1, 2. Kasano a nakapan ni Jesus iti let-ang ti Judea idi maudi a paset ti tawen 29 C.E., ket ania ti napasamak kenkuana sadiay? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti kapitulo.)

ITI maudi a paset ti tawen 29 C.E., adda ni Jesus iti let-ang ti Judea nga amianan laeng ti Natay a Baybay. Idiay nga inturong ti nasantuan nga espiritu kalpasan a nabautisaran ken napulotan, wenno nadutokan. Nupay puro dadakkel a batbato ken rangkis ti ayanna, nakapagmaymaysa ni Jesus iti 40 nga aldaw tapno agayunar, agkararag, ken agpanunot a naimbag. Nalabit idi a nakisarita ni Jehova iti Anakna, kas panangisagana kenkuana kadagiti sumaruno a mapasamak.

² Idi mabisinen ni Jesus, inasitgan ni Satanas. Ipakaammo ti simmaruno a napasamak ti nagpateg nga isyu a pakairamanan ti amin a kas kenka a mangipatpateg iti nadalus a panagdaydayaw.

3, 4. (a) Ania a sasao ti inusar ni Satanas a pangirugi iti umuna a dua a pannulisogna, ket ania ti mabalin a kayatna a pagduaduaan ni Jesus? (b) Kasano ti panangusar ita ni Satanas kadagiti umasping a taktika?

³ Basaen ti Mateo 4:1-7. Inrugi ni Satanas ti umuna a dua a pannulisogna kadagitoy nasikap a sasao: “No sika ket anak ti Dios.” Nagduaduaan kadi ni Satanas a ni Jesus ket Anak ti Dios? Saan. Sigurado nga ammo dayta a nagbasol nga anghel nga anak ti Dios, a ni Jesus ti inauna nga Anak ti Dios. (Col. 1:15) Sigurado nga ammo  met ni Satanas ti imbaga ni Jehova manipud langit idi nagbautisar ni Jesus: “Daytoy ti Anakko a dungdungnguek, a pakaragsakak.” (Mat. 3:17) Nalabit kayat ni Satanas a pagduaduaan ni Jesus no mapagtalkanna met laeng ti Amana ken no talaga nga ipatpategna isuna. Iti umuna a sulisog​—a pagbalinenna a tinapay dagiti bato​—kas man la insaludsod ni Satanas: ‘Gapu ta sika ket Anak ti Dios, apay ngarud a dinaka pakanen ni Amam iti daytoy a let-ang?’ Iti maikadua a sulisog​—a tumpuak manipud iti kangatuan a paset ti templo—​kas man la insaludsod ni Satanas: ‘Gapu ta sika ket Anak ti Dios, talaga kadi nga agtalekka a protektarannaka ni Amam?’

⁴ Kasta met laeng dagiti taktika ita ni Satanas. (2 Cor. 2:11) Agur-uray ti Mannulisog agingga a kumapuy wenno maupay dagiti agdaydayaw iti pudno a Dios, sa rumaut, ket masansan a di madmadlaw dagiti pamay-anna. (2 Cor. 11:14) Padpadasennatayo nga allilawen tapno mamatitayo a dinatay pulos ayaten wenno paboran ni Jehova. Padpadasennatayo met nga allilawen tapno mamatitayo a saan a mapagtalkan ni Jehova, a dina tungpalen ti inkarina iti Saona. Ngem nakaro a kinaulbod dagita. (Juan 8:44) Ania ti aramidentayo tapno ditay maallilaw?

5. Kasano ti panangsungbat ni Jesus iti umuna a dua a sulisog?

⁵ Kitaenyo no kasano ti panangsungbat ni Jesus iti umuna a dua a sulisog. Dina nagduaduaan ti ayat ni Amana kenkuana, ket naan-anay a nagtalek ken Amana. Dagus nga inlaksid ni Jesus ni Satanas babaen ti panagkotarna iti Sao nga impaisurat ni Amana. Maitutop unay ti teksto a kinotar ni Jesus ta naglaon dayta iti nagan ti Dios a Jehova. (Deut. 6:16; 8:3) Adda pay aya nasaysayaat a pamay-an a maipakita ti Anak ti Dios nga agtalek iti Amana no di ti panangusarna iti dayta a nagan​—ti naisangsangayan a nagan a manggarantia a tungpalen ni Jehova ti amin a karina? *

6, 7. Kasanotayo a malabanan dagiti nasikap nga iraraut ni Satanas?

