Ti Panangmatmat ti Biblia

Ti Kadi Nakristianuan a Panagkaykaysa Kalikagumanna ti Panagpapada?

KASLA nasinasina ita ti relihion. Uray kadagiti agkakarelihionan, mabalin nga adu ti agsisimparat a patpatienda maipapan kadagiti doktrina ken kondukta. Kinuna ti maysa a mannurat: “Narigat payen ti makasarak iti dua a mamati iti isu met la a Dios. Kadagitoy nga aldaw, tunggal tao ket kasla addan bukodna a narelihiosuan a pammati ken kapanunotan.”

Maisupadi unay iti daytoy, binagbagaan ni apostol Pablo dagiti Kristiano idi immuna a siglo sadi Corinto nga ‘agsaoda amin a sangsangkatunos’ ken ‘naan-anay nga agkaykaysada koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot.’ (1 Corinto 1:10) Kritikaren ti dadduma ita ti pammagbaga ni Pablo. ‘Agduduma ti tattao,’ irasonda, ‘ket di nainkalintegan ti panangipapilit a rumbeng nga agpanunot wenno agtignay ti amin a Kristiano iti isu met la a wagas.’ Ngem talaga aya nga isingsingasing ni Pablo ti panagtulnog a kas iti aramiden ti maysa a robot? Ipalubos kadi ti Biblia a maaddaan ti maysa a tao iti wayawaya nga agpili?

Panagkaykaysa, Saan a Panagpapada

Iti maysa kadagiti suratna, indagadag ni Pablo kadagiti Kristiano nga agserbida iti Dios ‘buyogen ti pannakabalinda nga agrason.’ (Roma 12:1) Sigurado ngarud a dina padpadasen a pagbalinen dagiti miembro ti kongregasion sadi Corinto a kas kadagiti din agpampanunot a tattao a wen la a wen iti tunggal maibaga kadakuada. Ngem apay nga imbagana kadakuada a ‘naan-anay nga agkaykaysada koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot’? Kasta ti imbalakad ni Pablo ta adda ngamin idi ti nadagsen a parikut ti kongregasion sadi Corinto. Rimsua dagiti panaggugrupo, isu a minatmatan ti dadduma a ni Apollos ti liderda idinto ta adda met dagiti nangpabor ken ni Pablo wenno Pedro wenno nangawat laeng ken Kristo. Nakaro ti kasta a panagsisina, agsipud ta riniribukna ti kongregasion.

Kayat ni Pablo a dagiti Kristiano ket ‘salimetmetanda ti panagmaymaysa ti espiritu iti mamagkaykaysa a singgalut ti talna,’ kas iti indagadagna idi agangay kadagiti Kristiano idiay Efeso. (Efeso 4:3) Parparegtaenna idi dagiti kakabsat a sangsangkamaysa a tuladenda ni Jesu-Kristo, ken dida agsisina iti nadumaduma a grupo, wenno sekta. Iti kasta, matagiragsakda  ti natalna a panagtutunos ti panggepda. (Juan 17:22) No kasta, ti pammagbaga ni Pablo kadagiti taga Corinto ket nausar a mangbalbaliw iti panunotda ken itandudoda ti panagkaykaysa, saan a ti panagpapada.​—2 Corinto 13:9, 11.

Napateg met ti panagkaykaysa maipapan iti doktrina. Maamiris dagiti pasurot ni Jesus nga adda laeng “maysa a pammati,” no kasano nga adda “maysa a Dios ken Ama.” (Efeso 4:1-6) Gapuna, siertuen dagiti Kristiano a ti patienda ket maitunos iti kinapudno nga impalgak ti Dios iti Saona maipapan iti bagina ken iti pangpanggepna. Agkaykaysada iti panamatida iti kinasiasino ti Dios ken kadagiti kalikagumna. Tungtungpalenda met dagiti nalawag a pagalagadan iti moral a nailanad iti Sao ti Dios. (1 Corinto 6:9-11) Iti kasta, agtalinaed dagiti Kristiano nga agkaykaysa, iti doktrina man ken iti moral a panagbiag.

