1, 2. Ania ti inaramid ni Balaam tapno agpeggad ti ili ni Jehova?

 MAPAN ti mangngalap iti lugar a pakabirokanna iti klase ti ikan a kayatna a maala. Pumili iti appan nga ikabilna iti banniit sa iwayatna iti danum. Agan-anus nga aguray. Inton kumagat ti ikan, guyodenna tapno maikawit ti banniit iti ngiwat ti ikan. Kalpasanna, ingatonan ti banniit tapno maalana ti ikan.

² Iti umasping a pamay-an, mabalin a masiluan dagiti tattao. Kas pagarigan, dandani idin makadanon dagiti Israelita iti Naikari a Daga idi nagkampoda iti Tanap ti Moab. Inkari ti ari ti Moab nga ikkanna iti adu a kuarta ti maysa a lalaki nga agnagan Balaam no mailunodna ti Israel. Idi agangay, nakapanunot ni Balaam iti pamay-an tapno ilunod a mismo dagiti Israelita ti bagbagida. Pinilina a naimbag ti appanna. Nangibaon kadagiti Moabita a babbai iti kampo dagiti Israelita tapno gargarienda dagiti lallaki sadiay.​—Numeros 22:1-7; 31:15, 16; Apocalipsis 2:14.

3. Kasano a nabiktima dagiti Israelita iti appan ni Balaam?

³ Nagballigi kadi ti appan ni Balaam? Wen. Rinibu a lallaki nga Israelita ti ‘nakidenna kadagiti babbai iti  Moab.’ Nangrugida payen nga agdaydayaw kadagiti didiosen, agraman iti makarimon a Baal ti Peor, a dios ti seks. Kas resultana, 24,000 nga Israelita ti natay iti mismo a pagserkan ti Naikari a Daga.​—Numeros 25:1-9.

4. Apay a rinibu nga Israelita ti nakaaramid iti immoralidad?

⁴ Apay a kasta la unay ti kinaadu ti nabiktima iti appan ni Balaam? Pinampanunotda laeng ti bukodda a pagragsakan, ket nalipatanda ti amin nga inaramid ni Jehova para kadakuada. Adu koma ti rason dagiti Israelita tapno agbalinda a napudno iti Dios. Winayawayaanna ida iti pannakaadipenda idiay Egipto, inikkanna ida iti taraon idiay let-ang, ken sitatalged nga impanna ida iti asideg ti pagserkan ti Naikari a Daga. (Hebreo 3:12) Kaskasdi a nasulisogda iti seksual nga immoralidad. Insurat ni apostol Pablo: “Ditay met iyugali ti seksual nga immoralidad, kas iti dadduma kadakuada a nakiraman iti seksual nga immoralidad, isu a natay[da].”​—1 Corinto 10:8.

5, 6. Ania ti maadaltayo iti napasamak iti Tanap ti Moab?

⁵ Nakaas-asidegen ti baro a lubong. Kaslatay met kadagiti Israelita idi addadan iti asideg ti pagserkan ti Naikari a Daga. (1 Corinto 10:11) Ti seks ket ad-addan a paggugusto dagiti tattao ita ngem kadagiti Moabita idi. Nalaka laeng a maimpluensiaan ti ili ni Jehova iti dayta. Kinapudnona, ti seksual nga immoralidad ti kaepektibuan nga appan nga us-usaren ti Diablo.​—Numeros 25:6, 14; 2 Corinto 2:11; Judas 4.

⁶ Isaludsodmo iti bagim, ‘Kaykayatko kadi ti apagbiit a kinaragsak wenno ti agbiag nga agnanayon a siraragsak iti baro a lubong?’ Sayang kadi ti panangikagumaantayo nga agtulnog iti bilin ni Jehova nga “adaywanyo ti seksual nga immoralidad”?​—1 Corinto 6:18.

7, 8. Ania ti seksual nga immoralidad? Apay a maysa dayta a serioso a banag?

