Ti Tianna ti Mangis-ispal Kenkuana!

SAAN a napartak nga aggunggunay. Para iti adu a tattao, naalas dayta. Ngem ayna, anian a naisangsangayan ti tianna! Ania ti tuktukoyenmi? Ti nasiit a butiti, a maawagan met iti balloonfish ken long-spine porcupinefish. No agpeggad, “nakaskasdaaw ti panagbalbaliw” daytoy a parsua, sigun iti magasin a Natural History. Ti bagina, a dumakkel iti agarup 50 a sentimetro ket bumsog “agingga a daytat’ mamitlo a daras a dakdakkel ngem iti gagangay a kadakkelna. Agbalin met dayta a nasikkil ken dandani naan-anay a nagtimbukel nga addaan iti makatudok a pannakakabalna a di mayataday iti panaglangoy ngem nasamay a mangpaksiat kadagiti agkaan iti dayta.”

Pabussogen ti ikan ti bagina babaen iti iyiinumna iti adu a danum, isu a dumakkel agingga iti dandani maminsangagasut ngem iti gagangay a kadakkelna! Maaramid ti butiti daytoy nakaskasdaaw a gapuanan gapu iti simple, elegante a konsepto​—dagiti karenken.

Kinapudnona, ti tian ti butiti ket buklen ti agrurutap a karenken, kuna ti Natural History. Agarup 3 a milimetro ti kaakaba dagiti kadakkelan a karenken nga “addaan iti babbabassit pay ketdi a karenken iti uneg ti maysa a karenken, ken dadduma pay agraman ti nagbabassit a karenken a makita laeng babaen ti mikroskopio,” kuna ti artikulo.

Siempre, masapul a mabennat ti kudil ti butiti bayat a dumakkel ti tianna. Tapno maaramidanna dayta, agbennat ti kudil a buklen ti dua a katuon iti dua a nagduma a pamay-an. Kas iti tian, aduan iti karenken ti makin-uneg a katuon, ngem agbennat ti makinruar a katuon. Saan nga agkuretret ti kudil gapu ta agbennat dayta, isu a saan nga agbalin a nasiglat ti ikan, no agsublin iti sigud a kasasaadna.

Ngem tapno mapaksiat ti butiti dagiti agkaan kenkuana, saanna laeng a pabussogen ti bagina. Bayat nga agbennat ti kudilna, sumikkil a dagus ti makatudok a pannakakabalna. Isu a no makakitaka iti butiti no madamaka nga ag-snorkle, dimo sagsagiden dayta! Ket agannadka met iti ngiwatna ta mabalin a kagatennaka agingga iti tulangmo!

Idi sinaludsodan ti Dios ni Job maipapan kadagiti pinarsuana, kinuna ni Job: “Naammuak a kabaelam nga aramiden amin a bambanag, ket awan ti kapanunotan a saanmo a kabaelan a ragpaten.” (Job 42:2) Wen, uray saan a pulos a mangabak ti nalukmeg ken bassit a makatudok a butiti iti aniaman a salip wenno salisal iti kinapintas, kaskasdi a mangipaay iti aglaplapusanan a pammaneknek iti pannakabalin ken kinasirib ti Dios nga agparsua.​—Roma 1:20.

[Picture Credit Lines iti panid 31]

Ngato: Rinetrato ni John E. Randall; baba: © Jeff Rotman