Agpatingganto ti Rigat ti Agrikultura

“MABALIN a masdaaw dagiti di agtaltalon ken di agtartaraken a makapaliiw iti kasasaad ti agrikultura no apay a kayat ti maysa a tao ti agtalon ken agtaraken,” kuna ni Rodney, maysa a maikatlo a kaputotan a mannalon. Nupay kasta, minilion iti intero a lubong ti agtultuloy nga agtalon ken agtaraken. Iti dadduma a napanglaw a pagilian, mabalin nga awan ti sabali a panggedanda; mabalin a makatulong ti panagtalon tapno adda inaldaw a kanen ti pamiliada.

Maysa pay, para iti adu a pamilia, ti panagtalon ket saan laeng a panggedanda no di ket dayta met ti pagbiaganda. Ti kaadu ti tattao a nagtultuloy iti agrikultura nupay adda tikag, sakit, narigat a kasasaad ti ekonomia, ken dadduma pay a rigat ti mangpaneknek iti kinatibker ken panagayatda iti biag iti away. Sakbay nga amirisentayo ti solusion dagiti parikut iti agrikultura, kitaentayo no kasano a natulongan ti dadduma a mannalon ken agtartaraken tapno makadaerda.

No Kasano a Nakadaer ti Dadduma

Adda sumagmamano a di maliklikan a karit a kakuykuyog ti agrikultura. Masapul a bigbigen a talaga a di malapdan ti paniempo, ekonomia, ken adu pay a rigat. “Ti nasaem a leksion ti adu a mannalon ket saan a kanayon a mangyeg iti balligi ti kinagaget,” kuna ti maysa a report nga impablaak ti North Carolina Cooperative Extension Service. “Ti prinsipio iti panagtrabaho a naibinggas iti biag ti maysa a mannalon ket saan a kanayon a pakagunggonaan. Adda kasasaad ken bambanag a di malapdan ti tunggal mannalon.” Kastoy ti imbaga ti maysa a lakayen a mannalon tapno makapagtalinaed a naragsak: “Nasursurok ti makitunos iti aniaman a diak maliklikan.”

Kinuna ti maysa a proverbio: “Ti mangsipsiput iti angin saanto nga agimula iti bin-i; ket ti kumitkita kadagiti ulep saanto nga agapit.” (Eclesiastes 11:4) Mabalin nga awan ti maaramidam no agduaduaka ken saanka a makadesision. Maikkat ti di rumbeng a panagdanag no sukatam iti positibo dagiti negatibo a kapanunotam.

 Mabalin met a makapaimbag ti umno a taraon, umdas nga inana, ken umno a panagehersisio. Ipadamag ti The Western Producer a “nasaysayaat ti panagdesision” dagiti nasalun-at a mannalon. Imbaga ti agassawa a mannalon a da Eugene ken Candace iti Agriingkayo!: “Tultulongannakami ti umdas nga inana tapno madaeranmi ti panagdanag. Basbassit dagiti parikut ken nalaklaka a risuten no nakainanakami. Makatulong met ti umno a taraon, nangruna no aglalanglangkami a sangapamiliaan.” Daytoy a balakad ket maitunos iti kuna ti Biblia: “Tunggal tao mangan ken pudno nga uminum ken makakita iti imbag iti isuamin a napinget a panagtrabahona. Dayta ti sagut ti Dios.”​—Eclesiastes 3:13.

Panangsuportar iti Pamilia

Imbaga ti maysa a mannalon iti Agriingkayo!: “Adu a pamilia nga agtaltalon ti mangsuportar iti pamiliada babaen ti kaadda ti sabali a trabahoda no saan a tiempo ti panagtalon. Nupay makatulong daytoy iti pinansial a pakadanagan, mabalin met a rumsua ti dadduma a pakadanagan a nainaig iti panaglalangen. Nasinasinan ti dadduma a nasinged idi a pamilia dagiti mannalon.” Kasano a makadaer dagiti pamilia?

 Agarup 2,700 a tawen ti napalabasen, nabalakadan dagiti ulo ti pamilia: “Isaganam dagiti trabahom iti ruar, ket saganaem maipaay kenka iti tay-ak. Kalpasanna masapul a bangonem met ti sangakabbalayam.” (Proverbio 24:27) Kinuna ni Randy a maysa nga ama ken maikapat a kaputotan a mannalon: “Masapul nga adda panawenmo a mangipakita iti panangapresiarmo iti dadduma a miembro ti pamilia. Kasapulan ti tunggal miembro ti pamilia ti pammaregta ken ayat. Dagiti naasi a sao ken aramid ti mangiparikna a matarigagayan ken maapresiar ti tunggal maysa.”

Nangnangruna a kasapulan ti annak ti panangipanamnama no adda mapasamak a nakaro a panagbalbaliw. Kasla naulila wenno natayan dagiti annak no saanen a masaká ti naisalda a talon. Masapul a maammuanda nga awan basolda iti parikut ken agtalinaed nga agkakadua ti pamilia.