⁷ Adu a tattao ita ti nakaal-alas ti kababalinda ken talaga nga awan respetoda kadagiti linteg ti Dios maipapan iti seks. Iti Biblia, ti seksual nga immoralidad kaipapananna ti seksual nga aramid dagiti saan a nagkasar sigun iti Kasuratan. Ramanenna ti seksual nga aramid dagiti agpada a lallaki wenno agpada a babbai wenno pannakiseks dagiti tattao kadagiti animal. Ti seksual nga aramid ket mabalin a pannakidenna, oral sex, anal sex, wenno panangiggem iti mabagbagi ti sabali iti seksual a pamay-an.​—Kitaen ti Endnote 23.

⁸ Nalawag a kuna ti Biblia a no adda asinoman nga agtultuloy nga agaramid iti seksual nga immoralidad, saan a makapagtalinaed iti kongregasion. (1 Corinto 6:9; Apocalipsis 22:15) Mapukaw met ti immoral a tao ti panagraem ken panagtalekna iti bagina. Ti immoralidad ket kanayon a mangpataud kadagiti problema. Masansan nga agresulta dayta iti pannakakonsiensia, di ninamnama a panagsikog, problema iti panagasawa, sakit, wenno ipapatay pay ketdi. (Basaen ti Galacia 6:7, 8.) No talaga a panunoten ti maysa a tao dagiti pagbanagan ti immoralidad, nalabit saanna a kayat ti agbalin nga immoral. Ngem kaaduanna a pampanunoten ti maysa a tao ti panangpennekna kadagiti bukodna a tarigagay no aramidenna ti umuna nga addang nga agresulta iti immoralidad. Masansan a ti umuna nga addang ket ti pornograpia.

9. Apay a napeggad ti pornograpia?

⁹ Nadisenio ti pornograpia a mangriing kadagiti seksual  a tarigagaytayo. Adda ita ti pornograpia iti sadinoman​—kadagiti magasin, libro, musika, pabuya iti telebision, ken uray iti Internet. Adu ti mangibaga nga awan pagdaksan ti pornograpia, ngem kinaagpaysuanna, nakapegpeggad dayta. Gapu iti dayta, ti maysa a tao ket maadikto iti seks ken makapatanor kadagiti di umiso a tarigagay. Apaman nga agbasa wenno agbuya ti maysa iti pornograpia, rugrugiannan ti dana nga agtungpal kadagiti kasasaad a kas iti panangyugali iti masturbasion, problema iti panagasawa, ken uray panagsina wenno diborsio.​—Roma 1:24-27; Efeso 4:19; kitaen ti Endnote 24.

10. Kasano a makatulong ti prinsipio iti Santiago 1:14, 15 tapno maliklikantayo ti immoralidad?

¹⁰ Napateg a maawatantayo no kasano a magargarinatayo ti seksual nga immoralidad. Kitaem ti pakdaar ti Santiago 1:14, 15: “Masubok ti tunggal maysa no maallukoy ken masulisog iti bukodna a tarigagay. Kalpasanna inton mayinawen ti tarigagay, mangyanak iti basol; sa inton naaramiden ti basol, mangyeg iti ipapatay.” Isu a no makapanunotka iti di umiso, iwaksim a dagus. No naiparna a makakitaka kadagiti makagargari a ladawan, dimon ituloy a kitaen! Iddepem ti kompiuter, wenno baliwam ti channel. Dimo ipalubos a tumanor kenka dagiti di umiso a tarigagay. Ta no ipalubosmo, pumigsa dagiti di umiso a tarigagaymo ket marigatanka unayen a mangkontrol kadagita.​—Basaen ti Mateo 5:29, 30.

