Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Apay a Mariknak a Rumbeng nga Agbalinak a Perpekto?

“Gapu ta maestro ni tatangko, namnamaen ti amin a bin-ig a kangatuan a grado ti magun-odak iti amin nga asignaturak. No dadduma, agsangsangitak agingga a makaturogak.”​—Leah. *

“Maysaak a perpeksionista. Rumbeng a siak ti kalaingan iti maysa a banag wenno naan-anay a naiduma ti panangaramidko iti dayta ngem iti dadduma ta no saan, awan serserbi ti panangaramidko iti dayta.”​—Caleb.

MARIKNAM kadi a rumbeng a kanayon nga agbalinka a perpekto? Kanayon kadi a madanaganka ta uray no kasano ti panangikagumaam, saanka a pulos a mapnek iti bagim wenno iti maaramidam? Saanmo kadi a maawat ti aniaman a kita ti panangbabalaw? No dakes ti pagtungpalan ti bambanag, pabasolem aya ti bagim, ket panunotem a maagka, awan kaes-eskam wenno dika maikari? No kayatmo a maaramid a siuumiso ti maysa a banag, mariknam kadi a rumbeng a sika ti mangaramid iti dayta? No dadduma, maamakka kadi a mapaay isu nga itantanmo wenno isardengmo ti ar-aramidem?

Komusta ngay ti pannakilangenmo iti sabsabali? Maamirismo kadi nga awananka iti gagayyem agsipud ta awan ti makaragpat kadagiti inkeddengmo a pagalagadan? Masuronka kadi unay kadagiti pagkapuyan ken pagkurangan ti sabsabali? No wen ti sungbatmo iti aniaman kadagitoy a saludsod, mabalin ngarud nga adda problemam maipapan iti perpeksionismo. Ket no kastat’ kasasaadmo, saan la a siksika ti kasta. Gagangay dayta a kalidad kadagiti agtutubo​—nangruna kadagiti naisangsangayan ti sagudayda wenno naballigi unay. *

Ania ti pakaigapuan ti perpeksionismo? Teoria pay laeng ti ammo dagiti managsukimat. Kastoy ti kuna ti libro a Perfectionism​—What’s Bad About Being Too Good?: “Ti perpeksionismo ket saan a sakit; saanka a naakaran iti dayta. Saanmo a matawid ti perpeksionismo; saan met a nainkasigudan dayta kenka. Kasano ngarud a nagbalinka a perpeksionista? Patien ti dadduma nga eksperto a tumanor ti perpeksionismo kabayatan ti kinaubing. Agdanag, makonsiensia, ken aglablabes nga agtrabaho ti dadduma a tattao inggat’ tungpal biagda agsipud ta agnanaay ken nabileg ti impluensia ti pamiliada, bagida, kagimongan, media, ken dagiti saan a realistiko a pagsarminganda.”

Aniaman ti makagapu iti dayta, mabalin a madadael ti biagmo no kanayon a mariknam a rumbeng nga agbalinka a perpekto. Usigentayo a naimbag ti perpeksionismo ken no apay a makadangran kenka.

Ania ti Perpeksionismo?

Saan laeng a ti panagbalin a nalaing wenno pannakapnek iti naimbag a naaramidan ti nairaman iti perpeksionismo. Ngamin, iti Proverbio 22:29, idaydayaw ti Biblia ti tao a “nasigo iti trabahona.” Nasayaat met ti panangdakamat ti Biblia iti sumagmamano a tattao a nangparang-ay iti  nadumaduma a sagudayda. (1 Samuel 16:18; 1 Ar-ari 7:13, 14) No kasta, makomendaran ti panangikagumaam nga agbalin a nalaing, ken agaramid kadagiti nangato ngem realistiko a kalat. Iti kasta, ‘maipakita ti maysa a tao iti kararuana ti naimbag gapu iti napinget a panagtrabahona.’​—Eclesiastes 2:24.

