Kapitulo Dos

Naimpadtuan a Makaliwliwa a Sasao a Mangapektar Kadakayo

Isaias 41:1-29

1. Apay a rumbeng a paginteresantayo ti padto ni Isaias?

INSURAT ni Isaias ti libro a naipanagan kenkuana agarup 3,000 a tawenen ti napalabas, ngem napateg unay dayta kadatayo itatta. Makaadaltayo iti napapateg a prinsipio manipud kadagiti historikal a pasamak nga inrekordna. Ken mapabilegtay ti pammatitayo babaen ti panangadal kadagiti padto nga insuratna iti nagan ni Jehova. Wen, ni Isaias ket propeta ti sibibiag a Dios. Pinaltiingan ni Jehova a mangirekord a nasaksakbay iti historia​—a deskribirenna dagiti pasamak sakbay a mapagteng. Iti kasta impakita ni Jehova a kabaelanna nga ipakpakauna ken pormaen ti masanguanan. Kalpasan a maadal dagiti pudno a Kristiano ti libro ti Isaias, kombinsidoda a tungpalen ni Jehova amin nga inkarina.

2. Ania ti situasion idiay Jerusalem idi inrekord ni Isaias ti naimpadtuan a librona, ket ania a panagbalbaliw ti mapasamak?

² Idi mairingpas ni Isaias nga isurat ti padtona, nakalasaten ti Jerusalem iti pangta ti Asiria. Saan pay idi a nadadael ti templo, ken agtultuloy dagiti umili iti inaldaw nga aramidda a kas iti dati a kasasaadda iti ginasut a tawenen. Nupay kasta, agbaliw dayta a situasion. Dumteng ti tiempo a maipan idiay Babilonia ti kinabaknang dagiti ar-ari a Judio ket dagiti agtutubo a Judio agbalinda nga opisial ti palasio iti dayta a siudad. * (Isaias 39:6-7) Mapasamak daytoy kalpasan ti nasurok a 100 a tawen.​—2 Ar-ari 24:12-17; Daniel 1:19.

3. Ania a mensahe ti masarakan iti Isaias kapitulo 41?

 ³ Nupay kasta, ti mensahe ti Dios nga ipakaammo ni Isaias ket saan laeng a mensahe ti panangukom. Ti Isa kapitulo 40 iti librona, mangrugi babaen ti sao a “Liwliwaenyo.” * Maliwliwa dagiti Judio iti pammatalged a makasublidanto wenno dagiti annakda iti pagilianda. Ituloy ti Isa kapitulo 41 dayta a makaliwliwa a mensahe sa ipadtona a mangibangon ni Jehova iti nabileg nga ari a mangtungpal iti pagayatan ti Dios. Naglaon dayta kadagiti pammasiguro ken iparegtana ti panagtalek iti Dios. Ibutaktakna met nga awan bileg dagiti palso a didios a pagtaltalkan dagiti tattao ti nasnasion. Gapu iti daytoy, nasken unay a pabilgen ti pammati, agpadpada idi kaaldawan ni Isaias ken iti kaaldawantayo.

Kariten ni Jehova Dagiti Nasion

4. Kasano ti panangkarit ni Jehova kadagiti nasion?

⁴ Kuna ni Jehova babaen ti mammadtona: “Umimdengkayo a siuulimek kaniak, dakayo nga isla; ket dagiti met laeng nasional a bunggoy mapasublida koma ti bileg. Umadanida koma. Iti dayta a tiempo agsaoda koma. Umasidegtayo koma a sangsangkamaysa maipaay iti mismo a panangukom.” (Isaias 41:1) Babaen kadagitoy a sasao, kariten ni Jehova dagiti nasion a bumusbusor iti ilina. Tumakderda koma iti sanguananna ket agsaganada nga agsao! Kas makitanto, mayasping ni Jehova iti maysa a hues iti pangukoman a kiddawenna a mangipaay dagitoy a nasion iti ebidensia a dagiti didiosenda ket pudno a dios. Maipadto aya dagitoy a didios ti pannakaisalakan dagiti agdaydayaw kadakuada wenno ti pannakaukom dagiti kabusorda? No wen, matungpalda ngata dagita a padto? Ti sungbat ket saan. Ni Jehova laeng ti makaaramid kadagitoy.

