Panangmatmat iti Lubong

Spa Kadagiti Ubbing

Idiay Alemania ken iti sadinoman a lugar, nagbiit nga immadu “dagiti mangpasalun-at” a pasilidad a mangipaay iti serbisio nga spa kadagiti ubing pay unay, kuna ti Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Uray dagiti ubbing nga uppat pay la ti tawenda ket maipamasahe a mausar ti lana ken umawatda iti dadduma pay a panangagas, malaksid iti pangkaaduan a panangasikaso a kas iti panangdalus kadagiti kukoda. Patien ti dadduma nga eksperto nga amin daytoy ket nangnangruna a gapu iti kuarta imbes nga iti panangpasalun-at kadagiti ubbing. Tapno makakuartada, kuna ni Peter Wippermann, a direktor ti Hamburg Office of Trends, “dagiti ubbing ket nasapa a matrato a kas man la nataengandan.” Sigun ken ni Dr. Christoph Kampmann, pangulo iti pediatric institute idiay Mainz University, ti maysa a pakaseknan ket “pagbalinenna dagiti ubbing a managimbubukodan unay ta pagarupenda nga isuda dagiti katan-okan iti kagimongan, a ti la bagida ti ipangpangrunada.” Imbes nga agpa-spa dagitoy tapno maagasan dagiti gagangay nga an-annayen gapu iti kinaubingda, kuna ti damag a “dagiti ubbing ket rumbeng koma a sigaganaygay nga agay-ayam. Sigurado a daytoy ti mangpasayaat iti posturada, ken mangpaimas iti pannangan ken pannaturogda.”

 Mawaw nga Agrikultura

“Ti Australia ti katitikagan a mapagnanaedan a kontinente, ngem dakami ti kaaduan nga agus-usar iti danum iti lubong,” kuna ti periodiko nga Australian. Kada aldaw, mangus-usar ti Australia iti promedio a 900 a litro a danum iti kada tao, no idilig iti 600 a litro iti kada tao iti Amianan nga America. “Tallo ket kakapat iti danum a mausar idiay Australia [ti mapan] iti mapadanuman nga agrikultura,” kuna ti damag. Tapno mapataud ti sangakilo a sebada, masapul ti 1010 a litro a danum. Tapno mapataud ti sangalitro a gatas, masapul nga uminum ti maysa a baka iti agarup 600 a litro a danum. Nasurok met a 18,000 a litro a danum ti kasapulan tapno mapataud ti sangakilo a mantekilia ken 50,000 a litro a danum iti sangakilo a karne ti baka a maluto kas beefsteak. Adu met a danum ti mausar iti panagaramid iti lupot. Iti panangpataud ti sangakilo a lanilia, kasapulan ti 5,300 a litro a danum, ket nasurok a 171,000 a litro a danum ti kasapulan tapno mapataud ti sangakilo a delana. Mapattapatta nga 685,000 a litro a danum ti mausar tapno mapataud ti maysa la a delana nga amerikana ken pantalon.

Nabarbara a Paniempo ken Populasion Dagiti Atap nga Animal

“Umad-adu ti lawwalawwa idiay Australia, agraman dagiti makapapatay a kita a kas iti redback, bayat nga atapen dagiti sientista a ti panagbara ti globo ti mangdaddadael iti populasion dagiti atap nga animal,” kuna ti The Weekend Australian. Sigun ken ni Dr. Robert Raven iti Queensland Museum, dagiti lawwalawwa a gagangay nga agpaadu maminsan laeng iti makatawen ket manamnama a mamitlo wenno mamimpat nga agpaadu ita a tawen. “Nataenganen dagiti lawwalawwa nga ubbing pay koma ita a tawen,” kinunana. “Mapalpaliiwmi a doble itan ti kapaut ti panagbiag ti dadduma a lawwalawwa.” Patien met dagiti managsirarak a ti nabarbara a paniempo ti mangap-apektar iti panagbiag dagiti tumatayab. Kuna ti periodiko: “Maminduan nga agpaadu dagiti tumatayab a kas iti forest kingfisher, a gagangay nga agpaadu maminsan iti makatawen.” Dagiti tumatayab ket ‘nasapsapa metten nga agpaadu ken nasapsapan nga agsubli manipud iti pagpalabsanda iti tiempo ti lam-ek idiay Europa, a mangipasimudaag a nalabit sangalubongan dagiti mapaspasamak a panagbalbaliw.’

Dagiti Ad-adu Pay a Bulan a Natakuatan

Iti innem la a tawen, dagiti irarang-ay iti teknolohia ti makagapu a nadoble ti kaadu dagiti bulan a natakuatan nga adda iti sistema solartayo, sigun iti ¿Cómo ves? ti magasin maipapan iti siensia iti National Autonomous University of Mexico. Idi arinunos ti 2003, addan 136 a bulan a naammuan nga agrikrikus iti pito a planeta​—ti laeng Mercury ken Venus ti kasla awanan iti bulan​—sa mangnamnama dagiti astronomo a makasarakda iti ad-adu pay. Ti Jupiter ti kaaduan iti naammuan a bulan (61), a sarunuen ti Saturn (31), Uranus (27), Neptune (13), ken Mars (2). Saggaysa ti bulan ti Pluto ken Daga.

