1. Ania ti pakaseknan ni Jesus iti rabii sakbay ti ipapatayna?

 ITI rabii sakbay ti ipapatay ni Jesus, ammona a dandaninan panawan dagiti adalanna, ket maseknan iti masanguananda. Imbagana kadakuada: “Saankayo a paset ti lubong.” (Juan 15:19) Kalpasanna, inkararagna iti Amana maipapan kadakuada: “Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong.” (Juan 17:15, 16) Ania ti kayat a sawen ni Jesus?

2. Ania a “lubong” ti tuktukoyen ni Jesus?

² “Ti lubong” a matuktukoy ditoy ket dagiti tattao a saan a makaam-ammo iti Dios ken iturturayan ni Satanas. (Juan 14:30; Efeso 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19) Kasanotayo nga agbalin a “saan a paset ti lubong”? Iti daytoy a kapitulo, usigentayo ti sumagmamano a pamay-an: Agtalinaedtayo a napudno iti Pagarian ti Dios ken neutraltayo, kayatna a sawen, awan ti dasdasigantayo iti politika. Labanantayo ti espiritu ti lubong. Naemma ti panagbadbado ken panaglanglangatayo, ken balanse ti panangmatmattayo iti kuarta. Isuottayo met ti kabal nga inted ti Dios kadatayo.​—Kitaen ti Endnote 16.

3. Ania ti panangmatmat ni Jesus iti politika?

³ Idi adda ni Jesus ditoy daga, nakitana nga adu ti problema dagiti tattao ken narigat ti panagbiagda.  Maseknan la unay kadakuada ken kayatna ida a tulongan. Nagbalin kadi a lider ti politika? Saan. Ammona a ti talaga a kasapulan dagiti tattao ket ti gobierno wenno Pagarian ti Dios. Ni Jesus ti agbalin nga Ari iti dayta a Pagarian, ken ti Pagarian ti kangrunaan a tema ti panangasabana. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Saan a nakiraman ni Jesus iti politika, ken nagtalinaed a neutral. Idi adda ni Jesus iti sango ni Poncio Pilato a gobernador ti Roma, imbagana: “Ti Pagariak ket saan a paset daytoy a lubong.” (Juan 18:36) Neutral met dagiti adalanna. Kuna ti libro nga On the Road to Civilization a dagiti nagkauna a Kristiano “dida kayat ti maaddaan iti aniaman a posision iti politika.” Kasta met laeng dagiti pudno a Kristiano ita. Napudno ti panangsuportartayo iti Pagarian ti Dios ken neutraltayo kadagiti aktibidad ti politika ti lubong.​—Mateo 24:14.

4. Kasano a supsuportaran dagiti pudno a Kristiano ti Pagarian ti Dios?

⁴ Dagiti embahador ti mangibagi iti gobiernoda iti sabali a pagilian, isu a dida makiramraman iti politika iti dayta a pagilian. Kasta met laeng dagiti napulotan, wenno dinutokan ti espiritu, nga addaan iti namnama a makipagturay ken Kristo idiay langit. Insurat ni Pablo kadagita a Kristiano: “Embahadorkami a suno ni Kristo.” (2 Corinto 5:20) Dagiti dinutokan ti espiritu ti mangibagi iti gobierno ti Dios. Saanda a makiramraman kadagiti isyu iti politika ken gobierno daytoy a lubong. (Filipos 3:20) Imbes ketdi, minilion a tattao ti natulongandan a mangammo maipapan iti gobierno ti Dios. Dagiti dinutokan ti espiritu ket supsuportaran dagiti ‘sabsabali a karnero,’ nga addaan iti namnama nga agbiag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios. Agtaltalinaedda met  a neutral. (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Nalawag nga awan ti pudno a Kristiano a makiraman iti politika iti daytoy a lubong.​—Basaen ti Isaias 2:2-4.

5. Ania ti maysa a rason a saan a makigubgubat dagiti Kristiano?

⁵ Ibilang dagiti pudno a Kristiano a kapamiliada ti amin a kapammatianda ken agkaykaysada aniaman ti pagilian wenno kasasaadda iti biag. (1 Corinto 1:10) Isu a no makigubattayo, kalkalabanentayo ti mismo a pamiliatayo, wenno dagiti kapammatiantayo, nga imbilin ni Jesus nga ayatentayo. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Imbaga pay ketdi ni Jesus kadagiti adalanna nga ayatenda uray dagiti kabusorda.​—Mateo 5:44; 26:52.

