1-3. (a) Apay a nakigtot ni Ezekiel, ken ania ti naammuanna maipapan iti pannakadadael ti Jerusalem? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

NAKIGTOT ni Ezekiel! Kalkalpasna a nakita ti sirmata dagiti makarimon nga ar-aramiden dagiti apostata a Judio iti templo idiay Jerusalem. * Rinugitan dagita a rebelde ti mismo a lugar a sentro ti nadalus a panagdaydayaw iti Israel. Ngem saan la a ti templo ti narugitan. Ti daga ti Juda ket napno iti kinaranggas ken kumarkaro pay. Nasaktan unay ni Jehova iti ar-aramiden ti ili a pinilina isu nga imbagana ken Ezekiel: “Agtignayakto gapu iti pungtotko.”​—Ezek. 8:17, 18.

² Naladingitan ni Ezekiel idi naammuanna a ti Jerusalem ken ti sagrado idi a templona ti makagapu a makapungtot ni Jehova ken dadaelenna dagita! Sigurado a pampanunotenna: ‘Dagiti ngay matalek a tattao iti siudad? Maisalakanda ngata? No wen, kasano?’ Saan a mabayag nga urayen ni Ezekiel dagiti sungbat. Kalpasan a nangngegna ti nadagsen a pannakaukom ti Jerusalem, nangngegna ti napigsa a timek a mangpapaayab kadagiti mangdusa nga ibaon ti Dios. (Ezek. 9:1) Bayat a buybuyaenna ti sirmata,  naammuanna​—ken nabang-aran unay—​a saan nga amin ket madadael. Wen, makalasat dagiti maikari!

³ Bayat nga ur-urayentayo nga agpatingga ti dakes a sistema ti bambanag, mabalin a pampanunotentayo met no siasino dagiti maisalakan iti um-umayen a nasaknap a pannakadadael. Usigentayo ngarud: (1) Ania ti simmaruno a nakita ni Ezekiel iti sirmata? (2) Kasano a natungpal ti sirmata idi tiempona? (3) Ania ti kaipapanan ti padto a sirmata iti tiempotayo?

4. Ania ti simmaruno a nakita ken nangngeg ni Ezekiel iti sirmata?

⁴ Ania ti simmaruno a nakita ken nangngeg ni Ezekiel iti sirmata? (Basaen ti Ezekiel 9:1-11.) Immay ti pito a lallaki “manipud iti makinngato a ruangan a sumango iti amianan,” nalabit asideg ti ayan ti simbolo ti imon wenno iti ayan dagiti babbai a mangsangsangit iti dios a ni Tammuz. (Ezek. 8:3, 14) Simrek ti pito a lallaki iti makin-uneg a paraangan ti templo ket nagtakderda iti asideg ti altar a gambang. Ngem saanda a napan sadiay tapno agdaton. Saanen a maakseptar dagiti maidaton iti templo. Innem kadagiti nakatakder a lallaki ti ‘nakaiggem iti armas a pangburak.’ Nalawag a naiduma ti maikapito a lalaki. Nakabado iti lienso wenno linen, ken saan a nakaiggem iti armas no di ket addaan iti “tintero ti sekretario” wenno, kas kuna ti footnote, “pagyanan iti tinta ti eskriba.”

5, 6. Ania ti maikunatayo kadagiti namarkaan? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti kapitulo.)

⁵ Ania ti aramiden ti lalaki nga addaan iti tintero? Adda napateg nga ipaaramid ni Jehova kenkuana: “Lumasatka iti siudad ti Jerusalem, ket markaam ti muging dagiti tattao nga agsensennaay ken umas-asug gapu iti amin a dakes a maar-aramid iti siudad.” Nalabit dagus a nalagip ni Ezekiel dagiti matalek nga Israelita a nagannak a nangiwarsi iti dara iti makinngato ken agsumbangir a hamba ti ridawda kas pagilasinan a maisalakan ti inauna nga annakda iti pannakapapatay. (Ex. 12:7, 22, 23) Iti sirmata ni Ezekiel, kasta met la aya ti panggep ti lalaki nga addaan iti tintero, a mangmarka iti muging kas pagilasinan a maisalakan daydiay namarkaan inton madadael ti Jerusalem?

