Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

KAPITULO 2

Ti Biblia​—Libro a Naggapu iti Dios

Ti Biblia​—Libro a Naggapu iti Dios

1, 2. Apay nga espesial a regalo ti Dios ti Biblia?

ANIA ti mariknam no rinegaluannaka ti gayyemmo? Sigurado a kayatmon a luktan a dagus, ken maragsakanka ta ammom nga ay-ayatennaka ti gayyemmo ket agyamanka kenkuana.

2 Ti Biblia ket regalo a naggapu iti Dios. Naglaon daytoy kadagiti impormasion a ditay masarakan iti sadinoman. Kas pagarigan, ibagana a pinarsua ti Dios ti langit, ti daga, ken ti umuna a lalaki ken babai. Mangted met daytoy kadagiti prinsipio a makatulong no adda problematayo. Maammuantayo iti Biblia no kasano a tungpalen ti Dios ti panggepna a pasayaaten ti kasasaad ti daga. Talaga nga espesial a regalo ti Biblia!

3. Ania ti maammuam bayat nga ad-adalem ti Biblia?

3 Bayat nga ad-adalem ti Biblia, maammuamto a kayat ti Dios nga agbalinka a gayyemna. No ad-adu ti ammom maipapan kenkuana, agbalinka a nadekdekket kenkuana.

4. Ania ti makunam maipapan iti pannakaiwaras ti Biblia?

4 Naipatarusen ti intero a Biblia wenno ti dadduma a pasetna iti nasurok a 3,000 a lengguahe. Binilion metten a kopia ti nayimprenta. Nasurok a 90 a porsiento ti populasion ti lubong ti makabasan iti Biblia iti bukodda a lengguahe. Ken nasurok a maysa a milion ti maad-addaan iti Biblia iti linawas! Talaga nga awan ti kapada ti Biblia.

5. Kasano nga “inwanwan ti Dios ti pannakaisurat” ti Biblia?

5 “Inwanwan ti Dios ti pannakaisurat” ti Biblia. (Basaen ti 2 Timoteo 3:16.) Mabalin a panunoten ti dadduma, ‘Tao ti nangisurat iti Biblia isu a kasano a naggapu dayta iti Dios?’ Kuna ti Biblia: “Naggapu iti Dios ti imbaga dagiti tattao bayat a tigtignayen [wenno, idaldalan] ida ti nasantuan nga espiritu.” (2 Pedro 1:21) Mayarig dayta iti panangibilin ti maysa a negosiante iti sekretariona nga agaramid iti surat. Asino ti autor ti surat? Ti negosiante, saan a ti sekretariona. Kasta met, ti Dios ti Autor ti Biblia, saan a dagiti tattao nga inusarna a nangisurat iti dayta. Inwanwanna ida a mangisurat iti kapanunotanna. Talaga a ti Biblia ket “sao ti Dios.”​—1 Tesalonica 2:13; kitaen ti Endnote 2.

Mabasa ti Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan iti adu a lengguahe

UMISO TI LINAON TI BIBLIA

6, 7. Apay a maibagatayo nga agtutunos ti linaon ti Biblia?

6 Naisurat ti Biblia iti uneg ti nasurok a 1,600 a tawen. Nagbiag dagiti nangisurat iti dayta iti nagduduma a panawen. Dadduma kadakuada ti de adal ken adda met dagiti saan. Kas pagarigan, adda ti doktor. Adda met ti mannalon, agtartaraken iti animal, mangngalap, propeta, ukom, ken ari. Uray nagduduma dagiti nagsurat iti Biblia, agtutunos ti linaonna. Saan a maikontra ti ibagbaga ti maysa a kapitulo iti sabali a kapitulo. *

7 Ilawlawag ti umuna a libro a Genesis no kasano a nangrugi ti problema iti lubong. Ibaga met ti maudi a libro nga Apocalipsis no kasano a solbaren ti Dios dagita a problema ket pagbalinenna a paraiso ti daga. Rinibu a tawen iti pakasaritaan ti tao ti saklawen ti salaysay ti Biblia ken ipakitana a kanayon a matungpal ti panggep ti Dios.

8. Mangted kadagiti pagarigan a mangipakita nga umiso ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti siensia.

8 Saan a naisurat ti Biblia a mangisuro iti siensia wenno mausar a libro iti eskuelaan, ngem kanayon nga umiso dagiti ibagana maipapan iti siensia. Namnamaentayo a kasta ta naggapu dayta iti Dios. Kas pagarigan, naglaon ti libro a Levitico kadagiti instruksion ti Dios no kasano a maliklikan dagiti Israelita ti panagwaras ti sakit. Nabayagen a naisurat dayta sakbay pay a naammuan dagiti tattao a makaited iti sakit dagiti bakteria ken virus. Isursuro met ti Biblia a nakabitin ti daga iti awan. (Job 26:7) Ken idi patien ti kaaduan a patad ti sukog ti daga, imbagan ti Biblia a nagtimbukel dayta.​—Isaias 40:22.

