Bayat ti panagpasiar nga inyurnos ti maysa a mararaem a pribado nga eskuelaan iti Canada, dadduma a tin-edyer a lallaki ket naakusar a seksual nga inabusoda ti maysa a lalaki a kaeskuelaanda. Aminda ket estudiante iti dayta nga eskuelaan. Kalpasanna, insurat ni Leonard Stern iti diario nga Ottawa Citizen: “Uray no nalaing dagiti agtutubo, mararaem ti eskuelaanda, ken nabaknang ti pamiliada, dina kayat a sawen a didan agaramid iti dakes.”

Imbaga pay ni Stern: “Natural laeng nga ekspektarem a ti kapatgan iti nagannak ket ti panangisuroda iti annakda kadagiti nasayaat a kababalin. Ngem kinapudnona, kasla napatpateg iti adu a nagannak a makalpas ti annakda tapno makastrekda iti nasayaat a trabaho ken umadu ti kuartada.”

Napateg met ketdi ti panageskuela. Ngem uray ti kasayaatan nga edukasion iti lubong dina matulongan ti maysa a tao a mangikkat kadagiti dakes a tarigagay wenno tendensia. Pakagun-odantayo ngay iti edukasion a makaikkat kadagita ken mangisuro iti nasayaat a kababalin?

Ti Biblia ket kas iti sarming. No kumitatayo iti dayta, nalawlawag a makitatayo dagiti limitasion ken pagkapuyantayo. (Santiago 1:23-25) Ngem adu pay ti maitulongna. Tulongannatayo nga agbalbaliw tapno maaddaan kadagiti kualidad a mangyeg iti pudno a talna ken panagkaykaysa, a kas iti kinasayaat, kinaimbag, kinaanus, panagteppel, ken ayat. Naawagan pay ketdi ti ayat kas “perpekto a singgalut ti panagkaykaysa.” (Colosas 3:14) Apay nga espesial unay ti ayat? Kitaem ti kuna ti Biblia maipapan iti dayta.

• “Ti ayat ket naanus ken naimbag. Ti ayat saan a naimon. Saan nga agpangas, saan nga agtangsit, saan a naalas ti panagtigtignayna, saanna a sapulen ti bukodna a pagimbagan, saan a nalaka nga agpungtot. Saan nga agbilbilang iti pannakadangran. Saanna a pagragsakan ti kinakillo [kinadakes], ngem makipagragsak iti kinapudno. Anusanna ti amin a banag, . . . ibturanna ti amin a banag. Ti ayat saan a pulos agpatingga.”​—1 Corinto 13:4-8.

• “Ti tao nga addaan iti ayat ket saan nga agaramid iti dakes iti kaarrubana.”​—Roma 13:10.

• “Kangrunaan iti amin, nauneg koma ti ayatyo iti maysa ken maysa, ta ti ayat abbonganna ti adu a basol.”​—1 Pedro 4:8.

No kaduam dagiti mangay-ayat kenka, ania ti mariknam? Natalged? Kalmado? Relaks? Wen, ammom a kayatda ti kasayaatan para kenka, ken saanda a pulos nga igagara a saktandaka.

 Gapu iti ayat, agsakripisio met dagiti tattao, balbaliwanda pay ketdi ti panagbiagda para iti pagsayaatan ti sabali. Kas pagarigan, idi nagbalinen a lolo ti awagantayo iti George, kayatna la unay a makadua ti maladaga pay nga apokona. Ngem mannigarilio ni George, ket saan a kayat ti manugangna nga agsigarilio isuna no adda ti apokona. Ania ti inaramid ni George? Uray 50 a tawenen a mannigarilio, insardengna gapu iti apokona. Talaga a nabileg ti ayat!

Ti ayat ket maysa a kualidad a masursuro. Dakkel ti papel ti nagannak tapno masursuro ti annakda no kasano ti agayat. Pakanen ken protektaranda ti annakda ken tulonganda ida no madangran wenno agsakitda. Dagiti nasayaat a nagannak kasarita ken isuroda ti annakda. Disiplinaenda met ida, isuroda dagiti nasayaat a prinsipio maipapan iti naimbag ken dakes, ken agbalinda a nasayaat nga ulidan kadagiti annakda.

Ngem makapaladingit ta saan a maar-aramidan ti dadduma a nagannak dagiti responsabilidadda. Kaipapanan kadi dayta a saanen nga agbalin a nasayaat a tao dagiti annakda? Saan! Nakapagbalbaliw uray ti adu a nataengan, agraman ti dadduma a dimmakkel iti nagulo a pamilia. Manangipateg ken mapagtalkandan nga umili. Kas maammuantayo iti sumaruno nga artikulo, dadduma pay ketdi kadakuada ket maipagarup idi a saanen a makapagbalbaliw!