1, 2. (a) Ania ti mangpaneknek nga agturturayen ti Aritayo manipud pay idi 1914? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy a kapitulo?

 MAKAPABILEG iti pammati ti panangrepasotayo kadagiti naibanagen ti Pagarian ti Dios iti tengnga dagiti kabusor. (Sal. 110:2) Nangorganisar ti Aritayo iti buyot dagiti situtulok a mangasaba. Dinalusan ken ginugoranna dagiti pasurotna iti naespirituan ken moral. Ken agkaykaysatayo latta uray no ikagkagumaandatayo a pagsisinaen dagiti bumusbusor iti Pagarian. Dagitoy ken ti adu a dadduma pay a naibanag ti Pagarian nga inusigtayo ket pammaneknek nga agturturayen ti Aritayo manipud pay idi 1914, iti tengnga dagiti kabusor.

² Adu pay a nakaskasdaaw a banag ti aramiden ti Pagarian iti asidegen a masanguanan. “Umay” ket “rumekennanto ken pagpatinggaenna” amin a kabusor. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Ngem adda pay dagiti napateg a mapasamak sakbay dayta. Ania dagita? Sungbatan daytoy ti sumagmamano a padto iti Biblia. Usigentayo ti dadduma kadagitoy a padto tapno maammuantayo no ania dagiti mapasamak iti masanguanan.

3. Ania ti umuna a pasamak a padaanantayo?

³ Pannakaiproklama ti talna. Iti surat ni apostol Pablo kadagiti taga-Tesalonica, dineskribirna ti umuna a pasamak a padaanantayo. (Basaen ti 1 Tesalonica 5:2, 3.) Iti daytoy a surat, dinakamat ni Pablo ti “aldaw ni Jehova,” a mangrugi iti pannakaraut ti “Babilonia a Dakkel.” (Apoc. 17:5) Ngem sakbay la unay a mangrugi ti aldaw ni Jehova, iproklamanto dagiti nasion ti “Talna ken talged!” Mabalin a maminsan laeng wenno agsasaruno ti pannakaiproklama daytoy. Makiramanto ngata dagiti lider ti relihion? Yantangay pasetda iti lubong, posible a makiramandanto a mangibaga, “Adda talna!” (Jer. 6:14; 23:16, 17; Apoc. 17:1, 2) Ti pannakaiproklama ti talna ken talged ket pagilasinan a mangrugin ti aldaw ni Jehova. ‘Saanto a pulos makalisi’ dagiti bumusbusor iti Pagarian ti Dios.

4. Kasanotayo a mabenepisiaran no ammotayo ti kaipapanan ti padto ni Pablo maipapan iti pannakaiproklama ti talna ken talged?

⁴ Kasanotayo a mabenepisiaran no ammotayo ti kaipapanan daytoy a padto? Kinuna ni Pablo: “Awankayo iti sipnget, tapno  kellaatennakayo dayta nga aldaw a kas kadagiti mannanakaw.” (1 Tes. 5:3, 4) Saan a kas iti kaaduan a tattao, ammotayo no ania ti pagturturongan dagiti agdama a pasamak. Kasano ti eksakto a pannakatungpal ti padto maipapan iti talna ken talged? Masapul nga urayen ken siputantayo dagiti mapasamak iti lubong. Gapuna, “agtalinaedtayo koma a siririing ken agtalinaedtayo a sipupuot.”​—1 Tes. 5:6; Sof. 3:8.

5. Ania ti pangrugian ti “dakkel a rigat”?

⁵ Pannakaraut ti relihion. Lagipenyo ta insurat ni Pablo: “Inton sasawenda: ‘Talna ken talged!’ iti kasta giddato a dumteng kadakuada ti kellaat a pannakadadael.” Kas iti kimat a sarunuen a dagus ti gurruod, ti panangibagada iti “Talna ken talged!” ket sarunuento a dagus ti “kellaat a pannakadadael.” Ania ti madadael? Umuna, ti “Babilonia a Dakkel,” ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion, a naawagan met iti “balangkantis.” (Apoc. 17:5, 6, 15) Ti pannakadadael ti Kakristianuan ken ti amin a dadduma pay a palso a narelihiosuan nga organisasion ti pangrugian ti “dakkel a rigat.” (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8) Adunto ti makigtot iti daytoy a pasamak. Apay? Gapu ta iti dayta a tiempo, ibilbilangto pay laeng ti balangkantis ti bagina kas “reyna” a ‘saanto a pulos makakita iti panagleddaang.’ Ngem giddato a maamirisna a kamali ti impagarupna. Alisto ti pannakadadaelna, a kas man la maaramid iti “maysa nga aldaw” laeng.​—Apoc. 18:7, 8.

