1, 2. Ania ti ranta ni Saulo idiay Damasco?

 KASLA kumilaw ti langa dagiti nauyong a lallaki bayat nga umas-asidegda iti Damasco. Adda nalidem a panggep nga ibanagda. Serkenda ti pagtaengan dagiti kabusbusorda unay nga adalan ni Jesus sada iruar ida a sirereppet nga ipan idiay Jerusalem tapno dusaen ida ti Sanhedrin.

² Nakabasol idin iti pammapatay ti liderda a ni Saulo. a Iti di pay nabayag, binuya ken inanamonganna dagiti padana a panatiko a nangubor ken Esteban, a matalek nga adalan ni Jesus. (Ara. 7:57–8:1) Saan a kontento ni Saulo iti panangidadanesna kadagiti pasurot ni Jesus nga agnanaed idiay Jerusalem. Isu ket kasla sumsumged nga aluten a nakasagana a mamagramaram iti apuy ti panangidadanes. Kayatna a paksiaten ti ibilangna a peste a sekta a maawagan “ti Dalan.”—Ara. 9:1, 2; kitaem ti kahon a “ Ti Autoridad ni Saulo Idiay Damasco.”

3, 4. (a) Ania ti napasamak ken Saulo? (b) Ania a salsaludsod ti usigentayo?

³ Pagammuan lattan ta adda makasisirap a lawag a nanglakub ken Saulo. Nakita dagiti kakaduana ti lawag ngem saanda a nakauni gapu iti pannakakigtotda. Natumba ni Saulo ken saanen a makakita. Kalpasanna, nakangngeg iti timek manipud langit a nagkuna: “Saulo, Saulo, apay nga idaddadanesnak?” Nasdaaw ni Saulo ket insaludsodna: “Asinoka, Apo?” Napalalo la ketdi ti pannakaklaat ni Saulo idi nangngegna ti sungbat: “Siak ni Jesus, nga idaddadanesmo.”—Ara. 9:3-5; 22:9.

⁴ Ania ti masursurotayo kadagiti immuna nga imbaga ni Jesus ken ni Saulo? Kasanotayo a mabenepisiaran no repasuentayo dagiti pasamak iti panawen a pannakakomberte ni Saulo? Ken ania dagiti masursurotayo iti wagas a panangusar ti kongregasion iti panawen ti talna kalpasan ti pannakakomberte ni Saulo?

5, 6. Ania ti masursurotayo kadagiti sasao ni Jesus ken ni Saulo?

⁵ Idi pinasardeng ni Jesus ni Saulo iti dalanna nga agpa-Damasco, kastoy  ti insaludsodna: “Apay nga idaddadanesnak?” saan ket nga “Apay nga idaddadanesmo dagiti adalak?” (Ara. 9:4) Wen, narikna a mismo ni Jesus dagiti suot a mapaspasaran dagiti pasurotna.—Mat. 25:34-40, 45.

⁶ No maidaddadaneska gapu iti pammatim ken Kristo, namnamaem nga ammo da Jehova ken Jesus ti kasasaadmo. (Mat. 10:22, 28-31) Mabalin a saan pay laeng nga ita ti panangikkat ni Jehova kadagiti pakasuotam. Laglagipem a naimatangan ni Jesus ti pannakiraman ni Saulo iti panangpapatay ken Esteban, ken nakitana ti panangserrek ni Saulo iti pagtaengan dagiti matalek nga adalan idiay Jerusalem sana ginuyod ida nga inruar. (Ara. 8:3) Kaskasdi, saan a bimmallaet ni Jesus iti daydi a tiempo. Nupay kasta, ni Jehova inusarna ni Kristo a mangted ken Esteban ken kadagiti dadduma pay nga adalan iti bileg a kasapulanda tapno makapagtalinaedda a matalek.

7. Ania ti masapul nga aramidem tapno maibturam ti pannakaidadanes?

⁷ Maibturam met ti pannakaidadanes no aramidem dagiti sumaganad: (1) Determinadoka nga agtalinaed a matalek aniaman ti mapasamak. (2) Agpatulongka ken Jehova. (Fil. 4:6, 7) (3) Bay-am a ni Jehova ti agibales. (Roma 12:17-21) (4) Agtalekka nga ikkannaka ni Jehova iti bileg nga agibtur agingga nga ikkatenna dagiti pakasuotam.—Fil. 4:12, 13.

