1-3. Ania ti nasirmata ni Pedro, ken apay a nasken a maawatantayo ti kaipapanan dayta?

 OTONIO idi ti tawen 36 C.E. Main-inaran ni Pedro bayat nga agkarkararag iti patag a tuktok ti maysa a balay nga asideg iti baybay iti siudad a pagsangladan idiay Joppe. Sumagmamano nga aldawen nga agdagdagus ni Pedro iti daytoy a balay, a mangipakita nga isu ket saan a manangidumduma. Ni Simon nga agkurkurti iti lalat ti makinkukua iti daytoy a balay. Saan nga amin a Judio ket mayat a makipagyan iti maysa a tao a kasta ti trabahona. a Kaskasdi, mabiiten a masursuro ni Pedro ti napateg a leksion maipapan iti di panangidumduma ni Jehova.

² Bayat nga agkarkararag ni Pedro, isu ket naimayeng. Adda nasirmatana a pakariribukan la ketdi ti siasinoman a Judio a makakita iti dayta. Nakitana nga adda bumabbaba manipud langit a kasla ules a pagkargaan a naglaon kadagiti animal a maibilang a narugit sigun iti Linteg. Idi naibaga ken Pedro a pumarti ket mangan, insungbatna: “Saanak pay a pulos nangan iti aniaman a maiparit ken maibilang a narugit.” Saan la a naminsan no di ket namitlo a naibaga kenkuana: “Isardengmon nga ibaga a maiparit a kanen ti bambanag a dinalusan ti Dios.” (Ara. 10:14-16) Mariribukan ni Pedro iti nasirmatana ngem mabiiten a malawlawagan dayta.

³ Ania ti kaipapanan ti sirmata ni Pedro? Nasken a maawatantayo ti kaipapanan dayta a sirmata gapu ta adda nagpateg a kinapudno nga ipalgakna maipapan iti panangmatmat ni Jehova kadagiti tattao. Kas pudno a Kristiano, saantay a maikasaba a naan-anay ti Pagarian ti Dios malaksid no sursuruentayo a matmatan dagiti tattao a kas iti panangmatmat ti Dios kadakuada. Tapno maawatantayo ti kaipapanan ti sirmata ni Pedro, usigentayo dagiti nakaskasdaaw a pasamak a nainaig iti dayta.

4, 5. Siasino ni Cornelio, ken ania ti napasamak bayat nga agkarkararag?

⁴ Saan nga ammo ni Pedro nga iti aldaw sakbay ti pannakakitana iti sirmatana, adda lalaki nga agnagan Cornelio a nakaawat met iti sirmata manipud iti Dios. Isu ket agnanaed idiay Cesarea, nga agarup 50 a kilometro ti kaadayona iti amianan. “Agdaydayaw . . . iti Dios” ni Cornelio, a maysa nga opisial iti buyot ti Roma. b Mapagulidanan met nga ulo ti pamilia ta isu ket “managbuteng iti Dios agraman ti sangakabbalayanna.” Saan a proselita ni Cornelio no di ket maysa a di nakugit a Gentil. Nupay kasta, naasian kadagiti napanglaw a Judio isu a tinultulonganna ida. “Agtultuloy nga agpakpakaasi iti Dios” daytoy a napudno a tao.—Ara. 10:2.

⁵ Madama nga agkarkararag ni Cornelio iti agarup alas tres ti malem idi nasirmatana ti maysa nga anghel a nagkuna: “Nagpangato dagiti kararagmo ken dagiti naimbag nga aramidmo kas pakalaglagipan iti sanguanan ti Dios.” (Ara. 10:4) Kas imbilin ti anghel, nangibaon ni Cornelio kadagiti lallaki a mapan mangsukon ken apostol Pedro. Kas di nakugit a Gentil, mabiiten a mapadasan ni Cornelio ti banag a dina pay napadasan idi. Mangngegannan ti mensahe maipapan iti pannakaisalakan.

6, 7. (a) Mangisalaysayka iti kapadasan a mangipakita a sungbatan ti Dios ti kararag dagiti napasnek a tattao a mayat a mangammo iti kinapudno maipapan kenkuana. (b) Ania ti masursurotayo kadagiti kasta a kapadasan?

