“Nakaul-ulpit a Krimen”

NAGBALIN nga ubing a balangkantis ni Maria * idi agtawen iti 14. Inawatna daytoy dakes a panagbiag gaput’ panangsugsog ti inana, a nangibaga nga isut’ napintas ken magustuan unay dagiti lallaki. Imbaga pay ti inana a makabirok ti adu a kuarta. Iti rabii, ipan ti inana iti maysa a motel a pakasarakanda kadagiti lallaki. Aguray ti inana iti asideg tapno umawat kadagiti bayad. Kada rabii, makidenna ni Maria iti tallo wenno uppat a lallaki.

Iti asideg laeng iti pagtaengan ni Maria, napilit met nga agbalangkantis ti 13 ti tawenna a ni Carina. Kas iti adu a sabali pay a kalugaranna a pamilia a trabahador iti kaunasan, inyurnos met dagiti dadakkel ni Carina ti panagbalangkantisna tapno manayonan ti bassit a birokda. Iti sabali a lugar, ubing pay laeng ni Estela idi simmardeng a nageskuela, ken dina pay ammo ti agbasa ken agsurat, ngem nangrugin a nagtrabaho kas balangkantis iti lansangan. Ni Daisy ket agarup innem ti tawenna idi rinames ti manongna​—ti damo iti namin-adu a seksual a pannakidenna nga inaramid kenkuana dagiti kapamiliana. Nagbalin a balangkantis idi agtawen iti 14.

 Iti adu a paset ti lubong, nakaam-amak a parikut ti panagbalangkantis ti ubbing. Nakalkaldaang dagiti resultana. Masansan a dagiti balangkantis nga ubbing, sagpaminsan man wenno kanayon, mairamanda met iti krimen ken panagdroga. Adu kadakuada ti maup-upay ken makarikna nga awan ti mamaayda, ta awan ti pangnamnamaanda wenno awan ti pamuspusan a makalapsutda iti nakaay-ay-ay a panagbiagda.

Mabigbig dagiti dakkel ti impluensiada a tattao dagiti makadangran nga epekto ti panagbalangkantis ti ubbing. Maitutop ti kinuna ti dati a Presidente iti Brazil a ni Fernando Henrique Cardoso: “Nakaul-ulpit a krimen ti panagbalangkantis ti ubbing.” Impablaak ti diario iti Brazil daytoy mamagpanunot a komento maipapan iti panagbalangkantis ti ubbing: “Kadagiti pagilian a ti kasta nga aramid ket gagangay, maipalubos, maawat, ken matarigagayan pay gapu iti [kuarta] a mabirokan, mapasaranda ti inaldaw a pannakadangran a patauden dayta. Ti indibidual, pamilia, ken dagiti makadidigra a resulta ti kasta nga aramid iti kagimongan pagbalinenda nga awan ti mamaayna ti aniaman a mabirokan a pinansial a gunggona a mabalin a patauden dayta.”

Ngem nupay nagsayaat ti panggep dagidiay mayat a mangisardeng iti panagbalangkantis ti ubbing, kumarkaro ti parikut. Ania ti makagapu iti kastoy a nakaam-amak a kasasaad? Apay nga adu ti mangipalubos wenno mangitandudo pay ketdi kadagita a krimen?

[Footnote]

[Blurb iti panid 3]

“Nakaul-ulpit a krimen ti panagbalangkantis ti ubbing.”​—DATI A PRESIDENTE ITI BRAZIL A NI FERNANDO HENRIQUE CARDOSO

[Blurb iti panid 4]

“Amin a kita ti seksual a pananggundaway ket saan a maitunos iti dignidad ti tao, ken labsingenna ngarud dagiti kangrunaan a kalintegan ti tao, aniaman ti edad, sekso, puli, etniko wenno kasasaad ti biktima iti kagimongan.”​—NAGTAUD ITI UNESCO