Apay nga Agbalinka a Mannursuro?

“Kaaduan a mannursuro pilienda ti karerada ta dayta ket maysa a propesion a makatulong kadagiti tattao. [Ti panangisuro ket] obligasion a makaipaay iti dakkel a pagbalbaliwan iti biag dagiti ubbing.”​—Teachers, Schools, and Society.

NUPAY kasla nalaka ti agisuro para iti dadduma a mannursuro, daytat’ trabaho nga aduan iti nasken nga ibturan a pakarigatan a kas kadagiti dakkel unay a klase, adu unay a papeles a tamingen, narikut unay nga annuroten, di mangikankano nga estudiante, ken bassit a sueldo. Kastoy ti kuna ni Pedro, a maysa a maestro idiay Madrid, España: “Talaga a saan a nalaka ti mangisuro. Masapul ti adu a sakripisio. Ngem uray adu ti pakarigatan, makunak nga ad-adda a makagunggona ti panangisuro ngem ti agnegosio.”

Iti kaaduan a pagilian, mabalin nga ad-adu ti karit kadagiti eskuelaan iti dadakkel a siudad. Dagiti droga, krimen, nalulok a moralidad, ken no dadduma ti kinaaleng-aleng dagiti nagannak dakkel ti epektona iti aglawlaw ti eskuelaan ken iti disiplina. Gagangayen ti kinasukir. Apay ngarud a pilien ti nagadu a nalaing a tattao ti agbalin a mannursuro?

Agisursuro da Leemarys ken Diana idiay Siudad ti New York. Agisursuroda kadagiti ubbing nga agedad iti lima agingga iti sangapulo. Agpadada a makasao iti dua a pagsasao (Ingles ken Español) ket ubbing nga Español ti kaaduan nga isursuroda. Ti saludsodmi ket . . .

Ania ti Manggutugot iti Mannursuro?

Kinuna ni Leemarys: “Ania ti manggutugot kaniak? Ti panagayatko kadagiti ubbing. Ammok a para iti dadduma nga ubbing, siak laeng ti tumultulong kadakuada iti panangikagumaanda nga agadal.”

Kinuna ni Diana: “Sinursuruak ti walo-ti-tawenna a kaanakak, a narigat a makasursuro idiay eskuelaan​—nangruna iti panagbasa. Mapnekak unay a makakita kenkuana ken iti sabsabali pay a makasursuro! Isu nga inkeddengko ti agisuro, ket nagikkatak iti trabahok iti banko.”

Kasta met laeng ti insaludsod ti Agriingkayo! kadagiti mannursuro iti sumagmamano a pagilian, ket dagiti sumaganad ti pagarigan kadagiti naawat a sungbat.

Inlawlawag ni Giuliano, maysa nga Italiano a nasuroken nga 40 anyosna: “Pinilik daytoy a propesion ta magustuak daytoy idi estudianteak pay (kannawan). Ibilangko daytoy a managparnuay ken naruay kadagiti gundaway a mangtignay iti sabsabali. Natulongannak ti damo a panagreggetko a mangparmek  kadagiti napasarak a pakarigatan idi mangrugrugiak pay laeng nga agisuro.”

Kinuna ni Nick a taga New South Wales, Australia: “Bassit idi ti gundaway a makastrekak iti pagtrabahuan iti paglaingak a panagsirarak iti tay-ak ti kemika, ngem adu ti gundaway iti tay-ak ti edukasion. Sipud idin, natakuatak a magustuak ti mangisuro, ket kasla kaay-ayo dagiti estudiantek ti panangisurok kadakuada.”

Masansan met a dakkel ti epekto ti pagwadan dagiti nagannak kadagidiay mangikeddeng nga agbalin a mannursuro. Ni William a taga Kenya, sinungbatanna ti saludsodmi: “Ti tarigagayko a mangisuro ket inimpluensiaan unay ni tatangko, a maestro met idi 1952. Ti pannakaammok a tubtubayek ti isip dagiti agtutubo ti maysa a makagapu iti panagtalinaedko iti daytoy a propesion.”

Imbaga kadakami ni Rosemary a maysa met a taga Kenya: “Kanayon a kayatko a tulongan dagiti marigrigat a tattao. Isu a nagpiliak no agbalinak a nars wenno maestra. Immuna a naitukon ti panangisuro. Gapu ta maysaak met nga ina, lalo pay a nagustuak ti propesionko.”