8, 9. Ania ti mabalin a narikna ni Ananias maipapan iti annongenna?

⁸ Kalpasan ti panangsungbatna iti saludsod ni Saulo nga, “Asinoka, Apo?” kinuna ni Jesus: “Tumakderka ken mapanka iti siudad, ket maibaganto kenka ti masapul nga aramidem.” (Ara. 9:6) Ti saanen a makakita a ni Saulo ket kinibinda nga impan iti pagdagusanna idiay Damasco, a sadiay a nagayunar ken nagkarkararag iti tallo nga aldaw. Kabayatanna, imbaga ni Jesus ti maipapan ken Saulo iti maysa nga adalan iti dayta a siudad, iti maysa a lalaki nga agnagan Ananias, a “naimbag ti pakasarsaritaanna iti amin a Judio” nga agnanaed idiay Damasco.—Ara. 22:12.

⁹ Panunotem ti agduduma nga emosion a mabalin a narikna ni Ananias! Ti Ulo ti  kongregasion, ti napagungar a ni Jesu-Kristo ket makisarsarita kenkuana a mismo ken adda naisangsangayan nga annongen nga ipapaaramidna. Maysa a pribilehio dayta ngem saan a kaskarina nga itungpal! Idi naibaga ken Ananias a nasken a kasaritana ni Saulo, kinunana: “Apo, nadamagko iti adu a tattao ti maipapan iti daytoy a lalaki, ti amin a panangdangranna kadagiti nasantuan a tattaom idiay Jerusalem. Immay ditoy nga addaan autoridad nga inted ti panguluen a papadi tapno arestuenna ti amin nga umaw-awag iti naganmo.”—Ara. 9:13, 14.

10. Ania ti masursurotayo maipapan ken Jesus iti pannakilangenna ken Ananias?

¹⁰ Saan a tinubngar ni Jesus ni Ananias iti panangyebkasna iti rikriknana. Nangipaay ketdi ni Jesus iti nalawag nga instruksion ken pinakitaanna iti konsiderasion  ni Ananias babaen ti panangibagana no apay nga ipapaaramidna kenkuana daytoy a naisangsangayan a trabaho. Kinuna ni Jesus maipapan ken Saulo: “Pinilik daytoy a tao a mangipakaammo iti naganko kadagiti nasion ken kadagiti ari ken iti annak ni Israel. Ta ipakitakto kenkuana ti amin a banag a sagabaenna para iti naganko.” (Ara. 9:15, 16) Dagus a nagtulnog ni Ananias iti bilin ni Jesus. Binirokna ti manangidadanes a ni Saulo sa kinunana kenkuana: “Saulo, kabsat, ni Apo Jesus, a nagparang kenka iti dimmalanam, imbaonnak tapno maisubli ti panagkitam ken mapnoka iti nasantuan nga espiritu.”—Ara. 9:17.

11, 12. Ania ti masursurotayo kadagiti pasamak nga adda pakainaiganna ken Jesus, Ananias, ken Saulo?

¹¹ Adda sumagmamano a banag nga ipakita dagiti pasamak nga adda pakainaiganna ken Jesus, Ananias, ken Saulo. Kas pagarigan, siaaktibo nga iturturong ni Jesus ti trabaho a panangasaba kas inkarina. (Mat. 28:20) Nupay saan a direkta a makisasao ni Jesus kadagiti tattao ita, iturturongna ti trabaho a panangasaba babaen ti matalek nga adipen, a nangitalkanna kadagiti adipen iti balay. (Mat. 24:45-47) Babaen ti panangiwanwan ti Bagi a Manarawidwid, maibabaon dagiti agibumbunannag ken payunir a mangbirok kadagidiay mayat nga agsursuro iti ad-adu pay maipapan ken Kristo. Kas nadakamat iti napalabas a kapitulo, adu a kasta a tattao ti nangikararag iti pannarabay ti Dios ket nabirokan ida dagiti Saksi ni Jehova.—Ara. 9:11.

