1, 2. Ania a proyekto ti inaramid ni Noe ken ti pamiliana, ken ania dagiti karit a nakaipasanguanda?

INUNNAT ni Noe ti likudna ken ti naktanganen a maselna. Iladawam a nakatugaw iti akaba a kayo tapno aginana biit iti trabahona bayat a kitkitaenna ti nagdakkel nga istraktura ti daong. Agadiwara ti angot ti napudot nga alkitran ken mangngeg ti uni dagiti alikamen a pagtrabaho. Manipud iti pagtugtugawanna, makita ni Noe ti nagaget a panagtrabaho dagiti annakna iti nadumaduma a paset ti maar-aramid a daong. Pinulpullo a tawenen nga agtrabtrabaho a kadua dagiti annakna ken dagiti assawada ken ti ipatpategna nga asawa iti daytoy nagdakkel a proyekto. Adun ti nalpasda ngem adu pay ti aramidenda.

² Ipapan dagiti tattao iti lugarda a maagda amin. Bayat a makitkitada ti pannakaaramid ti daong, ad-adda pay a laisen ida dagiti tattao gapu iti ibagbagada a dumteng ti layus iti intero a daga. Para kadakuada saan a pudno ken minamaag ti ibagbaga ni Noe a dumteng a layus! Dida matarusan no apay a saysayangen daytoy a tao ti biagna ken ti biag ti pamiliana iti kasta a minamaag a trabaho. Ngem saan a kasta ti panangmatmat ni Jehova, ti Dios a pagserserbian ni Noe.

3. Kasano a nakipagna ni Noe iti Dios?

³ Kuna ti Sao ti Dios: “Ni Noe nakipagna iti pudno a Dios.” (Basaem ti Genesis 6:9.) Ania ti kaipapanan dayta? Dina kayat a sawen nga immay ti Dios ditoy daga, wenno napan ni Noe idiay langit. Imbes ketdi, nagtulnog ni Noe iti Dios ken inay-ayatna iti kasta unay nga arigna nagkaduada a nagna kas aggayyem. Rinibu a tawen kalpasanna, kuna ti Biblia maipapan ken Noe: ‘Babaen iti pammatina kinondenarna ti lubong.’ (Heb. 11:7) Kasano? Ania ti masursurotayo maipapan iti pammati ni Noe?

4, 5. Kasano a kimmaro ti kinadakes ti lubong idi kaaldawan ni Noe?

⁴ Nagbiag idi ni Noe iti lubong a kumarkaro ti kinadakes. Idi kaaldawan ni apongna nga Enoc, ti sabali pay a nalinteg a tao a nakipagna iti Dios, dakes idin ti kasasaad. Impadto ni Enoc a dumteng ti  aldaw ti panangukom kadagiti dakes a tattao iti daydi a panawen. Ngem idi kaaldawan ni Noe, nakarkaron ti kinadakes. Kinapudnona, iti panangmatmat ni Jehova nadadaelen ti daga gapu ta napno iti kinaranggas. (Gen. 5:22; 6:11; Jud. 14, 15) Ania ti napasamak ta nakaro unayen ti kinadakes?

⁵ Adda dakes a napasamak kadagiti anghel nga espiritu nga annak ti Dios. Maysa kadagiti anghel ti nagrebelde idin ken Jehova. Nagbalin a Satanas a Diablo babaen iti panangpardayana iti Dios ken inallilawna da Adan ken Eva nga agbasol. Idi kaaldawan ni Noe, nagrebelde ti dadduma pay nga anghel iti nalinteg a panangituray ni Jehova. Pinanawanda ti inted ti Dios nga annongenda idiay langit, nagbalinda a tao, ken nangasawada kadagiti napintas a babbai ditoy daga. Dagitoy napalangguad, naagum, ken rebelioso nga anghel ti nangimpluensia kadagiti tattao nga agaramid iti dakes.—Gen. 6:1, 2; Jud. 6, 7.

