LEKSION 2
No Kasano ti Agbalin a Napakumbaba
ANIA TI KINAPAKUMBABA?
Nadayaw dagiti napakumbaba. Saanda a napangato, wenno dida met ekspektaren ti espesial a panangtrato kadakuada. Napudno ti interes ti napakumbaba iti sabsabali ken kayatna ti agsursuro kadakuada.
Pampanunoten ti dadduma a ti kinapakumbaba ket pagkapuyan. Ngem kinapudnona, pakakitaan dayta ti kinabileg a makatulong iti tattao a mangamin kadagiti kamalida ken mangbigbig kadagiti limitasionda.
APAY A NAPATEG TI KINAPAKUMBABA?
-
Ti kinapakumbaba ket mangpasayaat kadagiti relasion. “Kaaduanna, nalaklaka a makigayyem dagiti napakumbaba,” kuna ti libro a The Narcissism Epidemic. Kunana pay a “nalaklakada a makibagay.”
-
Ti kinapakumbaba ket mangpasayaat iti masakbayan ti anakmo. No masursurona ti kinapakumbaba, makatulong dayta kenkuana itan ken inton adulton—kas pagarigan, inton agbirok iti trabaho. “No nangato ti panagkita ti agtutubo iti bagina ken dina bigbigen dagiti pagkapuyanna, saan a nasayaat ti impresion kenkuana ti manginterbiu inton agaplay iti trabaho,” insurat ni Dr. Leonard Sax. “Ngem mas posible a makastrek iti trabaho ti agtutubo a talaga nga interesado iti ibaga ti manginterbiu kenkuana.” *
NO KASANO NGA ISURO TI KINAPAKUMBABA
Iparegtam a balanse koma ti panagkitana iti bagina.
PRINSIPIO TI BIBLIA: “No panunoten ti maysa a tao nga isu ket importante idinto ta saan met, al-allilawenna ti bagina.”—Galacia 6:3.
-
Dika agibaga iti makaallilaw a sasao. Kasla makaparegta ti sasao a kas iti “Matungpalto ti amin nga arapaapmo” ken “Kayam ti agbalin iti aniaman a kayatmo” ngem kaaduanna a di pumayso dagita. Ad-adda nga agballigi ti annakmo no rasonable dagiti ambisionda ken ikagumaanda a gaw-aten dagita.
-
Padayawam dagiti espesipiko nga inaramidna. Saan a mangiparegta iti kinapakumbaba ti basta panangibaga iti anakmo a “nakalalaing” isuna. Agbalinka nga espesipiko.
-
Limitaram ti panangusarna iti social media. Masansan a mausar ti social media iti panangitan-ok iti bagi—maipakpakita dagiti paglaingan ken nagapuanan ti maysa a tao—ti mismo a kasumbangir ti kinapakumbaba.
-
Iparegtam nga agpadispensar a dagus. Ipaawatmo iti anakmo ti kamalina ken isurom nga aminenna dayta.
Isurom ti kinamanagyaman.
PRINSIPIO TI BIBLIA: “Ipakitayo a managyamankayo.”—Colosas 3:15.
-
Panagyaman gapu kadagiti parsua. Masapul nga apresiaren dagiti ubbing ti nakaparsuaan ken masapul a maawatanda a nakadependetayo unay iti dayta tapno agtultuloy ti biagtayo. Kasapulantayo ti angin nga angsen, danum nga inumen, ken taraon a kanen. Usarem dagita tapno masursuroda ti mangapresiar, agsiddaaw, ken agyaman gapu kadagiti nakaskasdaaw a banag ditoy daga.
-
Panagyaman gapu kadagiti tattao. Ipalagipmo iti anakmo a nangatngato ti amin ngem isuna iti nadumaduma a pamay-an ken agsursuro kadakuada, imbes nga apalanna dagiti paglaingan ken abilidadda.
-
Panangyebkas iti panagyaman. Isurom iti annakmo a sipapasnek nga ibagada ti panagyamanda. Ti kinamanagyaman ti makatulong kadatayo nga agtalinaed a napakumbaba.
Isurom iti annakmo a napateg ti panagserbi iti sabsabali.
PRINSIPIO TI BIBLIA: “Agpakumbabakayo, nga ibilangyo a nangatngato ti sabsabali ngem dakayo, a sapulenyo dagiti pagimbagan ti dadduma, saan la a dagiti bukodyo a pagimbagan.”—Filipos 2:3, 4.
-
Ibagam a tumulong kadagiti trabaho iti balay. No dimo ikkan iti trabaho iti balayyo, kasla ibagbagam iti anakmo, ‘Napatpateg dagiti kayatmo nga aramiden!’ Masapul a mayun-una dagiti trabaho iti balay imbes a ti panagay-ayam. Ipaganetgetmo no kasano a dagiti trabaho iti balay ket pagsayaatan ti dadduma ken no kasano nga isu ket maapresiar ken maraem no aramidenna dagita.
-
Iyunay-unaymo a maysa a pribilehio ti agserbi iti sabsabali. Maysa dayta a kangrunaan a pamay-an tapno agbalin a manakem. Iparegtam ngarud nga ammuenna no siasino dagiti agkasapulan iti tulong. Ilawlawagmo no ania dagiti maitulongna. Komendaram ken suportaram bayat nga agserserbi iti sabsabali.
^ par. 8 Manipud iti libro a The Collapse of Parenting.