9. Ania ti ipakita ti panagbalin a napudno dagiti mannurat ti Biblia?

9 Kanayon met nga umiso ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti historia. Ngem saan nga amin a linaon ti adu a libro maipapan iti historia ket umiso ta saan a napudno dagiti nangisurat kadagita. Kas pagarigan, adda dagiti pannakaabak ti nasionda iti gubat a saanda nga isursurat. Ngem napudno dagiti mannurat ti Biblia ta insuratda uray ti pannakaabak ti Israel. Insuratda pay dagiti mismo a kamalida. Kas pagarigan, iti libro a Numeros, inamin ni Moises a nakaaramid iti nadagsen a basol ket masapul a disiplinaen ti Dios. (Numeros 20:2-12) Ti panagbalin a napudno dagiti mannurat ti Biblia ipakitana a naggapu dayta iti Dios. Mapagtalkantayo ngarud ti Biblia.

LIBRO A NAPNO ITI NAGSASAYAAT A BALAKAD

10. Apay a makatulong kadatayo ita dagiti balakad ti Biblia?

10 “Inwanwan ti Dios ti pannakaisurat ti intero a Kasuratan [wenno, Biblia] ken makagunggona dayta iti panangisuro, panangtubngar, panangilinteg iti bambanag.” (2 Timoteo 3:16) Wen, makatulong kadatayo ita dagiti balakad ti Biblia. Ammo ni Jehova no kasano ti pannakaaramidtayo isu a maawatanna ti panagpampanunot ken rikriknatayo. Mas am-ammonatayo ngem iti pannakaammotayo iti bagitayo ken kayatna nga agbalintayo a naragsak. Ammona no ania ti pagsayaatan ken pagdaksantayo.

11, 12. (a) Ania dagiti nagsasayaat a balakad ni Jesus a mabasa iti Mateo kapitulo 5-7? (b) Ania pay dagiti masursurotayo iti Biblia?

11 Mabasatayo iti Mateo kapitulo 5 agingga iti 7 dagiti nagsayaat a balakad ni Jesus no kasano ti agbalin a naragsak, no kasano ti makibagay iti dadduma, no kasano ti agkararag, ken ti umiso a lugar ti kuarta iti biagtayo. Uray 2,000 a tawenen ti napalabas sipud idi intedna dagita, nabileg ken makatulong latta dagita ita.

12 Impaisurat met ni Jehova iti Biblia dagiti prinsipio a makatulong tapno agbalin a naragragsak ti pamiliatayo, agbalintayo a nasaysayaat a trabahador, ken natalna ti relasiontayo iti dadduma. Kanayon a makatulong kadatayo dagiti prinsipio ti Biblia asinotayo man, sadinoman ti paggigianantayo, ken aniaman ti problematayo.​—Basaen ti Isaias 48:17; kitaen ti Endnote 3.

MAPAGTALKAM DAGITI PADTO TI BIBLIA

Impakpakauna ti mannurat ti Biblia a ni Isaias a masakup ti Babilonia

13. Ania ti impakpakauna ni Isaias a mapasamak iti siudad ti Babilonia?

13 Adun ti natungpal a padto ti Biblia. Kas pagarigan, babaen ken propeta Isaias, impakpakauna ni Jehova a madadael ti Babilonia. (Isaias 13:19) Imbagana pay ti eksakto a pamay-an ti pannakaabak ti siudad. Naprotektaran ti siudad iti dadakkel a ruangan ken karayan. Ngem impadto ni Isaias nga agmaganto ti karayan ken mabaybay-anto a nakalukat dagiti ruangan. Sakupento dayta dagiti rumaut a soldado a saanda a makilaban. Impadtona pay a ti lalaki nga agnagan Ciro ti mangdadael iti Babilonia.​—Basaen ti Isaias 44:27–45:2; kitaen ti Endnote 4.

14, 15. Kasano a natungpal ti padto ni Isaias?

14 Dua gasut a tawen kalpasan a naisurat dayta a padto, adda dagiti soldado a nakasagana a mangraut iti Babilonia. Asino ti panguluenda? Ti ari ti Persia a ni Ciro, kas iti naipadto. Ngem kabaelanda ngata a sakupen ti Babilonia kas iti impakpakauna ni Isaias?

