1-3. (a) Anianto ti resulta ti ‘nakaro a pungtot’ ni Jehova? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti kapitulo.) (b) Ania ti usigentayo ita?

NAKATAKDER dagiti lallaki, babbai, ken ubbing, nga agkankanta iti kanta ti Pagarian. Kalpasanna, adda panglakayen a nangidaulo iti naimpusuan a kararag, a nangipakpakaasi iti pannalaknib ni Jehova. Agkompiansa ti amin iti kongregasion nga aywanan ida ni Jehova, ngem kasapulanda latta ti liwliwa ken pammatalged. Iti ruar, mangngeg ti ariwawa dagiti agpipinnaltog. Nangrugin ti Armagedon!​—Apoc. 16:14, 16.

² Bayat ti gubat ti Armagedon, dadaelento ni Jehova dagiti tattao, gapu iti ‘nakaro a pungtotna,’ ngem ammona no siasino laeng dagiti dadaelenna. (Basaen ti Ezekiel 38:18.) Iturongnanto ti nakaro a pungtotna, saan nga iti maysa nga armada wenno maysa a nasion, no di ket iti adu a tattao iti intero a daga. Iti dayta nga aldaw, dagiti pinatay ni Jehova “ket manipud iti maysa nga ungto ti daga agingga iti sabali nga ungto ti daga.”​—Jer. 25:29, 33.

³ Apay a kasta ti aramiden ni Jehova a sumged ti “nakaro a pungtotna,” idinto ta isu ket Dios ti ayat, nadeskribir kas “naasi ken mannakipagrikna” ken “nabannayat nga agpungtot”?  (Ex. 34:6; 1 Juan 4:16) Kitaentayo no kasano a ti sungbat dayta a saludsod ket mangliwliwa unay, mangpatured, ken mangparegta kadatayo iti trabahotayo ita a panangasaba.

4, 5. Ania ti nakaidumaan ti pungtot ti Dios iti pungtot dagiti imperpekto a tattao?

⁴ Umuna, masapul a maawatantayo a naiduma ti pungtot ni Jehova iti pungtot dagiti imperpekto a tattao. No makapungtot unay ti maysa a tao ket adda maaramidna, masansan a saan a makontrol ken saan a nasayaat dagiti resultana. Kas pagarigan, “nakapungtot” ni Cain nga inauna nga anak ni Adan ta saan nga inakseptar ni Jehova ti datonna idinto ta naakseptar ti daton ni Abel. Ania ti resultana? Pinatay ni Cain ti nalinteg nga adingna. (Gen. 4:3-8; Heb. 11:4) Panunotenyo met ni David a nadeskribir kas makaay-ayo iti puso ni Jehova. (Ara. 13:22) Nupay nasayaat a tao, dandani nakaaramid iti nadagsen a krimen idi nadamagna nga isu ken dagiti soldadona ket pinagsasawan ti nabaknang a ni Nabal a makinkukua iti daga. Agburburek ti dara ni David ken dagiti soldadona a ‘nangibarikes kadagiti espadada,’ ta kayatda a patayen ti saan a managyaman a ni Nabal ken uray ti amin a lallaki iti sangakabbalayanna. Naimbag laengen ta ti asawa ni Nabal a ni Abigail nakombinsirna ni David ken dagiti soldadona a saanda nga agibales. (1 Sam. 25:9-14, 32, 33) Adda nasayaat a rason nga impaisurat ni Jehova ken Santiago: “Ti pungtot ti tao ket saan a maitunos iti kinalinteg ti Dios.”​—Sant. 1:20.

⁵ Masansan a saan nga umiso ti panagpungtot ti tao idinto ta kanayon a kontrolado ken nalawag ti rason ti panagpungtot ni Jehova. Uray nakaro ti pungtot ni Jehova, nalinteg ti panagtignayna. No gubatenna ti kabusor, dina pulos patayen “dagiti nalinteg a kadua dagiti dakes.” (Gen. 18:22-25) Kanayonanna, no agpungtot ni Jehova, gapu laeng dayta kadagiti nalinteg a rason. Usigenyo ti dua a rason ken dagiti leksion a masursurotayo kadagita.