5. Ilawlawag no kasano a saan a maymaysa ti kaitungpalan dagiti padto ni Isaias.

⁵ Bayat nga usigentayo ti padto ni Isaias, laglagipentayo a,  kas iti adu a padto ti Biblia, saan a maymaysa ti kaitungpalan dagiti saona. Iti 607 K.K.P., maidestiero ti Juda idiay Babilonia. Nupay kasta, ipalgak ti padto ni Isaias nga isalakan ni Jehova dagiti Israelita a nakautibo sadiay. Napasamak daytoy idi 537 K.K.P. Adda katupag dayta a pannakaluk-at idi apagtapog ti maika-20 a siglo. Kabayatan ti umuna a gubat sangalubongan, napasaran dagiti napulotan nga adipen ni Jehova ditoy daga ti panawen ti rigat. Idi 1918, kasla mapasardengen ti organisado a pannakaikasaba ti naimbag a damag gapu iti pammarigat ti lubong ni Satanas​—nga insungsong ti Kakristianuan kas kangrunaan a paset ti Babilonia a Dakkel. (Apocalipsis 11:5-10) Naibalud ti dadduma a kangrunaan nga opisial ti Watch Tower Society gapu kadagiti parbo a pammabasol. Kasla nagballigi idin ti lubong iti pananggubatna kadagiti adipen ti Dios. Kalpasanna, kas napasamak idi 537 K.K.P., di ninamnama nga immaniobra ni Jehova ti pannakawayawayada. Idi 1919 naluk-atan dagiti naibalud nga opisial, ket kalpasanna naabsuelto dagiti darum kadakuada. Ti kombension idiay Cedar Point, Ohio, idi Setiembre 1919 pinakiredna dagiti adipen ni Jehova a mangituloy iti trabaho a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. (Apocalipsis 11:11, 12) Manipud idin agingga ita, nakaskasdaaw ti kalawa ti nasaknapan dayta a trabaho a panangasaba. Kasta met, adu kadagiti sasao ni Isaias ti maaddaanto iti nakaskasdaaw a kaitungpalan iti Paraiso a maipasdekto ditoy daga. Gapuna, ti sasao ni Isaias idi ugma iramanna amin a nasion ken tattao itatta.

Naayaban ti Manangispal

6. Kasano ti panangdeskribir ti mammadto iti masanguanan a manangparmek?

⁶ Baeten ken Isaias, impakpakauna ni Jehova nga addanto manangparmek a mangispal iti ili ti Dios manipud iti Babilonia ken mangibanag iti pannakaukom dagiti kabusorda. Agsaludsod ni Jehova: “Siasino ti nangibangon iti maysa manipud iti leleggakan ti init? Buyogen iti kinalinteg siasino ti nangayab  kenkuana iti sakaananna, tapno ited iti sanguananna dagiti nasion, ken tapno isu papanen a mangparukma uray iti ar-ari? Siasino ti nagtultuloy a nangted kadakuada kas tapok iti kampilanna, iti kasta naipalaisda kas punget laeng ti garami babaen ti baina? Siasino ti nangkamkamat kadakuada, sitatalna a naglaslasat kadagiti sakana iti dana a saanna a dimmalanan nga immay? Siasino ti aktibo idi ken nangaramid iti daytoy, nga ay-ayabanna dagiti kaputotan manipud idi rugi? Siak, ni Jehova, Daydiay Umuna; ket kadagidiay kaudian siak met laeng daydi.”​—Isaias 41:2-4.

7. Siasino ti umay a mangparmek, ket ania ti aramidenna?

⁷ Siasino ti maibangon manipud iti leleggakan ti init, manipud iti daya? Masarakan iti dayaen ti Babilonia dagiti pagilian ti Medo-Persia ken Elam. Sadiay ti paggapuan ni Ciro a Persiano, a kaduana ti maingel a buyotna. (Isaias 41:25; 44:28; 45:1-4, 13; 46:11) Nupay saan nga agdaydayaw ken Jehova ni Ciro, agtignay a maitunos iti pagayatan ni Jehova, ti nalinteg a Dios. Parmeken ni Ciro dagiti ar-ari, ket maipalais dagitoy a kas tapok iti sanguananna. Iti panagparmekna, lumasat  a “sitatalna,” wenno sitatalged, kadagiti dana a saan a gagangay a mapagpagnaan, a parmekenna amin a tubeng. Idi tawen 539 K.K.P., nakagteng ni Ciro iti nabileg a siudad ti Babilonia ket pinarmekna dayta. Kas resultana, naluk-atan ti ili ti Dios tapno mabalinda ti agsubli idiay Jerusalem a mangipasdek manen iti nasin-aw a panagdayaw.​—Esdras 1:1-7. *