⁶ Agbalin a nalawag ti sungbat no usigentayo ti nakaibatayan ti marka. Mamarkaan ti muging dagiti “agsensennaay ken umas-asug” gapu kadagiti dakes a “maar-aramid iti siudad.” Ania ngarud ti maikunatayo kadagiti namarkaan? Ti maysa ket maladingitanda unay iti idolatria a mapaspasamak iti templo ken iti amin a kinaranggas, immoralidad, ken kinadakes iti intero a Jerusalem. (Ezek. 22:9-12) Posible a saanda met nga inlimed ti riknada. Nalawag nga impakita ti sasao ken aramid dagita a nalinteg  a tattao a kagurada ti mapaspasamak iti daga ken naipamaysa ti debosionda iti nadalus a panagdaydayaw. Maasian ni Jehova isu nga isalakanna dagita a maikari.

7, 8. Kasano nga itungpal ti innem a lallaki a nakaiggem iti armas ti misionda, ken ania ti maudi a pagbanaganna?

⁷ Kasano ngarud nga itungpal ti innem a lallaki a nakaiggem iti armas ti misionda? Nangngeg ni Ezekiel dagiti bilin ni Jehova kadakuada: Surotenyo ti lalaki nga addaan iti tintero ket patayenyo ti amin malaksid ti asinoman a namarkaan ti mugingna. “Mangrugikayo iti santuariok,” imbilin ni Jehova. (Ezek. 9:6) Irugi dagiti mangdusa ti trabahoda iti templo, a sentro ti Jerusalem, a saanen a sagrado ken Jehova. Ti umuna a mapapatay ket “dagiti panglakayen nga adda iti sanguanan ti balay”​—ti 70 a panglakayen iti Israel nga adda iti templo ken agidatdaton iti insienso kadagiti didiosen.​—Ezek. 8:11, 12; 9:6.

 ⁸ Ania ti maudi a pagbanaganna? Bayat nga agbuybuya ken dumdumngeg ni Ezekiel, nagreport ken Jehova ti lalaki nga addaan iti tintero: “Inaramidko ti imbilinmo kaniak.” (Ezek. 9:11) Sigurado a mapanunottayo: ‘Ania ngata ti napasamak kadagiti umili ti Jerusalem? Adda ngata matalek a tattao a nakalasat iti pannakadadael?’

9, 10. Asino ti dadduma kadagiti matalek a nakalasat idi nadadael ti Jerusalem, ken ania ti maikunatayo kadakuada?

⁹ Basaen ti 2 Cronicas 36:17-20. Natungpal ti padto ni Ezekiel idi 607 B.C.E. idi dinadael ti armada ti Babilonia ti Jerusalem ken ti templona. Kas iti “kopa iti ima ni Jehova,” dagiti Babilonio ti inusar ni Jehova a mangibukbok iti pannusana iti di matalek a Jerusalem. (Jer. 51:7) Amin kadi ket nadadael? Saan. Impakpakauna ti sirmata ni Ezekiel a dadduma ket saan a patayen dagiti Babilonio.​—Gen. 18:22-33; 2 Ped. 2:9.

¹⁰ Adu ti matalek a nakalasat a kas kadagiti Rekabita, ni Ebed-melec nga Etiope, ni propeta Jeremias, ken ti sekretariona a ni Baruk. (Jer. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5) Iti sirmata a nakita ni Ezekiel, maikunatayo a talaga a dagita ket “agsensennaay ken umas-asug gapu iti amin a dakes a maar-aramid” idiay Jerusalem. (Ezek. 9:4) Sakbay ti pannakadadael, sigurado nga impakitada a talaga a kagurada ti kinadakes ken naipamaysa ti debosionda iti nadalus a panagdaydayaw, isu a naisalakanda.

11. Siasino ti irepresentar ti innem a lallaki a nakaiggem kadagiti armas a pangburak ken ti lalaki nga addaan iti tintero ti sekretario?

