Seksion 6

Apay a Nakaro ti Panagsagaba ken Kinadangkok?

1, 2. Gapu iti kapadasan ti tao, aniada a saludsod ti maiyimtuod?

¹ Ngem, no pinanggep ti Kangatuan a Persona a dagiti perpekto a tattao agbiagda ditoy daga nga agnanayon iti paraiso a kasasaad ken no isu pay la dayta ti panggepna, apay nga awan paraiso ita? Imbes ketdi, apay a ti sangatauan napasaranna iti adu a siglo a panagsagaba ken kinadangkok?

² Di pagduaduaan, ti historia ti tao napno iti rigat a maipuon iti gubat, imperialistiko nga iraraut, panangbentaha, kinadangkok, kinapanglaw, didigra, sakit, ken ipapatay. Apay nga adu a kinadakes ti napasamak kadagiti nagadu nga inosente a biktima? No ti Dios isut’ kabibilgan-amin, apay nga impalubosna daytoy nakakarkaro a panagsagaba iti rinibon a tawen? Yantangay dinisenio ken inurnos unay ti Dios toy uniberso, apay nga ipalubosna ti kinakiro ken pannakadadael ditoy daga?

Maysa a Pangarigan

3-5. (a) Ania nga ilustrasion ti tumulong kadatayo a mangtarus no apay a ti Dios ti urnos ipalubosna ti kinakiro ditoy daga? (b) Ania kadagiti sumagmamano a pagpilian ti maitutop iti kasasaad ditoy daga?

³ Mangusartay ti pangarigan a mangiyilustrar no apay a ti Dios ti urnos ket ipalubosna ti kinakiro ditoy daga. Panunotenyo, man, a magmagnakayo iti kabakiran sakay nadanon ti maysa a balay. Idi sukimatenyo ti balay, nakitayo a nakiro. Narakrak dagiti tawa, grabe ti dadael ti atep, ti tabla a balkonahe ket abut-abot, agbitbitin ti ridaw iti maymaysa a bisagra, ket barado dagiti tubona.

⁴ Gapu kadagita a depekto, ipapanyo kadin nga awan intelihente a nangdisenio iti dayta a balay? Dayta kadi kinakirona ti mangkumbinsir kadakayo a naiparna la a timmaud dayta a balay? Wenno no ipapanyo nga adda nangdisenio ken nangbangon iti dayta, kunayo kadi a di nasigo ken di manakem dayta a persona?

⁵ Inton ad-adda a sukimatenyo ti patakder,  makitayo a nasayaat daydi orihinal a pannakabangonna ket mapaneknekan a manakem unay ti nangaramid. Isuna laeng ta nabaybay-anen ket agrakayan. Aniat’ ipasimudaag dagiti depekto ken problemana? Isingasingda a (1) natayen ti makinkukua; (2) isu ket makabael a nangbangon ngem saanen nga interesado iti dayta a balay; wenno (3) temporario nga impaabangna ti balayna kadagiti di manangapresiar nga agkasera. Daytoy naudi isut’ umarngi iti kasasaad ditoy daga.

No Ania ti Nagkamali

6, 7. Aniat’ napasamak kada Adan ken Eva idi sinalungasingda ti linteg ti Dios?

⁶ Nanipud kaunaan a rekord ti Biblia, maadaltayo a saan a pinanggep ti Dios nga agsagaba wenno matay dagiti tattao. Dagidi immuna a dadakkeltayo, da Adan ken Eva, natayda gapu la ta simmukirda iti Dios. (Genesis, kapitulo 2 ken 3) Idi simmukirda, didan inaramid ti pagayatan ti Dios. Immikayda manipud panangaywan ti Dios. Bale, insinadan ti bagbagida manipud iti Dios, “ti gubuayan ti biag.”—Salmo 36:9.