6. Ania ti inaramid dagiti Nefilim nga ad-adda a nangpakaro iti kasasaad ti lubong, ken ania ti inkeddeng nga aramiden ni Jehova?

⁶ Kasta met, ti di umiso a pannakiasawa dagiti anghel kadagiti tattao ket nangpataud kadagiti higante ken napipigsa a mestiso nga annak. Inawagan ti Biblia dagitoy kas Nefilim, literal a kaipapananna “Manangituang”—dagidiay mangitumba iti sabsabali. Dagitoy Nefilim a naranggas a mamutbuteng ti nangpakaro iti kinadakes idi a panawen. Di ngarud pakasdaawan nga iti panangmatmat ti Namarsua, “ti kinadakes ti tao naruay iti daga ken tunggal pagannayasan ti pampanunot ti pusona dakes laeng iti amin a tiempo.” Inkeddeng ni Jehova a pukawen ti dakes a kagimongan iti uneg ti 120 a tawen.—Basaem ti Genesis 6:3-5.

7. Ania dagiti karit a naipasango kada Noe ken ni baketna tapno masalaknibanda dagiti annakda kadagiti dakes nga impluensia idi kaaldawanda?

 ⁷ Iladawam no kasano karigat ti maaddaan iti pamilia iti kasta a lubong! Ngem inaramid dayta ni Noe. Nakasarak iti nasayaat nga asawa. Idi agtawenen ni Noe iti 500, naaddaanda ken baketna iti tallo nga annak, da Sem, Ham ken Jafet. * Nagtinnulongda nga agassawa a mangsalaknib kadagiti annakda iti dakes nga impluensia iti aglawlawda. Mabalin a masmasdaaw ken pagay-ayat dagiti ubbing dagiti “mannakabalin” ken “agdindinamag a lallaki” ket kasta dagiti Nefilim. Mabalin a saan a kanayon a mailiklik da Noe ken baketna dagiti annakda kadagiti amin a dakes a damag nga ar-aramiden dagiti higante. Ngem maisuroda dagiti nagsasayaat a kinapudno maipapan ken Jehova a Dios, daydiay manggura iti amin a kinadakes. Masapul a tulonganda dagiti annakda a mangtarus a masaksaktan met ni Jehova kadagiti maar-aramid a kinaranggas ken panagrebelde idi a panawen.—Gen. 6:6.

8. Kasano a matulad ita dagiti masirib a nagannak ti ulidan da Noe ken ni baketna?

⁸ Mabalin a matarusan ita dagiti nagannak ti kasasaad ni Noe ken ni baketna. Ti lubongtayo ket napno met iti kinadakes ken kinasukir. Masansan a napigsa ti impluensia ti gang dagiti rebelioso nga agtutubo kadagiti siudad. Uray dagiti pabuya a para kadagiti ubbing ket nalaokan met iti kinadakes ken kinaranggas. Masalakniban dagiti masirib a nagannak dagiti annakda kadagita nga impluensia no isuroda ti maipapan iti Dios ti talna, ni Jehova, a mangpukawto iti amin a kinadakes. (Sal. 11:5; 37:10, 11) Posible nga agballigida! Nagballigi da Noe ken ni baketna. Dimmakkel dagiti annakda a nasayaat a lallaki, ken nangasawada kadagiti babbai a sidadaan a mangipangpangruna iti pudno a Dios a ni Jehova.

9, 10. (a) Ania ti imbilin ni Jehova a nangbalbaliw iti biag ni Noe? (b) Ania ti impalgak ni Jehova ken Noe maipapan iti disenio ken panggep ti daong?

⁹ Nagbaliwen a namimpinsan ti biag ni Noe. Nakisarita ni Jehova iti ipatpategna nga adipen ket imbagana ti panggepna a mangdadael iti daydi a lubong. Binilin ti Dios ni Noe: “Mangaramidka maipaay kenka iti maysa a daong manipud kayo ti natutot a kayo.”—Gen. 6:14.

