Mangibagaka man iti maipapan iti relihion a nabangonam.

Nayanak ni Tatang idiay India. Indian met laeng ni Nanang ngem nayanak idiay Uganda. Agpadada a Hindu. Maikaduaak iti tallo nga agkakabsat. Nagyankami idi idiay Nairobi, Kenya. Ket Hindu met ti adu a kaarrubami.

Apay a nagustuam ti siensia?

Mahiligak a talaga iti animal. Masansan idi nga ag-hiking ken agkampingkami kadagiti gagayyemko tapno makitami ti nakapimpintas a kabakiran ken an-animal. Arapaapko idi ti agbeterinario. Ngem idi naggraduarak iti kolehio idiay Nairobi, napanak England tapno agadal iti pathology iti University of London. Idi agangay, nagespesialistaak iti utek ti tao.

Inapektaran kadi ti panagadalmo dagiti patpatiem?

Wen. Bayat nga umad-adu ti ammok iti siensia, rumigrigat met para kaniak a patien dagiti mitolohia ken tradision ti Hindu kas iti panagdayaw kadagiti animal ken imahen.

Apay a namatika iti ebolusion?

Idi agtutuboak, adu a nakapulapolko ti mamati a nangrugi ti ebolusion idiay Africa, ken masansan a dayta ti topiko idiay eskuelaan. Maysa pay, ipappapati dagiti mannursuro ken propesormi nga amin a respetado a sientista ket mamati iti ebolusion.

Apay a pinanunotmo manen no ania ti nangrugian ti biag?

Bayat ti panagadalko iti biology ken anatomy, inyestoria ti kaeskuelaak dagiti maad-adalna iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova.  Naginteresak. Isu nga immatenderak idi nagasamblea dagiti Saksi iti hall ti eskuelaanmi idiay Nairobi. Idi agangay, adda dua a Saksi a misionera a nangilawlawag kaniak kadagiti pannursuro ti Biblia. Nariknak a ti pammatida iti Katan-okan a Diseniador a makasungbat kadagiti napapateg a saludsod ket saan a karkarna a kas iti mitolohia. Napanunotko, ‘Adda puntoda.’

Narigatanka kadi a nangawat nga adda Namarsua gapu iti edukasionmo?

Baliktad ketdi, a! Iti panagadalko kadagiti parte ti bagi dagiti sibibiag a parsua, nakitak no kasano kasayaat ken kakomplikado ti pannakadisenioda. Diak maikonektar ti kasta kakomplikado a disenio iti ideya a basta napaadda lattan dagita.

Mangtedka man iti pagarigan.

Nangrugi nga inadalko ti utek ti tao idi 1971, ket pagsidsiddaawennak pay laeng daytoy agingga ita. Daytoy ti ayan ti panunot ken memoriatayo ken daytoy ti mangkonkontrol iti adu nga aktibidad iti bagi. Ti utek met ti pannakasentro ti adu a sentidotayo. Ditoy a maiproseso dagiti impormasion nga aggapu iti uneg ken ruar ti bagitayo.

Agan-andar ti utektayo gapu iti narikut nga estruktura dagiti kemikal a mangbukel iti dayta ken ti komplikado a panagkokonektar ti adu a neuron, ti kangrunaan a selula ti utek. Binilbilion a neuron ti adda iti utek ti tao. Makikomkomunikarda iti maysa ken maysa babaen kadagiti atiddog a fiber a kasla sinulid a maaw-awagan iti axon. Manipud kadagitoy, makaaramid ti maysa a neuron iti rinibu a koneksion iti dadduma pay a neuron babaen kadagiti nagsasanga a fiber a maaw-awagan iti dendrite. Kas resultana, di mabilang ti kinaadu dagiti koneksion nga adda iti utek! Maysa pay, daytoy arig napuskol a kabakiran dagiti neuron ken dendrite ket saan a nagulo no di ket nakaur-urnos. Nakaskasdaaw daytoy a panagkokonektar wenno “panag-wiring.”

Ilawlawagmo man no kasano.

Mangrugi ti organisado unay a panag-wiring bayat ti panagdakkel ti sikog ken agtultuloy uray inton nayanaken. Mangipatulod dagiti neuron kadagiti fiber a kumonektar kadagiti targetda a neuron a mabalin a mano laeng a sentimetro ti kaadayona​—ngem nakaad-adayo daytan no selula ti pagsasaritaan. Ken ti target ti maysa a fiber ket posible a saan laeng nga espesipiko a neuron no di ket espesipiko a parte dayta a neuron.

Bayat nga umat-atiddog ti baro a fiber manipud iti maysa a neuron, iturturong dayta dagiti arig karatula a kemikal a mangibagbaga iti “stop,” “go,” wenno “turn” agingga a madanonna ti destinasionna. No awan dagita a nalawag nga instruksion, mayaw-awan ti fiber. Nakaur-urnos la unay ti intero a proseso, a mangrugi kadagiti instruksion a naisurat iti DNA-tayo.

Isu a bassit pay laeng a talaga ti ammotayo no kasano a mabukel ken agandar ti utek​—no kasano a makaaramid daytoy kadagiti lagip, emosion, ken pampanunot. Para kaniak, ti panagandar ti utek, puera pay ti kinapulido ti panagandarna ken ti nakaskasdaaw a pannakabukelna, ket umanayen nga ebidensia nga adda Maysa nga adayo a nalalaing ngem kadatayo.

Apay a nagbalinka a Saksi ni Jehova?

Impakita dagiti Saksi dagiti ebidensia a ti Biblia ket Sao ti Dios. Kas pagarigan, saan a libro ti siensia ti Biblia ngem kanayon a husto ti ibagbagana maipapan iti siensia. Naglaon met daytoy kadagiti padto a natungpalen. Ken mapasayaatna ti biag dagidiay sumursurot kadagiti pannursurona. Napadasak a mismo dayta. Sipud idi nagbalinak a Saksi ni Jehova idi 1973, ti Biblia ti nagserbin a pannakakompas ti biagko. Kas resultana, naragsak ken addan direksion ti biagko.