1, 2. Ania a peggad ti nakaipasanguan dagiti Israelita idi simrekda iti rehion ti Sinai idi 1513 K.K.P., ket kasano a liniwliwa ida ni Jehova?

NAIPASANGO dagiti Israelita iti peggad idi simrekda iti rehion ti Sinai idi apagtapog ti 1513 K.K.P. Nakabutbuteng daydi a panagdaliasat, a lasatenda ti “dakkel ken nakaam-amak a let-ang, nga addaan kadagiti nagita a serpiente ken manggagama.” (Deuteronomio 8:15) Naipasangoda met iti peggad ti panangraut dagiti nadamsak a nasion. Inyeg ni Jehova ti ilina iti daytoy a situasion. Kas Diosda, masalaknibanna ngata ida?

² Makaliwliwa unay ti sasao ni Jehova: “Dakayo nakitayo no ania ti inaramidko kadagiti Egipcio, tapno maawitkayo kadagiti payak dagiti agila ket iyegkayo kaniak.” (Exodo 19:4) Pinalagipan ni Jehova ti ilina nga inispalna ida kadagiti Egipcio, a kayariganna nagusar kadagiti agila a mangispal kadakuada. Ngem adda dadduma pay a rason no apay a maitutop dagiti “payak dagiti agila” a mangiladawan iti pannalaknib ti Dios.

3. Apay a maitutop dagiti “payak dagiti agila” a mangiladawan iti pannalaknib ti Dios?

³ Saan laeng a pagampayag ti agila dagiti dadakkel ken napigsa a payakna. Iti nabara nga aldaw, iyukrad ti ina nga agila dagiti payakna—nga agatiddog iti nasurok a dua a metro—tapno agbalin a kasla mangsalaknib a payong, a manglinong kadagiti sibongna tapno dida mainaran iti pudot ti init. Iti dadduma a tiempo, isalukobna dagiti payakna kadagiti sibongna a pangsalaknib kadakuada iti nalam-ek nga angin. Kas iti panangsalaknib ti agila kadagiti sibongna, sinaranay ken sinalakniban met ni Jehova daydi kasla sibong a nasion ti Israel. Gapu ta addada idin idiay let-ang, agtultuloy nga agkamang ti ilina iti salinong dagiti nabileg a payakna no la ketdi ta agtalinaedda a matalek. (Deuteronomio 32:9-11; Salmo 36:7) Ngem mainanamatayo ngata itatta ti pannalaknib ti Dios?

4, 5. Apay a naan-anay a makapagtalektayo iti kari ti Dios a pannalaknib?

⁴ Sigurado a kabaelan ni Jehova a salakniban dagiti adipenna. Isu ti “Dios a Mannakabalin-amin”—maysa a titulo a mangipasimudaag nga addaan iti di masarkedan a pannakabalin. (Genesis 17:1) Kas iti di mapasardeng a panagatab, saan a malapdan ti aktibo a pannakabalin ni Jehova. Yantangay kabaelanna nga aramiden ti aniaman a pagayatanna, mabalin nga isaludsodtayo, ‘Pagayatan kadi ni Jehova nga usaren ti pannakabalinna a mangsalaknib iti ilina?’

⁵ Iti maysa a sao, wen ti sungbat! Ipasigurado ni Jehova kadatayo a salaknibanna ti ilina. “Ti Dios maysa a kamang ken pigsa maipaay kadatayo, maysa a saranay a sisasagana a masarakan bayat dagiti riribuk,” kuna ti Salmo 46:1. Yantangay ti Dios “saanna a mabalin ti agulbod,” naan-anay a makapagtalektayo iti karina a pannalaknib. (Tito 1:2) Usigentayo ti sumagmamano kadagiti nabatad nga ilustrasion nga us-usaren ni Jehova a mangiladawan iti mangsalaknib a panangaywanna.