Ni Berthold, a taga Düren, Alemania, naiduma ti motibona iti panangisuro: “Kinombinsirnak ti asawak a kabaelak ti agbalin a nalaing a maestro.” Ket agpayso ti imbagana. Kinunana pay: “Maragsakanak unay itan iti propesionko. Malaksid no makombinsir ti mannursuro a napateg ti edukasion ken interesado met kadagiti agtutubo, imposible nga agbalin a nalaing, naballigi, makaallukoy, ken makapnek a mannursuro.”

Kinuna ti maysa a Hapones a maestro a ni Masahiro, a taga Nakatsu City: “Ti nanggutugot kaniak nga agbalin a maestro ket ti kaadda ti nalaing a maestrok idi addaak iti intermedia. Nakapaspasnek a nangisuro kadakami. Ket ti panagayatko kadagiti ubbing ti kangrunaan a rason iti panagtultuloyko iti propesionko.”

Ni Yoshiya a 54 anyosna itan a taga Japan met laeng, ket nangato idi ti sueldona iti trabahona iti paktoria ngem mariknana a mapaksuyan unay iti dayta ken iti panagbiahena. “Maysa nga aldaw, nagpanunotak, ‘Kasano pay kabayag a maibturak ti kastoy nga estilo ti panagbiag?’ Inkeddengko ti agsapul iti trabaho a pakairamanan ti ad-adu a tattao imbes a bambanag. Naisalsalumina ti panangisuro. Agisuroka kadagiti agtutubo. Nakonsiderasion a trabaho dayta.”

Apresiaren met ni Valentina, a taga St. Petersburg, Russia, ti kinamaestrana. Kinunana: “Pinilik ti mangisuro. Tallopulo ket piton a tawen nga agisursuroak iti elementaria. Kaay-ayok ti agisuro kadagiti ubbing, nangruna dagiti babassit pay. Pagay-ayatko ti trabahok, isu a diak pay nagretiro.”

Kastoy ti insurat ni William Ayers, a maysa met a maestro: “Naayaban dagiti tattao a mangisuro  agsipud ta pagay-ayatda dagiti ubbing ken agtutubo, wenno pagay-ayatda ti makikadua kadagitoy, mangbuya kadakuada a tumanor ken dumakkel ket agbalin a makabael, nalalaing, natantan-ok iti lubong. . . . Agisuro dagiti tattao . . . kas sagutda a mismo iti sabsabali. Agisursuroak ta namnamaek a mapagbalinko ti lubong a nasaysayaat a lugar.”

Wen, nupay adu ti pakarigatan ken pakaupayan, rinibu a napasnek a lallaki ken babbai ti maallukoy iti propesion a panangisuro. Ania ti dadduma kadagiti karit a maipasango kadakuada? Amirisen ti sumaganad nga artikulo dayta a saludsod.

[Kahon iti panid 6]

Dagiti Singasing Para iti Panagsarita ti Mannursuro-Nagannak

✔ Am-ammuem dagiti nagannak. Saan a panangsayang daytoy iti tiempo. Dayta a tiempo ket makagunggona kenka ken iti nagannak. Dayta ti gundawaymo a mangipasdek iti relasion kadagidiay mabalin a kasayaatan a katinnulongmo.

✔ Kasaritam ida kas nagannak​—dimo ibilang a nalalaingka ngem isuda. Dika agsao iti narigat a maawatan.

✔ No pagsasaritaanyo ti maipapan kadagiti annak, ipaganetgetmo dagiti makapabileg a punto. Ad-adu ti maitulong ti komendasion ngem ti panangbabalaw. Ilawlawagmo no ania ti maaramidan ti nagannak a makatulong iti anak nga agballigi.

✔ Pagsawem dagiti nagannak ket agimdengka a naimbag.

✔ Ikagumaam nga amirisen ti kasasaad iti pagtaengan ti ubing. No mabalin, bisitaem ti pagtaenganna.

✔ Ikeddengmo ti petsa ti sumaganad a pannakisaritam. Napateg ti panangsurnad. Daytat’ mangipakita a napasnek ti interesmo.​—Naibasar iti Teaching in America.

[Ladawan iti panid 6]

‘Maestro met idi ni tatangko.’​—WILLIAM, KENYA

[Ladawan iti panid 7]

“Kaay-ayok ti agisuro kadagiti ubbing.”​—VALENTINA, RUSSIA

[Ladawan iti panid 7]

“Naisalsalumina ti panangisuro. Agisuroka kadagiti agtutubo.”​—YOSHIYA, JAPAN