Ti Panangmatmat ti Biblia

Dagiti Naiduma nga Estilo ti Panagbiag​—Anamongan Kadi ti Dios?

“KAANO a maammuak no ania ti surotek a seksual nga estilo ti panagbiag?” Kasta ti insurat ti maysa a 13 ti tawenna a balasitang iti pagiwarnak nga addaan benneg a mamagbaga kadagiti agtutubo. Iyanninaw ti saludsodna ti panangmatmat ti adu a patienda a siwayawaya dagiti tattao a mangikeddeng iti aniaman a pilienda a seksual nga estilo ti panagbiagda.

Agpayso a mabalin a mariribukan ti dadduma maipapan kadagiti seksual a riknada. Dadduma ti sibabatad a mangtultulad kadagiti naiduma nga estilo ti panagbiag a kas iti homoseksualidad. Adda met dagidiay situtured nga agtignay ken agkawes a kas kadagiti dida kasekso. Agpaopera ti dadduma tapno mabaliwan ti seksoda. Adda pay ketdi dadduma a mangikalintegan a masapul a mapalubosan dagiti nataengan a makidenna kadagiti ubbing.

Talaga kadi a mabalin a pilien ti maysa a tao dagiti seksual nga aramidna agraman ti kinalalaki wenno kinababaina? Ania ti kunaen ti Sao ti Dios maipapan kadagitoy nga isyu?

“Pinarsuana Ida a Lalaki ken Babai”

Sigun iti Genesis a libro ti Biblia, ti Dios a mismo pinarsuana dagiti nagdudumaan ti lallaki ken babbai. Kastoy ti naisurat: “Ti Dios pinarsuana ti tao iti ladawanna . . . Pinarsuana ida a lalaki ken babai. Kanayonanna, binendisionan ida ti Dios ket kinuna kadakuada ti Dios: ‘Agbungakayo ken agadukayo ket punnuenyo ti daga ken parukmaenyo.’”​—Genesis 1:27, 28.

Pinarsua ti Dios dagiti tattao nga addaan iti wayawaya nga agdesision ken inikkanna ida kadagiti gundaway a mangtagiragsak iti wayawayada. (Salmo 115:16) Gapu ta intalekna iti tao ti annongen a mangaywan iti amin a dadduma pay a sibibiag a banag ditoy daga, napalubosan pay ketdi a mangpili kadagiti maitutop a nagan agpaay kadagitoy. (Genesis 2:19) Nupay kasta, no maipapan iti seksualidad, nangted ti Dios kadagiti espesipiko a pagannurotan.​—Genesis 2:24.

Yantangay simmukir ni Adan, natawidtayo amin ti kinaimperpekto. Rumbeng ngarud a makidangadangtayo kadagiti nainlasagan a pagkapuyan ken napigsa a tarigagaytayo a maikontra iti orihinal a panggep ti Dios. Isu a kadagiti linteg a naited ken Moises, imbinsabinsa ti Dios dagiti seksual nga aramid a karimonna​—nga isu ti pannakikamalala, insesto, homoseksualidad, ken pannakidenna kadagiti animal. (Levitico 18:6-23) Espesipiko met nga imparit ti Dios ti panagparang ti maysa a tao a kas iti dina kasekso agpaay kadagiti imoral a panggep. (Deuteronomio 22:5) Kanayon nga isursuro ti Biblia a ti laeng seksual a relasion ti agassawa a di agkasekso ti anamongan ti Dios. (Genesis 20:1-5, 14; 39:7-9; Proverbio 5:15-19; Hebreo 13:4) Nainkalintegan kadi dagita a pagalagadan?

 Asino ti Mangikeddeng?

Ti akem ti tao iti imatang ti Namarsua kenkuana ket inyasping ti Biblia iti sekka nga adda kadagiti ima ti dumadamili. Kunana: “O tao, siasinoka, ngarud, a pudpudno tapno sungbatam ti Dios? Ti banag a nabukel kunaennanto aya iti daydiay nangbukel iti dayta, ‘Apay nga inaramidnak a kastoy?’” (Roma 9:20) Nabatad nga iti wagas ti panangparsua ti Dios kadagiti lallaki ken babbai, natural laeng nga agkinnursonadada. No kasta, saan a normal no agkursonada ti maysa a tao iti kaseksona, iti maysa nga animal, wenno iti maysa nga ubing.​—Roma 1:26, 27, 32.