6. Siasino wenno ania ti mangraut iti “Babilonia a Dakkel”?

⁶ Siasino wenno ania ti mangraut iti “Babilonia a Dakkel”? Ti “atap nga animal” nga addaan iti “sangapulo a sara.” Ipasimudaag ti libro nga Apocalipsis a daytoy nga atap nga animal ket awan sabali no di ti United Nations (UN). Ti sangapulo a sara irepresentarna ti amin nga agdama a napolitikaan a turay a mangsupsuporta iti daytoy nga “eskarlata ti marisna nga atap nga animal.” (Apoc. 17:3, 5, 11, 12) Kasano kakaro dayta a panangraut? Dagiti nasion a mangbukel iti UN gamgamennanto ti amin a kinabaknang ti balangkantis, dadaelen, ken ‘puorannanto a naan-anay.’​—Basaen ti Apocalipsis 17:16. a

7. Kasano a natungpal idi umuna a siglo C.E. ti sasao ni Jesus iti Mateo 24:21, 22, ken anianto ti kaitungpalanna iti masanguanan?

⁷ Panangpaababa kadagiti aldaw. Impalgak ti Aritayo no ania ti mapasamak iti dayta a paset ti dakkel a rigat. Kinuna ni Jesus: “Maigapu kadagiti napili mapaababanto dagidiay nga aldaw.” (Basaen ti Mateo 24:21, 22.) Napasamak idi 66 C.E. ti umuna a kaitungpalan ti sasao ni Jesus idi ‘pinaababa’ ni Jehova ti panangraut ti buyot ti Roma iti Jerusalem. (Mar. 13:20) Gapu iti dayta, naikkan dagiti Kristiano iti Jerusalem ken Judea iti gundaway a makalasat. Anianto met ngarud ti mapasamak iti intero a lubong inton dumteng ti dakkel a rigat? Ni Jehova, babaen ti Aritayo, ‘paababaennanto’ ti iraraut ti United Nations iti relihion tapno saan a mairaman ti pudno a relihion iti  pannakadadael ti palso a relihion. Gapuna, inton madadael amin a palso a narelihiosuan nga organisasion, makalasatto ti maymaysa a pudno a relihion. (Sal. 96:5) Usigentayo ita no ania dagiti mapasamak kalpasan daytoy a paset ti dakkel a rigat.

8, 9. Ania dagiti pasamak a mabalin a tuktukoyen ni Jesus, ken anianto ti reaksion dagiti tattao iti makitada?

⁸ Ipakita ti padto ni Jesus maipapan iti maudi nga al-aldaw nga adda sumagmamano a napateg a pasamak sakbay ti Armagedon. Usigentayo ti umuna a dua a pasamak nga agpada a nadakamat iti Ebanghelio ni Mateo, Marcos, ken Lucas.​—Basaen ti Mateo 24:29-31; Mar. 13:23-27; Luc. 21:25-28.

⁹ Dagiti nakaskasdaaw a pasamak iti langit. Impadto ni Jesus: “Agsipngetto ti init, ket saanto nga itden ti bulan ti lawagna, ket dagiti bituen agtinnagdanto manipud langit.” Kayatna a sawen, dagiti lider ti relihion ket saanton nga ibilang dagiti tattao a makaipaay iti lawag, wenno panangiwanwan. Tuktukoyen kadi met ni Jesus nga adda dagiti karkarna a mapasamak iti langit? Nalabit. (Isa. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31) Anianto ti reaksion dagiti tattao iti makitada? ‘Matutuokdanto’ gapu ta “saanda nga ammo ti ruaran.” (Luc. 21:25; Sof. 1:17) Wen, dagiti bumusbusor iti Pagarian ti Dios​—manipud ‘ar-ari agingga kadagiti adipen’​—ket matalimudaw iti buteng bayat nga ur-urayenda dagiti mapasamak. Aglemmengdanto tapno malisianda ti pungtot ti Aritayo ngem awan ti mabirokanda a natalged a pagkamangan.​—Luc. 21:26; 23:30; Apoc. 6:15-17.