6, 7. (a) Idi tiempo ti Biblia, kasano ti panangsalaknib ti pastor kadagiti karnerona? (b) Kasano ti panangiladawan ti Biblia iti naimpusuan a tarigagay ni Jehova a mangsalaknib ken mangaywan kadagiti karnerona?

⁶ Pastor ni Jehova, ket “datayo ti ilina ken dagiti karnero iti pagpaarabanna.” (Salmo 23:1; 100:3) Manmano dagiti animal nga awanan gaway a kas kadagiti naamo a karnero. Ti pastor idi tiempo ti Biblia ket masapul a natured a mangsalaknib kadagiti karnerona kadagiti leon, lobo, ken oso, agraman kadagiti mannanakaw. (1 Samuel 17:34, 35; Juan 10:12, 13) Ngem adda dagiti tiempo a kasapulan ti kinadungngo iti panangsalaknib kadagiti karnero. No aganak ti karnero nga adayo iti kulonganda, ti nadungngo a pastor bantayanna ti ina kabayatan ti panaganakna ket kalpasanna alaenna ti awanan gaway a kordero sana ipan iti kulonganda.

⁷ Babaen ti panangyaspingna iti bagina iti maysa a pastor, ipasigurado kadatayo ni Jehova ti naimpusuan a tarigagayna a  mangsalaknib kadatayo. (Ezequiel 34:11-16) Laglagipem ti pannakailadawan ni Jehova iti Isaias 40:11, a naisalaysay iti Kapitulo 2 daytoy a libro: “Kas iti maysa a pastor ipastorannanto ti bukodna a pangen. Babaen ti takiagna ummongennanto a sangsangkamaysa dagiti kordero; ket iti barukongna awitennanto ida.” Kasano a makapan ti bassit a kordero iti ‘barukong’ ti pastor—iti sab-ok ti makinngato a pagan-anayna? Mabalin nga umasideg ti kordero iti pastor, nga agsadag pay iti sakana. Nupay kasta, ti pastor ti masapul nga agkummog, pidutenna ti kordero, sa an-anatenna a sakruyen a sitatalged. Anian a nagdungngo a pannakailadawan ti kinamasindadaan ti Naindaklan a Pastortayo a mangikaluya ken mangsalaknib kadatayo!

8. (a) Siasino ti inkari ti Dios a salaknibanna, ket kasano a naipasimudaag daytoy iti Proverbio 18:10? (b) Ania ti nainaig iti panagkamang iti nagan ti Dios?

⁸ Adda kondisionna ti kari ti Dios a pannalaknib—dagidiay laeng umadani kenkuana ti masalakniban. Kuna ti Proverbio 18:10: “Ti nagan ni Jehova ket napigsa a torre. Iti dayta nga agtaray ti nalinteg ket maipaayan iti salaknib.” Idi tiempo ti Biblia, pasaray agibangonda kadagiti torre idiay let-ang kas natalged a pagkamangan. Ngem daydiay agpegpeggad ti masapul nga agkamang iti dayta a torre tapno masalakniban. Umasping dayta iti panagkamang iti nagan ti Dios. Saan laeng a basta panangulit-ulit iti nagan ti Dios ti nainaig iti daytoy; saan nga anting-anting ti mismo a nagan ti Dios. Imbes ketdi, nasken nga ammuen ken agtalektayo iti Makinnagan iti dayta ken agbiagtayo a maitunos kadagiti nalinteg a pagalagadanna. Anian a manangngaasi ni Jehova yantangay ipasiguradona kadatayo a no umadanitayo kenkuana a buyogen ti pammati, isu ti agbalin a torre a mangsalaknib kadatayo!

9. Kasano a saan laeng a basta inkari ni Jehova ti pannalaknib?

⁹ Saan laeng a basta inkari ni Jehova ti pannalaknib. Idi tiempo ti Biblia, impakitana iti namilagruan a wagas a kabaelanna a salakniban ti ilina. Iti historia ti Israel, masansan nga inusar ni Jehova ti mannakabalin nga ‘imana’ a mangatipa kadagiti nabileg  a kabusor. (Exodo 7:4) Nupay kasta, inusar met ni Jehova ti pannakabalinna a mangsalaknib maigapu kadagiti indibidual.