⁷ Kas iti makina a kumapsut ken agsardeng no diskonektadon iti gubuayan ti korientena, kasta met a kimmapuy dagiti bagi ken isipda. Nagresultaanna, kimmapsut da Adan ken Eva, limmakayda, ket idi agangay natayda. Ania idin ti napasamak? Nagsublida iti naggapuanda: “Tapukka ket iti tapuk agsublikanto.” Impakdaar ti Dios kadakuada a ti ipapatay isut’ dusa ti isusukirda kadagiti lintegna: “Di bumurong a mataykayto.”—Genesis 2:17; 3:19.

8. Kasano a ti basol dagiti immuna a dadakkeltayo inapektaranna ti natauan a pamilia?

⁸ Saan la a dagidi immuna a dadakkeltayo ti natay no di ket amin a kaputotanda, ti intero a natauan a rasa, nairubo met ken patay. Apay? Ta sigun iti linteg ti genetics, tawiden dagiti annak dagiti galad dagiti dadakkelda. Ket ti tinawid dagiti amin nga annak manipud kadagidi immuna a dadakkeltayo isut’ kinaimperpekto ken ipapatay. Ibaga kadatayo ti Roma 5:12: “Baeten ti maymaysa a tao [ni Adan, ti inapo ti sangatauan] ti basol simrek ditoy lubong ken ti ipapatay baeten ti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagwaras kadagiti isuamin a tattao gapu ta nagbasolda amin [babaen ti panangtawidda iti kinaimperpekto, kayatna a sawen, dagiti managbasol a pagannayasan].” Ket yantangay ti basol, kinaimperpekto, ken ipapatay isuda laeng dagiti banag nga ammot’ tattao, dadduma dagidiay mangmatmat kadagita kas natural ken di maliklikan. Kaskasdi, dagidi orihinal a tattao naparsuada a buyogen ti kapasidad ken tarigagay nga agbiag nga agnanayon. Dayta ti gapu a kaaduan a tattao madukotanda unay no maammuanda a ti biagda ket gupden ni patay.

Apay a Kastat’ Kaundayna?

9. Apay nga impalubos ti Dios ti panagsagaba iti kasta a kaunday?

⁹ Apay nga impalubos ti Dios nga aramiden dagiti tattao ti kaykayatda iti kasta a kaunday? Apay nga impalubosna nga adda panagsagsagaba iti unos amin dagitoy a siglo? Maysa a nasken a rason a ta rimsua ti napateg unay a kuestion: Asino ti addaan kalintegan a mangituray? Ti Dios kadi ti rumbeng nga Agturay kadagiti tattao, wenno kabaelanda nga iturayan a sibaballigi ti bagida no naisinada kenkuana?

10. Ania nga abilidad ti naited kadagiti tattao, buyogen ti ania a responsabilidad?

¹⁰ Naparsua dagiti tattao a buyogen ti siwayawaya a nakem, kayatna a sawen, addaandat’ abilidad nga agpili. Saanda a naaramid kas kadagiti robot wenno kasla an-animal, a maiwanwan nga ad-adda babaen iti inkaisigudan a rikna. Gapuna mabalin a pilien dagiti tattao ti pagserbianda. (Deuteronomio 30:19; 2 Corinto 3:17) Iti kasta, ibalakad ti Sao ti Dios: “Agbalinkayo a kas siwayawaya a tattao, ket kaskasdi a salsalimetmetanyo ti wayawayayo, saan a kas pangabbong iti kinadakes, no di ket kas ad-adipen ti Dios.” (1 Pedro 2:16) Ngem, nupay addaan dagiti tattao iti nakaskasdaaw a sagut ti siwayawaya a panagpili, masapul nga akseptarenda ti ibunga ti tignay a pinilida.

11. Ania ti kakaisuna a pamay-an tapno maammuan no ti kurso nga agwaywayas iti Dios ket agballigi?

¹¹ Dagidi immuna a dadakkeltayo dakes ti pinilida. Pinilida ti dana a panagwaywayasda iti Dios. Pudno, nabaelan koma a dagdagus a pinapatay ti Dios dagidi damo a rebelioso a paris idi inabusoda ti siwayawaya a nakemda.  Ngem dina koma sinungbatan dayta ti parikut maipapan iti kalintegan ti Dios a mangituray kadagiti tattao. Yantangay tinarigagayan ti damo a paris nga agwaywayasda iti Dios, masapul a masungbatan ti parikut: Dayta a dana agresulta kadi iti naragsak, naballigi a biag? Ti kakaisuna a pamay-an tapno mapaneknekan dayta isut’ pannakaipalubos dagidi immuna a dadakkeltayo ken dagiti kaputotanda nga agturong iti bukbukodda a dana, yantangay dayta ti pinilida. Tiemponto ti mangidemostra no dagiti tattao ket naparsuada nga agballigi no iturayanda ti bagbagida nga agwaywayas iti Namarsuada.

