SAAN kadi a nagsayaat no naimbag ti ar-aramiden ti amin a tattao?— Ngem awan ti asinoman kadatayo a kanayon a naimbag ti ar-aramidenna. Ammom kadi no apay a makaaramidtayo amin iti dakes no dadduma, uray kayattayo ti agaramid iti naimbag?— Agsipud ta nayanaktayo amin a managbasol. Ngem adda dagiti tattao nga agar-aramid iti adu a nakadakdakes a banag. Kagurada dagiti sabsabali isu nga igagarada a dangran ida. Makapagbalbaliwda ngata ken masursuroda ti agbalin a naimbag?—

Kitaem ti lalaki a mangbambantay kadagiti makinruar a pagan-anay dagidiay mangbatbato ken Esteban. Saulo ti naganna iti Hebreo, ngem Pablo ti Romano a naganna. Maragsakan iti pannakapapatay ni Esteban, a maysa nga adalan ti Naindaklan a Mannursuro. Kitaenta no apay nga agar-aramid ni Saulo iti kakasta a kinadakes.

Ni Saulo ket miembro ti maysa a relihion dagiti Judio a maawagan iti Fariseo. Ik-ikutan dagiti Fariseo ti Sao ti Dios, ngem ad-adda a sursurotenda ti pannursuro ti dadduma kadagiti narelihiosuan a panguluenda. Daytoy ti gapuna nga agar-aramid ni Saulo iti kinadakes.

Idi natiliw ni Esteban idiay Jerusalem, adda sadiay ni Saulo. Impanda ni Esteban iti pangukoman, a dadduma kadagiti mangukom ket Fariseo. Nupay adu ti dakes nga ibagbagada maipapan ken Esteban, saan a nagbuteng. Situtured a nagsao iti imatang dagiti ukom ken naan-anay nga inkasabana kadakuada ti maipapan ken Jehova a Dios ken maipapan ken Jesus.

Ngem nakapungtot dagidiay nga ukom gapu iti nangngegda. Adun ti ammoda maipapan ken Jesus. Kinapudnona, saan pay unay a nabayag  sakbay daytoy, isuda ti nangyurnos iti pannakapapatay ni Jesus. Ngem kalpasanna, insubli ni Jehova ni Jesus idiay langit. Ita, imbes nga agbalbaliw dagita nga ukom, busbusorenda dagiti adalan ni Jesus.

Tinengngel dagita nga ukom ni Esteban sada impan iti ruar ti siudad. Kinabilda sada inubor. Ket kas makitam iti ladawan, adda sadiay ni Saulo nga agbuybuya. Impagarupna a maiparbeng a papatayenda ni Esteban.

Ammom kadi no apay a kasta ti kapanunotan ni Saulo?— Dati ngamin a Fariseo ni Saulo, ket patienna nga umiso ti pannursuro dagiti Fariseo. Imbilangna dagiti Fariseo kas pagulidanan, isu a tinuladna ida.​​—Aramid 7:​54-​60.

Kalpasan ti pannakapapatay ni Esteban, ania ti inaramid ni Saulo?— Pinadasna a paksiaten dagiti dadduma pay nga adalan ni Jesus! Napan a mismo kadagiti pagtaenganda ket inulodna nga inruar agpadpada dagiti lallaki ken babbai. Kalpasanna impaibaludna ida. Adu kadagiti adalan ti napilitan a pimmanaw idiay Jerusalem, ngem saanda a simmardeng a nangaskasaba maipapan ken Jesus.​—Aramid 8:​1-4.

 Daytoy ti ad-adda pay a nangguraan ni Saulo kadagiti adalan ni Jesus. Gapuna, napan iti Nangato a Padi a ni Caifas ket dimmawat iti pammalubos tapno tiliwenna dagiti Kristiano iti siudad ti Damasco. Kayat ni Saulo a paibaludna ida idiay Jerusalem tapno madusada. Ngem kabayatan ti panagturongna idiay Damasco, adda nakaskasdaaw a napasamak.

Nagsilnag ti lawag manipud langit, sa kinuna ti maysa a timek: “Saulo, Saulo, apay nga idaddadanesnak?” Ni Jesus ti agsasao manipud langit! Nakaranraniag dayta a lawag isu a nabulsek ni Saulo. Gapuna, dagiti kakadua ni Saulo kapilitan a kinibinda nga impan idiay Damasco.

Kalpasan ti tallo nga aldaw, nagparang ni Jesus babaen iti sirmata iti maysa kadagiti adalanna idiay Damasco, a ni Ananias. Imbaga ni Jesus ken Ananias a sarungkaranna ni Saulo, tapno paimbagenna ti panagbulsek ni Saulo, ken tapno kasaritana. Idi nakisarita kenkuana ni Ananias, inawat ni Saulo ti kinapudno maipapan ken Jesus. Naisubli ti panagkitana. Nagbalbaliw a naan-anay ti wagas ti panagbiagna, ken nagbalin a matalek nga adipen ti Dios.​—Aramid 9:​1-​22.