8. Ni Jehova laeng ti makaaramid iti ania?

⁸ Gapuna, baeten ken Isaias, ipakpakauna ni Jehova ti ibabangon ni Ciro mabayag pay sakbay a maipasngay dayta nga ari. Ti laeng pudno a Dios ti kakaisuna a makaipadto a siuumiso iti kasta. Awan kapada ni Jehova kadagiti palso a didios dagiti nasion. Umiso unay a kunaen ni Jehova: “Iti asinoman a sabali saanko nga ited ti bukodko a dayag.” Ni Jehova laeng ti siuumiso a makaibaga: “Siak ti umuna ken siak ti maudi, ket malaksid kaniak awan ti Dios.”​—Isaias 42:8; 44:6, 7.

Dagiti Mabutbuteng nga Umili Agtalekda iti Didiosen

9-11. Ania ti reaksion dagiti nasion iti iyaasideg ni Ciro?

⁹ Deskribiren itan ni Isaias ti reaksion dagiti nasion iti daytoy umay a manangparmek: “Dagiti isla nakitada ket nangrugida nga agbuteng. Dagiti met laeng ungto ti daga nangrugida a nagpigerger. Immasidegda ket nagtultuloyda nga immay. Tinultulonganda tunggal maysa ti kaduana, ket ti maysa kunaenna iti kabsatna: ‘Bumilegka.’ Gapuna ti nasigo a trabahador pinappapigsana ti managobra iti metal; daydiay mangpalpalanas babaen ti pagpanday a martilio iti daydiay agmarmartilio iti pasnaan, a kunkunana maipapan iti panaglanang: ‘Naimbag dayta.’ Kamaudiananna ti maysa inlansana dayta tapno saan a mapagdiwengdiweng.”​—Isaias 41:5-7.

 ¹⁰ Agarup 200 a tawen pay iti masanguanan, sukimaten ni Jehova ti kasasaad ti lubong. Napartak ti panagtignay ti napigsa a buyot ni Ciro, a parmekenna amin a bumusor. Iti iyaasidegna, agpigerger dagiti tattao​—uray dagiti agnanaed kadagiti isla, dagidiay adda kadagiti kaadaywan a lugar. Gapu iti butengda,  agkaykaysada a mangbusor iti daydiay inayaban ni Jehova manipud iti daya a mangibanag iti panangukom. Ikagumaanda ti agpipinnabileg, a kunkunada: “Bumilegka.”

¹¹ Agtitinnulong dagiti nasigo a trabahador a mangmolde kadagiti idolo a didios a mangispal iti tattao. Aramiden ti karpintero ti kayo a sukogan, sana gutugoten ti mammanday a kalupkopanna dayta iti metal, nalabit balitok. Pandayen ti eskultor dayta a metal, palanasenna, ken anamonganna ti panaglanang. Nalabit pananglais ti pannakadakamat ti pananglansa iti dayta tapno saan nga agdiwengdiweng wenno nakapuy, a kas iti imahen ni Dagon a natuang iti sango ti lakasa ni Jehova.​—1 Samuel 5:4.

Dikay Agbuteng!

12. Ania ti pammasiguro ni Jehova iti Israel?

¹² Ita, iturong ni Jehova ti atensionna iti ilina. Saan a kas kadagiti nasion nga agtalek kadagiti awanan biag a didiosen, saan a pulos nga agbuteng dagidiay agtalek iti pudno a Dios. Irugi ni Jehova ti pammasigurona babaen ti pammalagip a ti Israel ket kaputotan ni gayyemna nga Abraham. Buyogen ti napalalo a kinadungngo, ipadamag ni Isaias ti sasao ni Jehova: “Sika, O Israel, ti adipenko, sika, O Jacob, a pinilik, ti bin-i ni Abraham a gayyemko; sika, nga iniggamak manipud kadagiti ungto ti daga, ken sika, nga inayabak uray manipud iti adayo a paspaset dayta. Ket iti kasta kinunak kenka, ‘Sika ti adipenko; pinilika, ket saanka a linaksid. Dika agbuteng, ta addaak kenka. Dika agtalangkiaw, ta siak ti Diosmo. Patibkerenkanto. Pudno a tulongankanto. Pudno nga itultuloykanto nga iggaman a siiirut babaen ti bukodko a makannawan nga ima ti kinalinteg.’”​—Isaias 41:8-10.