¹¹ Literal kadi a namarkaan dagidiay a matalek a naisalakan? Awan ti nairekord nga adda asinoman​—ni Ezekiel man wenno ti sabali a propeta​—a napan idiay Jerusalem ken aktual a nangmarka iti muging dagiti matalek. Nalawag ngarud a ti padto a sirmata a nabuya ni Ezekiel ket mangipakaammo iti mapaspasamak idiay langit, isu a saan a makita dagiti tattao. Ti lalaki nga addaan iti tintero ti sekretario ken ti innem a lallaki a nakaiggem kadagiti armas a pangburak ket mangirepresentar kadagiti matalek nga espiritu a parsua ni Jehova, a kanayon a nakasagana a mangitungpal iti pagayatanna. (Sal. 103:20, 21) Sigurado nga inusar ni Jehova dagiti anghelna a mangibanag iti pannakaukom ti di matalek a Jerusalem. Kas iti simboliko a panangmarka iti muging dagiti maisalakan, sinigurado dagiti anghel a dagiti maukom ket mapili ken saan a mapapatay ti amin.

12, 13. (a) Apay nga imbukbok ni Jehova ti pungtotna iti Jerusalem, ken apay a namnamaentayo a kasta met laeng ti aramidenna ita? (b) Ti kadi Kakristianuan ti antitipiko a di matalek a Jerusalem? Ilawlawagyo. (Kitaen ti kahon a “Ti Kadi Kakristianuan ti Antitipiko a Jerusalem?”)

¹² Paspasungadentayo ti awan kapadana a pannakaipatungpal ti panangukom ti Dios​—ti “dakkel a rigat a saan pay a napaspasamak manipud idi panangrugi ti lubong agingga ita, ken dinto met mauliten.” (Mat. 24:21) Bayat nga ur-urayentayo dayta, adda  dagiti tumaud a napateg a saludsod: Iti asidegen a pannakadadael, madadael aya ti amin wenno mapili laeng dagiti madadael? Mamarkaanto aya iti pannakaisalakan dagiti nadalus ti panagdaydayawda ken Jehova? Iti sabali a pannao, adda aya kaitungpalanna ita ti padto a sirmata a nakita ni Ezekiel maipapan iti lalaki nga addaan iti tintero? Ti sungbat kadagita a tallo a saludsod ket wen. Apay a makunatayo a kasta? Tapno maammuantayo, subliantayo ti sirmata a nakita ni Ezekiel.

¹³ Malagipyo kadi no apay nga imbukbok ni Jehova ti pungtotna iti nagkauna a Jerusalem? Basaentayo manen ti Ezekiel 9:8, 9. (Basaen.) Idi nagdanag ni Ezekiel a ti um-umay idi a pannakadadael ket nalabit pakatayan ti “amin a nabatbati iti Israel,” imbaga ni Jehova ti uppat a rason ti panangukomna. Umuna, “nakakarkaro ti biddut” ti nasion. * Maikadua, ti daga ti Juda ket ‘napno iti dara.’ Maikatlo, ti Jerusalem a kabesera ti pagarian ti Juda ket ‘napno iti kinadakes.’ Maikapat, impambar dagiti tattao ti dakes nga aramidda babaen ti panangkombinsirda iti bagida a ‘saan a makitkita’ ni Jehova dagiti dakes nga aramidda. Saan kadi a ti rason a makapungtot ita ni Jehova ket gapu ta immoral, naranggas, dakes, ken awanan iti pammati ti lubong a kas met la idi? Gapu ta ni Jehova ket “saan nga agbaliw,” sigurado a ti nangtignay iti nalinteg a pungtotna idi tiempo ni Ezekiel ti mangtignay met la kenkuana ita. (Sant. 1:17; Mal. 3:6) Namnamaentayo ngarud nga adda met trabaho ita nga aramiden ti innem a lallaki a nakaiggem iti armas a pangburak ken ti lalaki nga addaan iti tintero!

14, 15. Ania dagiti napasamaken a mangipakita a pakdaaran ni Jehova dagiti tattao sakbay a mangdadael?