⁶ Sungbatan kadi ti Dios ti kararag dagiti napasnek a tattao ita a mayat a mangammo iti kinapudno maipapan kenkuana? Usigem ti maysa a kapadasan. Adda maysa a babai idiay Albania a nangawat iti kopia Ti Pagwanawanan a naglaon iti artikulo maipapan iti panangpadakkel iti annak. c Kastoy ti imbagana iti kabsat a simmarungkar kenkuana: “Ammom kadi a kalkalpasko laeng nga inkararag iti Dios a tulongannak koma a mangpadakkel  kadagiti annakko a babbai? Sika ti imbaonna! Indanonmo kaniak ti apag-isu nga impormasion a kasapulak!” Nayadalan iti Biblia daytoy a babai ken dagiti annakna, sa uray ni lakayna idi agangay.

⁷ Manmano laeng kadi ti kasta a kapadasan? Saan! Nakaad-adu ti kasta a kapadasan iti intero a lubong ken saan a naiparparna laeng ti adu kadagita. Ania ngarud ti masursurotayo iti dayta? Umuna, sungbatan ni Jehova ti kararag dagiti tattao a sipapasnek a mangbirbirok kenkuana. (1 Ar. 8:41-43; Sal. 65:2) Maikadua, supsuportaran dagiti anghel ti trabahotayo a panangasaba.—Apoc. 14:6, 7.

8, 9. Ania ti impalgak ti nasantuan nga espiritu ken Pedro, ket ania ti reaksion ni Pedro?

⁸ Bayat nga adda pay laeng ni Pedro iti tuktok ti balay ken “marirriribukan” iti kaipapanan ti sirmata a nakitana, addan iti ruangan dagiti imbaon ni Cornelio. (Ara. 10:17) Ni ngata Pedro, a namitlo a nagkedked a mangan kadagiti taraon a maibilang a narugit sigun iti Linteg, ket situtulok a sumurot kadagitoy a lallaki ken sumrek iti balay ti maysa a Gentil? Impalgak ti nasantuan nga espiritu no ania ti pagayatan ti Dios mainaig iti daytoy a banag. Naikuna ken Pedro: “Adda tallo a lallaki a mangbirbirok kenka. Isu a tumakderka, bumabaka ket saanka nga agduadua a kumuyog kadakuada, ta imbaonko ida.” (Ara. 10:19, 20) Awan duadua a ti sirmata a nakita ni Pedro ti nangisagana kenkuana nga agpaidalan iti nasantuan nga espiritu.

⁹ Idi naammuan ni Pedro a maysa nga anghel ti nangibilin ken Cornelio a mangpaayab kenkuana, pinastrekna dagiti mensahero a Gentil ket “sinangailina ida.” (Ara. 10:23a) Ti natulnog nga apostol nangrugin a binalbaliwanna ti panangmatmatna kalpasan a naammuanna ti ad-adu pay maipapan iti pagayatan ti Dios.

10. Kasano ti panangidalan ni Jehova kadagiti adipenna, ken ania dagiti rumbeng nga isaludsodtayo iti bagbagitayo?

¹⁰ Agingga iti kaaldawantayo, idaldalan ni Jehova dagiti adipenna iti progresibo a pamay-an. (Prov. 4:18) Babaen ti nasantuan nga espirituna, iwanwanwanna “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mat. 24:45) No dadduma, mabalin a malawlawagan ti pannakatarustayo iti Sao ti Dios wenno mabalbaliwan ti sumagmamano nga urnos iti organisasion. Rumbeng nga isaludsodtayo iti bagbagitayo: ‘Ania ti reaksionko kadagiti kasta a panagbalbaliw? Agpapaidalanak kadi iti espiritu ti Dios no maipapan kadagita a banag?’

11, 12. Ania ti inaramid ni Pedro idi simmangpet idiay Cesarea, ken ania ti nasursurona?

¹¹ Iti sumaruno nga aldaw kalpasan ti pannakakitana iti sirmata, napanen idiay Cesarea ni Pedro ken ti siam a kakaduana—ti tallo a lallaki nga imbaon ni Cornelio ken ti “innem a kakabsat [a Judio]” a taga-Joppe. (Ara. 11:12) Gapu ta namnamaen ni Cornelio ti idadateng ni Pedro, inummongna “dagiti kabagian ken nasinged a gagayyemna,” a nalabit aminda ket Gentil. (Ara. 10:24) Apaman a nakasangpet ni Pedro, adda inaramidna a dina mairusok nga aramiden idi: Simrek iti pagtaengan ti maysa a di nakugit a Gentil! Inlawlawag ni Pedro: “Ammoyo nga  iparit ti linteg a makilangen wenno umasideg ti maysa a Judio iti tao a sabali ti pulina, ngem impakita kaniak ti Dios nga awan koma ti tao nga ibilangko a narugit.” (Ara. 10:28) Ita, matarusanen ni Pedro a ti sirmata a naited kenkuana ket nairanta a mangisuro iti leksion a saan laeng a maipapan kadagiti taraon a rumbeng a kanen ti maysa a tao. ‘Awan koma ti tao [uray Gentil] nga ibilangna a narugit.’