13. Apay a makaliwliwa kadagiti nakautibo a Judio ti sasao ni Jehova?

¹³ Anian a makaliwliwa dagitoy a sasao kadagiti matalek a Judio a nakautibo iti sabali a pagilian! Anian a makaparegta a mangngegan ti panangayab ni Jehova kadakuada nga “adipenko”  kabayatan ti pannakaidestieroda, idinto ta adipen ida ti ari ti Babilonia! (2 Cronicas 36:20) Nupay disiplinaen ni Jehova ida gapu ta saanda a matalek, dina laksiden ida. Kukua ni Jehova ti Israel, saan a kukua ti Babilonia. Awan rason nga agpigerger dagiti adipen ti Dios bayat nga umasideg ni Ciro a manangparmek. Tulongan ni Jehova ti ilina.

14. Kasano a ti sasao ni Jehova iti Israel liwliwaenna dagiti adipen ti Dios itatta?

¹⁴ Dagita a sasao ti nangliwliwa ken nangpabileg kadagiti adipen ti Dios uray agingga iti kaaldawantayo. Idi 1918 magagaranda a mangammo iti pagayatan ni Jehova para kadakuada. Tinarigagayanda ti maluk-atan manipud iti naespirituan a pannakakautiboda. Ita, il-iliwentayo ti maluk-atan kadagiti pammarigat ni Satanas, ti lubong, ken ti mismo a kinaimperpektotayo. Ngem agyamantayo ta ammo nga eksakto ni Jehova no kaano ken kasano nga agtignay a maipaay iti ilina. Kas ubbing, kumpettayo iti nabileg nga imana, nga agtalektay a tulongannatayo. (Salmo 63:7, 8) Ipatpateg ni Jehova dagidiay agserserbi kenkuana. Saranayennatayo itatta a kas ti panangsaranayna iti ilina kabayatan ti narikut a tiempo idi 1918-19 ken kas ti panangsaranayna kadagidi matalek nga Israelita idi un-unana.

15, 16. (a) Anianto ti pagbalinan dagiti kabusor ti Israel, ket kasano a mayasping ti Israel iti igges? (b) Nangnangruna a makaparegta itatta ti sasao ni Jehova gapu iti ania nga umad-adanin nga iraraut?

¹⁵ Usigenyo ti sumaganad nga ibaga ni Jehova babaen ken Isaias: “‘Adtoy! Amin dagidiay agpudpudot a bumusor kenka mabainandanto ken maipababada. Dagiti tattao a makirirriri kenka agbalindanto a kas awan ket mapukawdanto. Birokemto ida, ngem saanmonto a masarakan ida, dagidiay tattao a makidangdangadang kenka. Agbalindanto a kas banag nga awan ken kas awan kapapay-anna, dagidiay tattao a makigubgubat kenka. Ta siak, ni Jehova a Diosmo, ig-iggamak ti makannawan nga imam, Daydiay agkunkuna kenka, “Dika agbuteng. Siak tulongankanto.” Dika agbuteng, sika igges a Jacob,  dakayo a tattao ti Israel. Siak tulongankanto,’ kuna ni Jehova, ti mismo a Manangsakam, Daydiay Santo ti Israel.”​—Isaias 41:11-14.

¹⁶ Saanto nga agballigi dagiti kabusor ti Israel. Mabainanto dagidiay napalalo ti busorda iti Israel. Madadaelto dagidiay lumaban kenkuana. Nupay kasla nakapuy ken awanan gaway dagiti kautibo nga Israelita a kas iti igges nga agkarkarayam iti tapok, tulongan ida ni Jehova. Anian a pammaregta daytoy “kadagiti maudi nga aldaw” yantangay naipasango dagiti pudno a Kristiano iti nakaro a panangbusor dagiti nakaad-adu a tattao iti lubong! (2 Timoteo 3:1) Ken anian a makapabileg ti kari ni Jehova no pampanunotentayo ti umad-adanin nga iraraut ni Satanas, a nadakamat iti padto kas “Gog iti daga ti Magog”! Iti sidong ti narungsot nga iraraut ni Gog, kaslanto iti igges nga awan gawayna ti ili ni Jehova​—maysa nga ili nga “agnanaed nga awanan iti pader” ken awananda “pay iti balunet ken ruruangan.” Kaskasdi, saanto nga agpigerger dagidiay manginanama ken Jehova. Makidangadangto a mismo ti Mannakabalin-amin tapno isalakanna ida.​—Ezequiel 38:2, 11, 14-16, 21-23; 2 Corinto 1:3.