¹⁴ Ngem kasano a matungpal ita ti padto a sirmata a nakita ni Ezekiel? No lagipentayo no kasano a natungpal idi ti sirmata, ammotayon ti ekspektarentayo ita ken iti masanguanan. Usigentayo ti dadduma a pasamak a nakitatayon wenno makitatayto kas kaitungpalan ti padto ni Ezekiel.

¹⁵ Pakdaaran ni Jehova dagiti tattao sakbay ti tiempo ti pannakadadael. Kas naadaltayo iti Kapitulo 11 daytoy a libro, dinutokan ni Jehova ni Ezekiel kas “parabantay iti sangakabbalayan ti Israel.” (Ezek. 3:17-19) Manipud idi 613 B.C.E., nalawag a pinakdaaran ni Ezekiel ti Israel maipapan iti asideg idin a pannakadadael. Ti dadduma a propeta, agraman da Isaias ken Jeremias, ket nangipakdaar met maipapan iti didigra a dumteng iti Jerusalem. (Isa. 39:6, 7; Jer. 25:8, 9, 11) Iti tiempotayo, us-usaren ni Jehova, babaen ken Kristo, ti bassit a grupo dagiti nadutokan nga adipen a mangpakan kadagiti mangipapaay iti nadalus a panagdaydayaw, kadagiti adipen iti balay, ken mangpakdaar met iti sabsabali maipapan iti asidegen a dakkel a rigat.​—Mat. 24:45.

16. Kas ili ni Jehova, datayo kadi ti mangmarka kadagiti maisalakan? Ilawlawagyo.

¹⁶ Saan a ti ili ni Jehova ti mangmarka kadagiti maisalakan. Lagipenyo a saan a naibaon ni Ezekiel a mapan idiay Jerusalem tapno mangmarka kadagiti maisalakan. Saan met a naibilin iti ili ni Jehova ita a markaanda dagiti maikari a maisalakan. Imbes ketdi, kas dagiti adipen iti naespirituan a sangakabbalayan ni Kristo, naibaontayo a mangasaba. Ipakpakitatayo nga ipatpategtayo dayta a trabaho babaen ti naregta a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken ti nagagar a panangipakdaar iti nakaas-asidegen a panungpalan daytoy dakes a lubong. (Mat. 24:14; 28:18-20) Tumultulongtayo ngarud kadagiti interesado nga umawat iti nadalus a panagdaydayaw.​—1 Tim. 4:16.

17. Ania ti masapul nga aramiden itan dagiti tattao tapno mamarkaanda iti pannakaisalakan?

¹⁷ Tapno maisalakan dagiti tattao iti asidegen a pannakadadael, masapul a paneknekanda itan ti pammatida. Kas nakitatayon, dagidiay naisalakan iti pannakadadael ti Jerusalem idi 607 B.C.E. nasaksakbay nga impakitada a talaga a kagurada ti kinadakes ken naipamaysa ti debosionda iti nadalus a panagdaydayaw. Kasta met la ita. Sakbay ti pannakadadael, dagiti tattao ket masapul nga “agsensennaay ken umas-asug”​—maladingitan unay—​iti kinadakes daytoy a lubong. Imbes nga ilimedda ti riknada, masapul nga ipakitada iti sao ken aramid ti debosionda iti nadalus a panagdaydayaw. Kasano? Masapul nga awatenda ti maikaskasaba ita, itultuloyda  a tuladen ti personalidad ni Kristo, agpabautisarda kas simbolo ti dedikasionda ken Jehova, ken simamatalek a suportaranda dagiti kakabsat ni Kristo. (Ezek. 9:4; Mat. 25:34-40; Efe. 4:22-24; 1 Ped. 3:21) Dagidiay laeng mangar-aramid kadagita​—ken nadalus ti panagdaydayawda bayat ti dakkel a rigat—​ti mamarkaan iti pannakaisalakan.

18. (a) Kasano ken kaano a markaan ni Jesu-Kristo dagiti maikari? (b) Masapul kadi a mamarkaan dagiti matalek a nadutokan? Ilawlawagyo.