¹² Magagaran ni Cornelio ken dagiti amin nga adda iti pagtaenganna a dumngeg iti aniaman nga ibaga ni Pedro. “Addakami amin iti sanguanan ti Dios tapno denggenmi ti amin nga imbilin ni Jehova nga ibagam,” kuna ni Cornelio. (Ara. 10:33) Panunotem no ania ti mariknam no adda interesado a tao a mangibaga kenka iti kasta! Inrugi ni Pedro ti nagpalawag babaen kadagitoy a makaliwliwa a sasao: “Maawatakon a saan a mangidumduma ti Dios, no di ket awatenna ti tao iti tunggal nasion nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti umiso.” (Ara. 10:34, 35) Nasursuro ni Pedro a ti panangmatmat ti Dios kadagiti tattao ket saan nga agdepende iti puli, nasionalidad, wenno uray aniaman pay. Naan-anay nga inkasaba ni Pedro ti maipapan iti ministerio, ipapatay, ken panagungar ni Jesus.

13, 14. (a) Ania ti naisangsangayan maipapan iti pannakakomberte ni Cornelio ken dagiti dadduma pay a Gentil idi 36 C.E.? (b) Apay a saan a maiparbeng nga ukomentayo dagiti tattao maibatay iti makinruar a langada?

¹³ Ita, adda di ninamnama a napasamak: “Bayat nga ibagbaga pay laeng ni Pedro dagitoy,” naiparukpok ti nasantuan nga espiritu kadagidi a “tattao kadagiti nasion.” (Ara. 10:44, 45) Iti Kasuratan, daytoy ti kakaisuna a pannakadakamat ti nasantuan nga espiritu a naiparukpok sakbay ti bautismo. Gapu ta nabigbig ni Pedro a tanda daytoy ti iyaanamong ti Dios, “imbilinna [iti dayta a grupo dagiti Gentil] a mabautisaranda.” (Ara. 10:48) Ti pannakakomberte dagitoy a Gentil idi 36 C.E. kaipapananna a saan laengen a dagiti Judio ti impakitaan ti Dios iti naisangsangayan a pabor. (Dan. 9:24-27) Inusar ni Pedro ti maikatlo ken maudin a “tulbek ti Pagarian” babaen ti panangidaulona iti panangasaba iti daytoy a gundaway. (Mat. 16:19) Daytoy a tulbek ti nangilukat iti gundaway para kadagiti di nakugit a Gentil nga agbalin a Kristiano a dinutokan ti espiritu.

¹⁴ Kas manangiwaragawag iti Pagarian ita, ammotayo a “saan a mangidumduma ti Dios.” (Roma 2:11) “Pagayatanna a maisalakan koma ti amin a kita ti tattao.” (1 Tim. 2:4) Gapuna, pulos a ditay koma ukomen dagiti tattao maibatay kadagiti makinruar a langada. Ti annongentayo ket ti naan-anay a panangikasaba iti Pagarian ti Dios. Ramanen dayta ti panangasaba iti amin a tattao, aniaman ti puli, nasionalidad, langa, wenno relihion a nabangonanda.

15, 16. Apay a nakisupiat ken Pedro ti dadduma a Judio a Kristiano, ket kasano nga inlawlawag ni Pedro ti inaramidna?

¹⁵ Magagaran la ketdi ni Pedro a mapan idiay Jerusalem tapno ipadamagna ti napasamak. Agparang nga immun-unan a nakadanon idiay Jerusalem ti damag a dagiti di nakugit a Gentil ‘inawatda ti sao ti Dios.’ Ngem apaman a nakasangpet ni Pedro, “krinitikar dagiti mangsupsuporta iti pannakakugit.” Binabalawda ni Pedro gapu ta simrek iti ‘balay dagiti tattao a di nakugit ken nakipangan kadakuada.’ (Ara. 11:1-3) Ti isyu ket saan a ti panagbalin dagiti Gentil a pasurot ni Kristo. Imbes  ketdi, ipappapilit dagidiay a Judio nga adalan a nasken nga alagaden dagiti Gentil ti Linteg—a pakairamanan ti panagpakugit—tapno makaay-ayo ken Jehova ti panagdaydayawda. Nalawag nga adda pay laeng sumagmamano a Judio nga adalan a marigatan a mangaklon a nagpatinggan ti Mosaiko a Linteg.