¹⁰ Ti daong ket saan a barko a kas iti ipapan ti dadduma. Awan ti purua, kutit, duri ken timonna. Maysa laeng dayta a lakasa, wenno dakkel a kahon. Inted ni Jehova ken Noe ti eksakto a rukod ti daong, ti diseniona, ken ti panangkalupkopna iti alkitran. Imbagana ken Noe no apay: “Adtoy iyegko ti layus ti dandanum iti rabaw ti daga . . . Isuamin nga adda iti daga mauyosto ti biagda.” Ngem kastoy ti tulag ni Jehova ken Noe: “Masapul a sumrekka iti daong, sika ken ti annakmo  ken ti asawam ken ti assawa ti annakmo a maikuyog kenka.” Mangiserrek met ni Noe iti amin a kita ti animal. Dagidiay laeng nakalugan iti daong ti makalasat iti umad-adanin a Layus!—Gen. 6:17-20.

11, 12. Ania a dakkel a trabaho ti aramiden ni Noe, ken ania ti reaksionna iti dayta?

¹¹ Dakkel ti trabaho nga iringpas ni Noe, ta ti daong ket agarup 133 a metro ti kaatiddogna, 22 a metro ti kaakabana, ken 13 a metro ti kangatona. Dakdakkel ngem iti aniaman a barko a naaramid iti kayo iti kaaldawantayo. Nagkedked kadi ni Noe iti daytoy nga annongen, ken nagreklamo kadagiti pakarigatanna, wenno binaliwanna dagiti detalye tapno nalaklakana nga aramiden dayta? Kuna ti Biblia: “Inaramid ni Noe ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ti Dios. Inaramidna ti kasta met laeng.”—Gen. 6:22.

¹² Pinulpullo a tawen ti panagibangon, nalabit agpaut iti 40 wenno 50 a tawen. Adu a kayo ti masapul a pukanen, guyoden, ken ragadien tapno aramiden a tabla sa pagkokonektaren. Ti daong ket tallo a kadsaaran, adda sumagmamano a siledna, ken maysa a ruangan iti sikigan. Adda met dagiti tawana iti ngato ken atep a naingato bassit ti tengngana tapno agayus ti danum.—Gen. 6:14-16.

13. Ania pay a trabaho ni Noe ti mabalin a narigrigat ngem iti panagaramidna iti daong, ken ania ti reaksion dagiti tattao?

¹³ Iti panaglabas dagiti tawen ken bayat a malmalpas ti daong, maragsakan la ketdi ni Noe gapu iti tulong ti pamiliana! Nupay kasta, adda pay sabali a trabaho a mabalin a narigrigat ngem iti panagaramid iti daong. Kuna kadatayo ti Biblia a ni Noe ket “maysa a manangaskasaba iti kinalinteg.” (Basaem ti 2 Pedro 2:5.) Gapuna, situtured nga indauluanna ti panangpakdaar kadagiti dakes ken di nadiosan a tattao maipapan iti um-umay a pannakadadael. Ania ngata ti reaksionda? Idi agangay, dinakamat ni Jesus a dagidi a tattao “saanda a nangikankano.” Kinunana nga okupadoda iti inaldaw nga ar-aramidda kas iti pannangan, panaginum, ken panagasawa, a dida impangag ni Noe. (Mat. 24:37-39) Sigurado nga adu ti nangrabrabak kenkuana ken iti pamiliana. Mabalin a pinangtaanda pay ken nakaro ti panangbusorda kenkuana. Nalabit kayatda pay a mapasardeng ti panagibangonda iti daong.