10. Ania a panangukom ti ikeddengto ni Jesus, ken anianto ti reaksion dagiti mangsupsuporta ken dagiti bumusbusor iti Pagarian ti Dios?

¹⁰ Panamaglalasin kadagiti karnero ken kalding. Amin a bumusbusor iti Pagarian ti Dios ket mapilitanto a makakita iti pasamak a mangpakaro iti panagtuokda. Kinuna ni Jesus: “Makitadanto ti Anak ti tao nga um-umay kadagiti ulep nga addaan dakkel a pannakabalin ken dayag.” (Mar. 13:26) Daytoy a nabileg a pannakaiparangarang ti pannakabalin ipakitana nga umay ni Jesus tapno mangaramid iti pangngeddeng. Iti sabali a paset daytoy met laeng a padto maipapan iti maudi nga al-aldaw, nangted ni Jesus iti ad-adu a detalye maipapan iti ikeddengna a panangukom iti dayta a tiempo. Makitatayo dayta iti ilustrasion maipapan kadagiti karnero ken kalding. (Basaen ti Mateo 25:31-33, 46.) Dagiti nasungdo a mangsupsuporta iti Pagarian ti Dios ket maibilang kas “karnero” ken ‘itangaddanto dagiti uloda,’ gapu ta ammoda a ti ‘pannakaispalda umas-asidegen.’ (Luc. 21:28) Ngem dagiti bumusbusor iti Pagarian ket maibilangto kas “kalding” ken “saplitendanto ti bagbagida iti ladingit” gapu ta ammoda nga agturongda iti “agnanayon a pannakagessat.”​—Mat. 24:30; Apoc. 1:7.

11. Ania ti laglagipentayo bayat nga usigentayo dagiti sumaruno a pasamak?

¹¹ Kalpasan a maikeddeng ni Jesus ti panangukomna iti ‘amin a nasion,’ addanto pay napapateg a pasamak sakbay a mangrugi ti gubat ti Armagedon. (Mat. 25:32) Usigentayo ti  dua kadagitoy: ti iraraut ti Gog ken ti pannakaurnong dagiti napulotan. Bayat nga usigentayo dagitoy, masapul a laglagipentayo a saan nga ibaga ti Sao ti Dios no kaano ti eksakto a pannakapasamakda. Kinapudnona, agparang nga aginnabut dagitoy.

12. Anianto ti maudi a pannakigubat ni Satanas iti Pagarian?

¹² Maudi nga iraraut. Ti Gog iti Magog rautennanto dagiti napulotan a natda ken dagiti kaduada a sabsabali a karnero. (Basaen ti Ezequiel 38:2, 11.) Daytoy nga iraraut iti naipasdeken a turay ti Pagarian ti maudin a pannakigubat ni Satanas kadagiti napulotan a natda manipud idi napapanaw idiay langit. (Apoc. 12:7-9, 17) Idi pay nga ikagkagumaan ni Satanas a dadaelen ti naespirituan a kinarang-ay dagiti napulotan nangnangruna idi nangrugida a maurnong iti naisubli a kongregasion Kristiano​—ngem saan a nagballigi. (Mat. 13:30) Nupay kasta, inton madadael ti amin a palso a narelihiosuan nga organisasion ken kasla agnanaed ti ili ti Dios iti lugar ‘nga awanan iti pader, awanan iti balunet ken ruruangan,’ ibilangto dayta ni Satanas kas nagsayaat a gundaway. Tignayennanto ti natauan a gobierno a mangraut kadagiti mangsupsuporta iti Pagarian.