Gapuna, agbalin a kabusor ti Dios dagiti tattao a saan a natural ti seksual a pagannayasanda. Kastoy ti pakdaar ti Biblia: “Asi pay daydiay nakisupiat iti Nangporma kenkuana, kas iti maysa a ribak ti damili a makisupiat iti dadduma a ribak ti damdamili iti daga! Rebbeng kadi a sawen ti pila iti nangporma iti dayta: ‘Ania ti aramidem?’” (Isaias 45:9) Sigurado a nainkalintegan laeng a ti Namarsua kadagiti tattao ket mangted iti panangiwanwan no maipapan kadagiti seksual a banag. Saan kadi a nainkalintegan met a suroten dagiti tattao ti kasta a panangiwanwan?

Panangikut iti Bukod a Basehas

Umasping met laeng iti dayta ti inyilustrar ti mannurat iti Biblia a ni Pablo idi binagbagaanna dagiti Kristiano maipapan iti seksual a kababalin. Kinunana: “Tunggal maysa kadakayo ammona koma no kasano nga ikutan ti bukodna a basehas iti pannakasantipikar ken dayaw, saan nga iti naagum a panaggartem iti sekso.” (1 Tesalonica 4:4, 5) Inyasping ni Pablo ti bagi ti maysa a tao iti maysa a basehas. Ti panangikut iti dayta a basehas kaipapananna ti panangitunos ti maysa a tao iti panunot ken tarigagayna kadagiti linteg ti Dios maipapan iti moralidad.

Agpayso a mabalin a narigat dayta. Nalawag a ti tao a seksual a naabuso idi ubing pay, daydiay addaan iti nagannak wenno dadduma a nangaywan kenkuana a nangipakita iti dakes a pagwadan iti kinalalaki wenno kinababaida, wenno daydiay masansan nga agbuya iti pornograpia idi ubing pay ket marigatan a mangannurot iti dayta. Mabalin met a di mayanatup dagiti seksual a rikna ti maysa a tao gapu kadagiti gene, hormone, ken dadduma pay a kababalin. Nupay kasta, anian a makaliwliwa a maammuan a ti Namarsua kadatayo ket makaipaay iti tulong ken panangandingay kadagidiay agkasapulan iti dayta.​—Salmo 33:20; Hebreo 4:16.

Agpatubayka iti Naindaklan a Dumadamili

Ti sekka ket masapul a maikabil iti tengnga ti pagdamilian sakbay a rugian ti dumadamili a tubayen ken sukogen dayta. Kalpasanna, bayat nga agrikrikus ti pagdamilian, sisisigo ken siaalumamay a damilienna ti sekka babaen kadagiti ramayna tapno matubayna dayta sigun iti kayatna a sukog. Sakbay a matubaytayo kas makaay-ayo a tattao iti imatang ti Dios, masapul nga itunostayo ti biagtayo kadagiti di mabalusingsing a prinsipio ken linteg ti Dios. Apaman a pinagreggetantayon, siaayat ken siaalumamay a tubayennatayo ti Dios babaen ti Biblia, ti nasantuan nga espirituna, ken ti Nakristianuan a panagkakabsat. Marikna ken masagrapto ngarud ti maysa a tao ti personal a pannakaseknan ti Dios iti biagna.

Siempre, nasken a patanorentayo ti panagtalektayo iti kinasirib ti Namarsua kadatayo ken agtalektayo nga ammona ti kasayaatan nga agpaay kadatayo. Mapatanor daytoy a panagtalek babaen ti panagkararag ken napasnek a panagadal iti Biblia. No addaan iti kasta a kapanunotan, nalaka a matubay kadagiti ima ti Namarsua ti tao a makidangdangadang kadagiti di mayanatup a seksual a rikna. Kuna ti 1 Pedro 5:6, 7: “Agpakumbabakayo, ngarud, iti sidong ti mannakabalin nga ima ti Dios, tapno itan-oknakayo iti naikeddeng a tiempo; bayat nga iyallatiwyo kenkuana ti isuamin a pakaringgoranyo, agsipud ta isu maseknan kadakayo.”