Liwliwa iti Israel

17, 18. Kasano ti panangiladawan ni Isaias iti pannakapapigsa ti Israel, ket ania ti masiguradotayo a kaitungpalan dayta?

¹⁷ Itultuloy a liwliwaen ni Jehova ti ilina: “Adtoy! Inaramidka a pagirik a pasagad, maysa a baro nga alikamen a pagirik nga addaan kadagiti ngipen a dua ti tademna. Ibaddebaddekmonto dagiti bantay ket rumekem ida; ket dagiti turod aramidemto a kasla iti taep. Itaepmonto ida, ket ti met laeng angin ipanawnanto ida, ket ti met laeng allawig ipalaisnanto ida iti nadumaduma a turong. Ket sika agrag-okanto ken Jehova. Iti Daydiay Santo ti Israel agpasindayagkanto maipapan iti bagim.”​—Isaias 41:15, 16.

¹⁸ Mapapigsanto ti Israel nga agtignay ken, iti naespirituan a  wagas, parmekenna dagiti kasla bantay a kabusorna. Inton agsubli ti Israel manipud iti pannakaidestiero, abakennanto dagiti kabusor a mangpadas a manglapped iti pannakaibangon manen ti templo ken dagiti bakud ti Jerusalem. (Esdras 6:12; Nehemias 6:16) Nupay kasta, addanto dakkel a kaitungpalan ti sasao ni Jehova iti “Israel ti Dios.” (Galacia 6:16) Inkari ni Jesus kadagiti napulotan a Kristiano: “Kenkuana nga agballigi ken mangtungpal kadagiti aramidko agingga iti panungpalan itedkonto ti autoridad kadagiti nasion, ket ipastorannanto dagiti tattao babaen ti sarukod a landok tapno iti kasta marumrumekdanto a kas kadagiti damili a basehas, kas met laeng ti inawatko ken Amak.” (Apocalipsis 2:26, 27) Sigurado a dumtengto ti tiempo a dagiti kakabsat ni Kristo a napagungar iti nailangitan a dayag makipasetdanto iti panangdadael kadagiti kabusor ni Jehova a Dios.​—2 Tesalonica 1:7, 8; Apocalipsis 20:4, 6.

19, 20. Ania ti insurat ni Isaias maipapan iti pannakaisubli ti Israel iti lugar ti kinaimnas, ket kasano a natungpal daytoy?

¹⁹ Iti piguratibo a wagas, pabilgen itan ni Jehova ti karina a mangsaranay iti ilina. Insurat ni Isaias: “Dagidiay naparigatan ken dagidiay napanglaw agsapsapulda iti danum, ngem awan. Gapu iti waw nagmaga ti mismo a dilada. Siak, ni Jehova, sungbatakto ida. Siak, ti Dios ti Israel, saankonto a baybay-an ida. Iti rabaw dagiti kalbo a turod manglukatakto kadagiti karayan, ket iti tengnga dagiti ginget a tanap, ub-ubbog. Dagiti let-ang pagbalinekto a naruno a ban-aw ti danum, ket ti daga nga awanan danum agbalin nga ub-ubbog ti danum. Iti let-ang isaadkonto ti kayo a sedro, ti akasia ken ti arrayan ken ti kayo ti lana. Iti desierto a tanap ikabilkonto ti kayo a parwa, ti presno ken ti sipres nga aggigiddan; tapno dagiti tattao makitada ken maammuanda ken ipangagda ken maaddaanda iti pannakatarus nga aggigiddan, a ti mismo nga ima ni Jehova inaramidna daytoy, ket Daydiay Santo ti Israel pinarsuana a mismo dayta.”​—Isaias 41:17-20.