10, 11. Ania dagiti pagarigan iti Biblia a mangipakita no kasano nga inusar ni Jehova ti pannakabalinna a mangsalaknib maigapu kadagiti indibidual?

¹⁰ Idi saan a nagrukbab dagiti tallo nga agtutubo a Hebreo—da Sidrac, Mesac, ken Abednego—iti balitok nga imahen ni Ari Nabucodonosor, impangta ti makapungpungtot nga ari nga itapuakna ida iti nakapudpudot nga urno. “Siasino dayta a dios a makabael a mangalaw kadakayo manipud iti im-imak?” Kasta ti panangumsi ni Nabucodonosor, ti kabibilgan idi nga agturay ditoy daga. (Daniel 3:15) Naan-anay a nagtalek dagiti tallo nga agtutubo a lallaki iti pannakabalin ti Diosda a mangsalaknib kadakuada, ngem dida impapan nga aramidenna ti kasta. Gapuna, insungbatda: “No maipalladawkami, ti Diosmi a pagserserbianmi kabaelannakami nga alawen.” (Daniel 3:17) Kinapudnona, uray pay napapudot dayta a gumilgil-ayab nga urno iti pito a daras ngem iti gagangay, saan a problema dayta iti mannakabalin-amin a Diosda. Sinalaknibanna ida, ket napilitan ti ari a nangbigbig: “Awan ti sabali a dios a makabael a mangispal a kas iti daytoy.”—Daniel 3:29.

¹¹ Nangipaay met ni Jehova iti pudno a nakaskasdaaw a pannakaiparangarang ti pannakabalinna a mangsalaknib idi inyallatiwna ti biag ti bugbugtong nga Anakna iti aanakan ti birhen a Judio a ni Maria. Imbaga ti anghel ken ni Maria nga ‘iyinawnanto iti aanakanna ken ipasngaynanto ti maysa nga anak a lalaki.’ Inlawlawag ti anghel: “Ti nasantuan nga espiritu umayto kenka, ket ti pannakabalin ti Kangatuan salinongannakanto.” (Lucas 1:31, 35) Nalabit saan pay idi a pulos a naipasango ti Anak ti Dios iti kasta a peggad. Mamulitan ngata dayta a sikog gapu iti basol ken kinaimperpekto ti natauan nga ina? Kabaelan ngata ni Satanas a dangran wenno patayen dayta nga Anak sakbay a maipasngay? Imposible! Kayariganna, nangaramid ni Jehova iti mangsalaknib a pader iti aglikmut ni Maria tapno awan makabalin a mangdadael iti dumakdakkel a sikog, manipud iti pannakayinawna. Awan kinaimperpekto, awan mangdangran a puersa, awan mammapatay a tao, wenno aniaman a demonio  a makabalin a mangdadael kenkuana. Agtultuloy a sinalakniban ni Jehova ni Jesus kabayatan ti kinaagtutubona. (Mateo 2:1-15) Agingga iti tiempo nga intuding ti Dios, dida madangran ti dungdungnguenna nga Anak.

12. Apay a namilagruan a sinalakniban ni Jehova ti sumagmamano nga indibidual idi tiempo ti Biblia?

¹² Apay a sinalakniban ni Jehova ti sumagmamano nga indibidual iti namilagruan a wagas? Iti adu a kaso, sinalakniban ni Jehova dagiti indibidual tapno salaknibanna ti banag nga adayo a napatpateg: ti pannakatungpal ti panggepna. Kas pagarigan, ti pannakaispal ni Jesus idi maladaga ket nasken iti pannakatungpal ti panggep ti Dios, a pakagunggonaan ti intero a sangatauan. Ti rekord maipapan iti adu a pannakaiparangarang ti pannakabalin a mangsalaknib ket paset ti naipaltiing a Kasuratan, a “naisuratda a pakasursuruantayo, tapno babaen ti panagibturtayo ken babaen ti liwliwa manipud iti Kasuratan maaddaantay koma iti namnama.” (Roma 15:4) Wen, dagitoy a pagarigan pabilgenda ti pammatitayo iti mannakabalin-amin a Diostayo. Ngem ania a pannalaknib ti manamnamatayo iti Dios itatta?