¹² Nabendisionan ni Ananias gapu ta sitatallugod nga intungpalna ti annongenna. Tungtungpalem met laeng kadi ti bilin a mangasaba uray no adda panagamakmo? Adda dagidiay maamak a mangasaba iti binalaybalay ken makisarita kadagiti ganggannaet. Maysa a karit kadagiti dadduma ti panangasaba kadagiti tattao nga adda kadagiti lugar ti negosio, iti lansangan, wenno babaen ti telepono wenno surat. Ni Ananias naparmekna ti butengna ket naaddaan iti pribilehio a tumulong ken Saulo nga umawat iti nasantuan nga espiritu. b Nagballigi ni Ananias gapu ta nagtalek ken Jesus ken minatmatanna ni Saulo kas kabsatna. Kas ken Ananias, maparmektayo met ti butengtayo no agtalektayo nga iwanwanwan ni Jesus ti trabaho a panangasaba, no addaantayo iti empatia kadagiti tattao, ken no matmatantayo a posible nga agbalin a kakabsattayo uray dagiti kauuyongan a tattao.—Mat. 9:36.

13, 14. No mayad-adalanka iti Biblia ngem saanka pay a nabautisaran, ania ti masursurom iti ulidan ni Saulo?

¹³ Dagus a nagtignay ni Saulo mayannurot kadagiti nasursurona. Kalpasan  ti pannakapaimbagna, nagpabautisar ken nakitimpuyog kadagiti adalan idiay Damasco. Ngem saan la a dayta ti inaramidna. “Dagus nga inkasabana kadagiti sinagoga ti maipapan ken Jesus, nga isu ti Anak ti Dios.”—Ara. 9:20.

¹⁴ No mayad-adalanka iti Biblia ngem saanka pay a nabautisaran, kayatmo kadi a tuladen ni Saulo ket desididoka nga agtignay a mayannurot kadagiti nasursurom? Pudno a napasamak a mismo ken Saulo ti milagro nga inaramid ni Jesus, ket awan duadua a nakatulong daytoy a nanggutugot kenkuana nga agtignay. Ngem adda met dagiti dadduma pay a nakakita kadagiti milagro nga inaramid ni Jesus. Kas pagarigan, adda maysa a grupo dagiti Fariseo a nangbuya iti panangpaimbag ni Jesus iti nagango nga ima ti maysa a lalaki, ken adu a Judio ti makaammo iti panangpagungarna ken Lazaro. Kaskasdi, adu kadakuada ti nangyaleng-aleng latta ken binusorda pay ketdi ni Jesus. (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10) Iti kasumbangirna, nagbalbaliw ni Saulo. Apay a nagbalbaliw ni Saulo idinto ta dagiti dadduma ket saan? Gapu ta ad-adda a kabutengna ti Dios ngem ti tao ken apresiarenna unay ti asi nga impakita kenkuana ni Kristo. (Fil. 3:8) No kasta met laeng ti kaririknam, awan ti makalapped kenka a makiraman iti trabaho a panangasaba ken mangragpat kadagiti kualipikasion iti bautismo.

15, 16. Ania ti inaramid ni Saulo idiay sinagoga, ken ania ti reaksion dagiti Judio idiay Damasco?

¹⁵ Mailadawam kadi iti panunotmo ti pannakaklaat, pannakakigtot, ken panagpungtot dagiti tattao idi inrugin ni Saulo nga ikasaba kadagiti sinagoga ti maipapan ken Jesus? “Saan kadi a daytoy ti tao a nangidadanes kadagiti taga-Jerusalem nga umaw-awag iti daytoy a nagan?” insaludsodda. (Ara. 9:21) Idi inlawlawag ni Saulo no apay a nagbalbaliw ti kababalinna maipapan ken Jesus, “silalawag a pinaneknekanna a daytoy ti Kristo.” (Ara. 9:22) Ngem ti lohika ket saan a kasla tulbek a maluktanna ti amin. Dina maruk-atan ti isip a nakawaran iti tradision ken puso a nareppet iti kinatangsit. Nupay kasta, saan a simmuko ni Saulo.

¹⁶ Kalpasan ti tallo a tawen, dagiti Judio idiay Damasco busbusorenda pay laeng ni Saulo. Idi agangay, isu ket nagtutulaganda a patayen. (Ara. 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Idi naammuan dayta ni Saulo, sililimed a pimmanaw iti dayta a siudad babaen ti panangikabilda kenkuana iti kuribot sada imbaba iti maysa a tawa iti pader ti siudad. Dagiti timmulong ken Saulo nga aglibas iti dayta a rabii ket inawagan ni Lucas kas “dagiti adalan [ni Saulo].” (Ara. 9:25) Agparang nga ipasimudaag dagita a sasao nga uray kaskasano ket adda nangipangag iti panangaskasaba ni Saulo idiay Damasco ken nagbalinda a pasurot ni Kristo.

