Ti Aldaw a Nauram ti Canberra

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY AUSTRALIA

IDI Enero 18, 2003, nariing dagiti umili ti Canberra, a kabesera a siudad ti Australia, gapu iti nakabutbuteng a gil-ayab. Nagdakkel nga apuy ti nagbalinan ti napuskol nga asuk gapu iti init iti agsapa. Ti angin ket napudot, namaga, ken mangparigat iti panaganges. Naapektaran ti Australia iti nakaro a tikag, isu a nagango dagiti kayo, bulbulong, ken ruot. Adu a lawas a nauram ti naglawa a kabakiran ti eucalyptus iti aglawlaw ti siudad.

Iti dayta a malem, napasamak ti di ninamnama gapu iti napigsa ken nabara nga angin. Kimmayamkam ti uram agingga kadagiti kalsada, riles, kanal, kable ken barut ti koriente sa dagus a nagramaram iti kasalengan iti uneg ken aglawlaw ti abagatan a laud ti Canberra.

Kellaat a Simgiab ti Kabakiran

Kastoy ti imbaga ti maysa a boluntario a bombero a ni Elliot: “Kimmayamkam ti uram iti kasalengan iti alas tres ti malem. Kasta unay ti pigsana ta uray la a nakadanon kadakami agraman kadagiti kadarapat ti siudad dagiti naipalais a beggang. Makapakullayaw a makita ti 40 a metro ti kangatona [130 a pie ti kangatona] a gil-ayab a kumaykayamkam nga agturturong kadakami.” Ti napalalo a bara ken napigsa nga angin ti nangpataud iti bukodda a padron ti paniempo, isu a timmaud ti nagdakkel a gil-ayab a nagbiit a nangdadael iti kaparanget ti siudad ti Chapman. Napag-ut dagiti kayo ken nadadael ti balbalay. Nauram ti nagadu a poste ti koriente ken nagsat ti nagadu a kable isu a natnag dagiti adda korientena a barut ken kable. Iti immuna nga oras, 230 a balay ti nadadael.

Di naaguantaan dagiti bombero ti makadadael nga uram. Kinuna ni Elliot: “Makapaladingit a makita ti pannakauram ti balbalay, gapu ta masapul nga ikeddengmi no ania a balay ti salbarenmi ken no ania ti baybay-anmin a mauram. Ad-adda pay a nakalkaldaang ti pannakakitak kadagiti agsangsangit ken mariribukan a tattao nga agsubsubli kadagiti dati a pagtaenganda.”

Dagiti Epektona

Uppat a tao ti natay iti uram, ken ginasut ti nadangran. Maysa kadagiti natay ti babai nga agtawen iti 36 a nagsubli iti balayna tapno salbarenna dagiti retratoda. Narpuog ti atep ti balay, isu a saanen a nakaruar. Saanen a mabalin a maalaw.

Idi nasebsebanen ti uram ken kimmapuyen ti angin, 530 a balbalay ti nadadael, isu a 2,500 a tattao ti naawanan iti pagtaengan. Awan ti koriente, gas, serbisio a mangmantener iti rugit nga aggapu kadagiti kasilias ken kanal, isu a makapadanag iti kasasaad ti salun-at dagiti umili. Nagdadarison dagiti tattao nga addaan sakit iti aangsan kadagiti pang-emerhensia a siled ti Canberra Hospital. Nakalkaldaang ta bayat a napno dagiti sentro a pagbakuitan, nangrugin a nagsamsam dagiti awanan asi a kriminal. Nagadu met ti naipadamag nga aramid a pakakitaan ti kinabanuar ken natauan nga asi. Nagtitinnulong ti agkakaarruba, inalaw dagiti estranghero ti an-animal, nalukatan dagiti eskuelaan a pagdagusan ti adu a naawanan iti pagtaengan, ken sinalakniban dagiti bombero dagiti pasdek ti sabsabali nupay napukawanda iti mismo a balbalayda.

Nupay agtubonto manen dagiti kayo ken maibangonto manen ti balbalay, kinuna ni Primero Ministro John Howard a ti kinakaro ti pannakadadael ket “agtalinaedto latta . . . iti isip dagiti taga Canberra.”

[Picture Credit Line iti panid 25]

AP Photo/Fairfax, Pat Scala