Ti Aldaw ti Kasar​—Naragsak Ngem Narigat

IPAKITA ti Biblia a ni Jehova a Dios​—nga ad-adu ti ammona maipapan iti tao ngem ti asinoman​—ti nangaramid iti immuna a kasar. Isu ti nangyussuat iti panagasawa kas ti kangrunaan a pundasion ti natauan a kagimongan. (Genesis 2:18-24) Ken iti naipaltiing a Sao ti Dios a ti Biblia, makasaraktayo iti nadumaduma a prinsipio a makaiwanwan kadatayo no agplanotayo nga agpakasar.

Kas pagarigan, kinuna ni Jesus a dagiti Kristiano rumbeng nga ‘ibayadda ken Cesar ti bambanag ni Cesar, ngem iti Dios ti bambanag ti Dios.’ (Mateo 22:21) Isu a masapul a tungpalenda ti linteg iti pagilian. Ti kasar a mangtungpal kadagiti legal nga alagaden saluadanna dagidiay agpasken iti adu a wagas, kas iti panangipatuldona kadagiti rebbengenda iti annakda (agraman dagiti kasapulan iti biag a kas iti balay, taraon, kawes, ken edukasion) ken dagiti kalintegan nga agtawid. Adda met dagiti linteg a nairanta a mangsalaknib kadagiti miembro ti pamilia manipud iti pannakaabuso ken pannakagundaway. *

Dagiti Panagsagana

Apaman a nadesisionan ti agnobio nga agpakasarda ket matungpal ti panagkasar dagiti linteg ken prinsipio ti Biblia agraman ti linteg ti pagilian, ania dagiti praktikal a banag a masapul a tingitingenda? Mairaman kadagitoy ti petsa ken kita ti seremonia ti kasar a tarigagayanda.

“Mabalin nga agsupadi ti pampanunoten ti agnobio ken ti dadakkelda, ket dida maikeddeng no surotenda ti tradision ti pamilia wenno saan,” kuna ti maysa a libro maipapan iti tema. Ania ti maaramidan? “Saan a nalaka ti solusion daytoy, malaksid iti nataktika nga iyiimdeng, panagsasarita maipapan iti parikut, ken pannakitunos. Mabalin a masair ti tunggal maysa, ket dakkel ti maitulong ti sangkabassit a panagpanunot ken pannakaawat a mangpalaka iti panangyurnos.”​—The Complete Wedding Organiser and Record.

Nupay dakkel ti maitulong dagiti naayat a nagannak tapno masigurado ti balligi dayta nga aldaw, dida koma masulisog a mangipapilit iti kayatda. Iti kasumbangirna, nupay ti nobio ken nobia ti maudi nga agdesision, masapul nga ipangagda dagiti balakad a pagimbaganda. No ikeddengda no ania dagiti singasing nga awatenda, naimbag no laglagipen ti agnobio ti balakad ti Biblia nga: “Amin a bambanag nainkalintegan; ngem saan nga amin a bambanag makapasayaat.  Amin a bambanag nainkalintegan; ngem saan nga amin a bambanag makapabileg. Tunggal maysa itultuloyna koma a sapulen, saan a ti bukodna a pagsayaatan, no di ket ti pagsayaatan ti sabali a tao.”​—1 Corinto 10:23, 24.

Ti panagsagana iramanna ti nadumaduma nga aktibidad, manipud panagipatulod kadagiti imbitasion agingga iti panangorganisar iti paboda. “No naur-urnos ti panagsagana, ad-adda a makapagsakbay ken makapagplanoka ken basbassit ti bannog ken danagmo,” kuna ni H. Bowman iti librona a Marriage for Moderns. “Iti sidong dagiti kasayaatan a kasasaad,” kunana, “mabalin a medio makabannog, isu a nainsiriban nga ikagumaam a kissayan ti pannakabannog.”

Adda dagiti masapul a gatangen ken bisita a pakanen ken padagusen. Mabalin kadi a tumulong ti gagayyem wenno ti pamilia? Mabalin kadi a ti dadduma a mapagpiaran a tattao ti mangaramid iti dadduma a banag a di nasken nga aramiden ti nobio ken nobia?

Ti Gastos

Nasken ti kalkalainganna a badyet. Di nainkalintegan wenno naayat a namnamaen nga umutang ti agnobio wenno ti dadakkelda tapno adda gastuenda iti kasar a dida kabaelan. Adu a makabael iti nanginngina a kasar ti kaskasdi a mangikeddeng a pagbalinenda dayta a simple. Aniaman ti kasasaad, nabigbig ti dadduma nga agnobio a makatulong no addaanda iti listaan ti napattapatta wenno aktual a magasto. Mabalin a makatulong met ti maaddaan iti listaan ti taning ti amin a banag a nasken a mayurnos. Talaga a makabannog ti panangikabesa iti taning dagiti masapul a mayurnos.