13. Kasanonto a bumallaet ni Jehova para iti ilina?

¹³ Dineskribir ni Ezequiel no anianto ti mapasamak. Kuna ti padto maipapan iti Gog: “Umaykanto manipud iti dissom, manipud iti kaadaywan a paspaset ti amianan, sika ken ti adu nga ili a maikuyog kenka, isuda amin sisasakayda kadagiti kabalio, maysa a dakkel a kongregasion, maysa a puersa militar a nakaad-adu a mismo. Ket sigurado a sumang-atkanto a maibusor iti ilik . . . kas ul-ulep a mangabbong iti daga.” (Ezeq. 38:15, 16) Anianto ti aramiden ni Jehova iti daytoy kasla saan a maatipa nga iraraut? “Ti pungtotko dumanonto iti agongko,” kuna ni Jehova. “Mangayabakto iti kampilan.” (Ezeq. 38:18, 21; basaen ti Zacarias 2:8.) Bumallaetto ni Jehova para kadagiti adipenna ditoy daga. Mapasamakto dayta iti gubat ti Armagedon.

14, 15. Anianto pay ti mapasamak kalpasan ti panangrugi ti maudi nga iraraut ni Satanas?

¹⁴ Sakbay nga ituloytayo nga usigen no kasanonto nga isalakan ni Jehova ti ilina bayat ti gubat ti Armagedon, usigentayo biit ti maysa pay a napateg a pasamak. Mapasamakto daytoy iti nagbaetan ti panangrugi ti maudi nga iraraut ni Satanas ken ti panangrugi ti ibaballaet ni Jehova inton Armagedon. Kas nadakamat iti parapo 11, daytoy a maikadua a pasamak ket ti pannakaurnong dagiti napulotan a natda.

¹⁵ Pannakaurnong dagiti napulotan. Agpada nga inlanad da Mateo ken Marcos ti sasao ni Jesus maipapan kadagiti ‘napili’​—dagiti Kristiano a napulotan iti espiritu​—kas paset dagiti agsasaganad a pasamak sakbay a dumteng ti Armagedon. (Kitaenyo ti parapo 7.) Iti panangtukoyna iti bagina kas Ari, impadto  ni Jesus: “Ibaonnanto dagiti anghel ket urnongendanto a sangsangkamaysa dagiti pinilina manipud iti uppat nga angin, manipud iti ungto ti daga agingga iti ungto ti langit.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Ania a panangurnong ti tuktukoyen ni Jesus? Saan a ti maudi a pannakaselio dagiti natda kadagiti napulotan a Kristiano, a mapasamak sakbay la unay a mangrugi ti dakkel a rigat. (Apoc. 7:1-3) Imbes ketdi, tuktukoyen ni Jesus ti maysa a pasamak kabayatan ti um-umay a dakkel a rigat. Gapuna, agparang a kalpasan ti panangrugi ti maudi a panangraut ni Satanas iti ili ti Dios, dagiti napulotan nga addanto pay laeng ditoy daga ket maurnongto idiay langit.

16. Anianto ti aramiden dagiti napagungar a napulotan iti gubat ti Armagedon?

¹⁶ Malpasto kadin ti pannakaurnong ti napulotan a natda sakbay ti sumaruno a mapasamak, ti Armagedon? Ti panawen a pannakaurnongda ipasimudaagna nga amin a napulotan ket addanton idiay langit sakbay a mangrugi ti Armagedon a gubat ti Dios. Idiay langit, ti 144,000 a makipagturay ken Kristo ket maikkanto iti autoridad a makiraman ken ni Jesus iti panangusarna iti “sarukod a landok” a mangdadael iti amin a bumusbusor iti Pagarian ti Dios. (Apoc. 2:26, 27) Kalpasanna, ti Mannakigubat nga Ari, a ni Kristo, kaduananto dagiti napagungar a napulotan agraman dagiti mannakabalin nga anghel a makigubat iti dakkel a buyot ti “puersa militar” dagiti kabusor a mangraut iti ili ni Jehova. (Ezeq. 38:15) Inton mapasamak dayta a komprontasion, mangrugin ti Armagedon!​—Apoc. 16:16.