6. Ania ti kababalin dagiti dedikado nga adipen ni Jehova kadagiti gobierno?

⁶ Uray no agtalinaedtayo a neutral kas Kristiano, ikagkagumaantayo ti agbalin a nasayaat nga umili. Kas pagarigan,  raraementayo ti gobierno babaen ti panagtulnog kadagiti lintegna ken panagbayad iti buistayo. Ngem kanayon a sigsiguraduentayo nga ited “iti Dios dagiti kukua ti Dios.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7; 1 Corinto 6:19, 20) Karaman kadagiti “kukua ti Dios” ti ayat, panagtulnog, ken panagdaydayawtayo kenkuana. Sidadaantayo a matay imbes a sukirentayo ni Jehova.​—Lucas 4:8; 10:27; basaen ti Aramid 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Ania “ti espiritu ti lubong,” ken ania ti epekto dayta kadagiti tattao?

⁷ Ti panagbalin a naisina iti lubong ni Satanas kaipapananna a ditay ipalubos a kontrolennatayo “ti espiritu ti lubong.” Dayta nga espiritu ket ti panagpampanunot ken panagtigtignay a nagtaud ken Satanas, ken dayta ti mangkonkontrol kadagiti saan nga agserserbi ken Jehova. Ngem lablabanan dagiti Kristiano dayta a kababalin. Kas imbaga ni Pablo, “inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu manipud iti Dios.”​—1 Corinto 2:12; Efeso 2:2, 3; kitaen ti Endnote 17.

⁸ Ti espiritu ti lubong ti mamagbalin kadagiti tattao a managimbubukodan, napannakkel, ken rebelioso. Dayta ti rason a panunotenda a saan a kasapulan nga agtulnogda iti Dios. Kayat ni Satanas nga aramiden dagiti tattao ti aniaman a kayatda a dida pampanunoten dagiti resulta dagita. Kayatna a patien dagiti tattao a “ti tarigagay ti lasag ken ti tarigagay dagiti mata” ti kapatgan iti biag. (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Nangnangruna nga ikagkagumaan ti Diablo nga iyaw-awan dagiti adipen ni Jehova ken al-allilawennatayo tapno tuladentayo ti panagpampanunotna.​—Juan 8:44; Aramid 13:10; 1 Juan 3:8.

9. Ania dagiti pamay-an a mabalin nga apektarannatayo ti espiritu ti lubong?

 ⁹ Kas iti angin nga ang-angsentayo, ti espiritu ti lubong ket adda iti amin nga aglawlawtayo. Apektarannatayo no ditay agregget a manglaban iti dayta nga espiritu. (Basaen ti Proverbio 4:23.) Mabalin a mangrugi dayta kadagiti pamay-an a kasla saan a dakes, kas iti panangipalubostayo a maimpluensiaantayo iti panagpampanunot ken kababalin dagiti saan nga agdaydayaw ken Jehova. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Wenno mabalin a maapektarantayo iti bambanag a kas iti pornograpia, apostasia, wenno isport a nakaro ti kompetisionna.​—Kitaen ti Endnote 18.

10. Kasanotayo a malabanan ti espiritu ti lubong?

¹⁰ Ania ngarud ti aramidentayo tapno saannatayo a kontrolen ti espiritu ti lubong? Masapul nga agtalinaedtayo a nasinged ken Jehova ken agpaiwanwantayo iti siribna. Masapul a kanayon nga ikararagtayo ti nasantuan nga espirituna ken kanayon a makiramantayo kadagiti aktibidad iti panagserbi kenkuana. Ni Jehova ti kabilgan a Persona iti uniberso. Agtalektayo a matulongannatayo a manglaban iti espiritu ti lubong.​—1 Juan 4:4.

11. Kasano nga inimpluensiaan ti espiritu ti lubong ti panagbadbado dagiti tattao?

¹¹ Maipakitatayo met a saantayo a paset ti lubong babaen ti panagbadbado ken panaglanglangatayo. Adu a tattao iti intero a lubong ti agbado tapno maalada ti atension ti sabsabali, manggargarida, ipakitada ti panagrebeldeda maibusor iti kagimongan, wenno ipagpannakkelda ti kaadu ti kuartada. Awan met ti bibiang ti dadduma iti itsurada. Mabalin a kaykayatda ti agbalin a  narugit wenno saan a naurnos. Ditay la ketdi kayat a ti aniaman kadagita a kababalin ti mangimpluensia iti panagbadbado ken panaglanglangatayo.

12, 13. Ania dagiti makatulong a prinsipio no agpilitayo iti pagbadotayo?

¹² Kas ad-adipen ni Jehova, kanayon a kayattayo ti agbado iti naurnos, nadalus, makaay-ayo, ken maitutop iti okasion. Agbadotayo buyogen ti “kinaemma ken kinasimbeng ti panunot,” tapno maipakitatayo nga ‘agdaydayawtayo iti Dios.’​—1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21.