11. Kasano a matulongannatayo ni Jehova no di umiso dagiti mapampanunottayo?

¹¹ Ad-adda nga am-ammonatayo ni Jehova ngem iti pannakaam-ammotayo iti mismo a bagitayo. Isu nga  ammona a talaga nga imperpektotayo. Ngem ammona met a kabaelantayo a parmeken dagiti di umiso a tarigagaytayo. Ibaga ni Jehova: “Patayenyo ngarud dagiti paset ti bagiyo nga adda ditoy daga no maipapan iti seksual nga immoralidad, kinarugit, saan a makontrol a kinarasuk iti sekso, makapasakit a tarigagay, ken kinaagum, a dayta ket idolatria.” (Colosas 3:5) Uray no saan a nalaka nga aramiden dayta, an-anusannatayo ni Jehova ken tulongannatayo. (Salmo 68:19) Adda agtutubo a kabsat a lalaki a nayugalina ti agbuya iti pornograpia ken agmasturbasion. Ibagbaga dagiti gagayyemna iti eskuelaan a normal laeng dayta kadagiti agtutubo, ngem kinunana: “Dayta ti nangbibineg iti konsiensiak, ket nagbalin nga immoral ti biagko.” Naamirisna a masapul a kontrolenna dagiti tarigagayna, ket babaen ti tulong ni Jehova, naisardengna dayta nga ugali. No makapanunotka kadagiti immoral, kiddawem ken Jehova ti  “bileg a nalablabes ngem iti gagangay” tapno agtalinaed a nadalus ti panunotmo.​—2 Corinto 4:7; 1 Corinto 9:27.

12. Apay a masapul a ‘saluadantayo ti pusotayo’?

¹² Insurat ni Solomon: “Iti amin a saluadam, saluadam ta pusom, ta agtaud iti dayta dagiti ubbog ti biag.” (Proverbio 4:23) Ti ‘pusotayo’ ket ti mismo a kinataotayo a kitkitaen ni Jehova. Dakkel ti epektona kadatayo dagiti makitkitatayo. Imbaga ti matalek a tao a ni Job: “Nakitulagak kadagiti matak. Isu nga apay koma a mangipakitaak iti di umiso nga atension iti sabali a babai?” (Job 31:1) Kas ken Job, masapul a kontrolentayo dagiti kitaen ken panunotentayo. Ikararagtayo met ti inkararag ti salmista: “Iliklikmo dagiti matak iti panangkita iti awan serserbina.”​—Salmo 119:37.

13. Ania a klase dagiti gagayyem ti pinili ni Dina?

¹³ Napigsa ti impluensia dagiti gagayyemtayo, naimbag man dayta wenno dakes. No dagiti mangsursurot kadagiti pagalagadan ti Dios ti pakigayyemam, matulongandaka a mangaramid met iti kasta. (Proverbio 13:20; basaen ti 1 Corinto 15:33.) Makitatayo iti napasamak ken Dina a nagpateg no siasino dagiti pakigayyemantayo. Ni Dina ket maysa kadagiti annak a babbai ni Jacob, isu a napadakkel iti pamilia nga agdaydayaw ken Jehova. Saan nga immoral ni Dina, ngem nasinged a nakigayyem kadagiti babbai a Canaanita a saan nga agdaydayaw ken Jehova. No maipapan iti seks, nagdakkel ti nagdumaan ti panangmatmat dagiti Canaanita ken ti ili ti Dios. Agdindinamag nga immoral dagiti Canaanita. (Levitico 18:6-25) Bayat a kadua idi ni Dina  ti gagayyemna, naam-ammona ti maysa a Canaanita a baro a ni Sikem, ket nagustuanna ni Dina. Maibilang ni Sikem a “ti kangrunaan idi a mararaem” nga agtutubo iti pamiliana, ngem dina ay-ayaten ni Jehova.​—Genesis 34:18, 19.

14. Ania ti napasamak ken Dina?

¹⁴ Inaramid ni Sikem ti kasla gagangay ken makaay-ayo iti bagina. Gapu ta nagustuanna ni Dina, “pinilitna” ken “rinamesna.” (Basaen ti Genesis 34:1-4.) Dayta a krimen ti nangrugian ti nagsasaruno a pasamak a nagresulta iti trahedia ken Dina ken iti intero a pamiliana.​—Genesis 34:7, 25-31; Galacia 6:7, 8.

15, 16. Kasanotayo nga agbalin a masirib?

¹⁵ Saan a kasapulan a makaaramidtayo kadagiti kamali a kas iti inaramid ni Dina tapno maamiristayo a pagsayaatantayo dagiti moral a pagalagadan ni Jehova. “Ti makikadkadua iti masirib agbalinto a masirib, ngem ti makilanglangen iti maag, dakesto ti pagtungpalanna.” (Proverbio 13:20) Ikagumaam a tarusan “ti intero a dalan ti kinaimbag” tapno maliklikam ti masaktan ken agsagaba.​—Proverbio 2:6-9; Salmo 1:1-3.