¹⁶ Kasano nga inlawlawag ni Pedro ti inaramidna? Sigun iti Aramid 11:4-16, insalaysayna ti uppat a pammaneknek a ti Dios ti mangiturturong kadagiti bambanag: (1) ti sirmata nga inted ti Dios kenkuana (Bersikulo 4-10); (2) ti bilin ti espiritu (Bersikulo 11, 12); (3) ti isasarungkar ti maysa nga anghel ken Cornelio (Bersikulo 13, 14); ken (4)ti pannakaiparukpok ti nasantuan nga espiritu kadagiti Gentil. (Bersikulo 15, 16) Inngudo ni Pedro ti panangilawlawagna babaen ti makagutugot unay a saludsod: “Gapuna, no inted ti Dios kadakuada [dagiti manamati a Gentil] ti isu met laeng nga awan bayadna a sagut [a nasantuan nga espiritu] a kas iti intedna kadatayo [a Judio] a namati ken Apo Jesu-Kristo, asinoak koma a manglapped iti Dios?”—Ara. 11:17.

17, 18. (a) Kasano a ti pammaneknek nga indatag ni Pedro sinubokna dagiti Judio a Kristiano? (b) Apay a mabalin a maysa a karit ti panangtaginayon iti panagkaykaysa iti kongregasion, ken ania dagiti rumbeng nga isaludsodtayo iti bagbagitayo?

¹⁷ Ti pammaneknek nga indatag ni Pedro sinubokna dagidiay a Judio a Kristiano. Maiwaksida ngata ti aniaman a panangidumduma a dati nga ar-aramidenda ket awatenda dagiti Gentil a kabbaro a bautisado kas padada a Kristiano? Kastoy ti kuna ti salaysay: “Idi nangngegda dagitoy [dagiti apostol ken ti dadduma pay a Judio a Kristiano], saandan a kimmontra ken indaydayawda ti Dios, ket kinunada: ‘No kasta, impalubos met ti Dios nga agbabawi dagiti tattao kadagiti nasion tapno maaddaanda iti biag.’” (Ara. 11:18) Nataginayon ti panagkaykaysa ti kongregasion gapu iti kasta a positibo a reaksion.

¹⁸ Mabalin a maysa a karit ita ti panangtaginayon iti panagkaykaysa gapu ta naggapu dagiti pudno a Kristiano “iti amin a nasion, tribu, puli, ken lengguahe.” (Apoc. 7:9) Gapuna, adu a kongregasion ita ti buklen dagiti tattao a nagduduma ti puli, kultura, ken kasasaadda iti biag. Nasayaat no isaludsodtayo iti bagbagitayo: ‘Naparutko kadin iti pusok ti aniaman a panangidumduma? Determinadoak kadi a di pulos agpaimpluensia iti mamagsisina a kababalin ti lubong—a pakairamanan ti nasionalismo, panangipannakkel iti tribu, kultura, ken puli—no iti panangtratok kadagiti  kakabsatko iti pammati?’ Lagipem ti napasamak ken Pedro (Cefas) sumagmamano a tawen kalpasan ti pannakakomberte dagiti immuna a Gentil. Gapu ta nagpaimpluensia iti panangidumduma dagiti sabsabali, “saanen a nakikadua” kadagiti Gentil a Kristiano, isu a kasapulan nga ilinteg ni Pablo. (Gal. 2:11-14) Rumbeng nga agannadtayo a kanayon tapno saantayo nga agbalin a manangidumduma.

19. Siasino ti kinasabaan dagiti Judio a Kristiano idiay Antioquia, ken ania ti resultana?

¹⁹ Inrugi kadi dagiti pasurot ni Jesus ti nangasaba kadagiti di nakugit a Gentil? Imutektekam no ania ti napasamak idi agangay idiay Antioquia ti Siria. d Adu a Judio ti agnanaed iti daytoy a siudad, ngem adda panagbinnusor iti nagbaetan dagiti Judio ken Gentil. Gapuna, ti Antioquia ket nagsayaat a teritoria a pangasabaan kadagiti Gentil. Ditoy nga inrugi ti dadduma a Judio nga adalan nga ipakaammo ti naimbag a damag “kadagiti tattao a Griego ti lengguaheda.” (Ara. 11:20) Saan laeng a dagiti Judio a Griego ti pagsasaona ti nakasabaan no di ket uray dagiti di nakugit a Gentil. Binendisionan ni Jehova ti trabaho, ket “nakaad-adu ti namati.”—Ara. 11:21.

20, 21. Kasano nga impakita ni Bernabe ti kinaemmana, ken kasanotayo a maipakita ti kasta met laeng a kinaemma iti ministeriotayo?

