NO ANIA TI KUNA TI BIBLIA
Krus
Adu ti mangibilbilang iti krus kas simbolo ti Kristianidad. Ngem dadduma kadakuada ti saan a mamati a masapul a maisuot dagiti krus wenno maidispley kadagiti balay ken simbaan.
Natay kadi ni Jesus iti krus?
TI KUNA TI DADDUMA
Pinapatay dagiti Romano ni Jesus babaen iti panangibitinda kenkuana iti krus a naaramid iti dua a pedaso ti kayo.
TI KUNA TI BIBLIA
Napapatay ni Jesus ‘babaen iti panangibitinda iti maysa a kayo.’ (Aramid 5:30, The New Jerusalem Bible) Ti dua a sao nga inusar dagiti mannurat iti Biblia a mangiladawan iti nakatayan ni Jesus ket agpada nga iparipiripda ti maysa a pedaso ti kayo, saan a dua. Sigun iti Crucifixion in Antiquity, ti Griego a sao nga stau·rosʹ ket “gagangay a tumukoy iti maysa a poste. Saan a ‘krus’ ti katupagna a sao.” Ti sao a xyʹlon a nausar iti Aramid 5:30 ket “maysa laeng a naipatakder a poste wenno teddek a pangilansaan dagiti Romano kadagiti nasentensiaan iti ipapatay.” *
Ti pamay-an ti pannakapapatay ni Jesus ket inkonektar met ti Biblia iti maysa a nagkauna a linteg dagiti Israelita. Kuna ti linteg: “No kas pagarigan ti maysa a lalaki maaddaan iti basol a maikari iti sentensia nga ipapatay, ket napapatayen, ket imbitinmo iti kayo, . . . daydiay naibitin ket inlunod ti Dios.” (Deuteronomio 21:22, 23) Maitunos iti dayta a linteg, insurat ti Kristiano a ni apostol Pablo a ni Jesus ket nagbalin a “lunod imbes a datayo, agsipud ta adda a naisurat: ‘Nailunod ti tunggal tao a naibitin iti kayo [xyʹlon].’” (Galacia 3:13) Impakita ngarud ni Pablo a natay ni Jesus iti kayo—iti maysa a pedaso ti kayo.
“Pinapatayda babaen iti panangibitinda kenkuana iti maysa a kayo.”—Aramid 10:39, The New Jerusalem Bible.
Nagusar kadi dagiti adalan ni Jesus iti krus iti panagdayawda iti Dios wenno kas simbolo ti Kristianidad?
TI KUNA TI BIBLIA
Awan a pulos mabasa iti Biblia a mangipakita a nagusar dagiti immuna a Kristiano iti krus kas simbolo ti relihion. Dagiti ketdi Romano idi ti nagusar iti krus a nairanta a mangisimbolo kadagiti didiosenda. Sa agarup 300 a tawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus, ti krus ket pinagbalin ti Romano nga emperador a ni Constantine kas simbolo dagiti armadana. Sipud idin, konektado daytan iti “Kristiano” a relihion.
Gapu ta inusar dagiti pagano ti krus iti panagdayawda iti didiosenda, saan ngata nga inusar met dayta dagiti adalan ni Jesus iti panagdayawda iti pudno a Dios? Saan, ta ammoda nga idi pay a saan a kayat ti Dios ti panagdayaw nga agusar iti “aniaman a simbolo” ken masapul a dagiti Kristiano ‘pagtalawanda ti idolatria.’ (Deuteronomio 4:15-19; 1 Corinto 10:14) “Ti Dios maysa nga Espiritu” a di makita ti tao. Gapuna, saan a nagusar dagiti nagkauna a Kristiano kadagiti banag ken simbolo tapno mariknada nga as-asidegda iti Dios. Imbes ketdi, indaydayawda ti Dios “buyogen ti espiritu” wenno iti panangiturong ti di makita a nasantuan nga espirituna, ken buyogen iti “kinapudno” wenno maitunos iti pagayatan ti Dios a naipakaammo iti Biblia.—Juan 4:24.
“Dagiti pudno a managdaydayaw agdayawdanto iti Ama buyogen ti espiritu ken kinapudno.”—Juan 4:23.
Kasano a maipakita dagiti Kristiano ti respetoda ken Jesu-Kristo?
TI KUNA TI DADDUMA
“Normal ken lohikal laeng nga ipakitaan iti naisangsangayan a respeto ken dayaw daydiay nausar a mangisalakan. . . . Asinoman nga agdaydayaw kadagita nga imahen, agdaydayaw met iti ireprepresentarda.”—New Catholic Encyclopedia.
TI KUNA TI BIBLIA
Nakautang dagiti Kristiano ken Jesus ta gapu iti ipapatayna, nagbalin a posible ti pannakapakawan ti basolda, ti iyaasidegda iti Dios, ken ti namnamada a biag nga agnanayon. (Juan 3:16; Hebreo 10:19-22) Saan a naibilin nga ipakitada ti apresasionda babaen ti panangidispley iti banag a mangisimbolo ken Jesus wenno ti panangibaga laeng a mamatida kenkuana. Ngamin, “ti pammati, no awan ar-aramidna, ket natay.” (Santiago 2:17) Masapul nga ipakita dagiti Kristiano ti pammatida ken Jesus. Kasano?
Kuna ti Biblia: ‘Ti ayat nga adda iti Kristo pilitennakami [wenno, tignayennakami] ta daytoy ti impatomi, a ti maysa a tao natay maipaay iti isuamin. Dagidiay agbiag saanda koman nga agbiag agpaay iti bagbagida, no di ket agpaay kenkuana a natay maipaay kadakuada ken naibangon.’ (2 Corinto 5:14, 15) Gapu iti nagpaiduma a panangipakita ni Kristo iti ayatna, matignay dagiti Kristiano a mangbalbaliw iti biagda tapno matuladda ti pagwadanna. No aramidenda daytoy, adayo nga ad-adda a maipakitada ti respetoda ken Jesus ngem iti panagusarda iti maysa a simbolo ti relihion.
“Daytoy ti pagayatan ni Amak, a tunggal maysa a makakita iti Anak ken mangwatwat iti pammati kenkuana maaddaan koma iti agnanayon a biag.”—Juan 6:40.
^ par. 8 A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, maika-11 nga Edision, ni Ethelbert W. Bullinger, panid 818-819.