Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano a Makatunosak ti Kakuartok?

“Kayatko a nadalus ti kosina. Ngem di man la masikoran dagiti kakuartok no di naidulin dagiti pinggan wenno adda nabatida a kaserola iti paglutuan. Awan balena dayta kadakuada.”​—Lynn. *

AGKAKUARTO. “Mabalin a kasingedan nga aggayyem wenno kadaksan nga agbinnusor,” kuna ti mannurat a ni Kevin Scoleri. Mabalin a saan a kasta ti kinakarona kenka, ngem di mailibak a talaga a maysa a karit ti makikuarto. * Kadawyanen a di agkatunosan dagiti agkakuarto kadagiti estudiante iti unibersidad ta impadamag ti U.S.News & World Report, nga adu nga eskuelaan ti mangar-aramid kadagiti “kasta unay a panagregget” a tumulong tapno agkatunosan dagiti agkakuarto, ken mangyur-urnosda kadagiti seminar ken “programa no kasano a tamingen dagiti di pagkatunosan.”

Uray kadagiti agtutubo a Kristiano a pimmanaw iti pagtaenganda tapno makipasetda iti amin-tiempo a panagebanghelio, mabalin a narigat ti makikabbalay. Ngem makaparegta a maammuan a masansan a mabalin a risuten dagiti di pagkikinnaawatan no mayaplikar dagiti prinsipio ti Biblia ken maipakita ti “praktikal a kinasirib.”​—Proverbio 2:7.

Aginnammokayo

Inton nagkupasen ti ragsak a patauden ti iyaakar, nalabit il-iliwem a dagiti kasasaad ket kas koma iti kasasaad idiay balayyo. (Numeros 11:4, 5) Ngem ad-adda a marigatanka a makibagay no sangkapanunotmo ti napalabas. Kastoy ti pammagbaga ti Eclesiastes 7:10: “Saanmo a kunaen: ‘Apay a napasamak a dagiti immun-una nga aldaw nasaysayaatda ngem kadagitoy?’ ta saan a gapu iti kinasirib a nagimtuodka maipapan itoy.” Wen, ti kasayaatan ket ikagumaam a pagbalinen a makaay-ayo ti kasasaadmo.

Mangrugika babaen ti panagreggetmo a makiam-ammo iti kakuartom. Kinaagpaysona, saan a kasapulan a nasinged unay nga aggayyem dagiti agkakuarto. Kinapudnona, mabalin nga isu pay ketdi daydiay dimo unay kaay-ayo. Ngem no kapilitan a makikuartoka kenkuana, saan kadi a nainkalintegan laeng a nasayaat ti pannakilangenmo kenkuana no mabalbalin?

Ibaga ti Filipos 2:4 kadatayo nga itultuloytayo a kitaen, “saan a ti personal a panaginteres iti laeng bukodyo a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres iti bambanag ti sabsabali.” Nupay di met kasapulan nga agbalinka a managpalutpot, mabalin kadi a damagem iti kakuartom ti nagtaudanna a pamilia, dagiti paginteresan, kalat, ken kayatna? Estoriaem met kenkuana ti maipapan iti bagim. No ad-adda nga agam-ammokayo, ad-adda a maawatanyo ti maysa ken maysa.

Pasaray iplanoyo ti masnup a panagkaduayo nga agaramid kadagiti bambanag. Kuna ni Lee: “No dadduma, agkukuyogkami nga agkakakuarto  a mangan iti ruar, wenno agpasiar kadagiti galeria ti arte.” Kadagiti Kristiano nga agkakuarto, mas epektibo pay ketdi ti panagkaduada kadagiti naespirituan nga aramid, kas iti panagsagana kadagiti gimong iti kongregasion wenno trabaho a panagebanghelio, tapno ad-adda a suminged ti panaggayyemda.

Kuna ni David: “No adda paset ti kakuartok a palawag publiko a naibasar iti Biblia, makigimongak iti kongregasionna tapno maparegtak.” Nupay nagduma ti magustuanda kadagiti banag a kas iti isports ken musika, simmingedda gapu iti panagayatda kadagiti naespirituan a banag. “Masansan pagsaritaanmi dagiti naespirituan a banag,” kuna ni David. “Kinapudnona, adu nga oras a pagsaritaanmi dagiti naespirituan a banag.”