¹⁶ Agbalintayo a masirib no adalentayo ti Sao ti Dios, agkararag iti Dios sakbay nga agdesisiontayo, ken surotentayo dagiti nasayaat a balakad ti matalek ken masirib nga adipen. (Mateo 24:45; Santiago 1:5) Siempre, ammotayo a nakapuy ken imperpektotayo amin. (Jeremias 17:9) Ngem ania ti reaksionmo no adda nangpakdaar kenka a dandanikan makaaramid iti immoralidad? Agsakit kadi ti nakemmo, wenno sipapakumbaba nga ipangagmo ti pakdaar?​—2 Ar-ari 22:18, 19.

17. Mangted iti pagarigan no kasano a makatulong kadatayo ti balakad ti pada a Kristiano.

 ¹⁷ Kas pagarigan, panunotem daytoy a situasion. Iti pagtrabtrabahuan ti maysa a sister, adda lalaki a mangipakpakita iti espesial nga atension kenkuana ken inawisna nga agdeytda. Saan nga agserserbi ken Jehova, ngem kasla nakaim-imbag ken nakasingsingpet. Adda sabali a sister a nakakita kadakuada ket idi agangay, pinadasna a pakdaaran maipapan iti dayta. Ania ti reaksion ti umuna a sister? Agrason ngata, wenno maawatanna a nainsiriban ti pakdaar? Mabalin nga ay-ayaten ti sister ni Jehova ken kayatna nga aramiden ti umiso. Ngem no kanayon a makideyt iti dayta a lalaki, ‘ad-adaywanna ngata ti seksual nga immoralidad’ wenno ‘agtaltalek iti pusona’?​—Proverbio 22:3; 28:26; Mateo 6:13; 26:41.

18, 19. Ilawlawagmo no kasano nga inadaywan ni Jose ti immoralidad.

¹⁸ Idi agtutubo ni Jose, nagbalin nga adipen idiay Egipto. Inaldaw nga al-allukoyen ti asawa ti amona a makiseks kenkuana, ngem ammo ni Jose a dakes dayta. Ay-ayaten ken kayat ni Jose a paragsaken ni Jehova. Isu a nagkedked kada sulisogen dayta a babai. Gapu ta maysa nga adipen, saanna a basta mapanawan ti amona. Maysa nga aldaw, idi pinilit ti asawa ti amona a makiseks kenkuana, “nagtaray a rimmuar.”​—Basaen ti Genesis 39:7-12.

¹⁹ Sabali koma ti nagbanagan ti situasion no immoral dagiti pinampanunot ni Jose wenno inarapaapna ti maipapan iti asawa ti amona. Ngem napatpateg ken Jose ti relasionna ken Jehova ngem iti aniaman ken asinoman. Imbagana iti babai: “Ti apok . . . awan ti impaidamna kaniak malaksid kenka gapu ta asawanaka. Isu nga apay koma nga aramidek daytoy nakaro a kinadakes ket agbasolak iti Dios?”​—Genesis 39:8, 9.

20. Kasanotayo nga ammo a naragsakan ni Jehova ken Jose?

²⁰ Nupay adayo ni Jose iti pamilia ken pagtaenganna, kanayon a napudno ken Jehova isu a binendisionan ti Dios. (Genesis 41:39-49) Naragsakan ni Jehova gapu ta napudno ni Jose kenkuana. (Proverbio 27:11) Narigat a labanan ti immoralidad. Ngem laglagipem dagitoy a sasao: “O dakayo a mangay-ayat ken Jehova, guraenyo ti dakes. Salsalaknibanna ti biag dagiti napudno kenkuana; isalakanna ida iti ima dagiti managdakdakes.”​—Salmo 97:10.