6. Ania ti reaksion ni Jehova no maibabain ti naganna?

⁶ Rason: Naibabain ti nagan ni Jehova. Dagidiay mangibagbaga nga agdaydayawda ken Jehova ngem agar-aramidda iti dakes perperdienda ti reputasionna isu a maiparbeng laeng a makapungtot. (Ezek. 36:23) Kas nailawlawag kadagiti immun-una a kapitulo daytoy a libro, napalalo ti panangibabain ti nasion ti Israel iti nagan ni Jehova. Natural laeng a nakapungtot ni Jehova gapu kadagiti kababalin ken aramid ti nasion. Ngem kanayon a kinontrolna ti pungtotna​—dinusana ti ilina iti maitutop a pamay-an, saan a sobra. (Jer. 30:11) Ket idi naibanagen ni Jehova ti panggep ti panagpungtotna, nagsardengen ti pungtotna ken saanen nga agsakit ti nakemna.​—Sal. 103:9.

7, 8. Ania dagiti leksion a masursurotayo iti pannakilangen ni Jehova iti Israel?

⁷ Dagiti Leksion: Adda nadagsen nga ipakdaar kadatayo ita ti pannakilangen ni Jehova kadagiti Israelita. Kas kadagiti Israelita idi  un-unana, pribilehiotayo ti maawagan iti nagan ni Jehova. Datayo ket Saksi ni Jehova. (Isa. 43:10) Adda epekto dagiti sao ken aramidtayo iti makuna dagiti tattao maipapan ken Jehova. Ditay pulos kayat ti agaramid iti nakaal-alas ken pakaibabainan ti nagan ni Jehova. Makapungtot ni Jehova iti kasta a panaginsisingpet, ket di agbayag, agtignay tapno protektaranna ti reputasionna.​—Heb. 3:13, 15; 2 Ped. 2:1, 2.

⁸ Ti kadi pakdaar a kabaelan ni Jehova ti ‘agpungtot iti nakaro’ ket manglapped kadatayo nga umasideg kenkuana? Saan. Ammotayo a naanus ken manangpakawan ni Jehova. (Isa. 55:7; Roma 2:4) Ngem bigbigentayo met a mangdisiplina no kasapulan. Kinapudnona, kasta unay ti panagraemtayo kenkuana ta ammotayo a sumged ti pungtotna kadagiti nairuamen nga agbasol ket dina ipalubos nga agtalinaedda iti ilina. (1 Cor. 5:11-13) Nalawag nga imbaga kadatayo ni Jehova no ania ti makagapu nga agpungtot. Adda kadatayon no liklikantayo dagiti kababalin ken aramid a mangpapungtot kenkuana.​—Juan 3:36; Roma 1:26-32; Sant. 4:8.

9, 10. Ania ti aramiden ni Jehova no agpeggad ti matalek nga ilina? Mangted iti pagarigan.

⁹ Rason: Agpeggad ti matalek nga ili ni Jehova. Makapungtot ni Jehova no rauten dagiti kabusor dagiti matalek nga agpapaarayat kenkuana. Kas pagarigan, idi nakapanawen dagiti Israelita idiay Egipto, kinamat ni Faraon ken ti nabileg nga armadana ti kasla kakaasi nga ili ta awanen pagtarayanda iti igid ti Nalabaga a Baybay. Ngem idi kumamat ti nabileg a puersa militar ti Egipto kadagiti Israelita iti namaga a lansad ti baybay, inikkat ni Jehova dagiti pilid dagiti karuaheda a pakigubat ken linemmesna ida. “Awan uray maysa a nakalasat.” (Ex. 14:25-28) Simged ti pungtot ni Jehova kadagiti Egipcio gapu iti ‘napudno nga ayatna’ iti ilina.​—Basaen ti Exodo 15:9-13.

¹⁰ Umasping iti dayta, ti ayat ni Jehova iti ilina ti makagapu a nagtignay idi tiempo ni Ari Ezekias. Dagiti Asiriano a kabibilgan ken kararanggasan idi a puersa militar ket nakasaganan a rumaut iti siudad ti Jerusalem. Dagiti matalek nga adipen ni Jehova ket napangtaan a maraut nga agresulta iti in-inut ken nakabutbuteng nga ipapatay. (2 Ar. 18:27) Nangibaon ni Jehova iti maysa laeng nga anghelna a nangpapatay iti 185,000 a kabusor a soldado iti maysa la a rabii! (2 Ar. 19:34, 35) Panunotenyo ti makita iti kampo dagiti Asiriano kabigatanna. Saan a nausar dagiti pika, kalasag, ken espada. Awan ti trumpeta a nangriing kadagiti soldado. Awan ti bilin a dumarupda. Nakatakder pay la dagiti tolda, nakaul-ulimek, ken agkaiwara dagiti bangkay.

