Ti Panangmatmat ti Biblia

Siasino ni Miguel nga Arkanghel?

SIGUN iti Biblia, minilion ti anghel nga agnanaed iti lubong dagiti espiritu. (Daniel 7:9, 10; Apocalipsis 5:11) Manipud rugi agingga iti ngudona, ginasut ti dinakamat dagiti Kasuratan maipapan kadagiti anghel a nagtalinaed a nasungdo iti Dios. Ngem dudua kadagitoy nga espiritu a parsua ti nadakamat ti naganda. Ni anghel Gabriel ti maysa, a nangibaga a mismo kadagiti mensahe ti Dios iti tallo a nagduduma a tattao iti las-ud ti agarup 600 a tawen. (Daniel 9:20-22; Lucas 1:8-19, 26-28) Ni Miguel ti maysa pay nga anghel a nadakamat ti naganna iti Biblia.

Nabatad a naisangsangayan nga anghel ni Miguel. Kas pagarigan, iti libro a Daniel, nadeskribir ni Miguel a makirangranget kadagiti nadangkes a sairo maipuon iti ili ni Jehova. (Daniel 10:13; 12:1) Iti naipaltiing a surat ni Judas, nakisusik ni Miguel ken ni Satanas gapu iti bagi ni Moises. (Judas 9) Ipakita ti libro nga Apocalipsis a nakigubat ni Miguel ken ni Satanas agraman dagiti sairona sana intapuak ida manipud langit. (Apocalipsis 12:7-9) Awanen ti sabali pay nga anghel a nadeskribir nga addaan dakkel a pannakabalin ken autoridad kadagiti kabusor ti Dios. Di ngarud pakasdaawan a siuumiso a tinukoy ti Biblia ni Miguel kas “ti arkanghel,” a ti maisilpo iti rugina nga “ark” kaipapananna ti “panguluen,” wenno “kangrunaan.”

Ti Kontrobersia Maipapan iti Kinasiasino ni Miguel

Agsisimparat ti panangmatmat dagiti kangrunaan a relihion iti Kakristianuan, agraman Judaismo ken Islam, maipapan kadagiti anghel. Nakudrep ti sumagmamano a panangilawlawag. Kas pagarigan, kastoy ti kuna ti The Anchor Bible Dictionary: “Mabalin nga adda maysa a natantan-ok nga anghel ken/wenno bassit a grupo dagiti arkanghel (masansan nga uppat wenno pito).” Sigun iti The Imperial Bible-Dictionary, ti Miguel isut’ “nagan ti nabilbileg ngem tao a parsua. Kaaduan ket addaan iti dua nga agduma a kapanunotan maipapan iti kinasiasinona: mabalin nga isu ni Apo Jesu-Kristo, ti Anak ti Dios, wenno isu ti maysa kadagiti maaw-awagan a pito nga arkanghel.”

Iti tradision dagiti Judio, dagitoy pito nga arkanghel ket isu da Gabriel, Jeremiel, Miguel, Raguel, Raphael, Sariel, ken Uriel. Iti kasumbangirna, patien dagiti Islam ti uppat nga arkanghel nga isu da Jibril, Mikal, Izrail, ken Israfil. Mamati met  ti Katolisismo iti uppat nga arkanghel: Da Miguel, Gabriel, Rafael, ken Uriel. Ania ti ibagbaga ti Biblia? Adda kadi sumagmamano nga arkanghel?

Ti Sungbat ti Biblia

Malaksid ken Miguel, awanen ti arkanghel a nadakamat iti Biblia, ket saan met nga agusar dagiti Kasuratan iti termino nga “arkanghel” a tumukoy iti adu. Deskribiren ti Biblia ni Miguel kas ti arkanghel, a mangipasimudaag a maymaysana nga addaan iti kasta a takem. Nainkalintegan ngarud nga ibaga nga intalek ni Jehova a Dios iti maysa, ken kakaisuna kadagiti nailangitan a parsuana ti naan-anay nga autoridad kadagiti amin a dadduma pay nga anghel.

Malaksid iti Namarsua a mismo, maymaysa a matalek a persona ti nadakamat nga addaan kadagiti anghel nga agpaspasakup kenkuana​—ni Jesu-Kristo. (Mateo 13:41; 16:27; 24:31) Espesipiko a dinakamat ni apostol Pablo ni “Apo Jesus” ken “dagiti mannakabalin nga anghelna.” (2 Tesalonica 1:7) Ket dineskribir ni Pedro ti napagungaren a ni Jesus babaen ti panagkunana: “Isu adda iti makannawan ti Dios, ta napan sadi langit; ket dagiti anghel ken dagiti autoridad ken dagiti pannakabalin naipasakupda kenkuana.”​—1 Pedro 3:22.

Nupay awan ti dakamaten ti Biblia a naan-anay a manginagan ken ni Miguel nga arkanghel kas ni Jesus, adda teksto a manginaig ken ni Jesus iti takem nga arkanghel. Iti suratna kadagiti taga Tesalonica, impadto ni apostol Pablo: “Ti Apo a mismo bumabanto manipud langit buyogen ti agbilbilin nga awag, buyogen ti timek ti maysa nga arkanghel ken buyogen ti trumpeta ti Dios, ket dagidiay natay a naikaykaysa ken Kristo bumangondanto nga umuna.” (1 Tesalonica 4:16) Iti daytoy a teksto, nadeskribir ni Jesus nga addaanen iti pannakabalin kas ti Mesianiko nga Ari ti Dios. Nupay kasta, agsasao “buyogen ti timek ti maysa nga arkanghel.” Amirisem met nga isut’ addaan iti pannakabalin a mangpagungar kadagiti natay.

Idi adda ditoy daga kas tao, adda sumagmamano a pinagungar ni Jesus. Idi inaramidna dayta, inusarna ti timekna tapno agbilin. Kas pagarigan, idi pinagungarna ti anak a lalaki ti balo idiay siudad ti Nain, kinunana: “Baro, kunak kenka, Bumangonka!” (Lucas 7:14, 15) Kalpasanna, sakbay a pinagungarna ti gayyemna a ni Lazaro, ni Jesus ket “nagpukkaw iti natbag a timek: ‘Lazaro, rummuarka!’” (Juan 11:43) Ngem kadagitoy a tiempo, timek ti perpekto a tao ti timek ni Jesus.

Kalpasan ti mismo a panagungarna, napagungar ni Jesus iti “nangatngato a saad” idiay langit kas espiritu a parsua. (Filipos 2:9) Gapu ta saanen a tao, addaanen iti timek ti arkanghel. Isu nga idi inayaban ti trumpeta ti Dios “dagidiay natay a naikaykaysa ken Kristo,” tapno mapagungarda idiay langit, nangipakaammo ni Jesus iti “agbilbilin nga awag,” nga itan ket “buyogen ti timek ti maysa nga arkanghel.” Nainkalintegan nga ibaga a ti arkanghel laeng ti makaayab “buyogen ti timek ti maysa nga arkanghel.”

Wen, adda dadduma pay nga anghel a nangato ti ranggoda, a kas kadagiti serapin ken kerubin. (Genesis 3:24; Isaias 6:2) Nupay kasta, ipatuldo dagiti Kasuratan a ti napagungaren a ni Jesu-Kristo ti panguluen ti amin nga anghel​—ni Miguel nga arkanghel.