Mano ti magasto iti kasar? Nagduduma ti presio iti nadumaduma a lugar, ngem sadinoman ti pagnanaedam, nainsiriban nga iyimtuodmo iti bagim: ‘Kabaelanmi ngata ti amin a banag nga implanomi? Talaga kadi a nasken dagitoy?’ Kinuna ni Tina, maysa a dandani agkasar a nobia: “Dadduma a banag a kasla ‘kasapulan’ idi ket saan met gayam a kasapulan.” Usigem ti balakad ni Jesus: “Asino kadakayo a kayatna ti mangbangon iti torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket pattapattaenna ti magastos, tapno kitaenna no adda umanay a pangleppasna iti dayta?” (Lucas 14:28) No saanmo a kabaelan ti amin a kayatmo, ikkatem ti dadduma. Uray no kabaelam ti ad-adu pay, mabalin a kayatmo latta a pagtalinaeden a simple dagiti bambanag.

Idiay Italia, ti maysa nga eksibit a mangituktukon kadagiti serbisio ken tagilako a kasapulan iti kasar ket nangipaay iti sumagmamano a pattapatta a magasto ti gagangay nga Italiana a nobia sadiay. Ti make-up ken pannakaurnos ti buok ket $450; abang ti lugan, $300; video ti kasar, $600; album ti kasar (malaksid kadagiti retrato), $125-500; sabsabong, manipud $600; boda, $45-90 tunggal tao; trahe de boda, nasurok a $1,200. No maamiris ti kinapateg ti okasion, natural laeng ti tarigagay a pagbalinen ti maysa a banag a naisangsangayan. Ngem aniaman ti naikeddeng, maaramid koma dayta a buyogen ti kinatimbeng.

Nupay dakkel ti gastuen ti dadduma, adu ti maragsakan nga agekonomia​—wenno, aramidenda dayta agsipud ta awan ngaminen ti pagpilianda. “Agpadakami a payunir [amin-tiempo nga ebanghelisador], ket bassit ti kuartami, ngem saan a dayta ti napateg,” kinuna ti maysa a nobia. “Gimmatang ti katugangak iti tela a dinait ti maysa a gayyem kas regalona. Ni lakayko ti nagaramid kadagiti imbitasion, ket adda Kristiano a gayyemmi a nangipabulod iti lugan. Para iti  boda, ginatangmi dagiti nasken, ket adda nangted iti arak kadakami. Saan nga aglablabes, ngem immanay.” Sigun iti maysa a nobio, no tumulong ti pamilia ken gagayyem, “dakkel ti maksay iti gasto.”

Aniaman ti pinansial a kasasaad, liklikan dagiti Kristiano nga agnobio ti panaglablabes, kinanailubongan, wenno kinaparammag. (1 Juan 2:15-17) Anian a nakalkaldaang no ti naragsak nga okasion a kas iti kasar ti pakaigapuan ti di panangsurot ti maysa a tao kadagiti Nainkasuratan a prinsipio ti kinatimbeng, a mamakdaar maibusor iti aglablabes a pannangan, panaginum, wenno aniaman a manglapped iti panagbalinna nga ‘awanan iti pakababalawan’!​—Proverbio 23:20, 21; 1 Timoteo 3:2.

Liklikam ti pagannayasan a manglab-aw iti kasar ti dadduma. Usigem ti nakalablabes a belo nga inusar ti dua a nobia iti maysa a pagilian​—ti maysa a belo ket 13 a metro ti diametrona ken 220 a kilo ti dagsenna; ti sabali ket 300 a metro ti kaatiddogna; ket kasapulan ti 100 nga abay a mangawit iti dayta. Rumbeng kadi a tuladen dayta sigun iti balakad ti Biblia maipapan iti kinanainkalintegan?​—Filipos 4:5.

Rumbeng Aya a Masurot ti Tradision?

Agsasabali ti tradision iti nadumaduma a pagilian, isu nga imposible ti agkomento maipapan amin kadagita. No ikeddeng ti agnobio a surotenda ti maysa nga ugali, naimbag no iyimtuodda iti bagida: ‘Ania ti kaipapanan dayta? Mainaig aya dayta iti an-anito wenno naimbag a gasat wenno kiddaw nga agbalinkami a nabunga​—kas iti panangiwarsi iti bagas kadagiti kakaskasar? Mainaig aya dayta iti palso a relihion wenno dadduma a kaugalian a kondenaren ti Biblia? Nainkalintegan aya wenno di naayat? Mangpabain kadi wenno makaitibkol iti sabsabali? Mangpataud aya iti panagduadua maipapan iti motibo ti agassawa? Dakes aya dayta?’ No mapagduaduaan dagitoy, nasaysayaat no liklikanyo ti tradision ket, no kasapulan, nasaksakbay nga ipakaammoyo kadagiti bisita ti desisionyo.

Ragsak ken Rikna

Mabalin nga adda ragsak ken lulua iti dayta napateg nga aldaw. “Nakaragragsak, a kasla ket tay pimmayso nga arapaap,” kuna ti maysa a nobia. Ngem malagip ti maysa a nobio: “Daydi ti kalaladingitan ken kararagsakan met nga aldaw iti biagko. Kasta unay ti sangit dagiti katugangak gapu ta alaekon ti inauna a balasangda, nagsangit ti asawak idi nakitana nga agsangsangit ti dadakkelna, ket idi agangay, nagsangitak metten gapu ta nailuyosakon.”