11. Apay a makaliwliwa ken mangpatured kadatayo dagiti pasamak iti Biblia a mangipakita iti panagtignay ni Jehova no adda mangdangran iti ilina?

¹¹ Dagiti Leksion: Dagita a pasamak a mangipakita iti panagtignay ni Jehova no adda mangdangran iti ilina ket nalawag a pakdaar kadagiti kabusor: “Nakabutbuteng ti madusa kadagiti ima  ti sibibiag a Dios” no agpungtot. (Heb. 10:31) Mangliwliwa ken mangpatured kadatayo dagita a pasamak. Maliwliwatayo ta ammotayo a saan nga agballigi ni Satanas a kangrunaan a kabusortayo. Dandanin agpatingga ti ‘ababa a tiempo’ ti panagturayna! (Apoc. 12:12) Bayat nga ur-urayentayo dayta, makapagserbitayo ken Jehova a situtured ta agtalektayo nga awan ti asinoman a parsua, organisasion, wenno gobierno a makalapped iti panagaramidtayo iti pagayatan ti Dios. (Basaen ti Salmo 118:6-9.) Impaisurat ti Dios ken apostol Pablo ti kombiksiontayo: “No adda kadatayo ti Dios, asinonto ti bumusor kadatayo?”​—Roma 8:31.

12. Bayat ti dakkel a rigat, ania ti makagapu a makapungtot ni Jehova?

¹² Bayat ti umas-asidegen a dakkel a rigat, salaknibannatayto ni Jehova kas iti inaramidna kadagiti Israelita a kinamat dagiti Egipcio ken kadagiti Judio a pinalawlawan dagiti Asiriano. Inton padasendatayo a dadaelen dagiti kabusor, makapungtot ni Jehova gapu iti kasta unay nga ayatna kadatayo. Dagidiay agintutured a rumaut kadatayo ket arigna sagsagidenda ti bukel ti mata ni Jehova.  Sigurado a napartakto nga agtignay. (Zac. 2:8, 9) Awanto ti kapada ti kaadu ti mapapatay. Ngem awanto ti nabileg a rason a masdaaw dagiti kabusor ti Dios inton ibulosna ti pungtotna kadakuada. Apay?

13. Ania dagiti impakdaar ni Jehova?

¹³ “Nabannayat nga agpungtot” ni Jehova ken adun ti impaayna a pakdaar a dadaelennanto dagiti bumusbusor kenkuana ken mangpangpangta iti ilina. (Ex. 34:6, 7) Inusar ni Jehova dagiti propeta a kas kada Jeremias, Ezekiel, Daniel, ni Kristo Jesus, ken da apostol Pedro, Pablo, ken Juan a mangipakdaar iti kadakkelan a gubat.​—Kitaen ti kahon nga “Ipakdaar ni Jehova ti Um-umay a Dakkel a Gubat.”

14, 15. Ania dagiti inaramiden ni Jehova, ken apay?

¹⁴ Impaisurat ni Jehova dagitoy a pakdaar iti Saona. Siniguradona met a ti Biblia ti libro nga agbalin a kasaknapan ti pannakaipatarus ken pannakaiwarasna. Iti intero a daga, nangorganisar iti  nagadu a boluntario a tumulong iti sabsabali a maaddaan iti nasayaat a relasion kenkuana ken mangipakdaar iti umas-asidegen a “dakkel nga aldaw ni Jehova.” (Sof. 1:14; Sal. 2:10-12; 110:3) Tinignayna ti ilina a mangipatarus kadagiti pagadalan a publikasion a naibatay iti Biblia iti ginasut a lengguahe ken mangusar iti ginasut a milion nga oras iti kada tawen a mangipakaammo kadagiti kari ken pakdaar a mabasa iti Saona.

¹⁵ Inaramid amin dayta ni Jehova “ta saanna a kayat a madadael ti asinoman no di ket kayatna nga agbabawi ti amin.” (2 Ped. 3:9) Anian a pribilehio ti mangirepresentar iti naayat ken naanus a Diostayo ken maaddaan iti bassit a paset iti panangipakaammo iti mensahena! Di agbayag, awanton ti gundaway nga agbalbaliw dagidiay di mangipangag kadagiti pakdaar.

16, 17. Nangikeddeng kadin ni Jehova iti aldaw ti maudi a gubat? Ilawlawagyo.

¹⁶ Nangikeddeng ni Jehova iti aldaw ti maudi a gubat. Ammona a nasaksakbay no kaano ti pannakaraut ti ilina. (Mat. 24:36) Kasano nga ammo ni Jehova no kaano a rumaut dagiti kabusorna?

 ¹⁷ Kas naammuantayo iti napalabas a kapitulo daytoy a libro, ibaganto ni Jehova ken Gog: “Mangikabilak kadagiti kawit iti pangam.” Iturongnanto dagiti nasion iti maudi a gubat. (Ezek. 38:4) Dina kayat a sawen a ni Jehova ti mangirugi iti daytoy a gubat; wenno dina kayat a sawen nga ikkatenna ti wayawaya dagidiay bumusbusor kenkuana. Ipakita ketdi dayta a mabasa ni Jehova dagiti puso ken ammona no ania ti reaksion dagiti kabusorna iti nagduduma a situasion.​—Sal. 94:11; Isa. 46:9, 10; Jer. 17:10.

18. Apay a makigubatto dagiti tattao iti Mannakabalin-amin?

¹⁸ No saan a ni Jehova ti mangirugi iti gubat wenno dina piliten dagiti kabusorna a makigubat, apay ngarud a serken dagiti tattao ti situasion a ti kaginnubatda ket ti Mannakabalin-amin? Ti maysa a rason ket iti dayta a tiempo, posible a kombinsidoda nga awan ti Dios wenno saan a bumallaet kadagiti aramid ti tao. Nalabit a kastanto ti ipagarupda ta kalkalpasto a pinukawda ti amin nga ulbod a narelihiosuan nga organisasion ditoy daga. Isu a nalabit irasonda a no adda ti Dios, sinalaknibanna koma dagiti organisasion a mangibagbaga nga agdaydayawda kenkuana. Saandanto a maamiris a ti Dios a talaga ti nangikabil iti pusoda a  pukawenda dagiti relihion a saan a nangisuro iti kinapudno maipapan kenkuana.​—Apoc. 17:16, 17.

19. Ania ti mabalin a mapasamak kalpasan a madadael ti ulbod relihion?

¹⁹ Addanto tiempo kalpasan a madadael ti ulbod a relihion a mabalin nga ibilin ni Jehova iti ilina nga ipakaammoda ti maysa a nasakit a mensahe, daydiay inyarig ti libro nga Apocalipsis iti dadakkel nga uraro a ti tunggal maysa ket agarup 20 a kilo. (Apoc. 16:21, ftn.) Dayta a mensahe, a posible a maysa a deklarasion a dandanin agpatingga ti napolitikaan ken nakomersialan a sistema, ti makagapu a makapungtot dagiti makangngeg isu a laisenda ti Dios. Mabalin a dayta a mensahe ti mangtignayto kadagiti nasion a mangaramid iti kakaruan a panangraut iti ili ti Dios, tapno mamimpinsan a pagulimekendatayo. Ipagarupdanto nga awan gawaytayo ken nalaka a madadael. Ngem nagkamalida!

20, 21. Asino ni Gog, ken ania ti mapasamakto kenkuana?

²⁰ Kas naammuantayo iti Kapitulo 17 daytoy a libro, inusar ni Ezekiel ti naimpadtuan a titulo a “Gog iti daga ti Magog” tapno iyam-ammona ti aliansa dagiti nasion a mangraut kadatayo. (Ezek. 38:2) Ngem masinasinanto dagiti miembro dayta nga aliansa. Nupay ipagarupda nga agkaykaysada, agririnnibal, agpipinnangas, ken agpipinnapilitdanto latta kadagiti nasionalistiko nga ambisionda. Laklakaento ni Jehova a paglalabanen ti tunggal maysa kadakuada ‘maibusor iti kabsatna.’ (Ezek. 38:21) Ngem ti pannakadadael dagiti nasion ket saanto a didigra a gapuanan ti tao.