21. Kasano a ti agtutubo a kabsat tinuladna ni Jose?

²¹ Inaldaw a situtured nga ipakpakita ti ili ti Dios  a ‘gurguraenda ti dakes’ ken ‘ay-ayatenda ti naimbag.’ (Amos 5:15) Makapagmatalekka ken Jehova aniaman ti edadmo. Maysa nga agtutubo a kabsat a lalaki ti nasubok ti pammatina iti eskuelaan. Adda babai a nangibaga a makiseks kenkuana no tulonganna iti eksamenda iti matematika. Ania ti inaramid ti agtutubo a kabsat? Tinuladna ni Jose. Imbagana: “Dagus a diak inawat ti kiddawna. Diak impalubos nga agbasolak isu a nasaluadak ti dignidadko ken ti panagraemko iti bagik.” Aniaman a ‘temporario a ragsak’ gapu iti immoralidad ket masansan a mangyeg iti saem ken nakaro a liday. (Hebreo 11:25) Ti panagtulnog ken Jehova ket kanayon a mangyeg iti manayon a ragsak.​—Proverbio 10:22.

22, 23. Kasano a tulongannatayo ni Jehova uray no nakabasoltayo iti nadagsen?

²² Ikagkagumaan ni Satanas nga usaren ti seksual nga immoralidad tapno mabiktimanatayo. Talaga a narigat dayta. Amintayo ket mabalin a makapanunot iti di umiso no dadduma. (Roma 7:21-25) Maawatan dayta ni Jehova ken laglagipenna a “tapoktayo.” (Salmo 103:14) Kasano ngay no nakaaramid ti maysa a Kristiano iti nadagsen a basol nga immoralidad? Awan kadin ti maaramidan iti dayta? Adda. No talaga nga agbabbabawi, tulongan ni Jehova. Ti Dios ket ‘sisasagana a mangpakawan.’​—Salmo 86:5; Santiago 5:16; basaen ti Proverbio 28:13.

²³ Inikkannatayo met ni Jehova kadagiti “lallaki a kas sagut”​—dagiti nadungngo a panglakayen a mangaywan kadatayo. (Efeso 4:8, 12; Santiago 5:14, 15) Intedna dagiti panglakayen a tumulong kadatayo a mangisubli iti relasiontayo iti Dios.​—Proverbio 15:32.

24, 25. Kasano a matulongannatayo ti panagbalin a “masirib” tapno maliklikantayo ti immoralidad?

²⁴ Tapno makaaramidtayo kadagiti nasayaat a desision, masapul a maawatantayo no kasano a mabenepisiarantayo kadagiti linteg ni Jehova. Ditay kayat ti agbalin a kas iti agtutubo a lalaki iti Proverbio 7:6-23. Saan a “masirib” isu a nabiktima iti silo ti seksual nga immoralidad. Ti kinasirib ket saan la a basta kinalaing. No masiribtayo, ikagumaantayo a tarusan ti panagpampanunot ti Dios ken iyaplikartayo dayta iti biagtayo. Laglagipem dagitoy a nainsiriban a sasao: “Ti gumun-od iti pannakaawat ay-ayatenna ti bagina. Ti mangipateg iti pannakatarus agballiginto.”​—Proverbio 19:8.

²⁵ Naan-anay kadi a kombinsidoka nga umiso dagiti pagalagadan ti Dios? Talaga kadi a patiem nga agbalinka a naragsak no surotem dagita? (Salmo 19:7-10; Isaias 48:17, 18) No saanka pay a sigurado, laglagipem ti amin a naimbag a banag nga inaramiden ni Jehova para kenka. ‘Nanamem ken kitaem a ni Jehova ket naimbag.’ (Salmo 34:8) No ad-adda nga aramidem dayta, ad-adda met a maayatmo ti Dios. Ayatem ti ayatenna ken guraem ti guraenna. Punnuem ti panunotmo iti nasayaat a bambanag​—aniaman a pudno, nalinteg, nadalus, maay-ayat, ken naimbag. (Filipos 4:8, 9) Kabaelantayo a tuladen ni Jose, a nagunggonaan iti sirib ni Jehova.​—Isaias 64:8.

26. Ania ti sumaruno nga adalentayo?

²⁶ Adda man asawam wenno awan, kayat ni Jehova nga agbalin a naragsak ken makapnek ti biagmo. Naglaon ti dua a sumaruno a kapitulo kadagiti impormasion a makatulong kadatayo nga agballigi iti panagasawa.