Elado nga Ubas a Mangpataud iti “Likido a Balitok”

BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY CANADA

Ti makapaketter a kalam-ekna iti rehion ti Niagara idiay Canada ti mangatrakar iti adu a naandur a trabahador a mangsarakusok iti dayta a paniempo tapno mapanda iti kaubasan. Gapu iti nalamiis nga angin, kunam la no menos 40 degree Celsius ti temperaturana. Apay a situtulok amin dagitoy a managani a mangsarakusok iti kasta a dakes a paniempo tapno agburas kadagiti elado, kimbeten nga ubas a kas iti katangken dagiti holen? Agsipud ta mangpataud dagita a kimbeten nga ubas iti nakasamsam-it nga arak a kakolkolor ti balitok​—ti icewine.

Panangitiempo ken Temperatura

Ti Americano a mannurat a ni Mark Twain inawaganna ti aksidente a “ti katan-okan iti amin nga imbentor.” Kasta ti napasamak idiay Franconia, Alemania, idi 1794. Pinespes dagiti agar-aramid ti arak ti tubbog dagiti elado nga ubas kalpasan ti panagbagyona iti yelo. Nangpataud dagiti ubas iti nakasamsam-it nga arak. Nupay kasta, gapu iti kaalsemna, nagbalin a kalkalainganna ti kinasam-it ti arak. Ngem ti tinawen a panangpataud iti icewine ket mangparnuay kadagiti naisangsangayan a karit iti agar-aramid iti arak. Iti sumagmamano nga aldaw, masapul a menos 7 degree Celsius ti temperatura tapno umiso ti pannakaelado ti tubbog. Ti ensigida a panangpalukneng ti mangrunaw iti nasam-it a tubbog. No nakalamlamiis, nagbassit ti tubbog a maala kadagiti timmangken nga ubas. “Nasken ti kinaannad,” kuna ti maysa nga agar-aramid iti arak idiay Niagara. “Masapul a kalkalainganna ti temperatura.”

Mayataday ti klima iti makin-abagatan a Canada, nangruna iti rehion ti Niagara, iti panangpataud iti icewine. Iti nagbaetan ti Nobiembre ken Pebrero, manamnama nga agbalin a menos 7 degree Celsius ti temperatura. Nakabalballigi dagiti agar-aramid iti arak a mangpataud iti icewine manipud kadagiti ubas a maawagan Riesling ken Vidal, nupay mabalin met ti dadduma a kita. Nupay agpatpataud met ti dadduma pay a pagilian iti icewine, iti intero a lubong, nagbalinen ti Canada a kangrunaan nga agar-aramid iti dayta isu nga adun nga agkakangato a pammadayaw ti nagun-odanna iti sumagmamano nga internasional a salip iti panagaramid iti arak.

Apay a Nakasamsam-it?

Ti kasta unay a kinasam-it ti icewine ket gapu iti kinaadu ti asukar iti tubbog ti ubas. Ti ubas a naglaon iti 80 a  porsiento a danum ket maburas ken mapespes bayat nga elado dagitoy. Dagiti agar-aramid iti arak masapul a pespesenda dagiti ubas iti ruar wenno pagtalinaedenda a silulukat dagiti ridaw ti pagaramidanda iti arak tapno agtalinaed nga elado dagiti ubas. Agbalin a yelo ti kaaduan a danum, a tumangken iti nalamlamiis a temperatura ngem kadagiti asukar. Isu a no mapespes dagiti elado nga ubas, nakasamsam-it ti tubbogda. Sigun iti maysa a kolumnista ti damdamag maipapan iti arak, “nakaskasdaaw ti kinasam-it” daytoy a tubbog.

Makapainteres ta nupay agdinamag a nakalamlamiis ti paniempo ti Canada, naab-abagatan ti Niagara ngem iti nalatak a rehion ti Burgundy idiay Francia. No kasta, gapu ta mabaybayag ti panaginitna ken nakabarbara ti temperatura no Hulio​—a panawen ti nabaludbod unay a panagdakkel dagiti kaubasan​—mayataday unay a lugar ti Niagara iti panangpataud iti nakasamsam-it nga icewine. No otonio, agbaliwbaliw ti klima, isu a kumbet dagiti ubas ken ad-adda a sumam-it dagitoy.

Panangraman iti “Likido a Balitok”

Kaaduanna, 750-mililitro a botelia ti arak ti maaramid manipud iti maysa a kilo a gagangay nga ubas. Nupay kasta, depende iti angin ken init no kalam-ekna, mabalin a kakalima laeng iti botelia wenno basbassit pay ti mapataud nga arak manipud iti maysa a kilo a kimbet nga ubas! No kasta, talaga a nakanginngina ti icewine ken masansan a mailako daytoy a sag-kagudua ti botelia (375-a mililitro a botelia).

Sigun iti maysa nga agar-aramid iti arak, “kaasping iti lychee” ti ayamuom ti icewine idinto ta ti ramanna ket kas “kadagiti prutas iti tropiko a medio kapada iti raman ti peach ken mangga.” Nupay mabalin a makasuya ti kinasam-it ken kinananamna, “agbalin a kalkalainganna gapu iti kinaalsemna, isu nga agbalin a puro ken nasam-it ti arak.”

Saan laeng nga idiay Canada a nalatak ti icewine. Yantangay mailako iti adu a pagilian, nangruna iti Makindaya nga Asia, siraragsak a naakseptaren ti icewine kas nasam-it a pangsandi iti cognac.

Makapainteres ta impadamag dagiti pagar-aramidan iti arak idiay Niagara nga addan sumagmamano a tattao a nagboluntario a makipaset iti makapaketter a panagburas. Mano ngay ti tangdanda? Kagudua iti botelia a “likido a balitok.”

[Picture Credit Line iti panid 24]

Dagiti ubas: © Bogner Photography

[Picture Credit Line iti panid 25]

Julianna Hayes, BCWine.com