²¹ Sakbay a madadael dagiti kabusortayo, makitadanto ti pagilasinan ti Anak ti tao, a mabalin a karkarna a pannakaiparang ti pannakabalin ni Jehova ken ni Jesus. Makitanto dagiti bumusbusor dagiti banag a mangpadanag unay kadakuada. Impadto ni Jesus a “matalimudawto dagiti tattao gapu iti buteng ken panangpadpadaanda kadagiti mapasamak iti intero a mapagnaedan a daga.” (Luc. 21:25-27) Mabutengdanto ta maamirisda a nagkamalida a nangraut iti ili ni Jehova. Mapilitandanto a mangammo iti Namarsua a ni Jehova a panguluen dagiti armada iti akemna kas komander ti militar. (Sal. 46:6-11; Ezek. 38:23) Sigurado nga usarento ni Jehova dagiti nailangitan nga armada ken puersa ti nakaparsuaan tapno salaknibanna dagiti matalek nga adipenna ken dadaelenna dagiti kabusorna.​—Basaen ti 2 Pedro 2:9.

22, 23. Siasino dagiti mangsalaknib iti ili ti Dios, ket ania ti sigurado a mariknada iti trabahoda?

²² Panunotenyo ti gagar ni Jesus a mangidaulo iti panangraut kadagiti kabusor ti Dios ken panangsalaknib kadagiti mangay-ayat ken agserserbi ken Amana. Panunotenyo met ti mariknanto dagiti napulotan wenno nadutokan. Addanto tiempo sakbay a mangrugi ti Armagedon a ti kaudian kadakuada nga adda pay la ditoy daga ket mapagungar para iti nailangitan a biag tapno ti amin a 144,000 ket makikadua ken Jesus iti gubat. (Apoc. 17:12-14)  Sigurado nga adu kadagiti nadutokan ti naaddaan iti nadekket a gagayyem kadagiti miembro ti sabsabali a karnero iti pannakipagtrabahoda kadakuada bayat ti maudi nga al-aldaw. Addanton autoridad ken pannakabalin dagiti nadutokan a mangidepensa kadagiti matalek a nangsuporta kadakuada idi naipasangoda kadagiti pannubok.​—Mat. 25:31-40.

²³ Karamanto met dagiti anghel iti nailangitan nga armada ni Jesus. (2 Tes. 1:7; Apoc. 19:14) Tinulonganda idin ni Jesus a nangpapanaw ken Satanas ken dagiti demonio idiay langit. (Apoc. 12:7-9) Timmulongda metten iti pannakaurnong dagiti adda ditoy daga a mayat nga agdaydayaw ken Jehova. (Apoc. 14:6, 7) Maitutop laeng ngarud a palubosan ni Jehova dagiti anghel a mangsalaknib kadagita a matalek! Kangrunaan iti amin, mariknanto ti tunggal maysa iti armada ni Jehova a nagdakkel a pribilehio ti mangsantipikar ken mangalangon iti nagan, wenno reputasionna, babaen ti panangtulongda a mangdadael kadagiti kabusorna.​—Mat. 6:9, 10.

24. Anianto ti reaksion ti dakkel a bunggoy ti sabsabali a karnero?

²⁴ Awanto ngarud ti rason tapno agbuteng ti dakkel a bunggoy ti sabsabali a karnero ta addanto ti kasta a nakabilbileg ken porsegido nga armada a mangsalaknib kadakuada. Kinapudnona, ‘tumakderdanto iti nalinteg ken tumangadda, ta umas-asidegen ti pannakaisalakanda.’ (Luc. 21:28) Nagpateg ngarud a sakbay a dumteng ti aldaw ni Jehova, adu pay koma ti matulongantayo a mangammo ken mangayat iti naasi ken manangsalaknib nga Amatayo!​—Basaen ti Sofonias 2:2, 3.

25. Ania ti usigentayo iti sumaruno a kapitulo?

²⁵ Ti resulta dagiti gubat ti tao ket riribuk ken liday. Ngem naiduma ti resulta ti Armagedon ta addanto urnos ken kinaragsak. Ania ti kasasaad inton nagpatinggan ti pungtot ni Jehova, inton saanen nga usaren dagiti soldadona dagiti armasda a pakigubat, ken inton simmardengen ti kaudian nga uni ti dakkel a gubat? Iti sumaruno a kapitulo, ammuentayo dayta a nagsayaat a masakbayan.