¹⁸ Ti pannakamarka dagiti maikari ket maaramid idiay langit. Idi tiempo ni Ezekiel, adda paset dagiti anghel iti panangmarka kadagiti matalek a naisalakan. Iti kaitungpalanna ita, ti lalaki nga addaan iti tintero ti sekretario irepresentarna ni Jesu-Kristo inton ‘umay nga addaan iti dakkel nga autoridad’ kas Ukom ti amin a nasion. (Mat. 25:31-33) Dayta nga iyaay ni Jesus ket mapasamak bayat ti dakkel a rigat, kalpasan a madadael ti ulbod a relihion. * Iti dayta a nagpateg a tiempo, sakbay unay a mangrugi ti Armagedon, ukomento ni Jesus dagiti tattao kas karnero wenno kalding. Maukom wenno mamarkaanto dagidiay karaman iti “dakkel a bunggoy” kas karnero, a mangipakita nga ‘agbiagda nga agnanayon.’ (Apoc. 7:9-14; Mat. 25:34-40, 46) Dagiti ngay matalek a dinutokan ti espiritu? Saanda a kasapulan a mamarkaan tapno maisalakanda iti Armagedon. Imbes ketdi, awatendanto ti maudi a pannakaselioda, mabalin a sakbay a matayda wenno  sakbay a mangrugi ti dakkel a rigat. Kalpasanna, addanto tiempo sakbay a mangrugi ti Armagedon a mapagungarda a mapan idiay langit.​—Apoc. 7:1-3.

19. Siasino ti kakadua ni Jesus a mangdusa iti sistema ti bambanag? (Kitaen ti kahon a “Panagsennaay ken Panagasug, Panangmarka, Panangburak​—Kaano ken Kasano?”)

¹⁹ Ti nailangitan nga Ari a ni Jesu-Kristo ken dagiti nailangitan nga armadana ti mangipakat iti pannakaukom daytoy dakes a sistema ti bambanag. Iti sirmata a nakita ni Ezekiel, sa la rinugian ti innem a lallaki a nakaiggem iti armas a pangburak ti mangdadael idi nalpasen a nangmarka ti lalaki a nakabado iti lienso. (Ezek. 9:4-7) Mangruginto met ti um-umay a panangdadael kalpasan nga ukomen ni Jesus dagiti tattao iti amin a nasion ken mamarkaanna dagiti karnero iti pannakaisalakan. Ket bayat ti gubat ti Armagedon, idauluanto ni Jesus dagiti nailangitan a puersa, a pakairamanan dagiti nasantuan nga anghel ken ti amin a 144,000 a kaduana nga agturay, a mangdusa iti daytoy dakes a lubong. Interamente a dadaelenda dayta ken isalakanda dagiti mangipapaay iti nadalus a panagdaydayaw nga agbiag iti nalinteg a baro a lubong.​—Apoc. 16:14-16; 19:11-21.

20. Ania dagiti leksion a mangted iti namnama a naammuantayo iti sirmata ni Ezekiel maipapan iti lalaki nga addaan iti tintero ti sekretario?

²⁰ Agyamantayo kadagiti leksion a mangted iti namnama a naammuantayo iti sirmata ni Ezekiel maipapan iti lalaki nga addaan iti tintero ti sekretario! Talaga a makapagtalektayo a saan a dadaelen ni Jehova dagiti nalinteg inton dadaelenna dagiti dakes. (Sal. 97:10) Ammotayon ti masapul nga aramidentayo itan tapno mamarkaantayto a maisalakan. Kas agdaydayaw ken Jehova, determinadotayo a kanayon a mangipakaammo iti naimbag a damag ken mangpakdaar kadagidiay agsensennaay ken umas-asug gapu iti kinadakes iti lubong ni Satanas. Iti kasta, matulongantayo dagidiay “addaan iti umiso a kababalin nga umawat iti agnanayon a biag” a makikadua kadatayo iti nadalus a panagdaydayaw, ket mabalin a mamarkaandanto a maisalakan tapno agbiag iti nalinteg a baro a lubong ti Dios.​—Ara. 13:48.