⁶ Malabanantayo dagiti nasikap nga iraraut ni Satanas no agpannuraytayo iti Sao ni Jehova ken panunotentayo ti kaipapanan ti nagan ti Dios. No patientayo a para met kadatayo ti kuna ti Kasuratan maipapan iti ayat ken pannakaseknan ni Jehova kadagiti agdaydayaw kenkuana, nangnangruna kadagiti maup-upay, saantayo a patien ti kinaulbod a pinataud ni Satanas a dinatay pulos ayaten wenno paboran ni Jehova. (Sal. 34:18; 1 Ped. 5:8) Ken no laglagipentayo a kanayon nga agtignay ni Jehova maitunos iti kaipapanan ti naganna, ditay pagduaduaan a ti Manangtungpal kadagiti kari ket maikari iti naan-anay a panagtalektayo.​—Prov. 3:5, 6.

⁷ Ngem ania ti kangrunaan a panggep ni Satanas? Ania a talaga ti kayatna kadatayo? Nagbalin a nalawag ti sungbat iti maikatlo a sulisog ni Satanas ken Jesus.

8. Iti maikatlo a sulisog, kasano nga imbaga ni Satanas no ania a talaga ti kayatna?

⁸ Basaen ti Mateo 4:8-11. Iti maikatlo a sulisog, saanen a nagpalpalikaw ni Satanas. Imbaganan ti talaga a kayatna. Impakita ni  Satanas ken Jesus (posible nga iti sirmata) ti “amin a pagarian ti lubong ken ti kinadayagda”​—ngem dina impakita dagiti dakes a pasetda. Imbagana ken Jesus: “Itedko amin kenka dagitoy no agruknoy ken agdayawka kaniak uray maminsan laeng.” * Panagdaydayaw​—dayta ti nalawag a kayat ni Satanas! Kayat ni Satanas a tallikudan ni Jesus ti Amana ken bigbigenna ti Mannulisog kas diosna. Imbaga ni Satanas ken Jesus ti kasla nalaka a pamay-an. Imparipiripna a maala ni Jesus ti amin a pannakabalin ken kinabaknang dagiti nasion ken saan a kasapulan nga agsagaba​—saan a makoronaan iti sisiit, saan a maparigat, ken saan a mailansa iti kayo a pagtutuokan. Agpaypayso dayta a sulisog. Saan a kinuestion ni Jesus ti autoridad ni Satanas kadagiti gobierno iti lubong! (Juan 12:31; 1 Juan 5:19) Talaga nga ited koma ni Satanas ti aniaman tapno tallikudan ni Jesus ti nadalus a panagdaydayaw ken Amana.

9. (a) Ania ti talaga a kayat ni Satanas kadagiti agdaydayaw iti pudno a Dios, ken kasano a padpadasennatayo a sulisogen? (b) Ania ti karaman iti panagdaydayawtayo? (Kitaen ti kahon nga “Ania ti Panagdaydayaw?”)

⁹ Uray ita, talaga a kayat ni Satanas nga agdayawtayo kenkuana​—direkta man wenno saan. Ni Satanas “ti dios daytoy a sistema ti bambanag,” isu a no dagiti relihion iti Babilonia a Dakkel ket agdaydayaw kadagiti didiosen, ni Satanas ngarud ti umaw-awat iti panagdaydayawda. (2 Cor. 4:4) Ngem saan a kontento iti binilion a miembro iti ulbod a relihion isu a kayatna a sulisogen dagiti agdaydayaw iti pudno a Dios tapno kontraenda ti pagayatan ti Dios. Padpadasennatayo  nga allukoyen nga agpabaknang ken maaddaan iti pannakabalin iti daytoy a lubong imbes nga agbiagtayo kas Kristiano a mabalin a pagsagabaantayo “maigapu iti kinalinteg.” (1 Ped. 3:14) No agpasulisogtayo ket panawantayo ti nadalus a panagdaydayaw ken agbalin a paset ti lubong ni Satanas, arigna agrukruknoy ken agdaydayawtayo ken Satanas uray maminsan laeng, a pagbalbalinentayo kas diostayo. Kasanotayo a malabanan ti kasta a sulisog?

