Dagiti Polis​—Apay a Napategda?

ANIA ngata ti kasasaad no awan dagiti polis? Bueno, ania kadi ti napasamak idi nagwelga ti 18,000 a polis iti siudad ti Recife idiay Brazil idi 1997, ket nabaybay-an ti nasurok a maysa a milion nga umili nga awanan iti polis?

“Iti lima a nariribuk nga aldaw iti daytoy a siudad iti igid ti baybay, mamitlo ti inaduan ti pammapatay iti kada aldaw,” sigun iti The Washington Post. “Walo a banko ti natakawan. Riniribuk dagiti gang ti maysa a shopping mall ken ti sangakaarrubaan a pagnanaedan dagiti babaknang, sada pinaputok dagiti paltogda. Awanen ti sumursurot kadagiti linteg ti trapiko. . . . Nagadu ti napasamak a krimen a nakatayan ti nagadu ta uray la a dandani din magebgeban ti morge a tamingen dagita. Nagadu met ti naospital iti kadakkelan nga ospital iti siudad, ta uray la a naipaidda laengen iti suelo ti pasilio dagiti napaltogan ken nabagsol.” Sigun iti report, kinuna ti sekretario ti hustisia: “Ita pay laeng a napasamak ditoy ti kastoy a kinadakes.”

Sadinoman ti pagnanaedantayo, adda dakes a mapaspasamak iti likudan ti napintas a langa ti sibilisasion. Kasapulantayo ti pannalaknib dagiti polis. Siempre, nangngeg ti kaaduanen kadatayo ti kinaranggas, panagkunniber, di panangikankano, ken panangabuso ti dadduma a polis. Nagduduma ti kinakaro daytoy iti nadumaduma a pagilian. Ngem ania ngata ti aramidentayo no awan dagiti polis? Saan kadi a masansan a mangipapaay dagiti polis iti nagpateg a serbisio? Pinagsaludsodan ti Agriingkayo! ti sumagmamano a polis iti nadumaduma a paset ti lubong no apay a pinilida daytoy a karera.

Serbisio a Pagimbagan ti Komunidad ken Kagimongan

“Pagragsakak ti tumulong kadagiti tattao,” kinuna ni Ivan, maysa a polis a taga Britania. “Kaay-ayok ti nagduduma a  trabaho. Di ammo ti kaaduan a 20 agingga iti 30 laeng a porsiento iti trabaho dagiti polis ti mangtaming iti krimen. Daytat’ ad-adu nga amang a serbisio a pagimbagan ti komunidad ken kagimongan. Iti regular nga aldaw ti panagpatrolia, makatulongak a mangasikaso iti kellaat a matay, aksidente iti trapiko, krimen, ken iti mariribukan a lakay wenno baket a makasapul iti tulong. Makapnek met unay ti mangisubli iti napukaw nga ubing kadagiti nagannak kenkuana wenno ti tumulong iti biktima ti krimen tapno madaeranna ti nakaam-amak a kapadasanna.”

Ni Stephen ket dati a polis idiay Estados Unidos. Kunana: “Kas polis, kabaelam ken adda panawenmo a mangted iti kasayaatan a tulong, no sipapasnek nga agpatulong dagiti tattao kenka. Dayta ti nangallukoy kaniak iti dayta a trabaho. Kayatko nga addaak sadiay a tumulong kadagiti tattao ken mangpalag-an kadagiti pakasikoranda. Mariknak nga uray kaskasano, nakatulongak kadagiti tattao tapno masalaknibanda iti krimen. Nakaarestoak ti nasurok a 1,000 a tattao iti las-ud ti lima a tawen. Ngem makapnek ti panangsapul kadagiti napukaw nga annak, panangtulong kadagiti naitawtaw a pasiente nga addaan iti Alzheimer’s disease, ken panangisubli kadagiti natakaw a lugan. Ken makaparagsak met ti panangkamat ken panangtiliw kadagiti suspek.”

“Kayatko a tulongan dagiti tattao no adda emerhensia,” kuna ni Roberto, maysa a polis idiay Bolivia. “Idi ubingak magusgustuak dagiti polis agsipud ta salsalaknibanda dagiti tattao manipud iti peggad. Idi kabarbaroak pay iti karerak, natudinganak nga agpatrolia iti sentro ti siudad nga ayan dagiti opisina ti gobierno. Dandani inaldaw a tamingenmi idi dagiti demostrasion gapu iti politika. Trabahok ti mangikagumaan a mamagbalin a di naranggas ti kasasaad. Natakuatak a no mannakigayyemak ken nainkalintegan kadagiti liderda, maliklikan ti panagderraaw a mabalin nga agtungpal iti pannakadangran dagiti tattao. Makapnek dayta.”

Adu dagiti serbisio a maipapaay dagiti polis. As-asikasuenda dagiti kasasaad a kas iti panangispal kadagiti pusa nga adda iti kayo agingga iti panangispal kadagiti kinautibo dagiti terorista ken pannakiranget kadagiti mannanakaw iti banko. Nupay kasta, nanipud idi nangrugi ti moderno a puersa dagiti polis, dagitoy ti nakaisentruan ti namnama ken panagamak. Usigen ti sumaganad nga artikulo no apay.

 [Ladawan iti panid 2, 3]

Panid 2 ken 3: Panangiturong iti trapiko idiay Chengdu, China; polis a mangtamtaming iti panagderraaw idiay Grecia; dagiti polis idiay South Africa

[Credit Line]

Linda Enger/Index Stock Photography

[Ladawan iti panid 3]

Natakawan a tiendaan bayat ti panagwelga dagiti polis idiay Salvador, Brazil, Hulio 2001

[Credit Line]

Manu Dias/Agência A Tarde

[Ladawan iti panid 4]

Stephen, E.U.A.

[Ladawan iti panid 4]

Roberto, Bolivia