14. Ania ti masursuro ita dagiti Kristiano a pamilia manipud ken Noe ken ti pamiliana?

¹⁴ Ngem nagtultuloy latta ni Noe ken ti pamiliana. Nupay agbibiagda iti lubong a mangipangpangruna kadagiti bukodda nga ar-aramid, simamatalek nga imbangonda ti daong nupay imbilang dagiti tattao dayta a kasla awan serserbina ken minamaag. Adu ti masursuro ita dagiti Kristiano a pamilia maipapan iti pammati ni Noe ken ti pamiliana. Ngamin, kas dinakamat ti Biblia, agbibiagtayon “kadagiti maudi nga aldaw” ti sistema daytoy a lubong. (2 Tim. 3:1) Kinuna ni Jesus a ti panawentayo ket kas idi tiempo nga imbangon ni Noe  ti daong. No saan nga interesado dagiti tattao iti mensahe maipapan iti Pagarian ti Dios, wenno lalaisen ken idadanesda pay ketdi dagiti Kristiano, nasayaat no laglagipenda a napasaran met dayta idi ni Noe.

15. Ania dagiti naladingit a kasasaad a napasaran ni Noe idi dandanin 600 ti tawenna?

¹⁵ Naglabasen ti adu a tawen ket dandanin malpas ti daong. Idi ag-600 ti tawenen ni Noe, natay ni tatangna a Lamec. * Lima a tawen kalpasanna, ti ama ni Lamec, ti apong ni Noe a ni Matusalem, natay iti edad a 969, ti kapautan a nagbiag a nairekord iti Biblia. (Gen. 5:27) Ni Adan ket kapanawenan da Matusalem ken Lamec.

16, 17. (a) Ania a baro a mensahe ti inawat ni Noe idi agtawenen iti 600? (b) Deskribirem ti nakallalagip a buya a naimatangan ni Noe ken ti pamiliana.

¹⁶ Idi agtawenen iti 600, adda baro a mensahe ni Jehova a Dios iti patriarka a ni Noe: “Sumrekka, sika ken ti intero a sangakabbalayam, iti daong.” Imbaga pay ti Dios nga iserrek ni Noe iti daong ti amin a kita ti animal. Mangiserrek iti sagpipito kadagiti nadalus a mausar iti panagidaton, ken sagdudua kadagiti saan a nadalus.—Gen. 7:1-3.

¹⁷ Nakallalagip la ketdi dayta a buya. Adu a nagduduma nga animal ti sumsumrek iti daong, babassit ken dadakkel. Adda dagiti magmagna, agkarkarayam, aguy-uyas, ken agtaytayab. Mailadawanyo ni  Noe a mangikagkagumaan a mangiserrek kadagiti amin nga animal iti daong. Kuna ti salaysay a “simrekda . . . [a kadua ni] Noe iti uneg ti daong.”—Gen. 7:9.

18, 19. (a) Ania ti isungbattayo kadagiti saludsod dagiti managduadua maipapan kadagiti pasamak idi kaaldawan ni Noe? (b) Kasano a maipakita ti sirib ni Jehova iti wagas a panangispalna kadagiti animal a parsuana?

¹⁸ Mabalin a kunaen dagiti managduadua: ‘Kasano koma nga agkakadua a sitatalna dagita nga animal iti uneg ti daong?’ Panunotem: Saan kadi a kabaelan ti Namarsua ti uniberso a pagtulnogen ken paamuen dagiti pinarsuana nga animal no kasapulan? Laglagipem a ni Jehova a Dios ti nangparsua kadagiti animal. Idi agangay, binisngayna ti Nalabaga a Baybay ken dina pinaglennek ti init. Saanna kadi a maitungpal ti amin a pasamak a nadeskribir iti salaysay maipapan ken Noe? Siempre kabaelanna nga aramiden dayta ken talaga nga inaramidna!

¹⁹ Ipapantayon a kabaelan ti Dios nga ispalen dagiti animal a parsuana iti sabali a pamay-an a kayatna. Ngem nainsiriban a pinilina ti pamay-an a mangipalagip kadatayo iti rebbengen nga immuna nga intedna iti tao—ti panangaywan kadagiti amin a parsua ditoy daga. (Gen. 1:28) Us-usaren ita ti adu a nagannak ti salaysay maipapan ken Noe tapno isuroda kadagiti annakda a napateg ken Jehova dagiti animal ken dagiti tattao a pinarsuana.