10. Kasano ti panangsungbat ni Jesus iti maikatlo a sulisog, ken apay?

¹⁰ Kitaenyo no kasano ti panangsungbat ni Jesus iti maikatlo a sulisog. Impakitana ti naan-anay a kinamatalekna ken Jehova isu a dagus nga imbagana iti Mannulisog: “Pumanawka, Satanas!” Kas iti inaramidna iti immuna a dua a sulisog, nagkotar ni Jesus iti teksto iti Deuteronomio a naglaon iti nagan ti Dios: “Kuna ti Kasuratan: ‘Ni laeng Jehova a Diosmo ti masapul a pagdayawam, ket isu laeng ti masapul a pangipaayam iti sagrado a panagserbi.’” (Mat. 4:10; Deut. 6:13) Saan ngarud a nagpaallukoy ni Jesus a maaddaan iti prominente a karera iti lubong ken nanam-ay a biag a di agsagaba. Ammona a saan nga agpaut dayta. Binigbigna a ni laeng Amana ti maikari a pagdayawan ken ti ‘panagdayaw uray maminsan laeng’ ken Satanas ket panangipakita iti panagpasakup kenkuana. Saan a pulos kayat ni Jesus nga agbalin a diosna ti dakes a Mannulisog. Gapu ta kinontra ni Jesus ti imbagana, “pimmanaw ti Diablo.” *

11. Kasanotayo a malabanan ni Satanas ken dagiti sulisogna?

¹¹ Malabanantayo ni Satanas ken dagiti sulisog ti dakes a lubongna ta kas ken Jesus, mabalintayo ti agpili. Inikkannatayo ni Jehova iti nagpateg a sagut a wayawaya nga agpili. Gapuna, awan asinoman​—uray ti mannakabalin ken dakes nga espiritu a Mannulisog—​ti makapilit kadatayo a mangpanaw iti nadalus a panagdaydayaw. No ni Satanas ket simamatalek a ‘busorentayo babaen ti natibker a pammati,’ kasla ibagbagatayo: “Pumanawka, Satanas!” (1 Ped. 5:9) Laglagipenyo a pimmanaw ni Satanas idi namimpinsan nga inlaksid ni Jesus. Ipasigurado met kadatayo ti Biblia: “Busorenyo ti Diablo, ket panawannakayto.”​—Sant. 4:7.

12. Idiay Eden, kasano nga impakita ni Satanas nga isu ti kabusor ti nadalus a panagdaydayaw?

¹² Iti maudi a pannulisogna, pinatalgedan ni Satanas nga isu ti orihinal a kabusor ti nadalus a panagdaydayaw. Rinibu a tawen sakbayna, idiay hardin ti Eden ti damo a nangipakitaan ni Satanas iti gurana iti panagdaydayaw ken Jehova. Idi nasulisogna ni Eva a nangsulisog met ken Adan a sumukir iti bilin ni Jehova, naalana idan tapno iturayan ken kontrolenna. (Basaen ti Genesis 3:1-5; 2 Cor. 11:3; Apoc. 12:9) Kinapudnona, nagbalin ni Satanas a diosda, ket nagbalinda a managdaydayaw kenkuana, uray no mabalin a dida ammo ti agpayso a kinasiasino ti mangal-allilaw kadakuada. Mainayon pay, idi inrugi ni Satanas ti panagrebelde idiay Eden, saanna la a kinuestion ti kalintegan ni Jehova a mangituray no di ket inrugina met ti panangbusor iti nadalus a panagdaydayaw. Kasano?