17. Ania ti mapasamak kadagiti “kalding” inton Armagedon?

¹⁷ Pannakaipakat ti panangukom. Ti gubat ti Armagedon ti maudi a paset ti dakkel a rigat. Iti dayta a tiempo, addanto pay sabali nga aramiden ni Jesus. Malaksid iti panagbalinna nga Ukom iti ‘amin a nasion,’ agbalinto met a Manangdusa kadagiti nasion​—kayatna a sawen, kadagiti amin a tattao a naikeddeng kas “kalding.” (Mat. 25:32, 33) Ti Ari ‘kabilennanto dagiti nasion’ babaen ti “natarumamis nga atiddog a kampilan.” Wen, amin nga arig-kalding​—manipud “ar-ari” agingga kadagiti “adipen”​—“ket agturongto . . . iti agnanayon a pannakagessat.”​—Apoc. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Kasano nga agbaliw ti kasasaad dagiti “karnero”? (b) Kasano nga an-anayen ni Jesus ti panagballigina?

¹⁸ Agbaliwto ti kasasaad dagiti inkeddeng ni Jesus kas “karnero”! Imbes nga ilupitlupit ida ti dakkel a buyot ni Satanas a mayarig iti “kalding,” ti “dakkel a bunggoy” a kasla “karnero” nga awan gawgawayna ket makalasatto inton rumaut ti kabusor ken rummuardanto iti “dakkel a rigat.” (Apoc. 7:9, 14) Sa kalpasan a maparmek ni Jesus amin a tao a bumusbusor iti Pagarian ti Dios, maitapuakto ni Satanas ken dagiti demoniona iti yuyeng. Arigna a natayda sadiay ta awan ti maaramidanda iti uneg ti sangaribu a tawen.​—Basaen ti Apocalipsis 6:2; 20:1-3.

19, 20. Kasanotayo a mayaplikar ti Isaias 26:20 ken 30:21?

¹⁹ Kasanotayo a masaganaan dagiti makapakigtot a pasamak iti masanguanan? Kuna Ti Pagwanawanan sumagmamano a tawenen ti napalabas: “Ti pannakaisalakan agpannuray iti panagtulnog.” Apay? Masarakan ti sungbat iti impakdaar ni Jehova kadagiti nakautibo a Judio nga agnanaed iti nagkauna a Babilonia. Impadto ni Jehova a maparmek ti Babilonia, ngem ania ti nasken nga aramiden idi ti ili ti Dios tapno masaganaanda dayta a pasamak? Kinuna ni Jehova: “Mapanka, ilik, sumrekka kadagiti makin-uneg a siledmo, ket irikepmo dagiti ruanganmo iti likudam. Aglemmengka iti apagkanito laeng agingga a lumabas ti panangkondenar.” (Isa. 26:20) Imutektekanyo ta dagiti sasao a nausar iti daytoy a bersikulo a “mapanka,” “sumrekka,” “irikepmo,” “aglemmengka” ket agpapada a pammilin. Dagiti Judio a nangipangag kadagitoy a bilin ket nagtalinaed la ketdi kadagiti balbalayda isu a naliklikanda dagiti rimmaut a buyot nga adda kadagiti kalsada. Gapuna, naisalakanda ta nagtulnogda kadagiti instruksion ni Jehova. b

²⁰ Ania ti maadaltayo? Kas kadagiti nagkauna nga adipen ti Dios, ti pannakaisalakantayo ket agpannuray iti panagtulnogtayo kadagiti instruksion ni Jehova. (Isa. 30:21) Maaw-awattayo dagita nga instruksion babaen ti kongregasion. Gapuna, kayattayo a patanoren ti naimpusuan a panagtulnog iti panangiwanwan a maipapaay kadatayo. (1 Juan 5:3) No aramidentayo dayta ita, ad-addanto a sidadaantayo nga agtulnog iti masanguanan ket iti kasta, salaknibannatayto ti Amatayo a ni Jehova, ken ti Aritayo a ni Jesus. (Sof. 2:3) Gapu iti dayta a pannalaknib ti Dios, masaksiantayto a mismo no kasano nga ikkaten a naan-anay ti Pagarian ti Dios dagiti kabusor. Sigurado a saantayto a malipatan dayta a pasamak!