Ngem agannadka: Dika unay makisinninged iti kakuartom nga uray la a dikan makisinninged iti sabsabali. No marikna ti kakuartom a rumbeng nga awisennaka iti amin a papananna, nalabit mangrugin a mariknana nga awanen ti wayawayana. Ibalakad ti Biblia a “lumawakayo” iti pannakigayyemyo.​—2 Corinto 6:13.

Panagbiag a Maitunos iti Nabalitokan a Pammilin

Siempre, bayat nga agin-innammokayo, maammuanyonto dagiti nagdumaan ti ugali, pili, ken panangmatmatyo. Kas impakdaar ti agtutubo a ni Mark, “rumbeng a namnamaem dagiti pakapilawanna.” Ad-adda a rumsua ti rigat ken tension no dika makibagay wenno agbalinka a managimbubukodan. Rumsua met dayta no namnamaem a mangaramid ti kakuartom iti dadakkel a panagbalbaliw tapno maay-ayonaka.

Kastoy ti nasursuro ni Fernando iti pannakikuartona: “Nasken nga agbalinka a managparabur ken dika agbalin a managimbubukodan.” Ti imbagana ket maitunos iti agdinamag a Nabalitokan a Bilin, a kunana: “Amin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mateo 7:12) Kas pagarigan, natakuatan ni Fernando idi agangay a dida agkatunosan iti kakuartona gapu iti temperatura ti siled; kayatna a nabara dayta, ngem kaykayat ti kakuartona ti maturog a nalamiis ti temperatura. Ania ti solusion? Kuna ni Fernando: “Nagulesak.” Wen, kas kinuna ni Mark, “makibagayka. Saan a masapul nga isardengmon ti amin a nakairuamam, no di ket ti sumagmamano laeng.”

Adtoy ti sabali pay a kasasaad tapno mayaplikarmo ti Nabalitokan a Bilin: Sursuruem ti agbalin a managpanuynoy kadagiti magustuan ti kakuartom. Kas pagarigan, saanmo kadi a magustuan ti musikana? Bueno, mabalin a dina met magustuan ti kaay-ayom. Isu a no saan met a makadadael iti moral ti musika ti kakuartom, nalabit padasem ti agbalin a managpanuynoy. Kuna ni Fernando: “Kayatko koma nga adu a klase ti musika a magustuan ti kakuartok. Ngem mairuruamak metten iti dayta.” Iti kasumbangirna, mabalin a tagiragsaken ti maysa a tao ti musikana babaen kadagiti earphone tapno di maisturbo ti kakuartona, a mabalin nga agad-adal.

Ti panangyaplikar iti Nabalitokan a Bilin ket mabalin a manglapped met iti di kasapulan a susik maipapan kadagiti material nga alikamen. Kas pagarigan, mabalin nga agsakit ti nakemna no ugalim ti agala lattan iti aniaman nga adda iti refrigerator ngem manmanom met ngarud a sukatan. Maigiddato iti dayta, madadael met ti relasionyo a dua no ungtam wenno kusilapam ti kakuartom nga agala iti taraon a ginatangmo. Iparparegta kadatayo ti Biblia nga agbalintayo a “naparabur, sisasagana a mangiranud.” (1 Timoteo 6:18) No mariknam a gunggundawayannaka, dika agulimek  lattan. Ibagam ti sakit ti nakemmo iti kalmado ken naasi a wagas.

Pagraemanyo ti sanikua ti tunggal maysa kadakayo. Kinakuspag ti panangbulod iti maysa a banag a dika man la impakada. (Proverbio 11:2) Laglagipem met a kasapulan ti kakuartom ti agsolsolo. Ipakitam dagiti simple a pammadayaw babaen ti panagtuktokmo sakbay a sumrekka iti siledna. No pakitaam iti panagraem, mabalin a kastanto met ti aramidenna. “Saan a problema kadakami ti agadal iti pagtaenganmi,” kuna ni David. “Agpadpada a pagraemanmi ti maysa ken maysa ken dikam agsinninga. Ngem pasaray agadalak idiay libraria no adda kayat ti kakuartok nga aramiden.”