Ti Pannakabannog Mabalin a Pagilasinan ti Pannakaatake ti Puso

Sigun iti maysa a panagadal, “ti karkarna a pannakabannog ken di pannakaturturog ket nalabit nasaksakbay ken mamakdaar a pagilasinan ti pannakaatake ti puso dagiti babbai,” impadamag ti internasional nga edision ti The Miami Herald. Nupay 30 a porsiento laeng kadagiti babbai a naadal ti kabibiagda ti nangipadamag iti panagsakit ti barukongda kas ti nasapa a pagilasinan, narikna ti 71 a porsiento ti karkarna a pannakabannog nasurok a makabulan sakbay a naatake ti pusoda. “Ti pannakabannog ket saan a mailawlawag ken karkarna,” kuna ni Propesor Jean McSweeney iti University of Arkansas for Medical Sciences, sana kinuna pay a “para iti dadduma, nakaro unay dayta ta uray la a dida maurnos ti nagiddaanda no dida aginana pay nga umuna bayat nga un-unnatenda dagiti kubrekama. . . . Ti sakit ti puso ti Num. 1 a pakatayan dagiti babbai.” Kinunana, “No sibaballigi a magutugottayo dagiti babbai a mangilasin a nasapa kadagiti sintoma, maagasantayo ida ken malapdan wenno maitantan ti pannakaatake ti pusoda.”

Pangsalaknib iti Layus Para iti Venice

Agpegpeggad iti kanayon a pannakalayus ti siudad ti Venice, Italia, nga ayan ti maysa a luek ken naipasdek iti agarup 120 nga isla iti Adriatic Sea. Kalpasan dagiti nasaknap a panagadal ken debate, inanamongan ti gobierno ti Italia ti pannakaaramid ti sistema dagiti aggunay a bangen iti uneg ti baybay iti intero a tallo a sabangan ti luek. Dagitoy a bangen ket buklen ti 79 nga asero a kahon, a tunggal maysa ket agarup 30 a metro ti kangatoda, 20 a metro ti kaakabada, ken 5 a metro ti kapuskolda. Kadagiti normal a kasasaad, mapno dagiti kahon iti danum tapno agsimpa dagitoy iti tukok ti baybay, isu a mabalin latta ti aglayag. Kasta met a mayat latta ti panagayusna uray no agatab ken agugot. Ngem no manamnama nga aglayus, mabombaan iti angin dagiti kahon. Ita ta tumpawdan gapu iti naibomba nga angin, aggunay dagitoy manipud iti tukok ti baybay a kas iti rangtay a mabalin nga ipangato agingga nga agpangato dagiti kahon. No agserra dagiti kahon, mangpataud dagitoy iti atiddog a bangen a manglapped iti layus. Manamnama nga agandarton dayta a sistema inton 2011.

Damag Maipapan iti Panagsigarilio

• “Natakuatan dagiti managsirarak a ti pannakaiparit ti panagsigarilio kadagiti establisimiento a pagiinuman, restawran ken dadduma pay a negosio iti uneg ti pasdek idiay Helena, Mont[ana], ket nainaig iti dandani 60% nga ibabassit dagiti naospital gapu iti pannakaatake ti pusoda iti innem a bulan a pannakaipatungpalna,” impadamag ti The Wall Street Journal. Kalpasan a binaliktad ti korte ti pannakaiparit ti panagsigarilio, immadu manen dagiti naatake ti pusoda a kas iti dati a kasasaad. “Daytoy ti napigsa nga ebidensia a masapul a liklikantayo ti peggad ti malang-ab nga asuk ti sigarilio,” kinuna ti doktor iti puso a ni Sidney Smith.

• “Dagiti gobierno iti pagilian, nga ibilang idi ti industria ti sigarilio a kangrunaan a kalabanna, addada itan iti nagpaiduma a kasasaad: Sisasaganadan a mangsalbar iti kadakkelan iti pagilian nga agar-aramid iti sigarilio,” kuna ti Journal. Apay? Imbilin ti maysa a hues a ti kompania ket masapul nga agbayad iti $12 a bilion a mausar iti sumagmamano a proyekto tapno mayapelarda ti kaso. Daytoy ti pakaigapuan ti kapilitan a pannakabangkarote ti kompania ti sigarilio, isu a didan mabayadan ti binilion a doliar nga utangda iti gobierno a pang-areglo iti napalabas a pannakaidarumda. Dagiti gobierno “ket nairuamen iti kuarta, a makatulong iti adu nga estado tapno dida maibusan iti badyet,” kinuna ti artikulo. Daytoy “ti pakapilitan dagiti gobierno a mangsuportar kadagiti kompania ti sigarilio.” Dua a lawas kalpasanna, binaliktad ti hues ti desisionna ket impalubosna a mangted ti kompania iti basbassit a gatad a mausar iti sumagmamano a proyekto.