No Kasano a ti Pannakadangran Binalbaliwanna ti Biagko

KAS INSALAYSAY NI STANLEY OMBEVA

Idi 1982, nadungparak iti nakapaspaspas a lugan. Naagasanak ket di nagbayag, intultuloyko ti inaldaw a trabahok, nupay pasaray makariknaak iti ut-ot gapu ta adda dimmukol iti nagbaetan ti tengnged ken barukongko. Nupay kasta, 15 a tawen kalpasanna, naipasangoak iti kakaruan a kapadasan iti biagko a nakasuotan ti pammatik.

NAGANAYGAYAK sakbay ken kalpasan ti aksidente. Kaay-ayok ti nasayaat a nakairuamak a panagehersisio a pakairamanan ti panag-jogging iti sangapulo agingga iti sangapulo ket tallo a kilometro kadagiti ngudo ti lawas, panagay-ayam iti squash, ken dadduma pay a nadagsen a trabaho. Timmulongak a nagibangon iti adu a Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova agraman ti dakkel nga Assembly Hall ditoy Nairobi, Kenya, a pagnanaedanmi.

Pagammuan ta idi 1997, simmansan ken kimmaro ti panagpanaas ti barukongko. Idi naeksamen, naammuan nga adda nagligasi iti durik isu a marigatan dayta. Epekto daytoy ti aksidente a nadakamatko itay.

Sakbay a kimmapuyak, nakastrekak iti trabaho kas maysa nga ahente dagiti produkto. Karaman kadagiti produkto nga intukonko ket ti health-insurance plan ti sangapamiliaan. Rumangrang-ayak idi iti trabahok. Ngem idi ngalay ti 1998, nagbibineg ti barukongko agingga kadagiti sakak. Kumapkapuyak iti tunggal aldaw nga aglabas.

Di nagbayag kalpasanna, nasesanteak, ket napukaw ti amin a benepisiok. Agtawen idi iti 13 ken 10 ti dua nga annakmi a da Sylvia ken Wilhelmina. Gapu ta awanen ti trabahok, masapul nga agpannuraykami iti binulan a sueldo ni baketko a Joyce. Gapu ta naipasangokami kadagiti baro a kasasaad, binaliwanmi ti biagmi babaen ti dimi panaggasto kadagiti saan a napateg a banag. Uray kaskasano ket naaddaankami kadagiti kangrunaan a masapsapulmi.

Dagiti Negatibo a Rikna

Admitirek a bayat nga in-inut a naamirisko ti kinakaro ti kasasaadko, nagbalinak a negatibo,  managimbubukodan, ken nalaka a masuron. No dadduma, makaunget ken nasungitak, ket pagbalinek nga isyu ti tunggal bassit a banag. Kanayon a dandani maaddaanak iti depression. Awan ti naipuera iti pamiliak iti rigat. Naipasango ti agiinak iti naisangsangayan a kasasaad a dida pay pulos napadpadasan.

Idi agangay, impagarupko no nainkalintegan ti riknak. Kellaat a limmukmegak, marigatanak a tumakki ken diak makontrol ti panagisbok. Masansan a mabainak unay. Gagangay a makitadak nga agmaymaysa iti suli, nga agsangsangit. No dadduma, dandani makapakatawa no makaungetak unay. Ammok a saan unay a nasayaat ti panangtamingko iti kasasaadko.

Kas maysa a panglakayen iti kongregasion Kristiano dagiti Saksi ni Jehova, masansan a balakadak dagiti padak a Kristiano a dida pulos pabasolen ni Jehova iti aniaman a kita ti panagsagaba. Ngem siak a mismo ket agim-imtuod​—ket saan la a namnaminsan nga inyimtuodko: ‘Apay nga impalubos ni Jehova a mapasamak daytoy kaniak?’ Nupay inusarkon dagiti teksto a kas iti 1 Corinto 10:13 a nangpabileg ken nangparegta iti sabsabali, nariknak a nakaro unay ti sagsagabaek!

Maysa a Narigat a Kasasaad iti Panangagas

Talaga a narigat ti makagun-od iti nasayaat a panangagas. Maysa nga aldaw, napanak iti physiotherapist, chiropractor, ken acupuncturist. Temporario ti nagun-odak a bang-ar, no adda man. Nagpakonsultaak iti adu a doktor, agraman iti siruhano ti tulang ken ur-urat. Maymaysa ti pagtutunosanda amin: Nasken a maoperaak tapno maep-ep ti ut-ot ken maikkat ti dimmukol. Gapu iti pammatik a naibasar iti Biblia, inlawlawagko a naimbag kadagitoy nga eksperto iti medisina a didak koma iyalisonan iti dara uray no ania ti mapasamak.​—Aramid 15:28, 29.