17. (a) Ania ti reaksion dagiti tattao iti kinapudno a linaon ti Biblia? (b) Ania ti itultuloytayo nga aramiden, ken apay?

¹⁷ Idi damo nga insarsaritam iti pamiliam, gagayyemmo, ken kadagiti sabsabali ti maipapan kadagiti agkakaimbag a banag a nasursurom, mabalin a ninamnamam nga awatenda ti nalawag a kinapudno a linaon ti Biblia. Nalabit nga adda dagiti nangipangag, ngem adu ti saan. Baka binusordaka pay ketdi dagiti kapamiliam. (Mat. 10:32-38) Nupay kasta, no itultuloymo a parang-ayen ti  abilidadmo a makirinnason manipud iti Kasuratan ken no taginayonem ti Nakristianuan a konduktam, mabalin nga agbalbaliw ti panunot uray dagidiay bumusbusor kenka.—Ara. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ania ti epekto ti panangpasingked ni Bernabe a ni Saulo ket maysan nga adalan? (b) Kasanotay a matulad da Bernabe ken Saulo?

¹⁸ Idi simmangpet ni Saulo idiay Jerusalem, saan a patien dagiti adalan nga isu ket maysan nga adalan. Ngem idi pinasingkedan ni Bernabe a nagbalinen nga adalan ni Saulo, isu ket inawat met laeng dagiti apostol ken nakikadua kadakuada iti sumagmamano a tiempo. (Ara. 9:26-28) Naannad ni Saulo, ngem saanna nga imbain ti naimbag a damag. (Roma 1:16) Situtured a nangasaba idiay Jerusalem, ti mismo a lugar a nangyussuatanna iti nakaro a panangidadanes kadagiti adalan ni Jesu-Kristo. Di impagpagarup dagiti Judio idiay Jerusalem a maysan a Kristiano ti lalaki a ninamnamada a mangidaulo a mangikisap kadagiti Kristiano, isu a kayatda a patayen. “Idi naammuan daytoy dagiti kakabsat, impanda [ni Saulo] idiay Cesarea sa imbaonda idiay Tarso,” kuna ti salaysay. (Ara. 9:30) Nagtulnog ni Saulo iti bilin nga inted ni Jesus babaen ti kongregasion. Gapuna, nabenepisiaran ni Saulo ken ti kongregasion.

¹⁹ Imutektekam ta ni Bernabe napanna tinulongan ni Saulo. Awan duadua a daytoy ti makagapu no apay a nagbalin a nasinged nga aggayyem dagitoy dua a naregta nga adipen ni Jehova. Kas ken Bernabe, sidadaanka kadi met a tumulong kadagiti kabbaro iti kongregasion, a kaduaem ida a mangasaba ken tulongam ida a rumang-ay iti naespirituan? Sibabaknang a magunggonaanka no aramidem dayta. No maysaka a kabbaro nga agibumbunannag iti naimbag a damag, tultuladem kadi ni Saulo ket awatem ti tulong a maipaay kenka? No makikaduaka kadagiti aduan kapadasan nga agibumbunannag, lumaingka iti ministerio, rumayray ti rag-om, ken maaddaanka kadagiti manayon a gagayyem.

20, 21. Kasano nga inaprobetsar dagiti adipen ti Dios idi ken ita ti “panawen ti talna”?

²⁰ Kalpasan ti pannakakomberte ni Saulo ken ti natalged nga ipapanawna, “naaddaan ti kongregasion iti intero a Judea, Galilea, ken Samaria iti panawen ti talna.” (Ara. 9:31) Kasano nga inusar dagiti adalan dayta a nasayaat a tiempo? (2 Tim. 4:2) Kuna ti salaysay a “napabilegda.” Dagiti apostol ken dagiti dadduma a responsable a kakabsat pinabilegda ti pammati dagiti adalan ken nangidauloda bayat a ‘nagtultuloy nga immadu [ti kongregasion] gapu iti panagbutengda ken Jehova ken iti panangliwliwa kadakuada ti nasantuan nga espiritu.’ Kas pagarigan, ginundawayan ni Pedro dayta a panawen tapno patibkerenna dagiti adalan idiay Lidda, maysa nga ili iti Tanap ti Sharon. Gapu kadagiti panagreggetna, adu nga umili ti ‘namati iti Apo.’ (Ara. 9:32-35) Saan a nasinga dagiti adalan kadagiti personal a kalat no di ket impamaysada nga asikasuen ti maysa ken maysa ken ikasaba ti naimbag a damag. Kas resultana, ‘nagtultuloy nga immadu’ ti kongregasion.