13. Ania ti koneksion ti nadalus a panagdaydayaw iti isyu maipapan iti kalintegan a mangituray?

 ¹³ Ti isyu maipapan iti kalintegan a mangituray ket konektado iti nadalus a panagdaydayaw. Ti laeng pudno a Kangatuan, Daydiay ‘nangparsua iti amin a banag,’ ti maikari a pagdayawan. (Apoc. 4:11) Idi pinarsua ni Jehova dagiti perpekto a tattao a da Adan ken Eva ken pinagyanna ida iti hardin ti Eden, panggepna a ti intero a daga ket pagnaedan dagiti perpekto a tattao a situtulok a mangipaay Kenkuana iti panagdaydayaw​—nadalus a panagdaydayaw nga agtaud kadagiti nadalus a puso. (Gen. 1:28) Kinuestion ni Satanas ti kalintegan ni Jehova a mangituray ta inagumanna ti panagdaydayaw a rumbeng laeng a para iti Kangatuan nga Apo a ni Jehova.​—Sant. 1:14, 15.

14. Nagballigi kadi ni Satanas iti panangbusorna iti nadalus a panagdaydayaw? Ilawlawagmo.

¹⁴ Nagballigi kadi ni Satanas iti panangbusorna iti nadalus a panagdaydayaw? Napagtallikudna da Adan ken Eva iti Dios. Manipud idi, busbusorennan ti pudno a panagdaydayaw ket ikagkagumaanna a pagtallikuden ken Jehova a Dios ti ad-adu pay a tattao. Intultuloy ni Satanas a sulisogen dagiti agdaydayaw ken Jehova sakbay ti panawen  dagiti Kristiano. Idi umuna a siglo C.E., siuulpit a nangpataud iti apostasia wenno panangpanaw iti pudno a panagdaydayaw isu a narugitan ti kongregasion Kristiano. Idi agangay, kasla awanen ti nadalus a panagdaydayaw. (Mat. 13:24-30, 36-43; Ara. 20:29, 30) Manipud idi maikadua a siglo C.E., napasaran dagiti agdaydayaw iti pudno a Dios ti napaut a naespirituan a pannakaadipen iti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Ngem saan a nagballigi ni Satanas a manglapped iti panggep ti Dios iti nadalus a panagdaydayaw. Awan ti makapasardeng iti Dios iti panangtungpalna iti panggepna. (Isa. 46:10; 55:8-11) Nairaman ti naganna, ken kanayon nga agtignay maitunos iti kaipapanan ti naganna. Ni Jehova ti di pulos mapaay a Manangtungpal iti panggepna!

15. Idiay Eden, ania dagiti inaramid ni Jehova tapno maaksionanna dagiti rebelde ken tapno masiguradona nga agballigi ti panggepna?

¹⁵ Idiay Eden, adda dagiti dagus nga inaramid ni Jehova tapno maaksionanna dagiti rebelde ken masiguradona a matungpal ti  panggepna. (Basaen ti Genesis 3:14-19.) Uray adda pay laeng da Adan ken Eva iti hardin, sinentensiaanen ni Jehova ti tallo a rebelde sigun iti panagsasarunoda a nagbasol​—umuna, ni Satanas, kalpasanna, ni Eva, kamaudiananna, ni Adan. Iti sasao a naibaga ken Satanas, ti di makita a promotor, impadto ni Jehova ti iyaay ti ‘kaputotan’ a mangikkat kadagiti resulta ti panagrebelde. Nagpateg ti akem dayta a naikari a ‘kaputotan’ tapno matungpal ti panggep ni Jehova iti nadalus a panagdaydayaw.

