Panggedan Wenno Paggugubatan?
Panggedan Wenno Paggugubatan?
BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY ALEMANIA
“Diak maanduranen. Nasuroken a 30 a tawenko ditoy a kompania. Nagbalinakon a superbisor. Kalpasanna, dimteng ti baro nga amo. Agkabannuag, aktibo, ken aduan iti ideya. Pagarupna a makalappedak iti irarang-ay ti kompania, isu a kanayonen nga irurumennak. Kalpasan ti adu a bulan a pananginsulto, pammardaya, ken panangibabain, napnuanakon. Idi intukon ti kompania nga itednan ti amin a benepisio para iti nasapa a panagretirok, inawatkon.”—Peter. *
NI Peter ket biktima iti panangasing iti panggedan. Dakes ti pannakatratona. Idiay Alemania a pagnanaedan ni Peter, napattapatta a 1.2 a milion ti makapasar iti dakes a pannakatrato iti panggedan. Idiay Netherlands, 1 iti 4 ti mangsaranget iti kasta bayat nga agtartrabahoda. Imbaga met ti report ti International Labour Organization a kumarkaro ti parikut a dakes a pannakatrato idiay Australia, Austria, Britania, Denmark, Sweden, ken Estados Unidos. Ngem ania aya ti dakes a pannakatrato?
Maysa a “Pagpulkokan”
Sigun iti Focus a magasin ti damdamag iti Alemania, ti dakes a panangtrato ket “masansan, maulit-ulit, ken naiplano a panangirurumen.” Ti dakes a panangtrato saan laeng a panangsuron—a mabalin a pakairamanan ti pananginsulto, panangbabalaw, panangangaw, ken panangibabain—no di ket maysa a naiplano a panangrurod. Ti panggep dayta ket pagbalinen a maipupuera ti biktima. *
Dagiti pamay-an ti panangirurumen ket manipud iti inuubingan a pananggura agingga iti nakaro a panangibabain. Mabalin a maparpardaya ti biktima, mapagsasawan, mabusbusor, ken saanda a kasasao. Dadduma a biktima ti igagarada a bannogen wenno kanayon a maayaban a mangaramid kadagiti narigat a trabaho nga awanen ti mayat a mangaramid. Dagiti katrabahuanna mabalin nga igagarada a lapdan ti panangikagumaan ti biktima tapno bassit ti malpasna, nalabit babaen iti dida panangibaga a dagus kadagiti impormasion. Iti dadduma a kasasaad, iwaen dagiti managderraaw dagiti goma ti lugan ti biktima wenno bianganda ti computerna.
Dadduma a biktima ti irurumen ti maymaysa a tao. Ngem masansan a ti biktima ti irurumen ti maysa a grupo dagiti katrabahuanna.
Nalabit ti nakaskasdaaw unay ket ti kinapudno a kaaduanna, ipalpalubos ti amo a mapasamak ti panangirurumen. Iti dadduma a panagadal idiay Europa, nakipaset pay ti superbisor iti agarup 50 a porsiento kadagiti panangirurumen, ket masansan nga isu laeng ti mangirurumen. Amin dagitoy ti mamagbalin iti panagtrabaho a “napaut ken makatuok a pagpulkokan” kas iti imbaga ti Frankfurter Allgemeine Zeitung nga inaldaw a periodiko ti Alemania.
Marikna Dagiti Epekto Saan Laeng nga iti Panggedan
Masansan a dagiti epekto ti panangirurumen saan laeng a marikna iti panggedan. Adu a biktima ti agsagaba kadagiti nakaro a sakit gapu iti naranggas a pannakatrato. Nairaman ti depression, di pannakaturturog, ken pannakataranta kadagiti resulta ti panangirurumen. Ni ngay Peter a nadakamat itay? Bimmaba unay ti panagraemna iti bagina. Maysa a babai nga agnagan iti Margaret, nga agnanaed met idiay Alemania ti binalakadan ti doktorna nga agpaagas iti klinika dagiti addaan sakit ti isip. Ania ti makagapu? Pannakairurumen iti panggedan. Ti dakes a pannakatrato mabalin met a dakes ti epektona iti panagasawa wenno iti biag ti pamilia ti mairurumen.
Idiay Alemania, gagangay unayen ti pannakairurumen iti panggedan ta maysa a kompania ti insurance iti salun-at ti nangipasdek payen iti serbisio ti telepono a mabalin nga awagan dagiti biktima. Natakuatan ti kompania a nasurok a kagudua kadagidiay immawag ti di nakapagtrabaho iti innem a lawas, agarup kakatlo ti agingga iti tallo a bulan, ken nasurok a 10 a porsiento iti nasurok a tallo a bulan. Maysa a magasin ti Alemania maipapan iti medisina ti nangpattapatta nga “agingga iti 20 a porsiento ti amin a panagpakamatay ti maigapu iti dakes a pannakatrato.”
Nabatad a ti panangirurumen mapagbalinna a nakaam-amak ti panagtrabaho. Adda aya aniaman a pamay-an a malapdan dayta? Kasano a magun-odan ti talna iti panggedan?
[Footnotes]
^ par. 3 Nasukatan dagiti nagan iti daytoy a serye dagiti artikulo.
^ par. 6 Ipakita dagiti rekord nga ad-adu ti babbai ngem lallaki a mairurumen iti panggedan, nupay nalabit ti makagapu ket ad-adda nga agestoria ken agpatulong dagiti babbai maipapan iti parikutda.
[Dagiti Ladawan iti panid 4]
Ti panangirurumen pagbalinenna ti panagtrabaho a pagpulkokan