Apay a Nagadu ti Agsagsagaba iti Hay Fever?

Babaen iti mannurat ti Agriingkayo! idiay Espania

AGGAGATEL ken aglulua dagiti matam, masansan nga agbaenka iti agmalem, agkarapangreska, ken marigatanka nga umanges. Ania ti mapaspasamak? Nalabit agpanatengka. Ngem no mapasaram dagitoy a sintomas no nakalang-abka iti pollen, mabalin nga agsagsagabaka iti hay fever. No kasta, adu dagiti kas kenka. Kada tawen, umad-adu ti tattao a madayagnos nga addaan iti hay fever.

Kuna ti magasin a Mujer de Hoy: “Ti hay fever ket maysa laeng a nakaro a reaksion ti bagitayo iti substansia nga ibilang dayta a makadangran. Ti sistema ti imiunidad ti tattao nga addaan kadagiti allergy kagurana ti amin nga ibilangna a karkarna​—agraman ti pollen​—nupay saan met a talaga a napeggad dagitoy.” Ket no nakaro unay ti reaksion ti sistema ti imiunidad iti kastoy a wagas, mangpataud kadagiti makapasuron a sintoma kas iti nadeskribir iti umuna a parapo.

Idi 1819, ti Ingles a mangngagas a ni John Bostock dineskribirna ti hay fever. Isu ti kaunaan a nangdeskribir iti dayta. Inlistana dagiti makapasuron a sintoma a sagabaenna no agkidar ti hay fever-na. Impagarupna no dagiti sintoma ket gapu kadagiti kaputputed a garami. Idi agangay, natakuatan a nadumaduma ken adu gayam a kita ti pollen dagiti substansia a mangpa-allergy. Idi rugrugi ti maika-19 a siglo, natakuatan ni Bostock a manmano ti addaan iti hay fever iti intero nga England.

Ngem apay a nagadu itan ti agsagsagaba iti hay fever? Ni Dr. Javier Subiza, direktor iti Center for Asthma and Allergies idiay Madrid, Espania, dinakamatna ti dua a teoria nga us-usigen dagiti managsukisok. Sigun iti maysa a teoria, dagiti makina a de krudo ti makagapu. Maipagarup a dagiti partikulo nga aggapu iti pannakauram ti krudo ti mangpakaro iti panagtignay dagiti allergen, wenno dagiti banag a mangpataud iti allergy. Sigun iti eksperto iti allergy a ni Dr. Juan Kothny Pommer, “kadagiti industrialisado a pagilian, 20 a porsiento iti populasion ti maap-apektaran iti hay fever ket masansan nga ad-adu ti maapektaran kadagiti siudad.”

Sigun iti maikadua a teoria, ti sobra a kinadalus ti makagapu. ‘Naipasngaytayo iti nadalus nga ospital, mangantayo iti nadalus a taraon, agpabakunatayo kontra iti adu a sakit, ket dagus nga agtomartayo kadagiti antibiotiko no agsakittayo. Dayta ti gapuna a sipud iti kinaubingtayo, nakondisionen ti sistema ti imiunidadtayo a mangpataud kadagiti allergy,’ inlawlawag ni Dr. Subiza.

No maysaka a biktima daytoy nakaro a reaksion ti sistema ti imiunidad, saanka a maupay! Babaen ti umiso a dayagnosis ken panangagas, posible a makontrol ken makissayan ti kasansan ken kakaro dagiti makapasuron a sintoma ti hay fever.