²¹ Idi arinunos ti maika-20 a siglo, dagiti Saksi ni Jehova iti adu a lugar ket  simrek iti umasping a “panawen ti talna.” Kellaat a nagpatingga dagiti rehimen a mangidaddadanes kadagiti adipen ti Dios iti las-ud ti adu a dekada, ken maipalubosen ti mangasaba kadagiti dadduma a lugar a pakaiparparitan idi ti panangasaba. Pinullo ribu a Saksi ti nangaprobetsar iti dayta a gundaway a mangasaba iti publiko ket nagsayaat dagiti resultana.

22. Kasanom a maaprobetsar ti wayawaya a tagtagiragsakem?

²² Ap-aprobetsarem kadi ti wayawaya a tagtagiragsakem ita? No agnanaedka iti lugar nga addaan iti wayawaya iti relihion, kayatnaka a sulisogen ni Satanas a mangragpat iti material a kinabaknang imbes nga iyun-unam dagiti interes ti Pagarian. (Mat. 13:22) Dika pasinga. Usarem a nainsiriban ti aniaman a panawen ti talna a mabalin a tagtagiragsakem ita. Matmatam dagita kas gundaway a mangipaay iti naan-anay a panangsaksi ken mangpabileg iti kongregasion. Laglagipem a mabalin a kellaat nga agbaliw dagiti kasasaadmo.

23, 24. (a) Ania dagiti punto a masursurotayo iti salaysay maipapan ken Tabita? (b) Ania koma ti determinasiontayo?

²³ Usigem ti napasamak iti adalan nga agnagan Tabita, wenno Dorcas. Isu ket agnanaed idiay Joppe, a maysa nga ili nga asideg iti Lidda. Inusar a nainsiriban daytoy a matalek a kabsat ti panawen ken sanikuana, ken “adu ti naimbag nga inaramidna ken tumultulong kadagiti napanglaw.” Ngem bigla a nagsakit ket natay. c Kasta unay ti leddaang dagiti adalan idiay Joppe, nangruna dagiti balo a tinultulonganna. Idi makasangpet iti balay a nakaimassayagan ni Tabita, adda milagro nga inaramid ni Pedro a saan pay nga inar-aramid idi dagiti apostol ni Jesu-Kristo. Nagkararag ni Pedro ket pinagungarna ni Tabita! Mailadawam kadi iti panunotmo no kasano karagsak dagiti balo ken dagiti dadduma nga adalan idi inayaban ida ni Pedro ket imparangna kadakuada ni Tabita a sibibiag? Awan duadua a dagitoy a pasamak ti nangpatibker kadakuada a mangsango kadagiti suot nga agur-uray kadakuada! Nagdinamag daytoy a milagro “iti intero a Joppe, ket adu ti namati iti Apo.”—Ara. 9:36-42.

²⁴ Adda dua a napateg a punto a masursurotayo iti daytoy a makaparegta a salaysay maipapan ken Tabita. (1) Nakaab-ababa ti biag. Anian a nagpateg ngarud ti mangaramid iti naimbag a nagan iti imatang ti Dios bayat a sibibiagtayo! (Ecl. 7:1) (2) Sigurado ti namnama a panagungar. Ammo ni Jehova ti adu a naimbag nga aramid ni Tabita isu a ginunggonaanna. Lagipennanto met ti napinget  a panagtrabahotayo ken pagungarennatayo no kas pagarigan ta mataytayo sakbay ti Armagedon. (Heb. 6:10) Gapuna, agib-ibturtayo man iti “narigat a tiempo” wenno tagtagiragsakentayo ti “panawen ti talna,” itultuloytayo nga ikasaba a naan-anay ti maipapan ken Kristo.—2 Tim. 4:2.