Panangmatmat iti Lubong

Panangyanunsio iti Di Unay Nasustansia a Taraon Kadagiti Ubbing

Umad-adu a nutrisionista ti mangak-akusar kadagiti kompania nga agar-aramid iti napartak ti pannakaisaganada a taraon “a mangyan-anunsioda iti mangdadael iti ugali ti ubbing a mangan ken pakagargarianda a mangirugi kadagiti ugali a paglukmeganda,” kinuna ti maysa nga artikulo a naipablaak iti periodiko nga IHT Asahi Shimbun ti Tokyo. “Ti telebision ti kaepektibuan a mangguyugoy kadagiti ubbing a gumatang kadagiti produkto,” kuna ti damag, ngem kanayonanna, dagiti kompania nga aglaklako iti taraon “ipamuspusanda nga iyanunsio dagiti produktoda kadagiti ubbing.” Dagiti sine, ay-ayam, site iti Internet, libro iti aritmetika, ken ti nagadu a kita ti munieka ken abalbalay ti addaan amin iti pakaammo dagiti kompania nga aglaklako iti taraon. Apay a dagiti ubbing ti mapakaammuan? “Isuda ti kaaduan nga aggatang,” kinuna ni James Mcneal a propesor iti panaganunsio idiay unibersidad ti Texas A&M. Nupay kasta, kuna ni Propesor Walter Willet iti Harvard School of Public Health: “Saan a nasustansia ti kaaduan nga ilaklakoda. Kasano kasansan ti pannakakitayo a mayanunsio dagiti prutas ken nateng?”

 Kinatalged ti Botelia ti Danum

Natakuatan iti panagadal idiay University of Calgary, Canada, a “napeggad ti kaadu ti bakteria kadagiti botelia ti danum a maus-usar manen nupay saan pay a nadalusan,” kuna ti magasin a Better Homes & Gardens. Sigun iti panagadal, ad-adu ti bakteria iti nasurok a 13 a porsiento kadagiti botelia nga inusar dagiti estudiante iti elementaria isu a saan a natalged dagitoy. Karaman kadagiti bakteria dagiti kita nga agbibiag iti ibleng​—nalabit a gapu ta manmano nga agbuggo dagiti estudiante iti im-imada. Insingasing ti maysa a managsirarak a dagiti pagkargaan iti danum ket rumbeng a kanayon a mabugguan iti napudot a danum ken sabon sa mapamagaan koma a naimbag sakbay a makargaan manen.

Panagadal iti Musika ken ti Memoria

Ipalgak ti baro a panagsirarak a “nasaysayaat nga amang ti memoria ken bokabulario ti ubbing a nagadal iti musika ngem kadagiti saan a nagadal iti kasta,” kuna ti periodiko a Globe and Mail ti Canada. Sigun ken ni Dr. Agnes Chan iti Chinese University of Hong Kong, ti panagadal iti musika ti mangpagaget iti makinkannigid a paset ti utek, isu a sumayaat ti intero a panagandar ti utek ken nalalaing dayta a mangaramid iti dadduma pay a pakausaranna​—kas iti panagsursuro nga agsao. Adda naaramid a pannubok iti panagsao ken panagkita ti 90 nga estudiante nga agtawen iti 6 agingga iti 15. Ad-adu a sasao ti nalagip dagidiay nagadal iti musika ngem dagiti saan a nagadal iti dayta. No napapaut ti panagsanayda iti musika, nalalaingda nga agsao. “Kasla panagsursuro dayta iti ad-adu pay a paglaingan para iti utek,” kinuna ni Chan. Patienna a dagidiay nagadal iti musika “nalabit laklakaendanto ti ageskuela.”

Dagiti Bituen ken Darat

“Maminsangapulo nga ad-adu ti makita a bituen iti rabii ngem iti darat kadagiti desierto ken aplaya iti lubong,” kuna ti The Daily Telegraph ti London. “Nagballigi dagiti astronomo a nangkalkular nga adda 70 a ribu a milion a milion a milion​—wenno pito a sarunuen ti 22 a sero​—a bituen a makita ditoy Daga” babaen iti teleskopio. Dagiti astronomo a naggapu iti America, Australia, ken Scotland, “ti nangbilang iti amin a galaksi iti maysa a bassit a rehion iti uniberso nga asideg iti Daga” ket pinattapattada no kasano kaadu a bituen ti linaon ti tunggal maysa. Manipud iti dayta a bilang, pinattapattada ti bilang dagiti bituen iti nabatbati pay a paset ti tangatang. “Saan a daytoy ti dagup dagiti bituen iti uniberso, no di ket ti bilang a makita laeng dagiti teleskopiomi,” kinuna ti nangidaulo iti grupo a ni Dr. Simon Driver iti Australia. “Uray iti maysa a propesional nga astronomo a nairuam a mangtaming iti nagadu a bilang, narigat daytoy a tarusan.” Babaen ti mata, sumagmamano a ribu laeng a bituen ti makitatayo manipud kadagiti kasipngetan a lugar ditoy daga, ket 100 laeng manipud iti maysa a dakkel a siudad.

