Ti Aya “Bukod a Relihion” ti Solusion?

BAYAT A TI NAIPASDEK A RELIHION kumapkapuy ti panangkontrolna iti kaaduan a tao, di pakasdaawan a nagadu a tattao ti mangpundar iti bukodda a relihion. Ngem ti salsaludsod ket, Talaga kadi a mapennek dayta dagiti naespirituan a kasapulan ti maysa a tao? Ti aya “bukod a relihion” ti solusion?

Tapno masungbatan dagitoy a saludsod, mabalin nga amirisentayo nga umuna no talaga a makatakder ti bukod a relihion iti sidong ti panangsukimat ti ‘pannakabalintayo nga agrason’ a maysa kadagiti katan-okan a sagut nga ik-ikutan ti tao.​—Roma 12:1.

Ti tao a nainkalintegan ti panagpampanunotna agduyos a mangilaksid iti maikontra iti bagina. Nupay kasta, iti pannakasurbey ti pribado a relihion idiay Sweden, naammuan a masansan a “paglaoken ti tattao dagiti agsisimparat a pilosopia maipapan iti kasasaad ken panggep ti biag (a mabalin pay ketdi a di nainkalintegan ken di maitunos) iti bukodda a kapanunotan a didan tingitingen dayta.”

Kas pagarigan, 2 laeng a porsiento kadagidiay agkuna a “Kristianoda iti wagas a kayatda” ti nangdakamat pay ketdi ken Jesus kas historikal a tao. Ngem masansan a madakamat a mamatida iti reinkarnasion. Saan aya a di nainkalintegan ti panangibaga ti maysa a tao nga isut’ pasurot ni Jesu-Kristo no dina met ikankano ti panagbiagna ken ipangag dagiti pannursurona​—ken patienna pay ketdi dagiti doktrina a naan-anay a maikontra kadagiti doktrina ni Kristo? *

Ti pannakabalintayo nga agrason liklikanna met dagiti bambanag a kasla di nalawag. Nupay kasta, idi napagsaludsodan no mamatida iti “Dios wenno iti nadiosan a pannakabalin,” kaaduan a napagsaludsodan ti simmungbat a mabalin nga adda kasta a “Pannakabalin.” Kinuna ti maysa: “Mamatiak iti maysa a datdatlag a di nasken a maysa a Dios.” Dagidiay talaga a mamati iti Dios mariknada a “bassit ti impluensia wenno bilegna iti biagda.” Dineskribir ngarud ti report a ti bukod a relihion ket maysa a “di masinunuo a kapanunotan wenno prinsipio,” ket nagpatingga babaen ti panangadawna iti maysa kadagiti kadawyan a sungbat: “Adda patpatiek, ngem diak sigurado no ania dayta.”

Kasta met laeng dagiti naammuan iti maysa a panagadal iti bukod a relihion idiay Canada. Kuna ti magasin nga Alberta Report: “Makitatayo itan nga adu ti mamati iti dandani aniaman a banag a mapanunotda, ngem saan a nainkalintegan ti panamati iti dayta. Ket no padasentayo a tingitingen ti kita ti panangiwanwan dagitoy a bukod a panamati iti biag ti tattao, talaga nga awan magun-odan a panangiwanwan. Awan ti kaudian a naimbag a sursuro wenno prinsipio nga  isurona. Isu nga awan ti mamaayna.” Nadakamat ti magasin ti “kurang a dios” agsipud ta dagidiay mangitandudo kadagita a panamati ket “pilpilienda laeng ti dadduma a paset ti namulagatanda a pammati.” Pagarupenyo aya a nainkalintegan nga ibasar dagiti patpatien, ken uray ti namnamayo iti masakbayan, kadagita a di nalawag, di makakombinsir, ken kurang nga ideya?

Masapultayo ti Pannakitimpuyog

Ti pannakitimpuyog, panagkakabsat, ken panagkaykaysa ket nabayagen nga ipatpateg dagiti relihioso a manamati. (Aramid 2:42, 46) Ngem tangay bukod laeng ti bukod a relihion, kasano a mapennekna dagitoy a kasapulan?

Ngem saan kadi a no “kada tao ket addaan iti bukodna a relihion,” umadu ken kumaro laeng ti narelihiosuan a panagsisina dagiti tattao? “Ita, ti relihion ket kabukbukodanen nga opinion . . . , isu a nagbalintayo a pagilian nga addaan iti saan laeng a sumagmamano a gasut a nagduduma a kredo no di ket sumagmamano a milion,” kuna ti Alberta Report. Di ngarud pakasdaawan a nadeskribir ti bukod a relihion a maysa a porma iti naespirituan nga anarkia.

Dagiti Ngay Matarigagayan a Prinsipio?

Ipatuldo ti Sueko nga Obispo a ni Martin Lönnebo idi ininterbiu ti periodiko nga Svenska Dagbladet a ti “bukod a relihion dina mapasayaat ti kalidad ti panawentayo, ket marigatan a mangyallatiw kadagiti matarigagayan a prinsipiona iti baro a panawen.” Mapatalgedan daytoy nga opinion iti kadawyan a kababalin dagiti nagannak a Sueko maipapan iti panangpadakkelda iti annakda. Kastoy ti panangsumario ti Svenska Dagbladet iti daytoy a kababalin: “Patiem ti kayatmo a patien! Ket dika piliten ti annakmo nga agdesision. Bay-am ida nga agpili inton adda nakemdan.”

Binigbig ti periodiko a mabalin a maibilang a panangdoktrina ti panangyallatiw iti narelihiosuan a prinsipio kadagiti annak. Ngem, kastoy ti konklusion ti periodiko: “Makagunggona daytoy a panangyallatiw iti narelihiosuan a prinsipio kadagiti annak ken mabalin a daytoy ti kakaisuna a pamay-an . . . a makapagdesisionda a mismo.” Kinapudnona, ti agdama a kasasaad dagiti agtutubo ipakitana a bassit laeng ti naaramidan ti bukod a relihion a mamagkaykaysa kadagiti pamilia a naibasar kadagiti nasayaat a prinsipio a mabalin a mayallatiw ti maysa a kaputotan iti sumaganad a kaputotan.

Agparang ngarud a ti bukod a relihion ket di makaipaay iti mapagtalkan, agtutunos a sungbat kadagiti parikut iti biag, ket dina met mapagkaykaysa wenno mapennek ti kasapulan ti sangatauan a moral a panangiwanwan. Ti naadaw itay nga artikulo iti Svenska Dagbladet kastoy ti panangmatmatna iti bukod a relihion: “No ti ‘makuna a pammati’ saklawenna ti amin, awan ti mamaay dayta. Ket no awan limitasion ti wayawaya, kumapuy dayta.”

Nabatad nga iti adu a kasasaad, ti bukod a relihion dina mapennek ti naespirituan a kasapulan dagiti tattao. Kinapudnona, kasano a nainkalintegan a manamnama ti maysa a tao a mapennek dagita a kasapulan babaen laeng ti panangpilina kadagiti patpatien manipud iti nadumaduma a tradision, a kasla iti panagpili iti kaimasan kadagiti nagadu a putahe a naidasar iti lamisaan? Nabatad met a saan a mapennek ti organisado a relihion dagita a kasapulan. Sadino ngay ti mabalin a pagturongantayo?

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8, 9]

Rumbeng aya a matmatantayo ti relihion a kasla panagpili laeng iti kaimasan kadagiti nagadu a putahe a naidasar iti lamisaan satay piduten ken pilien dagiti patpatien a makaawis kadatayo?