Matarusam kadin no apay nga agar-aramid idi ni Saulo iti kinadakes?— Agsipud ta di umiso dagiti naisuro kenkuana. Sinurotna dagiti tattao a saan a matalek iti Dios. Ken nakikadua kadagiti tattao nga ad-adda a mangsursurot iti kapanunotan dagiti tattao imbes a ti Sao ti Dios. Ngem apay a nagbalbaliw ni Saulo ken rinugianna ti agaramid iti naimbag, nupay intultuloy dagiti dadduma a Fariseo a busoren ti Dios?— Gapu ta saan a talaga a kagura ni Saulo ti kinapudno. Isu nga idi naammuanna no ania ti umiso, sidadaan a nagtulnog iti dayta.

Ammom kadi no siasino ti nagbalinan ni Saulo?— Wen, nagbalin nga apostol Pablo, maysa nga apostol ni Jesus. Ket laglagipem, no idilig iti dadduma a mannurat, ni Pablo ti kaaduan iti insurat a libro ti Biblia.

Adu ti tattao a kas ken Saulo a makapagbalbaliw. Ngem saan a nalaka dayta gapu ta adda maysa a mangikagkagumaan a mangallukoy kadagiti tattao nga agaramid iti dakes. Ammom kadi no siasino dayta?—  Dinakamat ni Jesus ti maipapan kenkuana idi nagparang ni Jesus ken ni Saulo iti dalan nga agturong idiay Damasco. Nakisao sadiay ni Jesus ken ni Saulo manipud langit ket kinunana: ‘Ibaonka tapno luktam ti mata dagiti tattao, tapno ibaw-ingmo ida manipud sipnget nga agturong iti lawag ken manipud iti kinaturay ni Satanas nga agturong iti Dios.’​—Aramid 26:​17, 18.

Wen, ni Satanas a Diablo ti mangikagkagumaan a mangallukoy kadagiti isuamin nga agaramid iti dakes. Marigatanka kadi no dadduma nga agaramid iti naimbag?— Kastatayo amin. Ni Satanas ti mangparparigat. Ngem adda pay sabali a makagapu no apay a saan a kanayon a nalaka ti agaramid iti naimbag. Ammom kadi ti makagapu?— Nayanaktayo ngamin a managbasol.

Gapu iti daytoy a basol masansan a nalaklakatayo nga agaramid iti dakes ngem iti naimbag. Gapuna, ania ti masapul nga aramidentayo?— Wen, masapul nga ikagumaantayo ti agaramid iti naimbag. No aramidentayo dayta, masiguradotayo a tulongannatayo ni Jesus gapu ta ay-ayatennatayo.

Idi adda ni Jesus ditoy daga, impakitana nga ay-ayatenna dagidiay nakaaramid iti dakes ngem nagbalbaliw. Ammona no kasano karigat kadakuada ti agbalbaliw. Kas  pagarigan, adda idi dagiti babbai a makidendenna iti adu a lallaki. Siempre, dakes daytoy. Balangkantis ti awag ti Biblia kadagitoy a babbai.

Iti naminsan, adda maysa a babai a balangkantis a nakadamag iti maipapan ken Jesus, ket napan iti ayan ni Jesus iti balay ti maysa a Fariseo. Sinapsapuanna iti lana dagiti saka ni Jesus ken ti buokna ti pinangpunasna kadagiti lua iti sakana. Napalalo ti panagbabawina gapu kadagiti basolna, isu a pinakawan ni Jesus. Ngem impapan ti Fariseo a saan a rumbeng a mapakawan ti babai.​—Lucas 7:​36-​50.

Ammom kadi no ania ti kinuna ni Jesus iti dadduma kadagiti Fariseo?— Imbagana kadakuada: “Dagiti balangkantis mapanda nga umun-una ngem dakayo iti pagarian ti Dios.” (Mateo 21:31) Imbaga ni Jesus ti kastoy gapu ta namati kenkuana dagiti balangkantis, ken nagbalbaliwda iti kinadakesda. Ngem nagtultuloy dagiti Fariseo nga agaramid iti dakes kadagiti adalan ni Jesus.

Gapuna, no ipakita ti Biblia a dakes ti ar-aramidentayo, sidadaantayo koma nga agbalbaliw. Ket no maammuantayo no ania ti ipapaaramid ni Jehova kadatayo, sigagagartayo koma a mangaramid iti dayta. Iti kasta, maragsakan ni Jehova kadatayo ket itednanto kadatayo ti biag nga agnanayon.