12. Kasano a tiningiting ni Jeremias ti natauan a turay, ket apay a kastoy?

¹² Ni Jeremias a mannurat iti Biblia ammona ti pagresultaan dayta. Gapu ta inwanwan ti nabileg a nasantuan nga espiritu ti Dios, wenno aktibo a puersa, sipudpudno nga insuratna: “Pagaammok unay, O Jehova, nga iti naindagaan a tao ti dalanna saanna a kukua. Saan a kukua ti tao a magmagna uray mangiturong iti addangna. Tinggarennak, O Jehova.” (Jeremias 10:23, 24) Ammona a dagiti tattao masapul a paidalanda iti nailangitan a sirib ti Dios. Apay? Simple laeng ta ngamin saan a pinarsua ti Dios dagiti tattao nga agballigi no naisinada iti panangiwanwanna.

13. Aniat’ impakita nga awan duadua dagiti resulta ti rinibo a tawen a panagturay ti tao?

¹³ Ti resulta ti rinibo a tawen a panangituray ti tao ipakitana nga awan duadua a saan nga agtaud kadagiti tattao ti panangiturong kadagiti bukodda a ganuat a naisina iti Namarsuada. Gapu ta impadasdan dayta, awan mapabasolda no di ti babagida gapu kadagiti makadidigra a resulta. Ilawlawag ti Biblia daytoy: “Ti Bato [Dios], naan-anay ti aramidna, ta amin a dalanna kinahustisia. Dios ti kinamatalek, nga awanan kinadangkok; isu ti nalinteg ken napalungdo. Nagtignayda a sidadakes no iti biangda; saanna ida nga annak, bukodda ti pilawda.”—Deuteronomio 32:4, 5.

Dandanin Bumallaet ti Dios

14. Apay a saanen nga itantan ti Dios ti ibaballaetna kadagiti natauan a ganuat?

¹⁴ Gapu ta naipalubosnan ti umdas a pannakaidemostra ti di panagballigi ti natauan a turay iti unos dagiti siglo, ti Dios mabalinnan nga irugi ti ibaballaetna kadagiti natauan a ganuat ket pasardengennan ti panagsagaba, ladingit, sakit, ken ipapatay. Gapu ta impalubosna kadagiti tattao a magtengda ti tampok dagiti  raragpatenda no iti siensia, industria, medisina, ken dadduma pay a tay-ak, saanen a kasapulan nga ipalubos ti Dios ti kanayonan pay a sigsiglo tapno dagiti tattao nga agwaywayas iti Namarsuada ket idemostrada no kabaelanda a parnuayen ti natalna, naparaisuan a lubong. Dida naaramid dayta ken dida kabaelan. Ti panagwaywayasda iti Dios nagresulta iti nakalalaad, nakauy-uyong, makapapatay a lubong.

15. Ania a balakad ti Biblia ti rumbeng nga ipangagtayo?

¹⁵ Nupay no adda dagiti napasnek nga agtuturay a nagtarigagay a mangtulong kadagiti tattao, saan a nagballigi dagiti pamuspusanda. Uray sadino ita agbatad ti panagrakaya ti natauan a panagturay. Dayta ti gapu nga ibalakad ti Biblia: “Dika isaad ti panagtalekmo kadagiti prinsipe, ken iti anak ti naindagaan a tao, a kenkuana awan pannakaisalakan.”—Salmo 146:3.

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 24, 25]

Uray dagiti napasnek nga agtuturay dida nabaelan nga inyeg ti natalna, naparaisuan a lubong