²⁰ Tapno makasabaan dagiti tattao a sidadaan a dumngeg, ti kongregasion idiay Jerusalem imbaonda ni Bernabe idiay Antioquia. Ngem gapu ta nakaad-adu ti interesado iti naimbag a damag, saan a kabaelan ni Bernabe no isuna laeng ti mangasikaso kadakuada. Awan ti ad-adda a maitutop a tumulong kenkuana no di ni Saulo, a mabiit idin nga agbalin nga apostol kadagiti nasion. (Ara. 9:15; Roma 1:5) Imbilang kadi ni Bernabe ni Saulo kas karibal? Saan. Impakita ni Bernabe ti kinaemmana. Nagdisnudo a napan idiay Tarso tapno sapulenna ni Saulo ken inkuyogna idiay Antioquia tapno tumulong. Maysa a tawen ti binusbosda a dua a nangparparegta kadagiti adalan sadiay.—Ara. 11:22-26a.

²¹ Kasanotay a maipakita ti kinaemma iti panangitungpaltayo iti ministeriotayo? Daytoy a kualidad ramanenna ti panangbigbig kadagiti limitasiontayo. Nagduduma ti paglaingan ken abilidadtayo. Kas pagarigan, adda dagiti nalaing a mangasaba iti impormal wenno iti binalaybalay ngem marigatanda nga agsarungkar wenno mangirugi kadagiti panangyadal iti Biblia. No kayatmo ti rumang-ay iti dadduma nga aspeto ti ministerio, apay a dika agpatulong? No aramidem dayta, agbalinka a mas epektibo ken ad-adda a naragsakka iti ministeriom.—1 Cor. 9:26.

22, 23. Kasano nga impakita dagiti kakabsat idiay Antioquia ti nainkabsatan nga ayatda, ken kasano nga ipakpakita met dayta dagiti adipen ti Dios ita?

²² Idiay Antioquia ti damo a “nakaawagan dagiti adalan iti Kristiano babaen ti panangiwanwan ti Dios.” (Ara. 11:26b) Dayta a nagan nga inanamongan ti Dios maitutop nga iladawanna dagiti adalan ni Kristo. Idi nagbalin a Kristiano dagiti  tattao kadagiti nasion, napatanor kadi ti espiritu ti panagkakabsat iti nagbaetan dagiti manamati a Judio ken Gentil? Usigem ti napasamak idi adda dimteng a nakaro a bisin idi agarup 46 C.E. e Idi un-unana, dagiti napanglaw ti ad-adda a maapektaran no adda dumteng a bisin ta awan ti iduldulinda a kuarta wenno taraon. Kabayatan daytoy a panawen ti bisin, agkasapulan iti tulong dagiti Judio a Kristiano nga agnanaed idiay Judea, a nalabit napanglaw ti adu kadakuada. Idi naammuan dayta dagiti kakabsat idiay Antioquia, a pakairamanan dagiti Kristiano a Gentil, nangipatulodda iti “tulong kadagiti kakabsat nga agnanaed idiay Judea.” (Ara. 11:29) Anian a napaypayso a pakakitaan ti nainkabsatan nga ayat!

²³ Kasta met laeng ti ar-aramiden dagiti adipen ti Dios ita. No madamagtayo nga agkasapulan iti tulong dagiti kakabsattayo iti sabali a pagilian wenno iti lugartayo a mismo, sidadaantayo a mangsaranay kadakuada. Dagiti Komite ti Sangay dagus a mangorganisarda kadagiti Disaster Relief Committee tapno maasikaso dagiti kakabsat a mabalin a naapektaran kadagiti kalamidad, a pakairamanan dagiti bagyo, ginggined, ken tsunami. Amin dagita a panangikagumaan a tumulong ket pakakitaan ti napaypayso a panagkakabsattayo.—Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:17.

24. Kasanotayo a maipakita nga ipappapusotayo ti kaipapanan ti sirmata a nakita ni Pedro?

²⁴ Kas pudno a Kristiano, ipappapusotayo ti kaipapanan ti sirmata a nakita ni Pedro idi adda iti tuktok ti balay ni Simon idiay Joppe idi umuna a siglo. Agdaydayawtayo iti di manangidumduma a Dios. Pagayatanna nga ikasabatayo a naan-anay ti Pagarianna, ket ramanen dayta ti panangasaba kadagiti sabsabali aniaman ti puli, nasionalidad, wenno kasasaadda iti kagimongan. Determinadotayo ngarud koma a mangidanon iti naimbag a damag kadagiti amin a mayat a dumngeg iti dayta.—Roma 10:11-13.