Nainkalintegan a Panangmatmat iti Kinapribado

“DAGITI MATA NI JEHOVA ADDADA ITI AMIN A LUGAR A SISISIPUT KADAGIDIAY DAKES KEN KADAGIDIAY NAIMBAG.”​—PROVERBIO 15:3.

MANMANO a tattao ti maragsakan a sipsiputan ti sabali a tao ti amin a tigtignayda, masuksukimat dagiti nalimed a pampanunotenda, ken maus-usig dagiti nalmeng a tarigagayda. Nupay kasta, kastoy ti eksakto nga ibagbaga ti Biblia a kabaelan ti Dios nga aramiden. Iti Hebreo 4:13, kastoy ti kuna ti Biblia: “Awan ti parsua a saan a sibabatad iti imatangna, no di ket amin a bambanag lamolamoda ken sipapanayagda a naiparang kadagiti mata daydiay pagidatagantayo.” Saan aya a daytoy ket pannakibiang iti kinapribado? Pulos a saan. Apay?

 Tapno iyilustrar: Bayat nga aglanglangoyka iti baybay, nalabit sipsiputannaka ti nasiput a lifeguard. Saanmo nga ibilang daytoy a pannakibiang iti kinapribadom. Kinapudnona, mariknam a natalgedka no makitam ti kaaddana. Ammom a no adda problema, dagus a tulongannaka. Umasping iti dayta, kanayon a sipsiputan ti ina ti amin a garaw ti anakna. Ta no saan, mabalin a maibilang a naliway.

Kasta met a sipsiputan ni Jehova ti amin a panunot ken tigtignaytayo agsipud ta pampanunotenna ti pagimbagantayo. Kinuna ti maysa a mammadto ti Biblia: “No maipapan ken Jehova, mapan nga agsublisubli dagiti matana iti intero a daga tapno ipakitana ti pigsana maigapu kadagidiay a ti pusoda naan-anay kenkuana.” (2 Cronicas 16:9) Ngem ania dagiti pribado a pampanunot ken tigtignaytayo nga aktual a makita ni Jehova? Mangipaay iti pannakaawat ti sumagmamano a pasamak a nakainaigan ni Jesus nga Anak ti Dios.

Ti Abilidad a Mangbasa Kadagiti Isip ken Puso

Idi makipangpangan ni Jesus iti balay ti maysa a Fariseo, maysa a babai a pagaammo a managbasol ti immay ken nagparintumeng iti sakaanan ni Jesus. Rinugianna ti nagsangit sana impunas ti buokna kadagiti luana iti saksaka ni Jesus. Kuna ti salaysay: “Gapu iti nakitana ti Fariseo a nangawis kenkuana kinunana iti bagina: ‘Daytoy a tao no maysa a mammadto, ammona koma no asino ken no ania a kita ti babai daytoy mangsagsagid kenkuana.’” Ipakita ti sungbat ni Jesus a saanna laeng nga ammo ti nalikudan ti babai no di ket ammona met ti kalkalpas a kinuna ti Fariseo “iti bagina met laeng.”​—Lucas 7:36-50.

Iti sabali nga okasion, maysa a grupo dagiti bumusbusor ti nangsalangad ken Jesus gapu iti panagaramidna kadagiti datdatlag. Kastoy ti kinuna ti salaysay a nailanad iti Mateo 9:4: “Ni Jesus, a pagaammona ti pampanunotda, kinunana: ‘Apay nga agpampanunotkayo iti nadangkes a bambanag iti puspusoyo?’” Saan laeng a nainsiriban a panangpugto ti abilidad ni Jesus a mangammo iti panunot ti sabsabali.

Ipalgak ti pannakirinnasonna iti salaysay maipapan iti panagungar ni Lazaro nga ad-adu pay ti nairaman. Uppat nga aldaw a natayen ti nasinged a gayyem ni Jesus a ni Lazaro. Napukawen dagiti panunotna, ket mangrugin nga agrupsa. (Salmo 146:3, 4) Idi imbilin ni Jesus a malukatan ti tanem ni Lazaro, nagkedked ti kabsat ni Lazaro a ni Marta: “Apo, itan nabuyoken.” Ngem babaen iti tulong ti pannakabalin ti Dios, pinagungar ni Jesus ni Lazaro, agraman ti amin a nasken a personal a pakabigbigan ken Lazaro sakbay a natay.​—Juan 11:38-44; 12:1, 2.

Pinatalgedan dagiti komento ni Jesus maipapan iti kararag ti abilidad ni Jehova a mangammo  kadagiti pampanunotentayo. Sakbay nga insuro ni Jesus kadagiti adalanna ti modelo a kararag, kinunana: “Ti Dios nga Amayo ammona no ania ti bambanag a kasapulanyo sakbay pay a dawatenyo kenkuana.” Kinuna pay ni Jesus: “Inton agkararagka, sumrekka iti pribado a siledmo ket, kalpasan a nairikepmon ti ridawmo, agkararagka ken ni Amam nga adda iti nalimed; iti kasta ni Amam a kumita iti nalimed supapakannakanto.”​—Mateo 6:6, 8.