Panangtaming Kadagiti Di Pagkikinnaawatan

Nupay kasta, di kayat a sawen daytoy a madiktaran ti tunggal Kristiano no ania ti rumbeng a panunoten ken aramidenna iti amin a kasasaad iti biagna. Kaaduan a banag ket agpannuray iti panagpili ti maysa a tao. Usigem ti maysa a pagarigan. Agduadua ti adu a Kristiano idi umuna a siglo sadi Corinto maipapan iti pannangan iti karne a mabalin a naggapu iti templo dagiti idolo. Dakkel ti panamati ti dadduma a ti pannangan iti karne ket katupag ti maysa nga aramid iti di umiso a panagdayaw, idinto ta patien ti sabsabali a saan a napateg no naggapuan ti karne. Saan a nangaramid ni Pablo iti pagalagadan a mangibaga kadagiti Kristiano iti aramidenda idi tinamingna daytoy sensitibo nga isyu. Imbes ketdi, binigbigna a nalabit adda sabali nga ikeddeng ti tattao nga aramidenda iti dayta a banag. *​—1 Corinto 8:4-13.

Iti kaaldawantayo, mabalin nga agaramid dagiti Kristiano kadagiti desision a naiduma iti dadduma pay a Kristiano no maipapan kadagiti banag a kas iti panggedan, salun-at, panagpalpaliwa, wenno dadduma a benneg a nainaig iti panagpili ti maysa a tao. Mabalin a pakariribukan ti dadduma ti kasta a nadumaduma a panagpili. Nalabit pampanunotenda a no agduduma ti panangmatmat, mabalin nga agtungpal dayta iti panagririri wenno panagsisina ti kongregasion. Ngem di maliklikan ti kasta a pagtungpalan. Iyilustrartayo: Limitado laeng ti bilang dagiti nota nga usaren dagiti kompositor iti musika, ngem nagadu ti mabalinda a putaren nga agkakapintas a samiweng. Umasping iti dayta, mangar-aramid dagiti Kristiano kadagiti panagpili nga adda iti uneg ti beddeng dagiti nadiosan a prinsipio. Nupay kasta, adda wayawayada no agaramidda iti partikular a desisionda.

Kasano a mataginayon ti Nakristianuan a panagkaykaysa bayat a kanayon a raraementayo ti desision ti tunggal maysa? Ti ayat ti solusion. Ti panagayat iti Dios ti mangtignay kadatayo a situtulok nga agtulnog kadagiti bilinna. (1 Juan 5:3) Ti panagayattayo iti padatayo a tao ti mangtignay kadatayo a mangraem iti kalintegan ti dadduma a mangaramid kadagiti desisionda a maitunos iti konsiensiada maipapan iti personal a bambanag. (Roma 14:3, 4; Galacia 5:13) Nangipakita ni Pablo iti nasayaat nga ulidan iti daytoy a banag idi nagpasakup iti autoridad ti bagi a manarawidwid idi immuna a siglo maipapan iti maysa a banag a nainaig iti doktrina. (Mateo 24:45-47; Aramid 15:1, 2) Kasta met a pinaregtana ti tunggal maysa a raemenda ti konsiensia dagiti padada a Kristiano kadagiti banag a datayo a mismo ti agdesision.​—1 Corinto 10:25-33.

Nabatad nga awan koma ti makondenar no agdesision a maitunos iti konsiensiana ken di maikontra kadagiti prinsipio ti Biblia. (Santiago 4:12) Iti kasumbangirna, saan nga ipilit dagiti nasungdo a Kristiano ti personal a kalinteganda a mangdangran iti konsiensia ti dadduma wenno mangriribuk iti panagkaykaysa ti kongregasion. Saanda met koma ngarud nga ibaga nga adda kalinteganda nga agaramid iti nabatad nga iparit ti Sao ti Dios. (Roma 15:1; 2 Pedro 2:1, 19) Ti panagayat iti Dios ti mangtignay koma kadatayo a mangitunos iti konsiensiatayo iti panagpampanunot ti Dios. Daytoy ti mamagtalinaed kadatayo a naikaykaysa kadagiti kapammatiantayo.​—Hebreo 5:14.

[Footnote]