 ²⁰ Nupay agnanaed dagiti Israelita iti kabesera a siudad ti maysa a nabaknang a turay ti lubong, matmatanda dayta a kasla awanan danum a desierto. Mariknada ti narikna ni David idi ilemlemmenganna ni Ari Saul. Idi 537 K.K.P., linuktan ni Jehova kadakuada ti gundaway nga agsubli idiay Juda ket bangonenda manen ti templona idiay Jerusalem, iti kasta maisubli ti nasin-aw a panagdayaw. Kalpasanna, bendisionan ida ni Jehova. Iti maud-udi a padto, ipakpakauna ni Isaias: “Pudno unay a liwliwaento ni Jehova ti Sion. Sigurado a liwliwaennanto amin a walangwalang a dissona, ket ti let-angna pagbalinennanto a kas iti Eden ken ti desiertona a tanap kas iti minuyongan ni Jehova.” (Isaias 51:3) Pudno a napasamak daytoy kalpasan a nakasubli dagiti Judio iti pagilianda.

21. Ania a pannakaisubli ti napasamak iti moderno a tiempo, ket anianto ti mapasamak iti masanguanan?

²¹ Kasta met laeng ti napasamak iti moderno a tiempo idi a ti Dakdakkel a Ciro, ni Kristo Jesus, linuk-atanna dagiti napulotan a pasurotna iti naespirituan a pannakakautibo tapno makapagtitinnulongda a mangisubli iti nasin-aw a panagdayaw. Nabendisionan dagidiay a matalek iti nabaknang a naespirituan a paraiso, maysa a piguratibo a minuyongan ti Eden. (Isaias 11:6-9; 35:1-7) Din agbayag, inton dadaelen ti Dios dagiti kabusorna, mapagbalinto ti intero a daga a literal a paraiso, a kas iti inkari ni Jesus iti nailansa a managdakdakes.​—Lucas 23:43.

Karit Kadagiti Kabusor ti Israel

22. Kasano ti panangkarit manen ni Jehova kadagiti nasion?

²² Sublian itan ni Jehova ti karitna kadagiti nasion ken didiosenda: “‘Idatagyo ti pagsusupiatan a kasoyo,’ kuna ni Jehova. ‘Iparangyo dagiti argumentoyo,’ kuna ti Ari ni Jacob. ‘Iparangyo ken ibagayo kadakami ti bambanag a mapasamak. Ti umuna a bambanag​—no aniada​—ibagayo, tapno maigaedmi ti pusomi ket maammuanmi ti masanguananda. Wenno  ipangngegyo kadakami uray dagiti banag nga umay. Ibagayo ti bambanag nga umay kalpasanna, tapno maammuanmi a didioskayo. Wen, rebbeng nga agaramidkayo iti naimbag wenno agaramidkayo iti dakes, tapno agtalangkiawkami ket makitami dayta a sangsangkagiddan. Adtoy! Maysakayo a banag nga awan, ket ti gapuananyo awan kapapay-anna. Nakarimrimon a banag ti asinoman a mangpili kadakayo.’” (Isaias 41:21-24) Makaipadto aya a siuumiso ti didios dagiti nasion ket iti kasta mapaneknekanda nga addaanda iti datdatlag a pannakaammo? No kabaelanda, sigurado nga adda koma resultana, nasayaat man wenno dakes, a pangsuporta iti ibagbagada. Ngem kinapudnona, awan maaramidan dagiti didiosen ken kasla awanda.

23. Babaen kadagiti mammadtona, apay a napalalo ti panangkondenar ni Jehova kadagiti didiosen?

²³ Iti kaaldawantayo nalabit pampanunoten ti dadduma no  apay a kondenaren la unay ni Jehova, baeten ken Isaias ken dagiti padana a mammadto, ti minamaag nga idolatria. Kasla nakabatbatad iti adu itatta ti kinaawan mamaayna dagiti aramid ti tao a didiosen. Nupay kasta, apaman a naipasdeken ken nagsaknapen ti palso a sistema ti pammati, narigat nga ikkaten dayta iti panunot dagidiay manamati. Adu ti pammati itatta a minamaag a kas met iti kinamaag ti panamati a dagiti awanan biag nga imahen ket pudnoda a didios. Kaskasdi, mamati latta dagiti tattao kadagita nupay addada makakombinsir nga argumento a maibusor kadagita. Babaen laeng ti maulit-ulit a pannakangngegda iti kinapudno a natignay ti dadduma a mangbigbig a nainsiriban ti panagtalek ken Jehova.

24, 25. Kasano ti panangtukoy manen ni Jehova ken ni Ciro, ket ania a sabali pay a padto ti ipalagip daytoy kadatayo?