Dagiti Pagimbagan iti Pannakaammo a Sipsiputannatayo ti Dios

Ti aya pannakaammo a suksukimaten ti Dios ti amin a puso ken mailasinna ti “tunggal pagannayasan ti pampanunot” lapdanna ti panagtignaytayo wenno limitaranna ti wayawayatayo? (1 Cronicas 28:9) Maisupadi iti dayta, ad-adda a matignaytayo nga agaramid iti naimbag no maamiristayo nga awan ti mailinged iti Dios.

Kuna ti nadakamat itay iti umuna nga artikulo a ni Elizabeth a ti kangrunaan a makagapu iti panagtalinaedna a mapagpiaran ket saan a dagiti kamera a mangsipsiput kenkuana iti pagtrabahuanna. Imbes ketdi, kunana: “Matignayak nga agbalin a mapagpiaran iti amin a transaksionko, gapu ta ammok a palpaliiwen ni Jehova ti kababalinko, uray no awanakon iti trabaho.”

Kasta met laeng ti kuna ni Jim. Agtartrabaho iti maysa a paktoria a sadiay kadawyanen a problema ti panagtakaw dagiti empleado. Ngem di kayat ni Jim a takawan ti amona. Kastoy ti kunana: “Pudno a mabalin a saanak a matiliw nga agtaktakaw iti kompaniak, ngem napatpateg ti relasionko iti Dios ken ammok a makitana ti amin nga ar-aramidek.”

Mabalin a matignay ti maysa a tao nga agaramid iti dakkel a panagbalbaliw iti biagna gapu iti pannakaammona nga ammo ti Dios ti amin a tignaytayo, agraman ti tarigagay a maaddaan iti nasayaat a relasion kenkuana. Kas pagarigan, napadakkel ni Doug iti Kristiano a pamilia ngem dina pulos impapuso ti kinapudno a makitkita ti Dios ti amin a tigtignayna. Kas resulta, doble ti panagbiagna. Makikuyog iti pamiliana a tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong ngem kalpasanna, agdroga a kadua dagiti gagayyemna. Ti panagayatna iti motorsiklo ti nangituggod kenkuana a makikadua iti agdindinamag a naranggas a gang dagiti nakamotorsiklo. Tapno awaten dagiti gayyemna, nagaramid ni Doug kadagiti nadagsen a krimen.

Sumagmamano a tawen kalpasanna, rinugian manen ni Doug ti nakipagadal iti Biblia. Nangrugin a makitana a ni Jehova ket pudpudno a persona a makaammo ken maapektaran kadagiti tignay ti tattao. Natignay ni Doug nga agbiag a maitunos iti nangato a pagalagadan ti Dios iti moral. Nupay ugali ti gang ti mangkabil iti siasinoman  nga umikkat iti gang, timmabuno ni Doug iti miting ti gang ket pormal nga immikkat iti sanguanan ti amin a miembro ti gang. Malagipna: “Idi timmakderak tapno agsao, agtibtibbayo ti barukongko. Mariknak a kaslaak ken Daniel idi adda iti rukib dagiti leon. Ngem nagkararagak a siuulimek ken Jehova ket kalpasanna, sikakalma nga inlawlawagko dagiti rason no apay nga umikkatak. Idi pimmanawakon, aminda ti nangalamano kaniak, malaksid iti maysa. Napaneknekak nga agpayso ti Isaias 41:13: ‘Siak, ni Jehova a Diosmo, ig-iggamak ti makannawan nga imam, Daydiay agkunkuna kenka, “Dika agbuteng, Siak tulongankanto.’’’” Marikna ni Doug nga inikkan ni Jehova iti kasapulanna a bileg tapno maaturna ti panagbiagna.

Nainkalintegan a Panangmatmat

Di nainkalintegan a panunoten a makailimedtayo iti Dios. Sipaprangka a kuna ti Biblia: “Daydiay nakuneng kinunana iti pusona: ‘Awan ti Jehova.’” (Salmo 14:1) Kas impaganetget dagiti immuna nga artikulo, nakapataud dagiti tattao kadagiti kamera a makailasin iti espesipiko a rupa iti maysa a bunggoy. Nakapataudda kadagiti alikamen a pagdengngeg a sililimed ken makailasin iti partikular a timek manipud iti rinibu nga agteltelepono. Sigurado ngarud a ti Namarsua iti utek ti tao ket addaan iti abilidad a mangammo iti kapanunotan ti siasinoman nga indibidual, kaanoman a patienna a rumbeng a maammuanna.

Nupay adda kalintegan ti Namarsua kadatayo a mangammo iti amin nga aramid ti maysa a tao, awan ti kasta a kalintegan ti tattao. Balakadan ni apostol Pedro ti amin nga interesado a manggun-od iti anamong ti Dios: “Awan koma kadakayo ti agsagaba a kas . . . managaramid iti dakes wenno kas mannakibiang kadagiti pakaseknan ti sabali a tattao.” (1 Pedro 4:15) Namakdaar met ni apostol Pablo maibusor iti pannakibiang “iti ar-aramid ti sabsabali a tattao.”​—1 Timoteo 5:13.