Dagiti Nalukneng a Pilid

“Maysa iti kada 17 a makapapatay nga aksidente iti haywey ket direkta a maigapu iti kasasaad ti pilid,” kuna ti ababa a padamag iti Pranses a magasin a Valeurs actuelles. Impakita dagiti panagadal ti kompania ti pilid a Michelin nga “idi 2002, 2 iti kada 3 a lugan ti addaan iti maysa a nalukneng a pilid.” Sigun ken ni Pierre Menendes, direktor ti teknikal a komunikasion para iti Michelin, “di umiso ti panangipagarup dagiti drayber a bumtak ti pilid no natangken unay isu a napegpeggad daytoy ngem iti nalukneng a pilid. Kinapudnona, saan nga agpayso dayta.” No nalukneng unay ti pilid ngem iti kalkalainganna, nabaybayag ti agpreno, saan a kumpet dagiti pilid iti kalsada ken kadagiti kurba,” ket sigun iti damag, “pagammuan ta ti kellaat a panangikurba iti manibela ti mabalin a makagapu a saan a makontrol ti drayber ti lugan.” Kanayonanna, bayat a lumuklukneng ti pilid, agbalbaliw ti sukogna. Dayta ti makagapu a bumara dagiti pakabuklanna, isu a kellaat a ma-flat.

Kumapkapuy ti Relihion Idiay Francia

Idiay Francia, “kumapkapuy ti relihion,” kuna ti Pranses a periodiko a Le Monde. Nupay 73 a porsiento iti populasion ti Francia ti agkuna a relihiosoda, 24 a porsiento laeng ti mamati a “sigurado” nga adda Dios. Imbaga ti 34 pay a porsiento a “nalabit,” idinto ta 19 a porsiento ti nagkuna a “saanda a sigurado,” ket 22 a porsiento ti nagkuna nga “imposible” ti kaaddana. Sangapulo ket dua laeng a porsiento kadagidiay napagsaludsodan ti makimismisa iti maminsan iti kada lawas, ket 25 a porsiento ti “inaldaw,” wenno “masansan” nga agkarkararag. Imbaga ti sosiologo a ni Régis Debray a makimiembro dagiti tattao iti relihion saan a gapu iti pammatida, no di ket gapu ta kayatda laeng ti makimiembro. “Ti relihion ket kasla etiketa laengen,” kunana.

Dagiti Trumpeta a Shell

“Dagiti kadaanan a trumpeta ti Peru a naaramid kadagiti shell ti moluska a conch nga Strombus ket mabalin a nabayagen a maus-usar a mangpakdaar iti adayo a distansia,” kuna ti magasin a New Scientist. Natakuatan dagiti managsukisok ti 20 a naarkosan a trumpeta a naaramid iti shell ti conch idiay Peru, a tunggal maysa ket nayaramidan iti pupuyotan. Iti laboratorio, makapataud dagiti trumpeta iti uni a katupag ti 111 a decibel​—a katupag ti patauden ti pile driver wenno martinete. “Iti naulimek a katurturodan ti Andes, mangngeg ti makasisileng nga uni dagiti trumpeta iti di kumurang nga uppat a kilometro,” kuna ti New Scientist.

Regalo Kadagiti Agkasar Babaen iti Credit Card

Kadagiti tradisional a kasaran dagiti Turko, ti nobia ti regaluan dagiti makikasar iti alahas idinto ta kuarta met ti itedda iti nobio. Ngem idiay Turkey, kas iti dadduma pay a pagilian, lumatlatak dagiti credit card. Iti maysa a nabiit pay a kasar idiay Antalya, nangitugot dagiti agkasar iti maaw-awit nga scanner ti credit card iti padayada, kuna ti Frankfurter Allgemeine Zeitung. Impadalan dagiti gagayyem ken kabagian ti credit card-da iti scanner tapno agidepositoda iti kuarta iti deposito iti banko ti agassawa sada inyarkos kadakuada dagiti nayimprenta a resibo.

Mangpaimeng iti Balay Dagiti Uyokan

Tapno malasatanda ti makapaketter a tiempo ti lam-ek, agpabara dagiti uyokan “babaen ti panangipayegpegda kadagiti masel iti barukongda,” kuna ti Frankfurter Allgemeine Zeitung. Ngem saan nga agpapada ti temperatura iti uneg ti balayda. Lumamiis ti kalkalainganna a temperatura iti bagi ti uyokan manipud iti 30 a degree Celsius iti tengnga ti balayda agingga iti 12 a degree Celsius wenno nababbaba pay iti ruar. Natakuatan dagiti sientista idiay University of Graz, Austria, nga ad-adda nga agpayegpeg dagiti uyokan iti tengnga ti balay ngem dagidiay adda iti asideg ti pannakadiding ti balayda. Iti kasta a pamay-an, maksayan dagiti uyokan ti kaadu ti rummuar a bara ken bumassit ti kasapulanda a taraon no tiempo ti lam-ek. Agtalinaed ti saludsod: Kasano nga ammo dagiti uyokan nga adda iti nabara ken naimeng a tengnga ti balayda a masapul nga agpataudda iti ad-adu a bara ngem kadagiti uyokan nga as-asideg iti ruar?