manen ni  Jehova ti ilina. Ikagumaanna manen a tignayen ti pusoda. Kunana: “No gapu iti sabbath ibaw-ingmonto ta sakam maipapan iti panangaramid kadagiti bukodmo a pakaragsakan iti nasantuan nga aldawko, ket pudno a naganemto ti sabbath a maysa a napalalo a ragsak, maysa a nasantuan nga aldaw ni Jehova, maysa a maidaydayaw, ket pudno nga idaydayawmonto dayta imbes nga aramidem dagiti bukodmo a dalan, imbes a sarakem ti pakaragsakam ken sawem ti maysa a sao; iti dayta a kasasaad maragsakankanto iti napalalo ken Jehova, ket pasakayenkanto iti rabaw dagiti nangato a disso ti daga; ket pakanenkanto manipud iti pagtatawidan a sanikua ni Jacob nga amam, ta ti met laeng ngiwat ni Jehova sinaona.”​—Isaias 58:13, 14.

18. Ania ti ibunga ti di panangraem ti Juda iti Sabbath?

¹⁸ Ti Sabbath ket aldaw ti naespirituan a panagmennamenna, panagkararag, ken panagdayaw a sangapamiliaan. Tulonganna koma dagiti Judio a mangutob kadagiti nakaskasdaaw  a gapuanan ni Jehova kadakuada ken iti hustisia ken ayat a nabatad iti Lintegna. Gapuna, ti matalek a panangngilin iti daytoy nasantuan nga aldaw tulonganna koma dagiti umili nga ad-adda a suminged iti Diosda. Imbes a kasta, balballikugenda ti Sabbath ket gapu iti dayta agngangabitda a maawan ti pamendision ni Jehova.​—Levitico 26:34; 2 Cronicas 36:21.

19. Ania dagiti nabaknang a bendision nga agur-uray iti ili ti Dios no salimetmetanda manen ti Sabbath?

¹⁹ Nupay kasta, no makasursuro dagiti Judio iti disiplina ket raemenda ti urnos ti Sabbath, masagrapda dagiti nabaknang a bendision. Dagiti nasayaat nga ibunga ti pudno a panagdayaw ken panangraem iti Sabbath ket aglaplapusanan nga agayus iti amin a benneg ti panagbiagda. (Deuteronomio 28:1-13; Salmo 19:7-11) Kas pagarigan, ‘pasakayen’ ni Jehova ti ilina “iti rabaw dagiti nangato a disso ti daga.” Daytoy a sasao ipasimudaagna ti kinatalged ken panangparmek kadagiti kabusor. No siasino ti agturay kadagiti nangato a disso​—dagiti turod ken bambantay​—isu ti agturay iti pagilian. (Deuteronomio 32:13; 33:29) Dati nga agtultulnog ken Jehova ti Israel, ket tinagiragsak dayta a nasion ti pannalaknibna ket rinaraem ken pagbutbutngan pay idi dagiti sabsabali a nasion. (Josue 2:9-11; 1 Ar-ari 4:20, 21) No agtulnogda manen ken Jehova, maisubli ti dadduma kadagidi a kinadayag. Ipaayan ni Jehova ti ilina iti naan-anay a bingay “iti pagtatawidan a sanikua ni Jacob”​—dagiti bendision a naikari iti tulagna kadagidi ammada, nangnangruna ti bendision a sierto a panangtagikua iti Naikari a Daga.​—Salmo 105:8-11.

20. Ania ti “sabbath a panaginana” para kadagiti Kristiano?

²⁰ Adda kadi maadal dagiti Kristiano iti daytoy? Iti daydi ipapatay ni Jesu-Kristo, nagpatingga ti Linteg Mosaiko, a pakairamanan dagiti pagannurotanna iti Sabbath. (Colosas 2:16, 17) Nupay kasta, ti napateg a prinsipio a nasursuro koma ti Juda iti panangngilin iti Sabbath​—nga isu ti panangyun-una kadagiti naespirituan a banag ken iyaadani ken Jehova​—ket kaskasdi a napateg kadagiti agdaydayaw ken Jehova. (Mateo 6:33; Santiago 4:8) Maysa pay, iti surat ni Pablo kadagiti Hebreo, kunana: “Adda pay maysa a sabbath a panaginana maipaay iti ili ti Dios.” Sumrek  dagiti Kristiano iti daytoy a “sabbath a panaginana” babaen ti panagtulnogda ken Jehova ken panagbiag a nalinteg maibatay iti pammati iti naiparukpok a dara ni Jesu-Kristo. (Hebreo 3:12, 18, 19; 4:6, 9-11, 14-16) Salsalimetmetan dagiti Kristiano daytoy a kita ti panangngilin iti sabbath, saan laeng a maysa nga aldaw iti makalawas, no di ket inaldaw.​—Colosas 3:23, 24.

Ti Naespirituan nga Israel ‘Agsakay iti Rabaw Dagiti Nangato a Disso ti Daga’

21, 22. Iti ania a wagas a ‘pinasakay’ ni Jehova ti Israel ti Dios “iti rabaw dagiti nangato a disso ti daga”?