13. Obligado kadi ni Jehova nga agaramid kadagiti milagro nga agpaay kadatayo? Ilawlawagmo.

¹³ Ti kari a nadibinuan a pannalaknib dina kayat a sawen nga obligado ni Jehova nga agaramid kadagiti milagro nga agpaay kadatayo. Saan nga ipanamnama ti Diostayo a tagiragsakentay ti biag nga awanan parikut iti daytoy daan a sistema. Adu dagiti matalek nga adipen ni Jehova a maipasango kadagiti nakaro a pakarigatan, a pakairamanan ti kinapanglaw, gubat, sakit, ken ipapatay. Imbatad ni Jesus kadagiti adalanna a mabalin a mapapatayda kas indibidual gapu iti pammatida. Dayta ti gapuna nga impaganetget ni Jesus a nasken ti panagibtur agingga iti panungpalan. (Mateo 24:9, 13) No usaren ni Jehova ti pannakabalinna tapno mangispal a kanayon babaen ti milagro, mabalin nga adda pangibatayan ni Satanas a mangumsi ken ni Jehova ken mangkuestion iti kinapudno ti debosiontayo iti Dios.—Job 1:9, 10.

14. Ania dagiti pagarigan a mangipakita a saan a kanayon nga agpapada ti panangsalaknib ni Jehova kadagiti amin nga adipenna?

 ¹⁴ Uray idi tiempo ti Biblia, saan nga inusar ni Jehova ti pannakabalinna a mangsalaknib tapno saluadanna amin nga adipenna iti nasapa nga ipapatay. Kas pagarigan, pinatay ni Herodes ni apostol Santiago idi agarup 44 K.P.; ngem di nagbayag kalpasanna, naispal ni Pedro “iti ima ni Herodes.” (Aramid 12:1-11) Sa at-atiddog ti biag ni Juan a kabsat ni Santiago no idilig kada Pedro ken Santiago. Nabatad, ditay manamnama nga agpapada ti panangsalaknib ti Diostayo kadagiti amin nga adipenna. Maysa pay, “ti tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak” mapagteng kadatayo amin. (Eclesiastes 9:11) No kasta, kasano ngarud ti panangsalaknib ni Jehova kadatayo itatta?

15, 16. (a) Ania ti pammaneknek a nangipaay ni Jehova iti pisikal a pannalaknib kadagiti agdaydayaw kenkuana kas maysa a grupo? (b) Apay a makapagtalektayo a salakniban ni Jehova dagiti adipenna ita ken kabayatan ti “dakkel a rigat”?

¹⁵ Usigem nga umuna ti maipapan iti pisikal a pannalaknib. Kas agdaydayaw ken Jehova, mainanamatayo ti kasta a pannalaknib kas maysa a grupo. No awan dayta, nalakanatayo laeng a biktimaen ni Satanas. Panunotem daytoy: Ni Satanas, “ti agturay iti daytoy a lubong,” tarigagayanna unay a pukawen ti pudno a panagdayaw. (Juan 12:31; Apocalipsis 12:17) Ti dadduma kadagiti kabibilgan a gobierno ditoy daga imparitda ti panangasabatayo ken pinadasdatayo a talipuposen. Kaskasdi, nagtalinaed a natibker ti ili ni Jehova ken dida nagsarday a nangaskasaba! Apay a di napasardeng dagiti nabileg a nasion ti trabaho daytoy nagbassit ken kasla awanan gaway a grupo dagiti Kristiano? Gapu ta sinalinongannatayo ni Jehova kadagiti nabileg a payakna!—Salmo 17:7, 8.

