Sarsarita a Di Mamingga

BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY FRANCIA

ISUT’ dayawen dagiti ubbing iti intero a lubong. Iti maysa a kallabes a tawen, nakaawat ti koreo ti Francia iti dandani 800,000 a surat para kenkuana​—kangrunaanna a naggapu kadagiti ubbing nga agtawen iti tallo aginggat’ walo. Gapu iti puraw a barbasna ken nalabaga a kawesna a nataraigidan iti puraw a burbor, ti mannakigayyem nga Ama ti Krismas (a ni Santa Claus) ket kasla maysa kadagiti kalatakan a pangallukoy kadagiti panagraragsak no Krismas. Mailadawam ngarud aya a mapuoran ti naaramid a ladawanna? Kasta ti eksakto a napasamak 50 a tawenen ti napalabas idiay Dijon, Francia. Idi Disiembre 23, 1951, “napapatay” ni Santa Claus iti imatang ti agarup 250 nga ubbing.

Ania ti basolna? Impadamag ti diario a France-Soir a ti pannakapapatayna ket “naikeddeng gapu ta nagaanamongan dagiti klero a kondenarenda ni Santa Claus kas manangagaw ken erehe” ken pinabasolda a “pagbalbalinenna a pinapagano ti Krismas.” Daytoy ket “maysa a simboliko nga aramid,” sigun iti maysa a pakaammo. “Ti kinaulbod dina maallukoy ti narelihiosuan a rikna ti ubbing ken sigurado a saan a pulos a makaisuro.”

Patien ti dadduma a klero a dagiti kostumbre a nainaig ken ni Santa Claus ti mangisiasi kadagiti tattao manipud iti “pudno a Nakristianuan a kaipapanan ti pannakayanak ni Kristo.” Kinapudnona, iti Marso 1952 a ruar ti Les Temps Modernes (Moderno a Tiempo), ti eksperto iti panangadal kadagiti kultura a ni Claude Lévi-Strauss inawaganna ti panamati ken ni Santa Claus a “maysa kadagiti kabibilgan a pangparang-ayan iti paganismo kadagiti tattao” ket kinunana a nainkalintegan ti simbaan idi kinondenarna daytoy a panamati. Kinuna pay ni Lévi-Strauss a dagiti namunganayan ni Santa Claus ket mabalin a tuntonen iti ari ti Saturnalia. Ti piesta a Saturnalia ket maselebraran idiay kadaanan a Roma manipud Disiembre 17 agingga iti 24. Kabayatan dayta a lawas, maarkosan dagiti pasdek iti berde a bulbulong ken mulmula ken agsisinnukatda iti regalo. Kas iti Krismas, ti Saturnalia ket bin-ig a panagragragsak.

Ita, nasurok a 50 a tawen kalpasan a napuoran ti naaramid a ladawan ni Santa Claus, kasanot’ panangmatmat dagiti Katoliko idiay Francia ken ni Santa Claus? Paseten iti Krismas daytoy adayon nga eredero ti Saturnalia ti Roma a kas iti panangirepresentar ken ni Jesus iti kulluong. Sagpaminsan nga adda padi a mangkondenar ken ni Santa Claus kas mangirepresentar iti komersialismo a mangilaksid ken Kristo manipud iti pudno a kaipapanan ti Krismas. Ngem kaaduanna, nagkupasen ti aniaman a susik maipapan iti pagano a namunganayan ni Santa Claus gapu ta isut’ akseptarenen ti kaaduan.

[Picture Credit Line iti panid 13]

DR/© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris