Panangsaranget iti Karit ti Panagbalin nga Ina

Yantangay irepresentar dagiti annak ti masakbayan a henerasion, dagiti babbai a nangtubay kadakuada nga isu dagiti innada, ket maikari ngarud iti panagraem, dayaw, ken panangandingay. Nupay agkakanat ti panangmatmat ti moderno a lubong maipapan iti panagbalin nga ina, patalgedan ti Biblia a dagiti annak ket bendision a naggapu iti Dios ket mabalin a gubuayan ida ti kinaragsak dagiti nagannak. (Salmo 127:3-5) Ngem bigbigen met dagiti kasuratan ti kinaagpayso ti adu a rigat ti panagbalin nga ina. Inlanad ti Biblia ti adu a karit dayta.

Dagiti desision ti nagannak maipapan iti pangpadakkel iti anak ken panagbalin nga ina ket addaan iti dakkel ken napaut nga impluensia iti biag ken kababalin ti annakda. Mabalin a mangyeg dagitoy a desision iti dakkel a panangbalbaliw iti estilo ti panagbiag dagiti nagannak, isu a masapul nga agdesisionda a siaannad. Dagitoy ti pakairamanan dagiti saludsod a kas iti: Rumbeng aya a mangged ti ina iti ruar ti pagtaengan? No wen, kasano kapaut? Siasino ti agaywan kadagiti annak no mangged ti ina? Kamaudiananna, rumbeng nga aramiden dagiti nagannak ti patienda a kasayaatan para  kadagiti annakda ken kasta met no ania ti umiso iti imatang ti Dios.

Nupay kasta, saan koma a marikna dagiti inna nga agsolsoloda a mangaramid kadagiti nainsiriban a desision. Mabalin a maliwliwada iti sasao a nailanad iti Isaias 40:11 a mangipakita nga interesado unay ti Dios kadagiti kasapulan dagiti inna nga addaan kadagiti maladaga, ta “siaannad nga idalannanto ida.” Ipakpakita ti Dios ti kasta unay a panaginteresna babaen ti panangipailanadna iti Biblia iti adu a pagannurotan a mabalin a mangparagsak ken mamagballigi iti panagbalin nga ina.

❖ Agbalinka a nainkalintegan: Agdinamag koma ti kinanainkalintegan dagiti Kristiano. (Filipos 4:5) Nasursuro ti mannurat ken ina a ni Janet Penley ti kinapateg daytoy a prinsipio. “Nakasaysayaat idi ti namnamak maipapan iti panagbalin nga ina,” kunana. “Panggepko nga aramiden ti panagbalin nga ina a nasaysayaat pay ngem iti makitkitak idi nga ar-aramiden ti dadduma. Binasak ti amin a libro ken impangagko ti amin nga eksperto. Ngem imbes a nariknak a naballigiak ken kabaelak, nariknak a di naan-anay ti panagbalinko nga ina ken marigrigatanak.” Imbagana a “ti panangsurot iti namnamaen ti dadduma a tattao ken ti panangpadas a mangtulad iti ‘perpekto’ a pagtuladan ket mangibus iti gagar ken mangpataud iti danag ken pannakakonsiensia.”

❖ Pagbalinem a simple: “Mabalin a mapukaw dagiti pamilia ti kaipapanan ken naisangsangayan a kapadasan ti panagubing ken ti kinaragsak ti biag ti pamilia gapu iti kumaribuso nga estilo ti panagbiag,” kuna ti magasin a Newsweek. Isu a pagreggetan ti adu nga inna ti nasimsimple a panagbiag. Kasano a masagrapmo daytoy? Umuna, panunotem dagiti ipangpangrunam, asikasuem “ti napatpateg a bambanag,” agraman ti tiempo ken personal a panangasikaso kadagiti kasapulan ti annak. (Filipos 1:10, 11) Maikadua, amirisem ti estilo ti panagbiagmo. Nalabit  masapul nga isardengmo dagiti aramid ken ikkatem dagiti sanikua a saan met a talaga a kasapulan.

Ania ti kapatgan iti biagmo? Ti kadi pananggun-od a dagus iti amin a banag, wenno rumbeng aya a maitantan ti dadduma bayat nga itultuloymo a gun-oden ti dadduma? Isalaysay ni Carolyn, a maysa nga ina a limitado laeng ti material a sanikuana, no kasano a tinamingna ti kasasaad: “Kanayon a pagbalinek a simple ti bambanag ken kissayak dagiti paggastuak.” Malagip ni Gloria, nga addaan iti tallo nga annak: “Awan idi ti umdas a kuartami para kadagiti nangina a kawes, ngem nagdaitak iti kawes dagiti annakko, ket imbagak kadakuada nga espesial dagitoy ta isuda laeng ti addaan kadagita.”

Kuna ti Sao ti Dios a ti tao a “mangsalsaluad iti panangilasin makasarak iti naimbag.” (Proverbio 19:8) Kasapulan ti panangilasin tapno matingitingmo ti nakaad-adu a paglinglingayan, alikamen, ken uso a manglapunos iti adu nga inna ken annak. Kuna ni Judith a maysa nga ina a taga South Africa: “Kanayon a makitami dagiti baro a produkto, nasaysayaat a teknolohia, ken ad-adu a serbisio!” Kastoy ti inaramid ti taga Alemania a ni Angela nga addaan ti uppat nga annak: “Masapul nga ikeddengmo no ania dagiti nasken ken makatulong  kenka, ket tulongam dagiti annakmo a kasta met laeng ti aramidenda.”

❖ Aramidem dagiti kabaelam a panagbalbaliw: Ibalakad ti Biblia nga “usarem ti sentido komon ken kinamanakem.” (Proverbio 3:21, Contemporary English Version) No mangmanggedka iti ruar ti pagtaengam, mabalin aya nga agbiag ti pamiliam babaen laeng ti sueldo ni lakaymo? Tapno masungbatan daytoy a saludsod, kuentaem no mano a talaga ti mayawidmo kalpasan a naikissaymon dagiti bayadam iti buis, panangipaaywan iti anak, pasahe, kawes, kanen kadagiti restawran, ken dadduma pay. Kasta met, mabalin a dakdakkel ti buis ti birok ti asawam no dakdakkel ti nagtipon a sueldoyo. Mabalin a masdaawka a nagbassit ti mabati.

Kissayan ti dadduma ti oras ti pananggedda wenno manggedda iti as-asideg iti balayda, ta mabalin a basbassit ti magastoda a pasahe ken ad-adu ti tiempoda kadagiti annakda. No ikeddengmo ti agsardeng a mangged ken no napateg ti panggedam tapno maraemmo ti bagim ken adda magapuanam, panunotem no kasano a mataginayonmo dagitoy a napateg a banag uray no addaka iti balaymo.

❖ Agpatulongka: Kanayon nga ipakita ti Sao ti Dios nga adu ti pagimbagan ti ‘panagpatulong.’ (Exodo 2:23, 24; Salmo 34:15) Matignay koma ti asawa a lalaki a tumulong no agpatulong ni baketna. Babaen ti tulongna, makaipasdekka iti pamay-an ti panagtinnulong iti obra iti balay tapno adda pay tiempom a mangaramid iti dadduma a kalat nga implanoyo a dua, kas iti kadarato a panangasikaso kadagiti annak no kasapulandaka. No mabalin, agpatulong met koma ti ina iti dadduma pay a tattao, agraman iti pamilia, ken pagtalkanna a gagayyem, nga addaan kadagiti isu met laeng nga interes ken kalat.

Makagun-od ti adu nga inna iti napateg a panangandingay manipud kadagiti kapammatianda iti kongregasion Kristiano iti lugarda. Nabigbig ni María nga addaan iti tallo nga annak a ti panagbalin a “nasinged iti kongregasion” ket maysa kadagiti pamay-an ti “panangipakita ti Dios iti ayat ken panangngaasina kadatayo ket ipakpakitana kadatayo nga isut’ maseknan kadatayo.”

❖ Agrelakska: Uray pay ni Jesus a maysa idi a perpekto a tao nga addaan iti aglaplapusanan a kinabileg, inawisna dagiti adalanna a mapan ‘pumakni iti maysa a disso a let-ang ket aginanada bassit.’ (Marcos 6:30-32, PBS) Ti panagballigim kas maysa nga ina ket agpannuray iti abilidadmo nga agtalinaed a natimbeng iti unos dagiti panawen nga adu unay ti makalikaguman kenka. Agpayso a kasapulandaka dagiti annakmo, ngem kayatda met a naragsak ken mapnekka. Kasapulam ti nainkalintegan a panagrelaks.

Ti nadakamat itay a ni Angela, adda naiplano a panawen ti panagrelaksna: “Nangilasinak iti naulimek a tiempo iti agsapa. Adda di kumurang a kagudua ti oras a para kaniak laeng. Ket addaankami ken ni lakayko iti maysa wenno dua a rabii iti kada lawas no manamnama nga adda aramiden ti annakmi iti maysa a paset iti balay ken aramidenda dayta a siuulimek sadiay. Iti kasta adda orasmi a duduakami.”