¹⁶ Ti ngay pisikal a pannalaknib kabayatan ti umad-adanin a “dakkel a rigat”? Di rumbeng a pagbutngantayo ti panangukom ti Dios. Total, “ammo ni Jehova no kasano ti mangispal kadagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion manipud iti pannakasuot, ngem isaganana dagiti nakillo a tattao maipaay iti aldaw a panangukom tapno magessatda.” (Apocalipsis 7:14; 2 Pedro  2:9) Kabayatanna, kanayon a makasiguradotayo iti dua a banag. Umuna, nikaanoman saan nga ipalubos ni Jehova a mapukaw ditoy daga dagiti nasungdo nga adipenna. Maikadua, gunggonaanna dagiti natarnaw iti biag nga agnanayon iti nalinteg a baro a lubongna—no kasapulan, babaen ti panagungar. Para kadagidiay matay, awanen ti nataltalged a pagyananda no saan nga iti lagip ti Dios.—Juan 5:28, 29.

17. Kasano a salaknibannatayo ni Jehova babaen ti Saona?

¹⁷ Uray pay itan, salsalaknibannatayo ni Jehova babaen ti sibibiag a ‘saona,’ nga addaan iti pannakabalin a mangtignay tapno mapaimbag ti puspuso ken mapasayaat ti biag dagiti tattao. (Hebreo 4:12) Babaen ti panangyaplikar kadagiti prinsipiona, mabalin a masalaknibantayo iti pisikal a pannakadangran. “Siak, ni Jehova, . . . Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim,” kuna ti Isaias 48:17. Awan duadua a sumayaat ti salun-attayo ken umatiddog ti biagtayo no agbiagtayo a maitunos iti Sao ti Dios. Kas pagarigan, gapu ta iyap-aplikartayo ti balakad ti Biblia a ditay makiabig ken dalusantay ti bagbagitayo, maliklikantayo dagiti narugit nga aramid ken makadangran nga ugali a mangdaddadael iti biag ti adu a di nadiosan a tattao. (Aramid 15:29; 2 Corinto 7:1) Anian a yamantayo iti pannalaknib ti Sao ti Dios!

18. Ania a naespirituan a pannalaknib ti ipaay ni Jehova kadatayo?

¹⁸ Kangrunaanna, ipaay ni Jehova ti naespirituan a pannalaknib. Ti naayat a Diostayo salaknibannatayo iti naespirituan a pannakadangran babaen ti panangipaayna kadagiti kasapulantayo tapno maibturantay dagiti pakasuotan ken masaluadan ti relasiontayo kenkuana. No kasta, agtigtignay ni Jehova tapno isalakanna ti biagtayo, saan laeng nga iti sumagmamano nga ababa a tawtawen no di ket iti agnanayon. Usigem ti sumagmamano kadagiti probision ti Dios a mangsalaknib kadatayo iti naespirituan.

19. Kasano a ti espiritu ni Jehova matulongannatayo a mangdaer iti aniaman a suot a pakaipasanguantayo?

¹⁹ Ni Jehova ti “Managdengngeg iti kararag.” (Salmo 65:2) No  kasla nakaro dagiti pakarigatan iti biag, mabang-arantayo unay babaen ti naimpusuan a panagkararagtayo kenkuana. (Filipos 4:6, 7) Mabalin a di agaramid iti milagro a mangikkat kadagiti pakasuotantayo, ngem kas sungbat iti naimpusuan a kararagtayo, maipaayannatayo iti sirib a mangtaming kadagita. (Santiago 1:5, 6) Malaksid iti dayta, ipaay ni Jehova ti nasantuan nga espiritu kadagidiay agkiddaw kenkuana. (Lucas 11:13) Matulongannatayo dayta a nabileg nga espiritu a mangdaer iti aniaman a suot wenno parikut a pakaipasanguantayo. Maipaayannatayo iti “pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay” tapno makapagibturtayo agingga nga ikkaten ni Jehova amin a nasaem a parikut iti baro a lubong a nakaas-asidegen.—2 Corinto 4:7.