Kasano a Makatulong ti Dadduma

Mabalin a din makipulapol dagiti madandanagan a mannalon ken agtartaraken. Mabalin a liklikanda payen dagiti gagayyemda. (Proverbio 18:1) Ngem no panawen ti rigat, ad-adda a kasapulan ti maysa a tao ti tulong ti dadduma!

Adda kadi gayyemmo wenno kaarrubam a madandanagan gapu iti rigat ti agrikultura? Mabalin a makatulong uray ti panangipakitam laeng iti empatia. “Maliwliwakamin uray no mabigbig laeng ti gagayyemmi ti rigat a mapaspasaranmi,” kuna ti maysa a mannalon nga agnagan iti Ron. Wen, sika ti umuna a sumarungkar iti gagayyemmo ket imdengam ida bayat nga iyebkasda ti riknada.

Naliwliwa ni Jack kadagita nga isasarungkar. Insalaysayna: “Maragragsakanak pay la a makalagip iti naayat nga isasarungkar dagiti gagayyemko tapno paregtaendak idi nakitada a madandanaganak.” Saan a masapul ti nagsayaat a pannakaawat iti agrikultura tapno makaipaay ti maysa a tao iti panangsaranay. Kinuna ni Rodney a naadaw iti pangrugian ti artikulo: “Idi naammuak a mabigbig dagiti gagayyemko a nadagsen ti parikutko, napabilegak isu a kayatko nga aramiden ti amin a kabaelak.” Maipalagip kadatayo ti proverbio ti Biblia: ‘Ti pudno a kadua agayat iti isuamin a tiempo, ken kabsat a mayanak no adda rigat.’​—Proverbio 17:17.

Permanente a Solusion

Ti rigat ti agrikultura ket maysa laeng kadagiti adu nga ebidensia a di kabaelan ti tao nga aywanan a sibaballigi ti daga ken dagiti gamengna. Kinuna ni mammadto a Jeremias: “Pagaammok unay, O Jehova, a saan a kukua ti naindagaan a tao ti dalanna. Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.” (Jeremias 10:23) Nabatad a kasapulan ti tao ti tulong ti Dios. Ket masiguradom nga asidegen ti kasta a tulong.

Kuna ti rekord iti Biblia: “Ni Jehova a Dios innalana ti tao ket insaadna iti minuyongan ti Eden tapno talonenna dayta ken tapno aywananna.” (Genesis 2:15) Wen, ti bilin ti Namarsua kadatayo ti nangrugian ti agrikultura! Adu a siglo kalpasanna, inyeg ti Dios ti ilina iti daga ti Canaan. Maipapan iti dayta a daga kastoy ti kuna ti naipaltiing a rekord: “Iti tudo ti langlangit uminum dayta iti danum; maysa a daga a tartaripatuen ni Jehova a Diosmo. Dagiti mata ni Jehova a Diosmo patinayon nga adda iti dayta, manipud panangrugi ti tawen agingga iti panagpatingga ti tawen.” (Deuteronomio 11:11, 12) Nangipaay met ni Jehova kadagiti linteg a nangsalaknib iti di umiso a pannakausar ti Naikari a Daga. Kas pagarigan, bay-an dagiti Israelita a di namulaan ti talon, kaubasan, ken kaolibuanda iti kada maikapito a tawen. (Exodo 23:10, 11) Isu a nataginayon ti kinadam-eg ti daga.

Masiguradotayo nga iti masakbayan iti sidong ti panagturay ti Pagarian ti Dios​—maysa a gobierno nga iturayan ni Jesu-Kristo​—sagrapento ti daga ti awan kaaspingna a kinabunga ti agrikultura. (Isaias 35:1-7) Idi adda ditoy daga, ti natudingan nga Agturay daytoy a Pagarian a ni Jesu-Kristo, impakitana ti kabaelanna a mangkontrol kadagiti natural a puersa a mangapektar iti agrikultura. (Marcos 4:37-41) Iladawan ti Salmo 72 dagiti kasasaad inton usarenna daytoy a pannakabalin a mangpasayaat iti daga ken mangagas kadagiti agtaeng iti dayta. Impasiguradona kadatayo: “Maaddanto ti naruay a bukbukel iti daga; iti tapaw dagiti bantay addanto ti panaglaplapusanan. Ti bungana kaslanto iti Libano, ket dagidiay aggapu iti siudad rumangpayadanto kas iti mulmula ti daga.” (Salmo 72:16) Addanto agur-uray iti ili ti Dios a nakaskasdaaw a kinawadwad ti apit, a maapit buyogen ti rag-o, iti dayta naikari a baro a lubong.

[Blurb iti panid 9]

“Ti nasaem a leksion ti adu a mannalon ket saan a kanayon a mangyeg iti balligi ti kinagaget”

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Ti panangaywan iti emosional ken naespirituan a kasapulan dagiti miembro ti pamilia ti makatulong kadakuada a makadaer

[Ladawan iti panid 10]

Iti sidong ti panangituray ti Dios, mangpataudto ti daga iti aglaplapusanan a taraon

[Picture Credit Line iti panid 9]

Garo Nalbandian