Nupay kasta, saan a marikna ti perpeksionista ti kasta a pannakapnek. Saan a nasayaat ti panangmatmatna iti nagapuananna. Sigun iti dadduma nga eksperto, ti perpeksionismo ramanenna “dagiti di maragpat a kalat (kayatna a sawen ti kinaperpekto), ken ti kanayon a di pannakapnek iti aniaman a nasayaat a magapuanan.” Pagbanaganna, ti perpeksionismo ket “nakaro a pagtaudan ti rigat. Masansan a marikna ti tao nga isut’ saan a naballigi.” Ti maysa a libro depinarenna ti perpeksionismo kas ti “di nainkalintegan a panamati a rumbeng a perpektoka ken/wenno ti aglawlawmo.” Daytat’ “maysa nga aglablabes a panangmatmat nga aniaman a panggepmo iti biag ket rumbeng a maaramid a perpekto, awan pagkuranganna, pagkamalian, pagbiddutan, wenno pakaidumaanna.”

Ngem saan aya nga imbaga ni Jesus a: “Masapul nga agbalinkayo a perpekto, a kas iti nailangitan nga Amayo a perpekto”? (Mateo 5:48) Wen, ngem saan nga ibagbaga ni Jesus nga agbalin a naan-anay a perpekto ti maysa a tao. Ngamin, isursuro ti Biblia nga “amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.” (Roma 3:23) Ania ngarud ti kayat a sawen ni Jesus? Iti Biblia, ti sao a “perpekto” kayatna a sawen ti kinanaan-anay. (Mateo 19:21) Idi imbaga ni Jesus a masapul nga agbalintayo a perpekto, sarsaritaenna ti ayat ken parparegtaenna dagiti pasurotna nga agbalin nga ad-adda a naan-anay iti panagayatda. Kasano? Babaen ti panagayatda iti ad-adu a pakairamanan pay ketdi dagiti kabusorda. Insurat ti mannurat iti Biblia a ni Lucas ti kinuna ni Jesus: “Itultuloyyo ti agbalin a naasi, a kas ken ni Amayo a naasi.”​—Lucas 6:36.

Nupay kasta, adda di umiso a pagarup dagiti perpeksionista. Pagarupda no kabaelanda ti agbalin a naan-anay a perpekto. Mabalin ngarud a nangato ti namnamaenda iti dadduma a tattao. Sigun iti libro a Never Good Enough​—Freeing Yourself From the Chains of Perfectionism, dagiti perpeksionista ket “tattao a maupay iti kalidad ti trabaho ti dadduma a tattao . . . Para kadakuada, saan a makapnek ti panagtrabaho dagiti tattao iti aglawlawda, wenno di maipagpannakkel ti magapuananda.”

Kas pagarigan, ni Carly ket nalaing idiay eskuelaan, tangay simrek iti programa nga agpaay kadagiti nalaing nga estudiante. Nupay kasta, saan unay a naballigi iti pannakipulapolna. Gapu ta kayatna a perpekto ti amin a banag, napukawna ti kaaduan a gagayyemna. “Para kaniak, imperpektoda unay,” inlawlawagna.

Ti dadduma ket mabalin a kayatda a perpekto ti bagida, saan a ti sabsabali. Ilawlawag ti libro a Never Good Enough a marikna dagita a tattao a “saanda unay a nalaing wenno saan unay a nasayaat ti aramidda . . . , isu a maseknanda unay iti panunoten ti dadduma maipapan kadakuada.”

Ti Parikut iti Panangikagumaan nga Agbalin a Perpekto

Imbes ngarud a makapasalun-at ken makagunggona ti panangikagumaan nga agbalin a perpekto, masansan a makadangran ken makadadael dayta. Ket imbes a makapalaing, ti kasta a panangmatmat ket masansan nga agtungpal iti pannakapaay. Malagip ti maysa a Kristiano nga agnagan iti Daniel ti nabayag a panangikagumaanna a nangaramid iti maysa a paset a naituding nga iparangna iti maysa a klase iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova iti lugarda.  Adu nga adda iti tallaong ti nangkomendar kenkuana iti nasayaat nga imparangna. Kalpasanna, adda nataktika ken makatulong nga insingasing ti instruktor ken ni Daniel. Iparparegta kadatayo ti Biblia nga ‘imdengantayo ti pammatigmaan ken awatentayo ti disiplina.’ (Proverbio 19:20) Ngem imbes nga awatenna ti makapabileg a kritisismo, narikna ni Daniel nga isut’ napaay. “Kayatko ti agputputong,” malagipna. Adu a lawas a di nakaturturog.