Di koma pagamkan dagitoy a rikna​—ta natural laeng dagitoy gapu iti danag. Ket saan koma a pakasdaawan no medio madanagan ti pamilia no dadduma, uray pay ti agassawa. “Ngamin, mabalin a dayta ti damo a napateg a pasken nga inangayda, ket no maminsan, mabalin nga apektaranna unay ti relasionda,” kuna ti The Complete Wedding Organiser and Record. “Awan pagimbagan ti pannakaupay no di maaramid ti bambanag sigun iti kayatmo; nagadut’ maitulong ti agpabalakad ken agpatulong iti tiempo a kas iti daytoy.”

Kinuna ti maysa a nobio: “Inapresiarko unay ti kaadda ti maysa a manangbalakad ken kanayon koma a pagbabbabawyak no awan man la ti nangbalakad kaniak ken nakaibagaak kadagiti riknak.” Asino pay koma ti nasaysayaat a mangakem iti kasta no di ti nataengan a gayyem wenno kabagian wenno ti aduan kapadasanen a Kristiano iti kongregasion?

No makita ti nagannak ti anakda a suminan iti pagtaengan, mabalin a mariknada ti agkakanat a rag-o, panagpannakkel, iliw, ken amak. Ngem awan panagimbubukodan a maamirisda koma a panawenen a ti anakda ‘panawannan ti amana ken ti inana’ ket masapul a makitipon iti asawana ken “agbalinda a maymaysa a lasag,” kas pinanggep ti Namarsua. (Genesis 2:24) Iti panagkomentona maipapan iti mismo a reaksionna iti panagasawa ti inauna a barona, malagip ti maysa nga ina: “Nagsangitak, ngem nupay naglidayak, agluluaak gapu iti rag-o ta naaddaanak iti pudno a dungdungnguek a manugang.”

Tapno agbalin a makaay-ayo ken makapabileg ti okasion, masapul nga ipakita ti nagannak​—kas met iti nobio ken nobia​—dagiti Nakristianuan a kalidad a panagtinnulong, kinakalma, di panagimbubukodan, ken panangakseptar iti nadumaduma a panangmatmat.​—1 Corinto 13:4-8; Galacia 5:22-24; Filipos 2:2-4.

Pagamkan ti dadduma a nobia a mabalin a di naballigi ti dadduma a banag iti aldaw ti kasarda ​—mabalin nga umpes ti dalig ti lugan isu a maladawda iti seremonia, mabalin a dakes ti paniempo, wenno maperdi ti trahe de boda iti maudin a kanito. Nalabit awan met ketdi ti mapasamak a kastoy. Nupay kasta, agbalinka a realistiko. Saan a maaramid a naan-anay ti amin. Masapul nga awatentayo nga adda dagiti mapasamak a di makaay-ayo. (Eclesiastes 9:11) Taginayonem koma ti kinaragsakmo uray adu ti parikut, ken agtalinaedka a positibo. No adda man rumsua a problema, laglagipem a kadagiti umay a tawen, mabalin a katawaamto laengen dayta no estoriaem ti napasamak. Dimo ipalubos a ti babassit a biddut ti mangdadael iti rag-o ti kasarmo.

[Footnote]

 [Blurb iti panid 7]

“Dadduma a banag a kasla ‘kasapulan’ idi ket saan met gayam a kasapulan.”​—TINA, MAYSA A NOBIA

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 7]

PAGARIGAN TI LISTAAN ITI PANAGSAGANA *

6 a bulan wenno nasaksakbay pay

❑ Dagiti planoyo nga agkasar ket pagsaritaanyo a kadua dagiti katugangan, ken dadakkelyo

❑ Ikeddengyo ti matarigagayan a klase ti kasar

❑ Iplanoyo ti badyet

❑ Sukimatenyo dagiti legal a kasapulan

❑ Makitulagkayo iti pakaangayan ti paboda

❑ Makitulag iti retratista

4 a bulan

❑ Agpilikayo (manipud kadagiti addan a kawes), gumatang, wenno agpadait iti kawes nga usarenyo iti kasar

❑ Agorderkayo kadagiti sabong

❑ Agpili ken agorderkayo kadagiti imbitasion

2 a bulan

❑ Ipatulodyo dagiti imbitasion

❑ Gumatangkayo kadagiti singsing

❑ Alaenyo dagiti kasapulan a papeles

1 a bulan

❑ Ipadasyo dagiti kawes nga usarenyo iti kasar

❑ Patalgedanyo dagiti nagorderan ken nakitulaganyo

❑ Agaramidkayo kadagiti surat ti panagyaman iti aniaman a regalo a naawatyon

2 a lawas

❑ Rugianyon nga ipan dagiti personal nga alikamenyo iti baro a pagtaenganyo

1 a lawas

❑ Siertuenyo nga ammo ti amin a tumulong ti manamnama nga aramidenda

❑ Iyurnosyo ti pannakaisubli ti amin a naabangan wenno nabulod a bambanag

❑ Ipaaramidyo iti sabsabali ti aniaman a banag a mabalin nga ipaaramid kadakuada

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8]

“Ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao”