Panagkibkib iti Kasisiitan

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY SOUTH AFRICA

KADUAENDAK nga agpasiar iti maysa a lugar iti South Africa a maawagan iti Noorsveld. Kasta ti naipanagan iti daytoy medio natikag a rehion gapu kadagiti nasiit a kita ti natubbog a mula a maawagan iti noors, wenno euphorbia, a nawadwad sadiay. Kas makita iti retrato, agpapaadu iti dinguen dagiti agtartaraken iti animal iti dayta a lugar, kas kadagitoy kalding nga Angora, a maipatpateg gapu iti puraw a dutdotda, a maawagan iti mohair. Maaramid daytoy kas pino ngem nalagda a tela a mausar iti adu a tagilako, manipud kadagiti uso a kawes agingga kadagiti alpombra. Ngem kasano a makalasat dagita nga animal iti daytoy a rehion a kanayon a matikag?

Napateg unay a pagbiagan dagiti nagraraay a tangkay ti noors a makitam a pappapanan dagiti kalding. Daytoy a kita ti noors, ti Euphorbia coerulescens ti mangipaay iti nasurok nga 40 a porsiento iti taraon dagiti kalding no tiempo ti lam-ek. Nupay kasta, dagiti kalding masapul a dida dangran ti bagida bayat nga agkibkibda iti nagbabaetan dagiti makatudok a siit. Nalaklaka ti panagarab bayat a masursuroda nga iwalin dagiti siit babaen kadagiti sarada.

Kalpasan ti nawadwad a tudo, mangan dagiti kalding iti mula nga agtubo iti aglawlaw dagiti nagraraay a noors. Ngem napeggad met daytoy. Iti librona a Noorsveld, kastoy ti insurat ti agtartaraken iti animal a ni Jurgen Currie: “No iturtured ti maysa a kalding nga Angora nga addaan iti nagpipintas a kulot a dutdot ti agkibkib iti nalukneng a mulmula nga agtubtubo iti sirok ken nagbabaetan dagiti Noors, nalabit maisalat kadagiti kasiitan.” Mabalin a dayta ti pakatayanna. “No nabara unay ti init iti kalgaw, matay ti kasta a kalding iti las-ud ti dua la nga oras,” inlawlawag ti agtartaraken kadagiti animal iti Noorsveld.

Pasaray madidigra ti Noorsveld gapu iti nakaro a tikag. Kadagita a tiempo, makaispal-biag dagiti mula a noors. Babaen kadagiti makina a maisulbong iti traktora a pagputed kadagiti mula, makapagmaneho dagiti agtartaraken iti animal kadagiti tay-ak ti noors. Dagitoy ti mangputed kadagita a mula iti babbabassit. Dagita ti nalaklaka ken nataltalged a kanen dagiti kalding. Kaay-ayo met dayta dagiti atap nga animal. “Kabayatan ti tikag,” inlawlawag ni Currie, “ti kudu [dadakkel nga antilop] ti siraragsak a manggundaway iti daytoy. Masansan a makitam ida iti igid ti kalsada kadagiti  puraw a nagpukanan kadagiti Noors, a saanda a pagbutngan dagiti tattao gapu iti kasapulanda a taraon.”

Nupay babbabassit, ti sabali pay a kita ti noors, ti Euphorbia ferox, ti aduan iti makatudok a siit isu a kaaduan nga animal dida madanon dagiti makan a tangkayda. Gapu ta naandurda iti tikag, makaispal-biag met dagitoy a noors. No saan nga agtudo, mapan dagiti agtartaraken iti animal ken dagiti trabahadorda iti nadumaduma a rimmuok ti noors sada puoran dagiti siit babaen kadagiti aluten ken dadduma pay a pamay-an. Makabannog dayta. “Apaman a napuoranen dagiti siit,” inlawlawag ti libro a Veld Plants of Southern Africa, “magagaran dagiti animal nga agarab kadagiti tangkay. . . . Di agbayag, masursuronton ti springbok [sabali pay a kita ti antilop] a kanen dagiti ‘nauram a noors’ ket agbalinda a nakaam-amo ken masansan nga agarab . . . iti asideg ti tao a mangpupuor iti dayta.”

Bayat a buybuyaentayo dagiti kalding nga agar-arab iti nagbabaetan dagiti noors, masdaawtayo iti kinanadumaduma dagiti parsua ni Jehova. Nupay kasla saan a makaay-ayo dagiti mula a noors ken makapapatay pay ketdi, dagitoy ti mangbibiag iti adu nga animal iti daytoy a rehion a kanayon a matikag.

[Ladawan iti panid 24]

Daytoy a kita ti noors ti mangipaay iti nasurok nga 40 a porsiento iti taraon dagiti kalding no tiempo ti lam-ek

[Dagiti Ladawan iti panid 25]

Dagiti agsabsabong a noors ken ti asideg a pannakaretrato dagiti napeggad a siit