Ti perpeksionismo ngarud ket makadadael iti panagsursuro. Iti maysa nga artikulo a mabasa iti Web site nga agpaay kadagiti agtutubo, kastoy ti insurat ti maysa nga agtutubo a babai nga agnagan iti Rachel: “Idi nangrugiak nga aghaiskul, inkeddengko a lalaingek ti agadal. Bin-ig a kangatuan a grado ti kanayon a magun-odak iti amin nga asignaturak isu nga awan ti aniaman a nakitak a makagapu a rumbeng a bumaba dayta.” Ngem idi agangay, naduktalan ni Rachel a marigatan iti algebra isu a kalkalainganna “laeng” ti gradona. “Para iti dadduma, nasayaaten dayta a grado,” malagip ni Rachel, “ngem para kaniak . . . nakababain dayta. Mangrugin a madanaganak . . . Mabutengak nga agpatulong iti maestrok. Ngamin, impagarupko a no aminek a kasapulak ti tulong iti homework-ko, kaipapananna a bigbigek a diak naawatan dayta. . . . No dadduma, dandani pagarupek payen a nasaysayaat laengen a matayak imbes a mapaayak.”

Gapu ta mabutengda a mapaay, napanunot payen ti dadduma nga agtutubo ti agpakamatay. Naimbag laengen ta saan a pampanunoten ti kaaduan nga agtutubo dayta a darasudos a desision. Ngem kas iti kinuna ti maysa nga eksperto iti salun-at ti isip a ni Sylvia Rimm, mabalin a padasenda a liklikan ti pannakapaay babaen ti dida panangaramid iti naituding nga adalenda. Sigun ken ni Rimm, dadduma a perpeksionista “dida ited dagiti naituding a leksionda, dida ipagpannakkel ti aramidda, lipatenda ti homework-da, ken adu ti pagpambarda.”

Iti kasumbangirna, mabalin nga aglablabes ti dadduma nga agtutubo tapno agballigida. “Agpuyatak nga agaramid kadagiti proyektok iti eskuelaan tapno mairingpas dagitoy a siuumiso,” impudno ni Daniel. Ti problema ket gagangay a makadangran dagita a panaglablabes. Nakapkapuy ti magapuanan ti agdudungsa nga estudiante.

Di ngarud pakasdaawan a ti perpeksionismo ket nainaig iti nakaro a panagpungtot, nababa a panangmatmat iti bagi, pannakakonsiensia, saksakit a nainaig iti pannangan, ken depression. Ngem ti kapeggadan iti amin ket mabalin a makadangran iti espiritualidadmo ti perpeksionismo. Kas pagarigan, ibilbilin ti Biblia kadagiti Kristiano nga iyebkasda ti pammatida iti sabsabali. (Roma 10:10; Hebreo 10:24, 25) Nupay kasta, di kayat ti agtutubo nga agnagan iti Vivian ti agkomento kadagiti Nakristianuan a gimong gapu ta maamak a di la ket ta saan a nalawag ti panagkomentona. Kasta met laeng ti pakadanagan ti maysa nga agtutubo a babai nga agnagan iti Leah. Kunana: “No di umiso ti maibagak, sabalinto ti mapanunot ti dadduma maipapan kaniak. Isu a bukbukodak laengen dagiti kapanunotak.”

Nalawag ngarud a makadangran ken makadadael no mariknam a rumbeng nga agbalinka a perpekto. Ket no addaanka iti aniaman kadagiti ugali a nadakamat iti daytoy nga artikulo, mabalin a maamirismo a rumbeng a balbaliwam ti panagpampanunotmo. Ilawlawag ti maysa nga artikulo iti masanguanan no kasano a maaramidmo ti kasta.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 12]

Ti panagamak a saanda nga agballigi ti makagapu a di iringpas ti dadduma nga estudiante dagiti leksion a naituding nga adalenda

[Ladawan iti panid 13]

Ti perpeksionismo ket mabalin a pakaigapuan ti depression ken nababa a panangmatmat iti bagi