²¹ Sipud idi naluk-atanda manipud iti panangkautibo ti Babilonia idi 1919, simamatalek a nginilin dagiti napulotan a Kristiano ti inladawan ti Sabbath. Kas resultana, ‘pinasakay’ ida ni Jehova “iti rabaw dagiti nangato a disso ti daga.” Iti ania a wagas? Idi 1513 K.K.P., nakitulag ni Jehova kadagiti kaputotan ni Abraham a no agtulnogda, agbalinda a pagarian dagiti papadi ken nasantuan a nasion. (Exodo 19:5, 6) Kabayatan ti 40 a tawen a kaaddada idiay let-ang, sinaluadan ida ni Jehova, a kas ti panangsaluad ti agila kadagiti urbonna, ket binendisionanna ida iti naruay a probision. (Deuteronomio 32:10-12) Nupay kasta, awan pammati dayta a nasion, ket idi agangay napukawda amin a pribilehio a magun-odda koma. Iti laksid dayta, addaan ni Jehova iti pagarian dagiti papadi itatta. Dayta ti naespirituan nga Israel ti Dios.​—Galacia 6:16; 1 Pedro 2:9.

²² “Iti tiempo ti panungpalan,” inaramid daytoy naespirituan a nasion ti di naaramid ti nagkauna nga Israel. Sinalimetmetanda ti pammatida ken Jehova. (Daniel 8:17) Bayat a siiinget a salimetmetan dagiti miembrona dagiti nangato a pagalagadan ken natan-ok a daldalan ni Jehova, iti naespirituan a wagas itan-ok ida ni Jehova. (Proverbio 4:4, 5, 8; Apocalipsis 11:12) Yantangay nasalaknibanda a maibusor iti kinarugit a nanglikmut kadakuada, tagtagiragsakenda ti natan-ok nga estilo ti panagbiag, ket imbes nga ipilitda a suroten dagiti bukodda a dalan, “agragsak[da] iti napalalo ken Jehova” ken iti Saona. (Salmo 37:4) Sinigurado ni Jehova ti naespirituan a kinatalgedda iti laksid ti napinget  nga ibubusor iti sangalubongan. Sipud idi 1919, saanen a nasiwang ti naespirituan a ‘dagada.’ (Isaias 66:8) Nagtalinaedda nga ili a maipaay iti natan-ok a naganna, a dayta ti sirarag-o nga iwarwaragawagda iti sangalubongan. (Deuteronomio 32:3; Aramid 15:14) Mainayon pay, kaduada itan ti umad-adu a naemma a tattao manipud iti amin a nasion a mangtagiragsak iti nadaeg a pribilehio a masursuruan iti daldalan ni Jehova ken matulongan a magna kadagiti danana.

23. Kasano a ‘pinakan’ ni Jehova dagiti napulotan nga adipenna “manipud iti pagtatawidan a sanikua ni Jacob”?

²³ ‘Pinakan’ ni Jehova dagiti napulotan nga adipenna “manipud iti pagtatawidan a sanikua ni Jacob.” Idi binendisionan ni Isaac ni Jacob imbes a ni Esau, impadto ti patriarka dagiti bendision nga agpaay kadagiti amin a mangiparangarang iti pammati iti naikari a Bin-i ni Abraham. (Genesis 27:27-29; Galacia 3:16, 17) Kas ken Jacob​—a saan ket a kas ken Esau​—dagiti napulotan a Kristiano ken dagiti kakaduada ‘tagipatgenda ti sagrado a bambanag,’ nangnangruna ti aglaplapusanan a naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios. (Hebreo 12:16, 17; Mateo 4:4) Makapabileg, mangpakired, ken napateg iti naespirituan a panagbiagda daytoy a naespirituan a taraon​—a ramanenna ti pannakaammo maipapan iti ar-aramiden ni Jehova babaen iti naikari a Bin-i ken dagiti kakadua dayta a Bin-i. Gapuna, nasken a kankanayon a manganda iti naespirituan a taraon babaen ti panangbasa ken panangmennamenna iti Sao ti Dios. (Salmo 1:1-3) Masapul a makitimpuyogda kadagiti kapammatianda iti Nakristianuan a panaggigimong. Ken kasapulan nga itandudoda dagiti nangato nga estandarte ti nasin-aw a panagdayaw bayat a sirarag-o nga iburayda dayta a taraon iti sabsabali.

24. Ania ti kababalin dagiti pudno a Kristiano itatta?

²⁴ Bayat a sigagagar nga ur-urayenda ti pannakatungpal dagiti kari ni Jehova, sapay koma ta itultuloy nga iwaksi dagiti pudno a Kristiano ti isuamin a kita ti panaginsisingpet. Yantangay nataraonanda “iti pagtatawidan a sanikua ni Jacob,” sapay koma ta agtultuloy a tagiragsakenda ti naespirituan a kinatalged iti rabaw “dagiti nangato a disso ti daga.”

[Footnote]

[Salsaludsod]

 [Ladawan iti panid 278]

Nagayunar dagiti Judio ken indumogda dagiti uloda a kunam la no adda panagbabawida​—ngem dida binalbaliwan ti kababalinda

 [Ladawan iti panid 283]

Dagidiay adda kabaelanda, ipaayanda koma dagidiay napanglaw iti pagtaengan, kawes, wenno taraon

[Ladawan iti panid 286]

No agbabawi ti Juda, bangonennanto manen dagiti nadadael a siudadna