Imbaga ti immuna a siruhano nga operaennak babaen ti panangabrena iti bukotko. Inlawlawagna a mabalin a peligroso ti operasion. Ngem saan a maipasigurado daytoy a siruhano a dinak iyalisonan iti dara. Saanak a nagsublin kenkuana.

Kinuna ti maikadua nga operaenna ti durik babaen ti panangabrena iti tengngedko. Kasla nakaam-amak ti kasta a pamay-an. Nupay immannugot a dinak iyalisonan iti dara, kayatna nga operaennak a dagus ken manmano ti inlawlawagna a detalye. Diak inuliten ti nagpakonsulta kenkuana.

Nupay kasta, nakasarakak iti mannakitunos a doktor babaen ti tulong dagiti Saksi ni Jehova nga agserserbi iti Hospital Liaison Committee iti lugarmi. Ti pamay-an nga insingasing ti maikatlo a siruhano ket kaasping ti insingasing ti maikadua; ramanen dayta ti panangabre iti tengngedko ket inlawlawagna a bassit laeng dagiti risgona.

Nabutnganak idi nailawlawag ti pannakaoperak. Lallalo a nabutnganak gapu ta ammok a maaramid ti kasta nga operasion iti aglawlaw dagiti delikado a lalaem ti bagik a kas iti puso ken bara. Malasatak ngata ti operasion? Siempre, dagita a negatibo a kapanunotan a nagtaray iti panunotko ti saan a nangpakalma iti panagamakko.

Idi Nobiembre 25, 1998, sibaballigi a naoperaak iti uppat nga oras iti maysa nga ospital ditoy Nairobi. Nairaman iti operasion ti panangikkatda iti maysa a tulang iti pelvis-ko. Sinukogda ti tulang sada insulbong iti naapektaran a paset babaen iti metal a pannakaplato ken pannakatornilio. Nakatulong daytoy. Ngem dina naikkat ti amin a problemak. Marigatanak unay a magna. Kaskasdi a kanayon nga agbibineg ti bagik.

Positibo a Kababalin

Kas nadakamat itay, masansan a madanaganak ken sangkapanunotko ti nakapimpiman a kasasaadko. Iti kasumbangirna, adu kadagiti agtartrabaho idiay ospital ti nangkomendar iti kinakalmado ken kinapositibok. Apay a kasta ti pagarupda? Makitada ngamin nga uray no  nakaro nga ut-ot ti marikriknak, kaskasdi nga iranranudko kadakuada ti pammatik iti Dios.

Nupay pasaray makaunget ken maluksawak iti sagsagabaek, kaskasdi nga agpannurayak ken Jehova. Kanayon a tultulongannak iti amin a rigatko​—kasta unay ti panangandingayna ta no dadduma ket mabainak payen iti bagik. Inkeddengko a basaek ken mennamennaek dagiti teksto nga ammok a mangliwliwa iti kasasaadko. Adtoy ti sumagmamano kadagitoy:

Apocalipsis 21:4: “[Ti Dios] punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot.” Talaga a makaliwliwa ti panangpanunot iti kari ti Biblia a baro a lubong a sadiay agnanayon nga awanton ti lulua ken ut-ot.

Hebreo 6:10: “Saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramidyo ken ti ayat nga impakitayo maipaay iti naganna.” Nupay limitadon ti maaramidan ti bagik, ammok a patgen ni Jehova dagiti panagreggetko nga agserbi kenkuana.

Santiago 1:13: “No adda iti sidong ti pannakasuot, awan koma ti agkuna: ‘Susuotennak ti Dios.’ Ta iti dakes a bambanag saan a mabalin a suoten ti Dios ket isu saanna met a suoten ti asinoman.” Anian a pudno dayta! Nupay ipalpalubos ni Jehova ti panagsagabak, sigurado a saan nga isu ti makinggapuanan.

Filipos 4:6, 7: “Dikay maringgoran iti aniaman,  no di ket iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios; ket ti talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot saluadannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.” Ti panagkararag ti nakatulong kaniak a maaddaan iti kasapulak unay a natalna a panunot, isu a nasimsimbeng ti panangtamingko iti kasasaadko.

