Panangadipen​—Agtultuloy a Mangparparigat

NAPUKAW kadin ti panangadipen? Kasta ti pagarup ti kaaduan a tao. Ti sao a mismo ti mangipalagip kadagiti nakaam-amak a kinaranggas ken panangirurumen. Ngem pagarupen ti kaaduan a dagidiay ket naaramid laeng idi un-unana. Kas pagarigan, malagip ti dadduma dagiti barko a nakailuganan dagiti adipen kadagiti napalabas a siglo​—dagiti agranranetret a barko a naaramid iti kayo a napno dagiti kargaderada iti adu a madandanagan a tattao, nga aglilinnetlet iti di mailadawan ti kinarugitna a kasasaad.

Ipapantayon a din agbibiahe kadagiti taaw dagita a barko a nakailuganan dagiti adipen ken ipariten dagiti internasional a tulagan dayta a kita ti panangadipen. Ngem adda pay laeng ti panangadipen. Pattapattaen ti Anti-Slavery International, maysa nga organisasion a mangitantandudo kadagiti natauan a kalintegan, a 200 a milion a tattao ti maad-adipen pay laeng iti dadduma a kita ti panangadipen. Agtartrabahoda kadagiti kasasaad a mabalin a narigrigat pay ngem iti inibturan dagiti adipen kadagiti napalabas siglo. Kinapudnona, kuna ti dadduma a mangus-usig iti daytoy nga “ad-adu a tattao ita ti maad-adipen ngem iti aniaman a panawen iti historia.”

Makapaladingit unay dagiti pakasaritaan dagitoy nga adipen iti kaaldawantayo. Ni Kanji, * nga agtawen laeng iti sangapulo, ket inaldaw nga agpastor kadagiti baka dagiti nauyong nga amo a kanayon a mangkabil kenkuana. “No mapagasatanak, makasarakak iti nabayagen a tinapay, ngem no saan, agmalmalem nga awan ti kanek,” kunana. “Pulos a didak suelduan iti panagtrabahok agsipud ta maysaak nga adipen ken sanikuada. . . . Makiay-ayam dagiti kapatadak kadagiti dadduma pay nga ubbing, isu a kaykayatko laengen ti matay ngem ti agbiag iti kastoy a nakapimpiman a kasasaad.”

Kas ken Kanji, masansan nga ubbing wenno babbai dagitoy nga adipen iti kaaldawantayo. Uray dida koma kayat, agtrabahoda nga agaramid iti alpombra, kalsada, agpukan ti unas, wenno agbalangkantis pay ketdi. Ket mabalin a mailakoda iti $10 laeng. Ilako pay ketdi dagiti nagannak ti dadduma nga annakda tapno mabayadanda dagiti utangda.

 Masuronka aya kadagita a damag? Saan la a sika ti kasta. Iti librona a Disposable People, kastoy ti kapanunotan ti autor a ni Kevin Bales: “Nakaal-alas ti panangadipen. Daytat’ saan laeng a panangtakaw iti bannog ti maysa a tao, panangtakaw met dayta iti intero a biagna.” Gapu iti kinaulpit ti tao iti padana a tao, ania ti pamatiantayo nga agpatingganto ti panangparigat ti panangadipen? Mabalin a dimo pagarupen a sika a mismo ket apektaran daytoy a saludsod.

Kas makitatayto, nagduduma ti kita ti panangadipen. Nagduduma ti kitana ket dadduma kadagitoy ti mangapektar iti tunggal tao. Isu a masapul nga ammuen ti tunggal maysa kadatayo no dumtengto pay ngata ti pudno a wayawaya iti sangatauan. Ngem ammuentayo pay nga umuna ti ababa a pakasaritaan ti pannakainegosio dagiti adipen.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 3]

Dagiti napanglaw a babbai ken ubbing ket nabayagen a biktima ti pannakainegosio dagiti adipen

[Credit Lines]

Makinngato a ladawan: UN PHOTO 148000/Jean Pierre Laffont

Rinetrato ti U.S. National Archives