²⁴ Tukoyen manen ni Jehova ni Ciro: “Nangibangonak iti maysa manipud iti amianan, ket isu umayto. Manipud iti leleggakan ti init umawagto iti naganko. Ket isu umayto kadagiti diputado nga agtuturay a kasla isuda ket pila ken kas iti agdamdamili a mangipayatpayat iti nabasa a material.” (Isaias 41:25) * Saan a kas iti didios dagiti nasion, maitungpal ni Jehova dagiti bambanag. Inton iyegna ni Ciro manipud iti daya, manipud iti “leleggakan ti init,” ipakitanto ti Dios ti abilidadna nga agipadto sana sukogen ti masanguanan tapno matungpal ti padtona.

²⁵ Dagitoy a sasao ipalagipda kadatayo ti naimpadtuan a panangiladawan ni apostol Juan kadagiti ar-ari a magutugot nga agtignay iti kaaldawantayo. Iti Apocalipsis 16:12, mabasatayo a maisagananto ti dalan nga “agpaay iti ar-ari manipud iti leleggakan ti init.” Dagitoy nga ar-ari ket awan sabali no di ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo. Kas iti panangispal ni Ciro iti ili ti Dios idi un-unana, dagitoy nabilbileg nga amang nga ar-ari ikisapdanto dagiti kabusor ni Jehova ken idalanda ti ilina a lumasat  iti dakkel a rigat nga agturong iti baro a lubong ti kinalinteg.​—Salmo 2:8, 9; 2 Pedro 3:13; Apocalipsis 7:14-17.

Ni Jehova ti Kangatuan!

26. Ania a saludsod ti ibangon itan ni Jehova, ket masungbatan aya dayta?

²⁶ Ipakaammo manen ni Jehova ti kinapudno nga isu ti kakaisuna a pudno a Dios. Isaludsodna: “Siasino ti nangibaga iti aniaman a banag manipud iti pangrugian, tapno maammuanmi, wenno manipud kadagiti tiempo iti napalabas, tapno kunaenmi koma, ‘Isu umiso’? Pudno nga awan ti mangibagbaga. Pudno nga awan ti mangipangpangngeg. Pudno nga awan ti dumdumngeg iti aniaman a sasaoyo.” (Isaias 41:26) Awan ti didiosen a nangipakaammo iti iyaay ti mangparmek a mangwayawaya kadagidiay agtaltalek iti dayta. Awanan biag ken umel amin dagita a didios. Saanda a talaga a dios.

27, 28. Ania a napateg a kinapudno ti naipaganetget kadagiti pangserra a bersikulo ti Isaias 41, ket siasino laeng ti mangiwarwaragawag iti daytoy?

²⁷ Kalpasan nga impadamagna dagitoy a makapainteres a naimpadtuan a sasao ni Jehova, ipaganetget ni Isaias ti napateg a kinapudno: “Adda maysa nga umuna, a kunkunana iti Sion: ‘Adtoy! Adtoydan!’ ket iti Jerusalem mangipaayakto iti manangyeg iti naimbag a damag. Ket kimmitkitaak, ket awan ti tao; ket manipud kadagitoy awan met ti mangipapaay idi iti pammatigmaan. Ket nagim-imtuodak kadakuada, tapno sumungbatda koma. Adtoy! Isuda amin ket banag nga awan. Dagiti aramidda ket awan kapapay-anna. Dagiti sinukog a ladawanda ket angin ken di agpaypayso.”​—Isaias 41:27-29.

²⁸ Ni Jehova ti umuna. Isu ti kangatuan! Isu ti pudno a Dios, a mangipakaammo iti pannakaisalakan ti ilina, nga iyegna kadakuada ti naimbag a damag. Ket dagiti laeng Saksina ti mangiwaragawag iti kinatan-okna kadagiti nasion. Kondenaren unay ni Jehova dagidiay agtalek iti panagdayaw iti didiosen, nga ibutaktakna dagiti didiosenda kas ‘angin ken saan nga agpayso.’ Anian a nagbileg a rason tapno agpannuray iti pudno a Dios! Ni Jehova ti kakaisuna a maikari a pagtalkantayo.

[Footnotes]

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 19]

Nupay pagano, ni Ciro ti napili a mangibanag iti aramid ti Dios

[Ladawan iti panid 21]

Agtalek ti nasnasion kadagiti awanan biag a didiosen

[Dagiti Ladawan iti panid 27]

Ti Israel, kas iti “pagirik a pasagad,” ‘rumekennanto dagiti bantay’