¹³ Ti panagbadbadotayo maapektaranna ti panangmatmat ti sabsabali maipapan ken Jehova ken iti ilina.  Kayattayo nga aramiden ti “amin a banag a pakaidayawan ti Dios.” (1 Corinto 10:31) Ti kinaemma ramanenna ti panangraem kadagiti rikna ken opinion ti sabsabali. Isu a no agpilpilitayo iti pagbadotayo wenno no ania ti kayattayo nga itsura, laglagipentayo a dagiti pilitayo apektaranna ti sabsabali.​—1 Corinto 4:9; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Ania ti masapul a panunotentayo no agpilitayo iti bado para kadagiti Nakristianuan nga aktibidad?

¹⁴ Kasano ti panagbadbadotayo no makigimong wenno mangasabatayo? Mangawis kadi dayta iti nalabes nga atension iti bagitayo? Mapabainan kadi ti sabsabali gapu iti badotayo? Mariknatayo kadi a saan a rumbeng a pakibiangan ti dadduma ti panagbadbadotayo no di ket datayo laeng? (Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6) Siempre, natural laeng a kayattayo a nasayaat ti langatayo, ngem dagiti Nakristianuan a galadtayo ti talaga a mamagbalin kadatayo a makaay-ayo. Dagitoy a galad ti kitkitaen ni Jehova kadatayo. Ipakita dagitoy ti kinataotayo, “ti makin-uneg a kinatao ti puso, . . . a nakapatpateg iti imatang ti Dios.”​—1 Pedro 3:3, 4.

15. Apay a saan nga eksakto nga imbaga ni Jehova no kasano ti rumbeng a panagbadbado ken panaglanglangatayo?

¹⁵ Saan a nangted ni Jehova iti listaan dagiti paglintegan no ania ti maitutop wenno saan a maitutop a pagbadotayo. Imbes ketdi, nangipaay kadagiti prinsipio iti Biblia a makatulong kadatayo a mangaramid iti nasayaat a desision. (Hebreo 5:14) Kayatna a dagiti dadakkel wenno babassit a desisiontayo ket naibatay iti ayattayo kenkuana ken iti sabsabali. (Basaen ti Marcos 12:30, 31.) Iti intero a lubong, agduduma ti panagbadbado dagiti agserserbi ken Jehova depende iti kultura ken kayat  ti tunggal maysa kadakuada. Napintas ken makaparagsak daytoy a panagduduma.

16. No maipapan iti kuarta, ania ti nagdumaan ti panangmatmat ti lubong ken ti insuro ni Jesus? Ania dagiti rumbeng nga isaludsodtayo iti bagitayo?

¹⁶ Kayat ni Satanas a panunoten dagiti tattao a ti mangparagsak kadakuada ket kuarta ken material a bambanag, ngem ammo dagiti adipen ni Jehova a di umiso dayta. Agtalektayo iti imbaga ni Jesus: “Uray no kasano kabaknang ti maysa a tao, ti biagna ket saan nga agdepende kadagiti adda kenkuana.” (Lucas 12:15) Ti  kuarta dinatay mapagbalin a pudpudno a naragsak. Dinatay maikkan iti pudno a gagayyem, napaypayso a talna iti panunot, wenno biag nga agnanayon. Siempre, kasapulantayo ti dadduma a material a banag, ken kayattayo a naragsak ti biagtayo. Ngem insuro ni Jesus a naragsaktayo no nasayaat ti relasiontayo iti Dios ken no ti panagdaydayaw kenkuana ti kapatgan iti biagtayo. (Mateo 5:3; 6:22, footnote) Isaludsodmo iti bagim: ‘Naimpluensiaanak kadin iti panangmatmat ti lubong iti kuarta? Ti kadi kuarta ti kangrunaan a pampanunotek wenno isarsaritak?’​—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Apay a nasaysayaat ti biagmo no dimo tuladen ti panangmatmat ti lubong iti kuarta?

¹⁷ Naragsak ti biagtayo no ipamaysatayo ti agserbi ken Jehova ken ditay tuladen ti panangmatmat ti lubong iti kuarta. (Mateo 11:29, 30) Agbalintayo a kontento ken natalna ti panunot ken pusotayo. (Mateo 6:31, 32; Roma 15:13) Ditay unay maringgoran kadagiti material a banag. (Basaen ti 1 Timoteo 6:9, 10.) Mariknatayo ti ragsak ti panangted. (Aramid 20:35) Ken ad-adu ti tiempotayo kadagiti ay-ayatentayo. Naim-imas pay ketdi ti turogtayo.​—Eclesiastes 5:12.