Inusarko idin dagitoy a teksto a nangparegta iti dadduma nga agrigrigat​—ket talaga a nakatulongda! Ngem naamirisko a saanko unay idi a naapresiar ti kinapategda. Masapul nga agsakitak pay tapno maawatak ti kinapakumbaba ken naan-anay a panagtalek ken Jehova.

Dadduma Pay a Makapabileg a Tulong

Adu ti mangibaga a ti Nakristianuan a panagkakabsat ket maysa nga adigi ken sadiri no tiempo ti rigat. Ngem anian a nagbiit a tagilag-anen dagiti Kristiano a kakabsattayo! Agpayso a nalabit limitado ti maitulongda, ngem kanayon a sidadaanda a tumulong kadatayo. Pimmayso daytoy iti kasasaadko. Gagangayen ti kaaddada iti abay ti kamak idiay ospital, no dadduma ket bigbigat pay. Intukonda pay a tumulongda a mangbayad kadagiti magastos iti panagpaagasko. Agyamanak unay kadagidiay natignay iti kasasaadko ken timmulong.

Iti kongregasion iti lugarmi, ammo dagiti Saksi a limitadon ti maaramidak. Madama nga agserserbiak kas mamangulo a manangaywan ket makipagtartrabahoak iti manangandingay unay a bagi dagiti Kristiano a panglakayen. Saanak a pulos a nagbalin nga iregular iti panangasaba. Idi nakaro unay ti kasasaadko, tinulongak ti dua a tattao agingga nga indedikarda ti biagda ken Jehova. Ti maysa ket agserserbi itan a ministerial nga adipen iti maysa a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti Nairobi.

Kaskasdi a maibusanak iti sasao tapno makapagyamanak ken ni baketko a nangandingay kaniak iti intero a panagrigatko. Inan-anusanna ti panagpungtotko, panagbaliwbaliw ti riknak, ti saanko a kinanainkalintegan, ken dagiti pannakaupayko. No agsangsangit ken agpapaut-otak, maulit-ulit a pinatalgedanna ti riknak ken liniwliwanak. Masmasdaawak a kanayon iti kinabileg ken kinatibkerna no maipasango iti rigat. Talaga nga isut’ “pudno a kadua . . . iti isuamin a tiempo.”​—Proverbio 17:17.

Nasursuro dagiti annakmi a daeran ti kasasaadko. Inaramidda ti amin a kabaelanda tapno tulongandak. Maawatanda dagiti kasapulak ken dagus a tulongandak no kasapulan, isu a natalged ti riknak no awan ni nanangda. Ni Sylvia ti “bastonko,” ta tultulongannak a magna iti uneg ti balay no mariknak a nakapuyak.

Ti buridek ngay a ni Mina? Bueno, malagipko nga idi diak makabangon kalpasan a natumbaak iti balay, is-isuna ti adda sadiay. Inkagumaannak a binagkat ken inin-inayadnak nga impan iti siledko. Agingga ita ket dina ammo no kasano a naaramidanna dayta. Diak pulos malipatan dayta a kinaturedna.

Ti panangdaer iti daytoy a pannakadangran ti kakaruan pay laeng a nakidangadangak iti intero a panagbiagko. Dayta pay laeng ti pakidangdangadangak agingga ita. Ita pay laeng nga adda ti nagkaro a nakasuotan ti biagko ken pammatik. Nagadu ti nasursurok maipapan iti panagbalin a napakumbaba, nainkalintegan, ken mannakipagrikna. Sibaballigi a maibturak daytoy a problema gapu iti naan-anay a panagtalek ken panagpannurayko ken Jehova.

Napaneknekak a husto ti kinuna ni apostol Pablo: “Addaankami itoy a gameng kadagiti damili a basehas, tapno ti pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay biang koma ti Dios ket saan nga agtaud iti bagbagimi.” (2 Corinto 4:7) Maliwliwaak unay iti kari ti Dios a “baro a langlangit ken baro a daga” nga umayto. (2 Pedro 3:13) Ikarkararagko a sapay koma ta itultuloynak a pabilgen ni Jehova bayat nga ur-urayek dayta baro a lubong, gapu ta kaskasdi a nakapuyak ken bassit ti maaramidak iti bukodko a pigsa.

[Dagiti Ladawan iti panid 20]

Ti Nakristianuan nga aktibidad a kadua ti pamiliak ti tumultulong kaniak nga agibtur