Iti dadduma a pagilian, ti kumarkaro a pagannayasan a panagusar dagiti pribado nga umili kadagiti babassit nga audio wenno video recording tapno siimenda ti sabsabali, ti maysa a nakaro a pagarigan ti “panagidanondanon” ken pannakibiang “iti ar-aramid ti sabsabali a tattao.” Idiay Japan, kas pagarigan, nabiit pay a natakuatan ti tumataray iti marathon a ni Naoko Takahashi, a nangabak iti balitok a medalia idiay Sydney Olympic Games, nga adda nailemmeng a bassit a kamera iti baniona ket dina ammo a nairekord dayta. Napataud ti maysa a video, ket rinibu a kopia ti ilegal a nailako.

Agraira met ti panagtakaw wenno panagkusit iti pakabigbigan, maysa nga aramid a panangusar iti adelantado a teknolohia tapno takawen dagiti personal a detalye ti kinataom. Nainkalintegan laeng ngarud nga ikagumaam a salakniban ti kinapribadom manipud iti di autorisado nga agsukimat. * Kuna ti Biblia: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng, ngem daydiay awanan kapadasan limmasat ket masapul a sagabaenna ti pannusa.”​—Proverbio 22:3.

Pribado a Tigtignay​—Pagsungbatan ti Tattao

Bayat nga umad-adu ti krimen, kinaranggas, ken terorismo, ad-addan a sipsiputan ti adu a gobierno dagiti umilida. Ngem di agbayag, saanton a kasapulan dagiti pagsiput a kamera ken nalimed a pagdengngeg kadagiti saritaan. Ikari ti Biblia nga iti asidegen a masakbayan, panungsungbaten ni Jehova a Dios ti amin a sangatauan kadagiti napanayag ken nalimed nga ar-aramidda.​—Job 34:21, 22.

Manipud iti dayta a tiempo ken agtultuloy, awanton ti kinaranggas, gura, ken kriminal nga aramid a nabayagen a mangparparigat iti sangatauan. Kasano a maaramid daytoy? Agsipud ta iti dayta a tiempo, saanto laeng nga am-ammo a naimbag ni Jehova dagidiay sibibiag no di ket dagidiay sibibiag am-ammodanton a naimbag ni Jehova. Pumaysonto ti sasao ni mammadto nga Isaias: “Saandanto a mangaramid iti aniaman a panangdangran wenno mangpataud iti aniaman a panangdadael iti intero a nasantuan a bantayko; agsipud ta ti daga sigurado a mapnonto iti pannakaammo ken Jehova kas iti dandanum abbonganda ti mismo a baybay.”​—Isaias 11:9.

[Footnote]

[Blurb iti panid 12]

Ad-adda a matignaytayo nga agaramid iti naimbag no maamiristayo nga awan ti mailemmeng iti Dios

[Kahon/Ladawan iti panid 11]

Ammuem!

KINAPRIBADO KEN DAGITI ADDA ITI INTERNET A PAGSAPULAN ITI TRABAHO: Dagiti agsapsapul iti trabaho a mangikabil kadagiti résumé-da iti Internet ket maipasango iti adu a panagpeggad ti kinapribadoda. Mabalin a maidulin iti adu a tawen dagiti résumé kadagiti pagsapulan iti trabaho iti Internet ken mabalin pay a pagtaudan ti impormasion para iti panagtakaw iti pakabigbigan. Dadduma a pagsapulan iti trabaho agkiddawda iti personal nga impormasion kadagiti agsapsapul iti trabaho, kas iti nagan, address, edad, ken dagiti kapadasan iti trabaho sada ipasa dayta nga impormasion iti sabali a tao a mangusar iti dayta, kas kadagiti agyan-anunsio.

KINAPRIBADO KEN TI KOMUNIKASION ITI CELL PHONE: Iti agdama, awanen ti nalaka a pamay-an a maipasiguro ti kinapribado kadagiti cordless wenno cell phone. No pagsarsaritaanyo ti pribado a banag, mabalin a nataltalged no ti kadawyan ken addaan iti wire a telepono ti usarenyo. Siguraduenyo nga agusarkayo a dua iti kadawyan a telepono. Mabalin a mangngeg iti radio scanner ti signal nga aggapu iti adu a cordless a telepono ket mabalin pay a maala ti dadduma a cordless a telepono wenno dagiti alikamen a pangmonitor iti maladaga. No adda gatangem ket inyawagmo iti telepono ken itedmo ti numero ti credit card-mo ken ti panagpasona, mabalin a masiputan ti awagmo iti cell phone ket mabalin a mabiktimaka iti panangkusit. *

[Footnote]

[Ladawan iti panid 9]

Ti panagsipsiput ti “lifeguard” ket saan a maibilang a pannakibiang iti kinapribado

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Natignay ni Doug a mangbalbaliw iti panagbiagna gapu ta sipapanunot nga ammo ti Dios ti ar-aramidentayo