Nairaman met iti panangyaplikar iti Nabalitokan a Bilin ti panagbalin a mapangnamnamaan kadagiti banag a kas iti naintiempuan a panangtedmo iti bingaymo nga abang wenno pannakipasetmo kadagiti trabaho iti balay.

Panangtaming Kadagiti Di Panagkinnaawatan

Idi panawen ti Biblia, naaddaan iti “nakaro a panagpungtot” ti dua a mararaem a Kristiano a lallaki nga agnagan Pablo ken Bernabe. (Aramid 15:39) Kasano ngay no mapasamak met ti kasta kadakayo a dua? Nalabit di agkatunosan ti personalidadyo wenno napunnuankan gapu iti makapasuron nga ugalina. Rumbeng aya nga agsinakayon gapu iti maysa a di panagkinnaawatan wenno nabara a diskusion? Saan met ketdi. Nabatad a rinisut da Pablo ken Bernabe dagiti dida nagkinnaawatan. Nalabit mabalinyo met nga aramiden dayta sakbay a sidadarasudos a pumanawka. Adtoy ti sumagmamano a prinsipio iti Biblia a makatulong.

● ‘Awan ti aniaman nga aramidenyo gapu iti rinnupir wenno gapu iti panangipasindayaw iti bagi, no di ket buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangyo a ti dadduma nangatngatoda ngem dakayo.’​—Filipos 2:3.

● “Maikkat koma kadakayo ti isuamin a makadangran a kinapait ken unget ken pungtot ken panagririaw ken nabassawang a panagsasao agraman ti isuamin a kinadakes. Ngem agbalinkayo a manangngaasi iti maysa ken maysa, nadungngo a mannakipagrikna, a sibubulos a pakawanenyo ti maysa ken maysa no kasano a ti Dios sibubulos a nangpakawan met kadakayo babaen ken Kristo.”​—Efeso 4:31, 32.

● “No, ngarud, ip-ipanmo ti sagutmo iti altar ket sadiay malagipmo a ti kabsatmo addaan iti maysa a banag a maibusor kenka, panawam ti sagutmo sadiay sanguanan ti altar, ket mapanka; umuna a makikappiaka ken kabsatmo, ket kalpasanna, inton nakasublikan, idatonmo ti sagutmo.”​—Mateo 5:23, 24; Efeso 4:26.

Dagiti Pagimbaganna

Napaneknekan a mismo ti adu nga agtutubo (ken dagiti adulton) a Kristiano nga addaan kakuarto ti kinapudno dagiti imbaga ni masirib nga Ari Solomon: “Ti dua nasaysayaat ngem iti maysa.” (Eclesiastes 4:9) Kinapudnona, adun ti nakapaneknek nga adda pagimbagan ti pannakikuarto. “Nasursurok ti makilangen ken makibagay kadagiti tattao,” kuna ni Mark. Kuna pay ni Renee: “Adu ti masursurom maipapan iti bagim. Mabalin met a makatulong dagiti kakuarto tapno sumayaat ti ugalim.” Admitiren ni Lynn: “Napalamlamanak unay sakbay a nakikuartoak. Ngem nasursurok ti agbalin a saan unay a nainget. Maamirisko itan a saan a gapu ta sabali ti panangaramid ti maysa a tao iti nadumaduma a banag ket dakesen ti ar-aramidenna.”

Wen, panagregget ken panagsakripisio ti kasapulan tapno makatunosam ti kakuartom. Ngem no ikagumaam nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia, mabalin a saan laeng a natalna ti pannakikuartom; nalabit makaparagsak pay ketdin kenka.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 16]

Mabalin a rumsua ti tension no agalaka kadagiti banag a saanmo a kukua

[Ladawan iti panid 17]

Ipakitayo ti konsiderasion iti maysa ken maysa