15 Iti rabii ti pannakaraut dagiti taga-Babilonia, madamada nga agpipiesta. Awan ti pagdandanaganda ta napalawlawanda iti dadakkel a pader ken iti karayan. Iti ruar ti siudad, nagaramid ni Ciro iti sabali a pagayusan ti danum ti karayan. Immababaw ti karayan ket nakaballasiw dagiti soldado ti Persia. Ngem kasanoda a nakastrek ket nabakudan met ti Babilonia? Kas iti naipadto, nabaybay-an a nakalukat dagiti ruangan isu a nasakup dagiti soldado ti siudad a saanda a nakilaban.

16. (a) Ania ti impadto ni Isaias a pagtungpalan ti Babilonia? (b) Kasanotayo a masigurado a pimmayso ti padto ni Isaias?

16 Impadto ni Isaias nga inton agangay, awanton a pulos ti agyan iti Babilonia. Insuratna: “Saanton a pulos mapagnaedan, saanto metten a mapagnaedan [wenno, pagyanan] iti amin a henerasion.” (Isaias 13:20) Pimmayso kadi dayta? Rebba laengen ti nabati iti lugar a dati nga ayan ti Babilonia, nga agarup 80 a kilometro [agarup 50 a milia] iti abagatan ti Baghdad, Iraq. Ken awan ti aggigian sadiay agingga ita. Dinadael ni Jehova nga interamente ti Babilonia.​—Isaias 14:22, 23. *

Dagiti rebba ti Babilonia

17. Apay a mapagtalkantayo ti amin a kari ti Dios?

17 Nakaad-adun a padto ti Biblia ti natungpal isu a makapagtalektayo iti ibagbaga ti Biblia maipapan iti masanguanan. Masiguradotayo a tungpalen ni Jehova ti karina a pagbalinen a paraiso ti daga. (Basaen ti Numeros 23:19.) Wen, addaantayo iti namnama a “biag nga agnanayon a nabayagen nga inkari ti Dios, a saan a mabalin nga agulbod.”​—Tito 1:2. *

MABALBALIWAN TI BIBLIA TI BIAGMO

18. Ania ti imbaga ni Pablo maipapan iti “sao ti Dios”?

18 Naadaltayo nga awanen ti sabali a libro a kas iti Biblia. Agtutunos ti linaonna ken kanayon nga umiso ti ibagbagana maipapan iti siensia wenno historia. Mangted met iti nagsasayaat a balakad ken naglaon iti adu a padto a natungpalen. Ngem saan la a dayta ti maaramidan ti Biblia. Insurat ni apostol Pablo: “Ti sao ti Dios ket nabiag ken nabileg.” Ania ti kayatna a sawen?​—Basaen ti Hebreo 4:12.

19, 20. (a) Kasano a matulongannaka ti Biblia a mangam-ammo a naimbag iti bagim? (b) Kasanom a maipakita nga agyamyamanka iti Biblia a regalo ti Dios?

19 Mabalbaliwan ti Biblia ti biagmo. Matulongannaka tapno maam-ammom a naimbag ti bagim ken maawatam ti panagpampanunot ken rikriknam. Kas pagarigan, mabalin nga ibagatayo nga ay-ayatentayo ti Dios. Ngem tapno mapaneknekantayo nga ay-ayatentayo isuna, masapul nga iyaplikartayo ti ibagbaga ti Biblia.

20 Talaga a ti Biblia ket libro a naggapu iti Dios. Kayatna a basaem, adalem, ken ipategmo dayta. Ipakitam nga ap-apresiarem dayta a regalo ken itultuloymo nga adalen. Iti kasta, maawatamto ti panggep ti Dios para kadagiti tattao. Iti sumaruno a kapitulo, ad-adunto pay ti maammuantayo maipapan iti daytoy a panggep.

^ par. 6 Adda dagiti mangibaga a saan nga agsusurot ti linaon ti Biblia, ngem saan nga agpayso dayta. Kitaem ti kapitulo 7 ti libro a Ti Biblia​Saot’ Dios Wenno iti Tao? nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.

^ par. 16 No kayatmo a maammuan ti ad-adu pay maipapan iti padto ti Biblia, basaem ti panid 27-29 ti broshur a Libro Para iti Amin a Tao nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.

^ par. 17 Ti pannakadadael ti Babilonia ket maysa laeng kadagiti padto ti Biblia a natungpal. Maammuam dagiti padto maipapan ken Jesu-Kristo iti Endnote 5.