“Maysa a Monumento ti Diablo a Mismo”

BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY ESPAÑA

ADDA karkarna nga estatua idiay siudad ti Madrid, España. Ti langana ken ti titulona a​—“Ti Natnag nga Anghel”​—ket mabalin a di makapasiddaaw iti daydiay di mangsukimat a naimbag iti dayta. Ngem no sukimatem a naimbag, maipalgak a dayta ket maysa a monumento ni Satanas a Diablo!

Idiay España, a tradisional a pagilian dagiti Katoliko, namnamaen ti maysa a bisita a makakita kadagiti estatua dagiti anghel wenno “santo,” imbes a ti estatua a naidedikar iti agturay kadagiti demonio. Nupay kasta, inkeddeng ti maysa nga eskultor nga Español idi maika-19 a siglo a ni Ricardo Bellver a dina annuroten ti tradision. Kabesadona unay ti atiddog ken salaysay a daniw ni John Milton a Paradise Lost, a nangdeskribir no kasano a naitapuak ni Satanas manipud langit gapu iti kinatangsit ken iyaalsana. Idi 1874, inringpas ni Bellver ti maysa nga estatua a mangiladawan iti daytoy dramatiko a pannakatnag.

Saan nga inladawan ni Bellver ti Diablo nga addaan iti sara ken kasla animal a parsua sigun kadagiti tradisional a pannakailadawan ni Satanas. Imbes ketdi, inladawanna ti agturay dagiti demonio kas guapo ngem dakes nga anghel idi naitapuak manipud langit. (Apocalipsis 12:9) Daytoy a panangiladawan ket maitunos unay iti kunaen ti Biblia. *

Ania ti reaksion dagiti umili iti Madrid maipapan iti kasta nga estatua? Sigun iti maysa a historiador iti arte, naklaat ti dadduma iti ideya a maaramid ti estatua ni Satanas. Ngem ti gobierno ti España ti nangpondo, ket nangabak ti estatua iti dua a premio gapu iti naarte a pannakaaramidna, maysa idiay Madrid ken ti sabali iti International Exhibition iti Paris idi 1878. Inartapan ti arte ti tradision, ket idi 1879, naikabil iti parke idiay Retiro ti nakaskasdaaw a suer nga estatua.

Iti sekular a kagimongan kadagitoy nga aldaw, manmano ti masimron iti kastoy nga estatua ni Satanas. “Rumbeng a pagpannakkel ti siudad ti Madrid a daytoy ti kakaisuna a siudad iti lubong nga addaan iti monumento a naidedikar iti Diablo,” kuna ni María Isabel Gea, iti insuratna a Curiosidades y Anécdotas de Madrid (Pagsidsiddaawan ken Sarsarita iti Madrid). Nupay kasta, manmano kadagiti rinibu a mapan iti parke ti Retiro iti kada Domingo ti mangsukimat iti dayta nga estatua.

Kanayonanna, manmano ti makaamiris kadagitoy nga aldaw a ni Satanas ti di makita a pagtataudan ti adu a parikut iti lubong. (Apocalipsis 12:12) Ngem gapu kadagiti nalawag a panangdakamat dagiti Kasuratan kenkuana, di agduadua dagiti estudiante ti Biblia maipapan iti kaadda wenno impluensiana. Binusor ni Jesus dagiti manangumsi a pannulisog ni Satanas. Inladawanna met daytoy dakes nga espiritu a parsua kas “managulbod ken ti ama ti kinaulbod” ken ‘mammapatay a saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno.’​—Juan 8:44; Mateo 4:1-11.

Iti tiempo a nakarkaro ngem idi ti mapaspasamak a rigat ditoy daga, nasken a busorentayo ti impluensia daytoy makapungtot a natnag nga anghel. * (Santiago 4:7) Kabayatanna, maragsakan dagiti managayat iti kinapudno ken kinahustisia iti pannakaammo a ti pannakaitapuak ni Satanas manipud langit ket pangrugian ti umas-asidegen a pannakaabakna inton ‘dadaelen [ni Kristo] dagiti aramid ti Diablo.’​—1 Juan 3:8.

[Footnotes]