16. Kalpasan ti panagrebelde idiay Eden, ania dagiti inaramid ni Jehova tapno agtultuloy a matungpal ti panggepna?

¹⁶ Kalpasan ti panagrebelde idiay Eden, intultuloy ni Jehova a tungpalen ti panggepna. Nangaramid kadagiti urnos tapno makapagdaydayaw kenkuana ti imperpekto a tattao iti pamay-an nga akseptarenna, kas makitatayo iti sumaruno a kapitulo. (Heb. 11:4–12:1) Inwanwanna met ti adu a nagsurat iti Biblia​—a pakairamanan da Isaias, Jeremias, ken Ezekiel—​a mangisurat kadagiti makapagagar a padto maipapan iti pannakaisubli ti nadalus a panagdaydayaw. Dayta a pannakaisubli ket nalatak a tema iti Biblia. Amin dagita a padto ket tinungpal ti naikari a ‘kaputotan,’ a kangrunaan a tumukoy ken Jesu-Kristo. (Gal. 3:16) Ni Jesus ti Manangidepensa iti nadalus a panagdaydayaw, kas nalawag nga impakitana iti sungbatna iti maikatlo a sulisog. Wen, ni Jesus ti pinili ni Jehova a mangtungpal kadagiti padto maipapan iti pannakaisubli ti nadalus a panagdaydayaw. (Apoc. 19:10) Winayawayaanna ti ili ti Dios iti naespirituan a pannakaadipen ken insublina ti nadalus a panagdaydayaw iti maiparbeng a lugarna.

17. Apay a napateg kadatayo dagiti padto ti Biblia maipapan iti pannakaisubli ti nadalus a panagdaydayaw?

¹⁷ Makaparagsak ken makapabileg iti pammati a sukimaten dagiti padto ti Biblia maipapan iti pannakaisubli ti nadalus a panagdaydayaw. Napateg kadatayo dagita a padto ta segseggaantayo ti tiempo nga agkaykaysanton ti amin a parsua idiay langit ken ditoy daga iti nadalus a panagdaydayaw iti Kangatuan nga Apo a ni Jehova. Mangted met dagita a padto iti namnama, ta naglaonda iti dadduma kadagiti kangrunaan a makaparagsak a pammatalged iti Sao ti Dios. Asino kadatayo ti saan a magagaran a makakita iti pannakatungpal dagiti kari ni Jehova​—agraman ti panagungar dagiti ay-ayatentayo, sangalubongan a paraiso, perpekto a salun-at, ken agnanayon a biag?​—Isa. 33:24; 35:5, 6; Apoc. 20:12, 13; 21:3, 4.

18. Ania dagiti usigentayo iti daytoy a libro?

¹⁸ Iti daytoy a libro, usigentayo dagiti makaparagsak a padto iti libro ti Biblia nga Ezekiel. Adu kadagita ti naisentro iti pannakaisubli ti nadalus a panagdaydayaw. Adalentayo no kasano a dagiti padto ni Ezekiel ket konektado iti dadduma a padto, no kasano a matungpal dagita babaen ken Kristo, ken no kasano a nairamantayo.​—Kitaen ti kahon a “Pakabuklan ti Ezekiel.”

19. Ania ti determinasionmo, ken apay?

¹⁹ Idi 29 C.E., iti let-ang ti Judea, napaay ni Satanas idi pinadasna a pagtallikuden ni Jesus iti nadalus a panagdaydayaw. Ngem datayo ngay? Mas determinado itan ni Satanas a mangyadayo kadatayo iti pudno a panagdaydayaw. (Apoc. 12:12, 17) Sapay koma ta matulongannatayo daytoy a libro a mangpabileg iti determinasiontayo a manglaban iti dayta a dakes a Mannulisog. Ipakitatayo met koma iti sao ken aramid a talaga nga anamongantayo ti sasao a, “Ni laeng Jehova a Diosmo ti masapul a pagdayawam.” Iti kasta, maaddaantayo iti namnama nga agbiag ken makakita a matungpal met laengen ti nadayag a panggep ni Jehova​—nga amin idiay langit ken ditoy daga ket agkaykaysa a mangipaay ken Jehova iti pakaikarianna unay, ti nadalus a panagdaydayaw nga agtaud kadagiti nadalus a puso!