❖ Ipangpangrunam ti espiritualidadmo: Napaliiwen a kumaro dagiti karit ti panagbalin nga ina no awanan dayta iti panggep ken ipangpangruna. Masagrap dagiti Kristiano a pamilia ti kinaragsak no agtitinnulongda a mangipangpangruna iti pagayatan ti Dios iti biagda. Insurat ni apostol Pablo: “Ti nadiosan a debosion makagunggona iti amin a bambanag, ta addaan kari a biag itan ken daydiay nga umay.” (1 Timoteo 4:8) Agbalin a naragsak ti pamilia nga agbibiag a buyogen ti nadiosan a debosion ken agpapaiwanwan iti Dios kas sagudayen ti Biblia. Uray no maymaysa a miembro ti pamilia ti mangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia, nasaysayat ti kasasaad ti bambanag ngem no awan ti mangyaplikar.

Ti Kristiano nga ina a ni Adele, a mangmangged iti amin a tiempo, nakitana dagiti pagimbagan ti panagbalin a managpanunot iti naespirituan. Kunana: “Nakaad-adu ti panangiwanwan ken impormasion kadagiti naibasar iti Biblia a publikasion tapno masursuruantayo kadagiti banag a sarsarangten ti annaktayo ken no kasanotay a matulongan ida. Makaparagsak unay no makitam nga iyap-aplikar ti annakmo dagiti naespirituan nga isursurom kadakuada. No makakitaka iti uray bassit a simmayaatan ti kababalin ken panagrasrasonda, maamirismo a maaw-awatanda ti isursurom ken aw-awatenda ti panangiwanwanmo isu nga agbalballigi ti panangikagumaam.” *

Wen, mabalinmo ti agballigi a mangsaranget iti rigat ti panagbalin nga ina. Mangipapaay a mismo ti Dios iti makaliwliwa a pammasiguro nga addanto mamaayna ti panangikagumaan dagiti nagaget ken managsakripisio nga inna nga agtaltalek kenkuana. Mabalin a maliwliwa dagiti inna a mangpatpatanor iti personal a relasion kenkuana iti karina a “mangted iti bileg iti daydiay nabannog.”​—Isaias 40:29.

[Footnote]

[Kahon iti panid 10]

Impluensia ti Ina

Kas maysa nga ina, nalabit pampanunotem no dadduma no kasano a maimpluensiaam ti biag ti anakmo. No dadduma, kasla dakdakkel ti impluensia dagiti kapatadan, mannursuro, paglinglingayan, ay-ayam a video, ken musika ngem iti impluensiam.

Usigem ti pagwadan ni Jocabed nga ina ni Moises. Nagbiag iti nakarigrigat a tiempo ken limitado idi ti autoridadna maipapan iti mapasamak iti anakna. Kaskasdi, inusarna dagiti gundawayna tapno matubay ti itatanor ti anakna. Umuna, natibker ti pammatina babaen ti dina panangipalubos a mapapatay ni Moises. Ginunggonaan ti Dios ti pammatina saan laeng a babaen ti panangispalna iti ubing no di ket nayurnos met dagiti kasasaad a mangipalubos a ni Jocabed ti mangtagibi ken agbalin nga inana.​—Exodo 1:15, 16; 2:1-10.

Nabatad a nakatulong ni Jocabed a nangtubay iti personalidad ti anakna. Ti kinaagpaysuanna a nakikadua idi nataenganen ni Moises kadagiti Hebreo ken iti Diosda nupay naibilang a kameng ti naarian a pamilia ti Egipto paneknekanna ti impluensia dagiti nagannak kenkuana bayat ti tawtawen a panagdakkelna.​—Hebreo 11:24-26.

Kas maysa nga ina, mabalin nga ad-adu ti gundawaymo a mangimpluensia iti anakmo ngem ni Jocabed. Gunggundawayam kadi ti sumagmamano nga ababa a tawen ti kinaubing ti anakmo tapno mangipaay iti manayon a nadiosan a panangisuro? Wenno ipalpalubosmo aya a ti agdama a kultura ti mangdominar iti itatanor ti anakmo?

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Iramanmo dagiti dadduma iti obra iti balay, mangilasinka iti tiempo para iti bagim, ken ipangpangrunam ti espiritualidadmo