Babaen ti regular a panagbasatayo iti Biblia, maam-ammotayo ti nagadu a matalek nga adipen ti Dios a nakidangadang kadagiti nainlasagan a tarigagayda ngem pulos a dida simmuko. Anian  a makaparegta dagitoy a pagwadan! Mariknatayo ti namin-adu a pannakaupay ni apostol Pablo idi kinunana: “Nakaay-ay-ayak a tao! Siasinonto ti mangalaw kaniak iti bagi nga agpaspasar itoy nga ipapatay?” Nupay kasta, insurona met kadatayo ti kangrunaan a pagtaudan ti tulong idi sinungbatanna ti bukodna a saludsod: “Pagyamanan iti Dios baeten ken Jesu-Kristo nga Apotayo!”​—Roma 7:24, 25.

Puersa a Mamagbalbaliw

Mabalintay met ti agpatulong iti nasantuan nga espiritu ti Dios. Maysa a nabileg a puersa daytoy a mamagbalbaliw. Tulongannatayo ti nasantuan nga espiritu a ‘mangikkat iti daan a personalidad’ ken ‘mangikawes iti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.’ (Efeso 4:22-24) Kanayon a sidadaan ti naayat a nailangitan nga Amatayo a sumungbat no sipapasnek a kiddawentayo ti nasantuan nga espiritu a tumulong kadatayo nga agbalbaliw. Impasigurado ni Jesus kadatayo a ti Ama “mangtedto iti nasantuan nga espiritu kadagidiay agdawdawat kenkuana.” (Lucas 11:13) Nupay kasta, napateg ti napinget a panagkararag kas paneknekan ti imbagana nga: “Itultuloyyo ti agdawat, ket maitedto dayta kadakayo.” (Mateo 7:7) Nangnangruna nga agpayso daytoy no ikagkagumaam a kontrolen dagiti narugso a tarigagaymo.

Tulongannatayo met ti Dios babaen ti pudno a Nakristianuan a panagkakabsat a buklen dagiti tattao iti amin a kasasaad ti panagbiag. Ti dadduma a Kristiano iti kongregasion sadi Corinto idi umuna a siglo ket naibilang idi a “lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep” ken “lallaki a makikaidda kadagiti lallaki.” Ngem nagbalbaliwda. Dinalusan ida ti dara ni Kristo, ket nagbalinda a makaay-ayo iti imatang ti Dios. (1 Corinto 6:9-11) Iti kaaldawantayo, masapul met nga agbalbaliw ti dadduma tapno tulongan ida ti kongregasion Kristiano iti pannakidangadangda a mangparmek kadagiti di mayanatup a tarigagayda.

Kayat kadi a sawen daytoy a ti panagbalin a Kristiano ti insigida a mangpaimbag iti maysa a tao manipud iti amin a dakes a tarigagay wenno pannakariribukna maipapan iti kinalalaki wenno kinababaina? Saan met ketdi. Ti sipipinget a panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia ti nakatulong iti dadduma a maaddaan iti normal a panagbiag. Nupay kasta, nasken nga inaldaw met a parmeken dagitoy a Kristiano dagiti dakes a tarigagayda tapno makapagserbida iti Dios uray no addaanda iti piguratibo a “siit iti lasag.” (2 Corinto 12:7) No la ket ta itultuloyda a parmeken dagiti dakes a tarigagayda ken taginayonenda ti nalinteg a takderda, matmatan ida ti Dios kas matalek nga adipenna ken nadalus iti imatangna. Mabalinda a seggaan ti masakbayan inton ti intero a sangatauan ket “mawayawayaanto iti pannakaadipen iti panagrupsa ken maaddaan iti nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.”​—Roma 8:21.

Kabayatanna, amin dagidiay mayat a mangay-ayo iti Dios rumbeng nga agtulnogda kadagiti nalinteg a pagalagadanna. Ikeddeng dagiti pudno a Kristiano ti agserbi iti Dios ket didan suroten dagiti naagum a pagannayasanda. Dagidiay sipapakumbaba a mangtungpal iti pagayatan ti Dios iti amin a benneg ti panagbiagda ket magunggonaanto iti agnanayon a rag-o ken kinaragsak.​—Salmo 128:1; Juan 17:3.

[Blurb iti panid 13]

No maipapan iti seksualidad, nangted ti Dios kadagiti espesipiko a pagannurotan

[Blurb iti panid 14]

Ti dadduma a Kristiano iti kongregasion sadi Corinto idi umuna a siglo ket “lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep” ken “lallaki a makikaidda kadagiti lallaki.” Ngem nagbalbaliwda

[Ladawan iti panid 15]

Ti panagadal iti Biblia ti makatulong iti maysa a tao a mangyaplikar kadagiti nangato a pagalagadan iti moralidad