20. Kasano a maiparangarang ti pannakabalin ni Jehova a mangsalaknib babaen kadagiti padatayo a managdaydayaw?

²⁰ No dadduma, maiparangarang ti pannakabalin ni Jehova a mangsalaknib babaen kadagiti padatayo a managdaydayaw. Pinagkaykaysa ni Jehova ti ilina iti sangalubongan a “timpuyog dagiti kakabsat.” (1 Pedro 2:17; Juan 6:44) Iti dayta a naayat a panagkakabsat, makitatayo ti sibibiag a pammaneknek iti pannakabalin ti nasantuan nga espiritu ti Dios a mangimpluensia iti pagsayaatan dagiti tattao. Dayta nga espiritu ti mangpataud kadatayo iti bungbunga—dagiti naimnas ken napateg a galad a pakairamanan ti ayat, kinamanangngaasi, ken kinaimbag. (Galacia  5:22, 23) Gapuna, no mariribukantayo ket adda kapammatiantayo a matignay a mangipaay iti makatulong a balakad wenno napateg a pammaregta, agyamantayo ken Jehova gapu kadagita nga ebkas ti mangsalaknib a panangaywanna.

21. (a) Ania dagiti naintiempuan a naespirituan a taraon nga ipapaay ni Jehova babaen iti “matalek ken masirib nga adipen”? (b) Kasanoka a personal a nagunggonaan kadagiti probision ni Jehova a mangsalaknib kadatayo iti naespirituan?

²¹ Adda pay sabali nga ipapaay ni Jehova a mangsalaknib kadatayo: ti naintiempuan a naespirituan a taraon. Tapno matulongannatayo a manggun-od iti bileg manipud iti Saona, impaannong ni Jehova iti “matalek ken masirib nga adipen” ti panangipaay iti naespirituan a taraon. Dayta a matalek nga adipen ket agus-usar kadagiti publikasion, a pakairamanan dagiti magasin a Ti Pagwanawanan ken Agriingkayo!, agraman dagiti gimong, asamblea, ken kombension a mangipapaay kadatayo iti ‘taraon iti umiso a tiempo’—no ania ti kasapulantayo, ken no kaano a kasapulantayo dayta. (Mateo 24:45) Adda kadin nangngegmo iti Nakristianuan a gimong—iti komento, palawag, wenno uray iti kararag—a nangipaay iti apagisu a kasapulam a bileg ken pammaregta? Adda kadin espesipiko nga artikulo a naipablaak iti maysa kadagiti magasintayo a nangapektar iti biagmo? Laglagipem, ni Jehova ti mangipapaay amin kadagita a probision tapno salaknibannatayo iti naespirituan.

22. Kanayon nga usaren ni Jehova ti pannakabalinna iti ania a wagas, ket apay a pagsayaatantayo unay ti panangaramidna iti kasta?

²² Pudno a ni Jehova ket maysa a kalasag “kadagidiay amin nga agkamang kenkuana.” (Salmo 18:30) Ammotayo a dina usaren ti pannakabalinna a mangsalaknib kadatayo iti amin a pakadidigraan ita. Nupay kasta, kanayon nga usarenna ti pannakabalinna a mangsalaknib tapno sigurado ti pannakatungpal ti panggepna. Pagangayanna, pagsayaatan unay ti ilina ti panangaramidna iti kasta. No umadanitayo kenkuana ken agtalinaedtayo iti ayatna, ipaayannatayo ni Jehova iti agnanayon a perpekto a biag. No pampanunotentay dayta a namnama, mabalin a matmatantayo ti aniaman a panagsagaba iti daytoy a sistema kas “apagkanito ken nalag-an.”—2 Corinto 4:17.