20. Apay nga okupado ni Noe ken ti pamiliana bayat ti maudi a lawas sakbay ti layus?

²⁰ Imbaga ni Jehova ken Noe a makalawas laengen ket dumtengen ti Layus. Okupado la ketdi ti pamilia ni Noe. Iladawanyo ti  trabaho a panangiserrek ken panangyurnosda kadagiti amin nga animal ken ti panangipuestoda kadagiti taraonda, malaksid pay ti panangikargada kadagiti gargaretda. Mabalin a maseknan met ti asawa ni Noe ken ti asawa da Sem, Ham, ken Jafet no kasanoda nga urnosen ti pagnaedanda iti uneg ti daong.

21, 22. (a) Apay a ditay masdaaw iti panangyaleng-aleng dagiti tattao idi kaaldawan ni Noe? (b) Kaano a nagpatingga ti pananguy-uyaw dagiti tattao kada Noe ken ti pamiliana?

²¹ Komusta met ngay dagiti tattao iti aglawlawda? ‘Saanda latta a nangikankano’ uray makitkitada a bembendisionan ni Jehova ti panagregget ni Noe. Nabatad a makitkitada met dagiti animal a sumsumrek iti daong. Ngem ditay koma pagsiddaawan ti panangyaleng-alengda. Kasta met dagiti tattao ita, saanda nga ikankano ti adu nga ebidensia nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw daytoy a sistema. Kas impadto ni apostol Pedro, addanto dagiti managuy-uyaw a rabrabakenda dagidiay dumngeg iti pakdaar ti Dios. (Basaem ti 2 Pedro 3:3-6.) Inuy-uyaw met dagiti tattao da Noe ken ti pamiliana.

²² Kaano nga insardengda ti naguy-uyaw? Kuna ti salaysay nga apaman nga inserrek ni Noe iti daong ti pamiliana ken dagiti animal, “inrikep ni Jehova ti ruangan iti likudanna.” No adda man idi dagiti managuy-uyaw a nakakita iti dayta nga inaramid ti Dios, sigurado a napagulimekda. No saanda man nga inkankano dayta, sigurado a namatida idi nagtudon! Kas iti kinuna ni Jehova nagtultuloy ti tudo agingga a nalayus ti intero a daga.—Gen. 7:16-21.

23. (a) Kasanotay nga ammo a saan a nagragsakan ni Jehova ti ipapatay dagiti dakes a tattao idi kaaldawan ni Noe? (b) Apay a nasayaat a tuladentayo ti pammati ni Noe?

²³ Saan a nagragsakan ni Jehova iti ipapatay dagiti dakes a tattao! (Ezeq. 33:11) Imbes ketdi, inikkanna ida iti gundaway nga agbalbaliw ken agaramid iti naimbag. Kabaelanda ngata dayta? Ipakita ti panagbiag ni Noe a kabaelanda nga aramiden dayta. Babaen ti panagtulnogna ken Jehova ken panangtungpalna iti amin nga imbilin ti Diosna, impakita ni Noe a posible ti pannakaisalakan. Kayariganna a babaen ti pammatina, kinondenarna ti lubong idi kaaldawanna; ipakita dayta a naispal koma ti dakes a kaputotan idi kaaldawanna no situtulokda a mangbalbaliw iti estilo ti panagbiagda. Gapu iti pammatina, naispal ni Noe ken ti pamiliana. No tuladem ti pammati ni Noe, maispalmo met ti bagim ken dagiti ipatpategmo. Kas ken Noe, mabalinmo ti makipagna a kadua ni Jehova a Dios kas gayyemmo—panaggayyem nga agtalinaed iti agnanayon!