18. Ania ti ikagkagumaan ni Satanas nga aramiden kadatayo?

¹⁸ Ikagkagumaan a dadaelen ni Satanas ti relasiontayo ken Jehova, isu a masapul nga aramidentayo ti amin a mangprotektar iti dayta. Makilablabantayo “kadagiti dakes nga espiritu a puersa.” (Efeso 6:12) Saan a kayat ni Satanas ken dagiti demoniona a naragsaktayo wenno agbiagtayo iti agnanayon. (1 Pedro 5:8) Makilablaban kadatayo dagitoy a nabileg a kabusor, ngem iti tulong ni Jehova, mangabaktayo!

19. Kasano ti panangiladawan ti Efeso 6:14-18 iti “kabal” ti maysa a Kristiano?

 ¹⁹ Idi un-unana, nakasuot iti kabal dagiti soldado tapno maprotektaranda iti paggugubatan. Iti umasping a pamay-an, masapul nga isuottayo ti “kabal” nga inted ni Jehova. (Efeso 6:13) Protektarannatayo dayta. Kastoy ti mabasatayo iti Efeso 6:14-18 maipapan iti kabal: “Gapuna, agtakderkayo a sititibker. Isuotyo ti barikes ti kinapudno, isuotyo ti kinalinteg a proteksion ti barukongyo, ken isuotyo kas sapatos ti kinagagar a mangipakaammo iti naimbag a damag ti talna. Malaksid kadagitoy, alaenyo ti dakkel a kalasag ti pammati, tapno kabaelanyo a depdepen ti amin nga umap-apuy a pana daydiay managdakdakes. Maysa pay, awatenyo ti helmet ti pannakaisalakan, ken ti espada ti espiritu nga isu ti sao ti Dios, bayat nga itultuloyyo ti agkararag iti nadumaduma a kita ti kararag ken panagpakaasi iti amin a tiempo maitunos iti espiritu.”

20. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno maprotektarannatayo ti ‘kabaltayo’?

²⁰ No malipatan ti maysa a soldado ti maysa a paset ti kabalna ken adda paset ti bagina a saan a maprotektaran, dayta ti puntiriaen ti kalabanna. No kayattayo a protektarannatayo ti ‘kabaltayo,’ ditay la ketdi kayat nga adda pasetna a malipatantayo. Masapul nga isuottayo a kanayon dayta ken pagtalinaeden a nasayaat ti kondisionna. Agtultuloy ti pannakilabantayo agingga a madadael ti lubong ni Satanas ken agingga a mapukaw ni Satanas ken dagiti demoniona ditoy daga. (Apocalipsis 12:17; 20:1-3) Isu a no adda dagiti lablabanantayo a dakes a tarigagay wenno pagkapuyan, masapul a ditay sumuksuko!​—1 Corinto 9:27.

21. Kasanotayo a mangabak iti pannakilabantayo?

 ²¹ Ditay maabak ti Diablo a datdatayo. Ngem mangabaktayo iti tulong ni Jehova! Tapno agtalinaedtayo a matalek, masapul nga agkararagtayo ken Jehova, adalentayo ti Saona, ken makikaduatayo kadagiti kakabsattayo. (Hebreo 10:24, 25) Dagita ti makatulong kadatayo tapno agtalinaedtayo a napudno iti Dios ken nakasaganatayo a mangidepensa iti pammatitayo.

22, 23. (a) Kasanotayo nga agbalin a kanayon a nakasagana a mangidepensa iti pammatitayo? (b) Ania ti adalentayo iti sumaruno a kapitulo?

²² Masapul a kanayon a nakasaganatayo a mangidepensa iti pammatitayo. (Juan 15:19) No dadduma, naiduma ti takder dagiti Saksi ni Jehova iti kaaduan a tattao. Isaludsodmo iti bagim: ‘Talaga kadi a maawatak no apay a kastoy ti takdermi? Kombinsidoak kadi nga umiso ti ibagbaga ti Biblia ken ti matalek ken masirib nga adipen? Ipagpannakkelko kadi a maysaak kadagiti Saksi ni Jehova? (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33) Mailawlawagko kadi dagiti patpatiek?’​—Mateo 24:45; Juan 17:17; basaen ti 1 Pedro 3:15.

²³ Iti adu a kasasaad, nakalawlawag no ania ti masapul nga aramidentayo tapno agtalinaedtayo a naisina iti lubong. Ngem no dadduma, saan a nalawag no ania ti aramidentayo. Ikagkagumaannatayo a siluan ni Satanas iti nagduduma a pamay-an. Ti maysa a silona ket ti paglinglingayan. Kasano ti nainsiriban a panangpilitayo iti paglinglingayantayo? Maammuantayo dayta iti sumaruno a kapitulo.